(Początek posiedzenia o godzinie 9 minut 01)
(Posiedzeniu przewodniczą marszałek Bogdan Borusewicz oraz wicemarszałkowie Zbigniew Romaszewski, Krystyna Bochenek i Marek Ziółkowski)
Marszałek Bogdan Borusewicz:
Państwo Senatorowie, proszę zajmować miejsca.
Otwieram czwarte posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej siódmej kadencji.
(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)
Na sekretarzy posiedzenia wyznaczam senator Dorotę Arciszewską-Mielewczyk oraz senatora Andrzeja Szewińskiego. Listę mówców prowadzić będzie senator Dorota Arciszewska-Mielewczyk. Proszę senatorów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.
Informuję, że Sejm na szóstym posiedzeniu w dniu 11 stycznia 2008 r. przyjął wszystkie poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne oraz ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym.
Wobec niewniesienia zastrzeżeń do protokołów pierwszego i drugiego posiedzenia stwierdzam, że protokoły tych posiedzeń zostały przyjęte.
Doręczony państwu senatorom projekt porządku obrad czwartego posiedzenia obejmuje:
1. Stanowisko Senatu w sprawie ustawy budżetowej na rok 2008.
Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionego porządku obrad? Nie.
Stwierdzam, że Senat zatwierdził porządek obrad czwartego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej siódmej kadencji.
Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.
Pan senator Mazurkiewicz, proszę bardzo.
Senator Andrzej Mazurkiewicz:
Panie Marszałku, ustawa budżetowa to najważniejsza ustawa, jaką Senat ma do rozpatrzenia, a więc z uwagi na konieczność poczynienia pewnych ustaleń w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości proszę o czterdzieści pięć minut przerwy w celu dokonania przez klub ustaleń.
Marszałek Bogdan Borusewicz:
Ogłaszam przerwę do godziny 9.50.
(Przerwa w obradach od godziny 9 minut 03
do godziny 9 minut 51)
Marszałek Bogdan Borusewicz:
Przystępujemy do rozpatrzenia punktu pierwszego porządku obrad: stanowisko Senatu w sprawie ustawy budżetowej na rok 2008.
Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na piątym posiedzeniu w dniu 20 grudnia 2007 r. Do Senatu została przekazana w dniu 28 grudnia 2007 r. Marszałek Senatu w dniu 28 grudnia 2007 r., zgodnie z art. 73 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ustawę budżetową na rok 2008 do komisji senackich. Komisje senackie po rozpatrzeniu właściwych części budżetowych przekazały swoje opinie Komisji Gospodarki Narodowej, która na ich podstawie przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.
Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 33, a sprawozdanie komisji w druku nr 33A.
Proszę sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej, pana senatora Kazimierza Kleinę, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.
Senator Kazimierz Kleina:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Komisji Gospodarki Narodowej w sprawie ustawy budżetowej na rok 2008. Komisja Gospodarki Narodowej w przedstawionym państwu senatorom sprawozdaniu wnosi o przyjęcie ustawy budżetowej wraz z poprawkami zamieszczonymi w przedstawionym projekcie uchwały Senatu - jest to druk nr 33A.
Zanim przystąpię do omawiania stanowiska komisji, chciałbym przybliżyć państwu zasadnicze założenia budżetu państwa na 2008 r.
Budżet na rok 2008 konstruowany był w utrzymujących się korzystnych warunkach makroekonomicznych, a podstawowym kryterium była, oparta przede wszystkim na szybkim wzroście PKB, dobra realizacja budżetu państwa w roku 2006 i 2007. Realny wzrost gospodarczy w roku 2006 wynosił 6,2%, w roku 2007 - około 6,5%, a zakładamy, że w roku 2008, który też będzie rokiem bardzo dobrym, niemniej jednak tendencja będzie raczej zniżkowa, ten wzrost wyniesie 5,5%. Na rozwój sytuacji gospodarczej kraju, a tym samym na dochody budżetu państwa, oprócz dobrego wskaźnika produktu krajowego brutto, będą miały wpływ także: przewidywany wzrost zatrudnienia w gospodarce o około 2,8%, inflacja na poziomie około 2,3%, realny wzrost wynagrodzeń w gospodarce narodowej o 3,6% oraz wzrost spożycia ogólnego o 5,1%. Przewiduje się, że na skutek przede wszystkim dużego tempa wzrostu inwestycji i spożycia indywidualnego w roku bieżącym, 2008, popyt krajowy wzrośnie o 7,2%, mimo że w roku 2007 ten wzrost wynosił aż 9%. Na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego planuje się, że w roku 2008 - pomimo iż otoczenie zewnętrzne będzie mniej korzystne niż w wyjątkowo dobrym roku 2006 - tempo wzrostu polskich rynków eksportowych nadal utrzyma się powyżej długookresowej średniej. Realny wzrost eksportu w roku 2008 wyniesie 8% wobec 8,8% z roku 2007, mimo więc trochę niższej dynamiki udział eksportu w PKB w 2008 r. ukształtuje się na poziomie ponad 42%, prawie 43%. Oczekuje się także, że w bieżącym roku nastąpi lekkie spowolnienie dynamiki importu do około 12% - w roku 2007, według szacunków, ta dynamika wynosiła 14%.
