Oświadczenie skierowane do minister edukacji narodowej Katarzyny Hall

Szanowna Pani Minister!

Zgodnie z przepisem art. 67a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 z późniejszymi zmianami) w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, szkoła może zorganizować stołówkę. Korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne (art. 67a ust. 2 ustawy). Warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę (art. 67a ust. 3 ustawy). Do opłat wnoszonych za korzystanie przez uczniów z posiłku w stołówce szkolnej, o których mowa w ust. 3, nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od tych wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki (art. 67 ust. 4 ustawy).

Podczas wykonywania dyspozycji przepisu art. 67a ustawy o systemie oświaty pojawia się wątpliwość, czy z posiłków przygotowywanych przez stołówki szkolne mogą korzystać osoby inne niż uczniowie, a jeżeli tak, to jakie są tego podstawy prawne. Z przepisu art. 67a ust. 1 ustawy wynika, że ze stołówki szkolnej powinni korzystać uczniowie uczęszczający do szkoły, gdyż celem organizacji stołówki w szkole jest "wspieranie prawidłowego rozwoju uczniów". Dopuszczenie innych jeszcze użytkowników stołówki, oprócz wskazanych, oznaczałoby prowadzenie przez szkołę działalności "pozastatutowej", która wychodziłaby znacznie poza zadania określone we wzorcowym statucie szkoły publicznej regulowanym przepisami ustawy o systemie oświaty i rozporządzeniem ministra edukacji narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (DzU Nr 61 poz. 624 z późniejszymi zmianami).

Dyrektor szkoły, ustalając warunki korzystania ze stołówki szkolnej w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę (art. 67a ust. 3 ustawy), może działać tylko w granicach i na podstawie przepisu art. 67a ustawy. Wysokość opłaty za posiłki ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę (art. 67a ust. 3 ustawy). Należy zwrócić uwagę na to, iż ustawodawca posłużył się pojęciem "opłata". Opłata, w odróżnieniu od ceny, nie odnosi się do mechanizmu wolnorynkowego, jest bowiem daniną określoną przepisami prawa. Ustalając wysokość opłaty, dyrektor szkoły nie posiada kompetencji do ustalania ceny, gdyż ustalana opłata ma jedynie pokryć koszty samego posiłku.

Praktyka w zakresie stosowania art. 67a ustawy przez jednostki oświatowe jest różna. Dyrektorzy szkół ustalają w porozumieniu z wójtami, burmistrzami, prezydentami, starostami warunki korzystania ze stołówek szkolnych, w których krąg osób uprawnionych rozszerzają o dodatkowe grupy: nauczycieli pracowników danej szkoły; innych pracowników danej szkoły; emerytów i rencistów; byłych pracowników szkoły; nauczycieli zatrudnionych w szkołach nieposiadających stołówek; uczniów szkół nieposiadających stołówek; beneficjentów pomocy społecznej danej jednostki samorządu terytorialnego; inne osoby.

Uprzejmie proszę o ocenę, czy wskazane uwarunkowania prawne wykluczają możliwość prowadzenia przez stołówkę szkolną komercyjnej działalności gospodarczej w postaci sprzedaży usług gastronomicznych.

Z wyrazami szacunku
Piotr Głowski