Oświadczenie skierowane do minister pracy i polityki społecznej Jolanty Fedak

Zmiany zasad finansowania domów pomocy dokonane w wyniku przyjęcia nowej ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. w art. 155 określiły sposób naliczania dotacji państwa za pobyt mieszkańców domów pomocy społecznej skierowanych do tych placówek przed 1 stycznia 2004 r. W ust. 2 jako podstawę wyliczenia tej dotacji przywołuje się przepisy z art. 87 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. W myśl tego artykułu powiat otrzymuje dotację w wysokości średniego miesięcznego kosztu pobytu mieszkańców w danym województwie pomniejszonego o wielkość odpłatności własnych mieszkańców i podzielonego przez liczbę mieszkańców w domach pomocy tego województwa. Przy czym dotacja ta nie może być wyższa niż rzeczywisty aktualny koszt pobytu mieszkańca w danym domu pomocy społecznej. Dla mieszkańców przyjętych po 1 stycznia 2004 r. odpłatność jest równa rzeczywistemu kosztowi pobytu i pokrywana z odpłatności mieszkańców domów pomocy oraz ich rodzin lub gmin.

Przywołana sytuacja prawna powoduje często, że w jednej placówce przebywają osoby w odniesieniu do których odpłatność jest zróżnicowana, choć korzystają one z takich samych usług. W bardzo wielu przypadkach dotacja na mieszkańców przyjmowanych na tak zwanych starych zasadach jest niższa od obecnie wyliczanej i określanej przez powiat na nowych zasadach, a następnie ogłaszanej przez wojewodę. Jest to w moim przekonaniu niezasadne i niesprawiedliwe.

Wojewodowie dysponują informacją o prawdziwych kosztach pobytu w poszczególnych domach, zatem mogliby przekazywać środki w wysokości rzeczywistych kosztów. Z danych tych korzystają jednak tylko po to, aby nie przekroczyć wysokości dotacji do tych domów, które mają koszt niższy od średniej. Co więcej, wojewodowie dysponują niejednokrotnie środkami niewykorzystanymi z powodu trudnej do przewidzenia liczby zgonów mieszkańców, bowiem nowo przyjmowani mają już naliczaną odpłatność na innych zasadach. Wprawdzie zgodnie z art. 155 ust. 2 wojewoda może podwyższyć dotację o 20%, jednak jest to przepis o charakterze fakultatywnym, wymagający spełnienia bliżej nieokreślonych warunków - dotacja taka może też być pomniejszona.

Zważywszy na bardzo trudną sytuację finansową domów pomocy społecznej, a także na konstytucyjną zasadę równości i sprawiedliwości, należałoby pilnie zmienić uregulowania w odniesieniu do odpłatności za pobyt mieszkańców domów pomocy przyjętych przed 1 stycznia 2004 r. Nie może być przecież tak, że nowo przyjmowani mieszkańcy domów de facto dopłacają do pobytu wcześniej przyjętych w przypadku, gdy dotacja wojewody nie pokrywa rzeczywistych kosztów pobytu.

Proszę o poinformowanie, jak Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zamierza uregulować kwestię odpłatności za pobyt mieszkańców przyjętych na starych zasadach, tak aby ta odpłatność pokrywała rzeczywiste koszty ich pobytu w placówkach.

Mieczysław Augustyn