Ponadto wysokość przewidywanych dochodów budżetu państwa uwarunkowana jest planowanymi zmianami systemowymi, a więc: dalszym obniżeniem składki rentowej, waloryzacją kwot progów podatkowych, kosztu uzyskania przychodów oraz tak zwanej kwoty wolnej w podatku dochodowego od osób fizycznych, podwyższeniem ulgi podatkowej dla osób posiadających dzieci oraz podwyższeniem podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe.
Przewiduje się także większy o 0,27% udział jednostek samorządu terytorialnego we wpływach z podatku PIT, zmniejszy się zaś o 1,9 punktu procentowego udział województw we wpływach z podatku CIT. Zmniejszenie tego udziału wynika z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, który zakwestionował przepisy ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego zakładające odejście od finansowania ustawowych ulg w przewozach autobusowych z dochodów własnych województw, w konsekwencji zmniejszenie wskaźnika udziału województw we wpływach z podatku PIT, a tym samym wzrost dochodu budżetu państwa z tego tytułu. Oczywiście te środki finansowe zostaną skierowane do województw, ale nie w postaci środków z podatku PIT, ale bezpośrednio z budżetu państwa, tak że budżety województw nie zostaną uszczuplone w wyniku tej decyzji Trybunału Konstytucyjnego.
Warto też poinformować panów senatorów, że w ramach prac nad budżetem przyjęto także średni kurs euro, który będzie obowiązywał w roku 2008 na poziomie 3 zł 74 gr.
Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Uwzględniając powyższe wskaźniki makroekonomiczne, ustawa budżetowa ustala dochody budżetu państwa na 2008 r. w wysokości 281,8 miliarda zł, w tym: podatkowe i niepodatkowe dochody budżetu państwa na kwotę 246,5 miliarda zł - co stanowi 87,5% przewidywanej kwoty dochodu - oraz środki z Unii Europejskiej i z innych źródeł niepodlegające zwrotowi, które zostały włączone do budżetu, na kwotę 35,2 miliarda zł, co stanowi pozostałe 12,5% dochodu budżetu państwa. Dochody w stosunku do tych z roku 2007 wzrosną o ponad 19%, co jest skutkiem między innymi bardzo dużego wzrostu dochodów z Unii Europejskiej i niepodlegających zwrotowi środków z innych źródeł, które to środki finansowe zostały włączone do dochodu budżetu państwa. Wzrost ten jest wynikiem realizacji w roku 2008 programu Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 oraz przekazania do budżetu państwa środków w ramach wspólnych polityk rolnej i rybackiej. Na wzrost dochodu budżetu państwa będą miały wpływ także większe dochody podatkowe, w szczególności z podatków pośrednich.
Wydatki budżetowe, wydatki budżetu państwa, zaplanowane są na kwotę nie większą niż 308,89 miliarda zł, co oznacza wzrost także o ponad 19% w stosunku do wydatków z roku 2007. Tak samo jak na poziom dochodów, środki unijne mają wpływ także na wysokość wydatków budżetowych, finansowane są z nich bowiem projekty z udziałem środków Unii Europejskiej. Główną przyczyną dużego wzrostu wydatków, z wyłączeniem środków związanych z funduszami unijnymi, jest wzrost wydatków na subwencje i dotacje oraz tak zwanych wydatków sztywnych. Wydatki sztywne to te wydatki, których wysokość została określona drogą innych ustaw niż ustawa budżetowa.
Struktura wydatków według podstawowych grup ekonomicznych przedstawia się następująco: dotacje i subwencje - 42,6%; wydatki bieżące jednostek budżetowych - 16,9%; finansowanie projektów z udziałem środków z Unii Europejskiej - 14,6%; obsługa długu publicznego - 9%; świadczenia na rzecz osób fizycznych - 7,2% oraz środki własne Unii Europejskiej - 3,9%.
Deficyt budżetowy będzie wynosił w roku bieżącym, a więc 2008, około 27 miliardów zł. Jest to kwota niższa niż zakładano w projekcie budżetu państwa. Zaznaczyć wypada, że w projekcie ustawy na rok 2008 zaplanowany był deficyt na poziomie 28,6 miliarda zł. Jednak w wyniku prac sejmowych udało się zredukować wydatki w kilkudziesięciu częściach budżetu, między innymi dotyczących wszystkich ministerstw i wszystkich dysponentów części budżetu. Tej redukcji nakładów dokonano podczas prac w komisjach sejmowych i później, w drodze uchwały Sejmu. Redukcja ta wynosi... W stosunku do projektu budżetu oczywiście, a więc tej formy budżetu, jaką przyjęliśmy, jaka do nas dotarła. Tak więc budżet Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej został zmniejszony o 8 milionów zł; Kancelarii Sejmu - o 23,9 miliona zł. To zmniejszenie w Kancelarii Prezydenta wyniosło 4,77%, natomiast w Kancelarii Sejmu - 5,68%. W Kancelarii Senatu zmniejszono budżet o 2,5 miliona zł, w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów o 4,2 miliony zł. Wyraźnie widać, że podczas debaty i pracy w Sejmie nad budżetem w tych częściach, które bezpośrednio dotyczą przedstawicieli najwyższych organów władzy, czyli Sejmu, Senatu, prezydenta, prezesa Rady Ministrów redukcja wydatków budżetowych w stosunku do tego, co zostało zaplanowane przez rząd mijającej kadencji, rząd Jarosława Kaczyńskiego, jest rzeczywiście duża, jest istotna.
