Oświadczenie skierowane do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego RP Zbigniewa Ćwiąkalskiego

Szanowny Panie Ministrze!

W dobie nasilania się zamachów terrorystycznych coraz częściej spekuluje się o tworzonych w zaciszach gabinetów pana ministerstwa rygorystycznych przepisach prawnych dotyczących prawa antyterrorystycznego odnoszącego się do zwalczania takich zagrożeń. Pojawiają się informacje wskazujące na tworzenie takich przepisów, które będą umożliwiały wywożenie podejrzanych do takich państw jak na przykład Egipt, gdzie tortury podczas przesłuchań mogą być stosowane.

W demokratycznych państwach prawnych tortury i innego rodzaju nieludzkie traktowanie są zabronione na mocy takich aktów, jak: międzynarodowa Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania z roku 1984 (Polska ratyfikowała tę konwencję w 1989 r.), Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ONZ z 1948 r., Konwencja o zapobieganiu torturom i nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu uchwalona w 1989 r. przez Radę Europy (ratyfikowaną przez Polskę w roku 1993), Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych uchwalony przez ONZ w 1966 r. (ratyfikowany przez Polskę w 1977 r.). Stosowania tortur zabrania także Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. której art. 40 głosi, że "nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu".

Zakaz tortur to jedno z niewielu praw człowieka nieposiadających żadnych klauzul limitujących, nie podlega ono także derogacji. Jest to zakaz bezwzględny, dlatego też ani wobec stanu wyjątkowego, ani wojny, zakazu złamać nie wolno. Z tego powodu niepokój budzą pojawiające się informacje, jakoby Polska - a w istocie rząd realizujący inicjatywę ustawodawczą i pan jako minister sprawiedliwości - rozważała wprowadzenie przepisów prawnych łamiących normy uznane dotychczas jako ważne i potrzebne, realizujące zasadę demokratycznego państwa prawnego.

Polska jako strona wspomnianych konwencji powinna raczej stać na straży ich przestrzegania, a umożliwianie stosowania tortur pod otoczką działalności antyterrorystycznej jest rażącym ich pogwałceniem.

Dlatego też zwracam się do Pana Ministra z prośbą o udzielenie informacji, czy rzeczywiście rozważane jest wprowadzenie norm umożliwiających stosowanie tortur, a jeżeli tak, to jak się to będzie miało do obowiązujących w tej materii przepisów prawnych oraz wiążących Rzeczpospolitą Polską konwencji międzynarodowych.

Z poważaniem
Jan Dobrzyński