Inne wyraźne, duże zmiany, jakie nastąpiły w budżecie państwa na rok 2008 podczas debaty i prac w Sejmie, to były redukcje wydatków Sądu Najwyższego o 9 milionów zł, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji o 4,2 miliona zł, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych o 4 miliony zł, Państwowej Inspekcji Pracy o 27,7 miliona zł, Instytutu Pamięci Narodowej o 26,5 miliona zł, w ramach działu "Budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa" o 129,8 miliona zł, Krajowej Rady Sądownictwa o 15 milionów zł, Centralnego Biura Antykorupcyjnego o 34 miliony zł.
Później, już w trakcie debaty w Komisji Gospodarki Narodowej w Senacie i w innych komisjach, przyjrzeliśmy się jeszcze raz tym redukcjom, uznając, że jednak niektóre z nich były zbyt duże i gdzieniegdzie nastąpiły zbyt wielkie cięcia. Tak więc w niektórych obszarach pewnie przyjdzie nam, Senatowi, przywrócić, może nie w całości, ale przynajmniej w części te wydatki, które zostały zaplanowane przez poszczególne instytucje państwowe.
W wyniku tych cięć, których dokonano w projekcie budżetu państwa na rok 2008 w Sejmie, zaoszczędzono znaczne ilości środków finansowych. Po pierwsze, z tych oszczędności przeznaczono ponad 1,5 miliarda zł, dokładnie 1 miliard 540 milionów zł, na zmniejszenie deficytu budżetowego mniej więcej o 0,5% kwoty przewidywanej w projekcie budżetu. Oszczędności, które wygospodarowano podczas debaty sejmowej, przeznaczono także na zwiększenie wydatków o kwotę 1 miliarda 850 milionów zł w części 82 "Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego" w rozdziale "Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego" w grupie wydatków "Dotacje i subwencje". I ta kwota, proszę państwa, jest przeznaczona na podwyżki wynagrodzeń dla nauczycieli. Mamy nadzieję, że dzięki temu, dzięki tej zmianie w budżecie nauczyciele, jako jedna z grup społecznych najniżej wynagradzanych, odczują podwyżki w roku bieżącym.
Po drugie, zwiększono także wydatki w częściach budżetowych w grupie "Finansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej" o kwotę 361 milionów 18 tysięcy zł z przeznaczeniem na sfinansowanie zwiększenia zatrudnienia, wynagrodzeń osobowych, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, wynagrodzeń wynikających z umów zleceń wraz z pochodnymi, które będą finansowane w ramach Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006, Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 i Programu Operacyjnego "Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich na lata 2007-2013" oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Po trzecie, nastąpiło zwiększenie wydatków w części 46 "Zdrowie" na wydatki bieżące przeznaczone na zakup krwi - o kwotę 14,9 miliona zł, oraz staże i specjalizacje medyczne - o kwotę 20 milionów zł.
Po czwarte, utworzono trzy nowe rezerwy celowe na łączną kwotę 120 milionów zł.
Na sfinansowanie deficytu budżetowego i wszystkich pożyczkowych potrzeb państwa posłużą środki pozostające na rachunkach budżetu państwa w dniu 31 grudnia 2007, przychody z tytułu sprzedaży skarbowych papierów wartościowych, przychody z prywatyzacji, przychody z tytułu kredytów i pożyczek zagranicznych oraz przychody z innych tytułów.
Szanowni Państwo Senatorowie, na zakończenie omówienia podstawowych kryteriów budżetowych chciałbym jeszcze wspomnieć o coraz szerszym wprowadzeniu reguł budżetu zadaniowego.
Art. 124 w pkcie 9 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych przewiduje, że do projektu ustawy budżetowej dołącza się uzasadnienie zawierające zestawienie zadań w ramach planowanych kwot wydatków wraz z opisem celów tych zadań, miernika wykonania oraz przewidywanych wieloletnich kosztów finansowych związanych z ich realizacją.
Wdrożenie budżetu zadaniowego uznawane jest za bardzo ważne, przełomowe przedsięwzięcie w zakresie reformy finansów publicznych. Ma ono wspierać proces uzyskania przez Polskę poziomu konkurencyjności właściwego dla krajów rozwiniętych zarówno w wymiarze społecznym, jak i gospodarczym. Struktura budżetu zadaniowego ma na celu wspomaganie procesu zasad dobrego zarządzania środkami publicznymi i służyć większej przejrzystości środków publicznych.
Po raz pierwszy opis zadań realizowanych w zakresie budżetu zadaniowego pojawił się w uzasadnieniu do projektu ustawy budżetowej na rok ubiegły, czyli na rok 2007, dotyczył jednak tylko dysponentów dwóch części budżetu. W roku 2008 obejmuje wydatki już sześćdziesięciu siedmiu dysponentów. Zakłada się, że w 2009 r. i w 2010 r. będzie dołączony w formie załącznika równolegle do budżetu w układzie tradycyjnym. A więc zwiększanie tego budżetu w układzie zadaniowym będzie następowało w ciągu najbliższych dwóch, trzech lat, tak, aby w roku 2011 lub 2012 odejść od budżetu w układzie tradycyjnym.
Panie Marszałku, Panie i Panowie Senatorowie, przystąpię teraz do omawiania stanowiska Komisji Gospodarki Narodowej, zachowując przedstawione wcześniej kryteria.
Komisja Gospodarki Narodowej na posiedzeniach w dniach 8 i 9 stycznia bieżącego roku podjęła próbę skorygowania niektórych rozwiązań zaproponowanych przez Sejm. W swoich propozycjach komisja brała pod uwagę przede wszystkim wymóg konstytucyjny o niezwiększaniu ustalonego w ustawie budżetowej deficytu budżetu państwa, a co się z tym wiąże, wskazywanie przez wnioskodawców źródła sfinansowania zwiększonych wydatków.
Komisja Gospodarki Narodowej przyjęła cztery z jedenastu poprawek zaproponowanych przez poszczególne komisje senackie. Zgodnie z art. 73 ust. 3 Regulaminu Senatu jako sprawozdawca komisji zobowiązany jestem do uzasadnienia nieuwzględnienia pozostałych siedmiu poprawek komisji.
Komisja Nauki, Edukacji i Sportu zaproponowała przeznaczenie dodatkowej kwoty 200 milionów zł na dotacje na działalność dydaktyczną w szkołach wyższych w przypadku zwiększenia dochodu z podatku VAT. Komisja Gospodarki Narodowej nie zaakceptowała tej poprawki ze względu na wskazane źródło finansowania. Według prognoz resortu finansów istnieje zagrożenie znacznie mniejszych dochodów podatkowych niż zakładane w ustawie budżetowej, więc ta sprawa na pewno wymaga jeszcze głębszej analizy. Choć spora część Komisji Gospodarki Narodowej zastanawiała się nad uwzględnieniem tej poprawki, ostatecznie jednak przyjęto rozwiązanie, które tę poprawkę odrzuca, mimo że w poprzednich latach poprawka tego typu do budżetu państwa była wprowadzana.
Nie zostały uwzględnione przez Komisję Gospodarki Narodowej trzy spośród czterech poprawek Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska. Pierwsza dotyczyła zwiększenia do 50 milionów zł dotacji podmiotowej dla Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w przypadku wpłaty przez Agencję Nieruchomości Rolnych dodatkowych środków. Podobne, dotyczące tego obszaru warunkowe zapisy były wprowadzane do ustawy budżetowej w latach ubiegłych, nie były one jednak realizowane i dlatego komisja uznała, że należy unikać stosowania takich zapisów, które są atrakcyjne z punktu widzenia odbiorcy, ale nierealizowane ze względu na warunki i ograniczenia budżetowe.
Dwie następne poprawki, dotyczące kwoty ponad 130 milionów zł z rezerwy celowej "Finansowanie Wspólnej Polityki Rolnej i Rybackiej, programów operacyjnych, w tym programów pomocy technicznej, innych programów finansowanych z budżetu Unii Europejskiej, Norweskiego Mechanizmu Finansowego i EOG, a także na pokrycie potrzeb wynikających z różnic kursowych przy realizacji programów finansowanych z Unii Europejskiej oraz kontrakty wojewódzkie" z przeznaczeniem na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz szkoły zawodowe, internaty i bursy szkolne w części 32 "Rolnictwo" zostały odrzucone, ponieważ ze środków wskazanej rezerwy celowej przewidzianych na 2008 r. będą musiały być finansowane również programy niezrealizowane w roku 2007, a więc ten brak finansowy w tej części budżetu po prostu by się pogłębił.
Komisja Gospodarki Narodowej nie zaakceptowała dwóch poprawek Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. W pierwszym przypadku chodziło o upoważnienie ministra właściwego do spraw zdrowia do zakupu szczepionek przeciwko sepsie przeznaczonych dla żołnierzy służby zasadniczej. Komisja uznała, że to zadanie może być realizowane w ramach budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej. Odnośnie do poprawki drugiej, zakładającej wyszczególnienie nowego rozdziału w części 31 "Praca" komisja stwierdziła, że takiej zmiany w ramach wykonywania budżetu może dokonać dysponent części, czyli minister pracy i polityki społecznej, a więc nie jest potrzebna, nie jest wymagana zmiana i przegłosowanie tej poprawki przez Senat.
Z czterech poprawek Komisji Praw Człowieka i Praworządności Komisja Gospodarki Narodowej nie przyjęła jednej, zakładającej zwiększenie o 4,5 miliona zł budżetu Państwowego Funduszu Kombatantów kosztem zmniejszenia środków dla Naczelnego Sądu Administracyjnego i Rzecznika Praw Obywatelskich. Komisja stwierdziła, że takie rozwiązanie stworzyłoby trudności w pracy sądów i spowodowało wydłużenie okresu rozpatrywania spraw.
Panie Marszałku, Panie i Panowie Senatorowie, Komisja Gospodarki Narodowej rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie następujących ośmiu poprawek. Poprawka pierwsza, przyjęta na wniosek Komisji Praw Człowieka i Praworządności, zwiększa o 2 miliony 442 tysiące zł wydatki Sądu Najwyższego kosztem wydatków Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Poprawka druga, przyjęta na wniosek Komisji Praw Człowieka i Praworządności, zwiększa o 750 tysięcy zł wydatki bieżące Trybunału Konstytucyjnego w rozdziale "Naczelne organy sądownictwa", zmniejszając jednocześnie wydatki Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz inne wydatki Trybunału Konstytucyjnego.
Poprawka trzecia przesuwa 92 miliony 928 tysięcy zł w ramach budżetu w części "Obrona narodowa" w celu zwiększenia o ponad dwa tysiące liczby etatów dla żołnierzy nadterminowych - jest to poprawka senatora Bisztygi. Ta poprawka umożliwia uzawodowienie armii w większym stopniu.
Poprawka czwarta zmniejsza o 3 miliony 936 tysięcy zł wydatki w części "Środowisko" w rozdziałach "Szkoły zawodowe" oraz "Internaty i bursy szkolne", zwiększając o tę kwotę część oświatową subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego. Jest to poprawka porządkująca sytuację jednej ze szkół leśnych, która nie została przejęta przez administrację rządową i pozostanie w gestii samorządu powiatowego. Niedoprowadzenie tego przejęcia wynikało z tego, że samorząd powiatowy nie przekazał ostatecznie całości składników majątku tej szkoły na rzecz administracji rządowej, ten majątek był przez samorząd powiatowy obciążony innymi zobowiązaniami.
Poprawka piąta zwiększa o 15 milionów 642 tysiące zł wydatki Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego kosztem wydatków Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego w celu wyrównania wynagrodzeń w tych służbach.
Poprawka szósta - to jest poprawka także Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska - porządkuje tabelę dotyczącą gospodarstw pomocniczych w części "Rolnictwo".
Poprawka siódma, przyjęta na wniosek Komisji Praw Człowieka i Praworządności, powoduje wewnętrzne przesunięcie siedmiu etatów wraz z wynagrodzeniami w części "Sprawiedliwość".
Poprawka ósma porządkuje wykaz programów operacyjnych realizowanych w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia oraz Europejskiego Funduszu Rybackiego w latach 2007-2013, zawartych w załączniku nr 16.
To są te poprawki, które Komisja Gospodarki Narodowej rekomenduje Wysokiej Izbie do przyjęcia w trakcie głosowań.
Chcę poinformować panie i panów senatorów, że podczas debaty w Komisji Gospodarki Narodowej zostało zgłoszonych ponad pięćdziesiąt poprawek. Większość z tych poprawek, które zostały odrzucone przez Komisję Gospodarki Narodowej, dotyczyła zmian przeznaczania środków na poszczególne inwestycje regionalne, a więc budowy dróg, linii kolejowych, mostów i tym podobnych przedsięwzięć. Senatorowie Komisji Gospodarki Narodowej uznali, że nie należy modyfikować budżetu w ten sposób, aby nakazywać poszczególnym dysponentom budżetu, czyli najczęściej Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, realizowanie tych czy innych inwestycji, które często nie są jeszcze w pełni przygotowane. Komisja Gospodarki Narodowej uznała, że środki te powinny być skoncentrowane w rękach dysponentów tych części budżetu, natomiast to, na jakie konkretne cele będą one przeznaczane, powinno wynikać z wieloletnich programów inwestycyjnych poszczególnych ministrów czy szefów instytucji centralnych.
Komisja Gospodarki Narodowej dyskutowała także nad wynagrodzeniami w administracji publicznej, administracji państwowej i wynagrodzeniami finansowanymi ze środków budżetu państwa. Ta sprawa zajęła sporo czasu senatorom z Komisji Gospodarki Narodowej. Chcę też państwu, paniom i panom senatorom przekazać informację, że rezerwa nr 60 w budżecie państwa przewiduje, że na podwyżki, na regulacje płacowe w sferze zarządzania budżetem państwa, czyli dla administracji państwowej, zostanie przeznaczona kwota 528 milionów 591 tysięcy zł. Ta rezerwa ma rozpocząć proces wyrównywania wielkich dysproporcji w wynagradzaniu pracowników, jakie występują pomiędzy poszczególnymi ministerstwami, urzędami centralnymi itd. Te dysproporcje są naprawdę ogromne. Senatorowie w swojej dyskusji także zwrócili uwagę na to, że te dysproporcje wynagrodzeń w administracji rządowej to czasami dwukrotność czy nawet trzykrotność, w stosunku najwyższe do najniższego. A więc należałoby w tej materii dokonać istotnych zmian. Minister finansów zobowiązał się wobec senatorów, że w niektórych, takich szczególnie wrażliwych obszarach, to znaczy w tych działach gospodarki narodowej, w których wynagrodzenie pracowników administracji rządowej jest najniższe i wyraźnie niskie, środki finansowe na ewentualne podwyżki wynagrodzeń będą przeznaczane w pierwszej kolejności.
Równocześnie senatorowie zdają sobie sprawę, że jest duża presja na wzrost wynagrodzeń w administracji rządowej, w ogóle na wzrost wynagrodzeń w całej gospodarce. Zdajemy sobie sprawę z tego, że ten wzrost jest także jednym z istotnych elementów, które powodują napędzanie takich tendencji inflacyjnych. W związku z tym decyzje, jakie powinni podejmować poszczególni dysponenci budżetu, powinny być możliwie jak najbardziej racjonalne, takie, które nie prowadziłyby do rozchwiania budżetu państwa. Uprzejmie proszę państwa senatorów o przyjęcie zaproponowanych przez Komisję Gospodarki Narodowej zmian w ustawie budżetowej na rok 2008. Dziękuję bardzo, Panie Marszałku. (Oklaski)
Marszałek Bogdan Borusewicz:
Dziękuję, Panie Senatorze.
Zgodnie z art. 44 ust. 5 Regulaminu Senatu przed przystąpieniem do dyskusji senatorowie mogą zgłaszać z miejsca trwające nie dłużej niż minutę zapytanie do senatora sprawozdawcy.
Czy ktoś z państwa senatorów pragnie zadać takie pytanie?
Senator Andrzejewski.
Senator Piotr Andrzejewski:
Panie Przewodniczący!
Idąc w kierunku sugerowanym przez pana, mianowicie w kierunku określenia kryteriów budżetu zadaniowego, chciałbym zapytać o informację, której nie udało się uzyskać przez Komisję Kultury i Środków Przekazu, i dowiedzieć się, jaka redukcja zadań jest połączona z ograniczeniem o dwie trzecie funduszu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w zakresie pozaosobowym i czy jest to zgodne z konstytucyjną zasadą zapewnienia pokrycia pieniężnego w stosunku do nałożonych konstytucyjnych, ustawowych zadań. To jest pierwsze pytanie.
Drugie pytanie, również zmierzające w kierunku zakresu zadaniowego. Chcielibyśmy uzyskać wiadomość, jaki jest zakres zadaniowych redukcji, jeżeli chodzi o Centralne Biuro Antykorupcyjne. Sejm, w porównaniu do budżetu pani Zyty Gilowskiej, czyli projektu rządowego, ograniczył środki o 34 miliony. Komisja proponuje dalsze ograniczenie o 7 milionów, w pkcie 5, i drugi raz o około 7 milionów. Powiedział pan, że chodzi o dofinansowanie, w ramach wyrównania wynagrodzeń, dla Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Proszę wobec tego o podanie, jakie jest przeciętne wynagrodzenie, które stoi w takiej dysproporcji między CBA - Centralnym Biurem Antykorupcyjnym - a Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencją Wywiadu, której według tego kryterium, tym razem osobowego, też uszczupla się fundusz wynagrodzeń o kwotę 8 milionów na rzecz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Czy łączy się to jednocześnie z przejęciem, i w jakim zakresie, zadań tamtych instytucji przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego? Ten zakres zadaniowej redukcji jest przedmiotem naszego zainteresowania w kontekście tego, czy zapewnia się dla zadań ustawowych należyte pokrycie finansowe, czy też ogranicza się te zadania. Jest to kwestia dosyć istotna. Prosiłbym o wyjaśnienie na tych dwóch przykładach tego przejścia na zakres redukcji zadaniowej i budżetu zadaniowego. Jak to było analizowane przez komisję?
(Senator Kazimierz Kleina: Panie Marszałku, można?)
Marszałek Bogdan Borusewicz:
Tak, proszę bardzo.
Senator Kazimierz Kleina:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Komisja Gospodarki Narodowej nie analizowała w sposób szczegółowy zadań poszczególnych instytucji, które dysponują środkami budżetu państwa. Budżet Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji był analizowany przez Komisję Kultury i Środków Przekazu i ta komisja, przedstawiając swoje sprawozdanie, tego problemu nie zauważyła, nie przedstawiła wtedy, że realizowanie przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji nałożonych nań zadań jest w jakimś stopniu zagrożone w związku z budżetem, jaki komisja proponuje.
Pan senator Andrzejewski osobiście to sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu prezentował na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej i tam tego problemu nie podnosił. W związku z tym komisja nie rozpatrywała sprawy w sposób bardziej szczegółowy, ponieważ nie czuła się do tego upoważniona. Skoro komisja merytorycznie do tego przygotowana nie wnosi w tej sprawie wątpliwości i zastrzeżeń, to przyjęliśmy to rozwiązanie, jakie ona proponowała. Wszystkie zaś te zmiany, które następowały w budżecie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji i w budżetach innych instytucji, nie wiązały i nie wiążą się ze zmianami zadań, jakie te instytucje mają do spełnienia. I dotyczy to nie tylko tych dwóch instytucji, ale na przykład także Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, kancelarii premiera i prezydenta. We wszystkich tych instytucjach były ograniczane wydatki. Te działania wynikają raczej z oszczędności i prób zrealizowania całości zadań, które ustawowo są nałożone na te instytucje, środkami trochę mniejszymi, niż przewidywał to budżet państwa przygotowany przez rząd na rok 2008.
Trochę inna jest sytuacja w tej części, która dotyczy służb specjalnych. Tutaj Komisja Gospodarki Narodowej przychyliła się do wniosku, aby doprowadzić w konsekwencji do tego, żeby wynagrodzenia w poszczególnych służbach były mniej więcej na poziomie porównywalnym. Tak że te zmiany, zaproponowane i przyjęte przez Komisję Gospodarki Narodowej, są zmianami, które w żadnym stopniu nie ograniczają zadań tych instytucji, w tym oczywiście ani CBA, ani Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, ani Agencji Wywiadu. Po prostu te sprawy mają doprowadzić do tego, aby wynagrodzenia w tych instytucjach były mniej więcej porównywalne i żeby, nie od razu, jeszcze nie w tym roku, stopniowo dochodzić do takiej sytuacji, w której nie następowałby przepływ tej najlepiej przygotowanej kadry tylko do jednej z nich, tylko żeby każda z tych instytucji spełniających swoje konstytucyjne zadania miała najlepszą kadrę i żeby argument finansowy przejścia do jednej czy drugiej służby nie wynikał z tego, że tam płace są wyższe, a tam niższe.
Jakie są wynagrodzenia w poszczególnych służbach? Na to pytanie nie potrafię odpowiedzieć tak bardzo precyzyjnie. Mam nadzieję, że ewentualnie pani minister lub pan minister, jeżeli będą się w tej sprawie wypowiadać, udzielą takiej szczegółowej informacji dotyczącej poziomu wynagrodzeń.
(Senator Piotr Andrzejewski: Jeżeli pan pozwoli, w uzupełnieniu, Panie Marszałku...)
Marszałek Bogdan Borusewicz:
Pytanie, proszę. Pytanie.
Senator Piotr Andrzejewski:
Tak, pytanie.
Po pierwsze, rozumiem, że zakres pracy pozwala panu przewodniczącemu nie pamiętać tego; prześlę stosowny fragment stenogramu z posiedzenia, na którym jako pierwszy relacjonowałem poprawkę w tym zakresie. To żeby odświeżyć pamięć pana przewodniczącego...
(Senator Kazimierz Kleina: Ale ta poprawka...)
...odnośnie do sygnalizowania prac Komisji Kultury i Środków Przekazu, gdzie wbrew temu, co pan przekazuje Wysokiej Izbie, ta kwestia była podnoszona. Ale rozumiem, że nadmiar pracy... To nie jest aż tak istotne w tej chwili dla całości budżetu.
Chciałbym jeszcze wrócić do jednej kwestii. Nie uzyskałem odpowiedzi na pytanie, w jakich - nie tylko zadaniowej - pozycjach przedmiotowej działalności CBA, nie tylko w zakresie... Motywacja podana przez pana to tylko wyrównanie wynagrodzeń, ale poza tym są środki na przedmiotowe działania CBA, przyjęte zresztą wspólnie przez Platformę Obywatelską i PiS, które zostały już w samej ustawie budżetowej ograniczone o 34 miliony. Prosiłbym, żeby to wyjaśnić, bo raz ograniczono te środki o 7 milionów i drugi raz, tutaj, prawie o dalszych 7 milionów państwo w komisji ograniczacie je z motywów wyrównania wynagrodzeń. Tylko z tego tytułu, jak rozumiem. Tak to było motywowane, jak pan powiedział, bez merytorycznego przeanalizowania wysokości wynagrodzeń tu i tam i kwestii przepływu kadr. A więc jest to dosyć na wyrost, takie przyszłościowe przesunięcie środków budżetowych. Ale jak motywować te 34 miliony zł? Rozumiem, że to nie dotyczy tylko tego przesunięcia wynagrodzeń, ale też jakiejś przedmiotowej strony finansowania zadań ustawowych Centralnego Biura Antykorupcyjnego. I chciałbym tu uzyskać odpowiedź, czego to dotyczy, pod jakimi pozycjami. Niedawno, przypomnę, Senat dopisał do tej ustawy dodatkowe zadania. Czy to analizowaliście? Wtedy określaliśmy budżetowe zobowiązania z tego tytułu. Czy mamy rozumieć, że wobec tego CBA ma nie wypełniać swoich funkcji? Dziękuję.
Senator Kazimierz Kleina:
Panie Przewodniczący! Wysoka Izbo!
Komisja Gospodarki Narodowej nie analizowała w sposób tak szczegółowy zadań poszczególnych służb. Jeszcze raz chcę powiedzieć, że intencją tych zmian nie jest ograniczenie kompetencji i zadań poszczególnych służb. Wszystkie służby, wszystkie instytucje rządowe, także i służby specjalne tutaj przez nas wymieniane, mają realizować te wszystkie zadania, które na nie zostały nałożone, ale działając bardziej oszczędnie i bardziej racjonalnie. Tylko taka intencja kierowała i nami, i posłami w Sejmie. A więc nie ma sugestii dokonywania jakichkolwiek zmian. Po prostu trzeba oszczędzać pieniądze także w tych służbach specjalnych.
Marszałek Bogdan Borusewicz:
Pan senator Karczewski.
Senator Stanisław Karczewski:
Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.
Panie Przewodniczący, chciałbym zadać trzy krótkie pytania. Pierwsze dotyczy stażystów i rezydentów. Czy ten wzrost, o którym pan mówił, będzie wystarczający na trzydziestoprocentową podwyżkę wynagrodzeń stażystów i rezydentów? To jest pierwsze pytanie.
Drugie dotyczy tej pierwszej poprawki, o której mówił pan przewodniczący, poprawki dotyczącej zwiększenia finansowania uczelni wyższych o 200 milionów zł. Mówił pan, Panie Przewodniczący, że komisja żywo dyskutowała na temat tej poprawki. Jakim rezultatem zakończyło się głosowanie i czy jest jakaś szansa na przyjęcie tej poprawki? Bo są argumenty mówiące o tym, że jest to niezgodne z prawem, niezgodne z możliwościami. Okazuje się, że w ubiegłym roku podobna poprawka była konsumowana. Chciałbym zapytać pana przewodniczącego, jak to wyglądało, na jakim poziomie była ta konsumpcja w roku ubiegłym?
I ostatnie pytanie, dotyczące CBA. Chciałbym zapytać, o ile procent, w stosunku do pierwotnego projektu przedstawianego przez rząd Jarosława Kaczyńskiego, zmniejszone zostało finansowanie CBA. Dziękuję.
Senator Kazimierz Kleina:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej oczywiście nie dyskutujemy nad wszystkimi sprawami, nie analizujemy każdej rzeczy bardzo szczegółowo, bo uznajemy, że przedmiotem dyskusji są tylko te sprawy, które budzą jakieś wątpliwości. Kwestia wynagrodzeń dla stażystów i rezydentów nie wzbudziła, że tak powiem, większych obaw senatorów. Wiem, że senatorowie otrzymali pisma od osób, które te funkcje pełnią, pisma o tym, że tutaj jest zagrożenie, że ta kwota, która została zabezpieczona w budżecie, może być niewystarczająca. Ale zawsze środki będą zbyt małe dla wszystkich. A więc to jest kwestia decyzji i jakby przeanalizowania jeszcze raz wydatków w tej części. Jeżeli udałoby się znaleźć gdzieś środki... Niestety, cała praca w Senacie nad budżetem polega na tym, że aby komuś dołożyć, trzeba, prosto mówiąc, komuś zabrać. To są bardzo trudne decyzje i dlatego też często zdajemy sobie sprawę, że w sytuacji, gdy chciałoby się dołożyć na ten czy inny cel, niestety nie jesteśmy w stanie tego zrobić ze względu na brak środków finansowych w innych częściach budżetu.
Kwestia ewentualnych 200 milionów zł na rzecz nauki. Ta poprawka była rzeczywiście dość wnikliwie dyskutowana. Ostatecznie senatorowie uznali, że jej nie przyjmiemy, mimo że w poprzednich latach tego typu poprawki były wprowadzane i w niektórych latach znajdowały się środki dodatkowe, jeżeli poziom dochodów wzrastał powyżej oznaczonego minimum. W tym roku jednak uznaliśmy, że takiej poprawki nie zaakceptujemy z tego względu, żeby po prostu nie prowadzić... Argumenty były takie, żeby budżet był jednak jednoznaczny, żeby dysponenci budżetu do końca wiedzieli, jakie mają maksymalne kwoty, którymi mogą dysponować, żeby na poczet potencjalnych tylko, niepewnych dochodów nie podejmować zobowiązań, bo to prowadzi w praktyce do zadłużenia budżetu państwa. A więc taka była ostatecznie decyzja. Myślę, że ta sprawa może być jeszcze przedmiotem dalszej dyskusji, przedmiotem szczegółowych pytań do rządu. Ale wydaje się, że budżet powinien być jasny i klarowny, że powinny być w nim wyznaczane minimalne dochody i limity maksymalnych wydatków, aby nie dochodziło do sytuacji takiej, że dysponenci poszczególnych części budżetu uważają, że jeszcze coś niespodziewanego, nadzwyczajnego pojawi się w drugiej połowie czy pod koniec roku itd. To są praktyki bardzo niebezpieczne z punktu widzenia funkcjonowania instytucji państwowej. A tego typu zapisy powodują czy prowokują działania, które nie do końca są racjonalne.
No i trzecie pytanie. Ono dotyczyło CBA, przesunięć łącznych, tak? Przepraszam, jeszcze...
(Senator Piotr Andrzejewski: Procentowo.)
(Senator Stanisław Karczewski: Jaki procent.)
Procent... Nie potrafię w tej chwili odpowiedzieć na to pytanie, tutaj pewnie minister omówi w szczegółach te przesunięcia procentowe.
(Senator Stanisław Karczewski: Bardzo bym o to prosił. Dobrze, dziękuję bardzo.)
One były tam w tabelach dołączone do naszych sprawozdań, ale to po prostu jest taka szczegółowa informacja, którą musiałbym w tej chwili odszukać w budżecie.
(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Zbigniew Romaszewski)
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
To w tej chwili ja sobie pozwolę zadać pytanie.
Panie Senatorze, ja powrócę jeszcze do tej sprawy CBA i służb, ABW i Agencji Wywiadu, bo akurat ta sprawa była merytorycznie dyskutowana w Komisji Praw Człowieka i Praworządności, myśmy tę sprawę rozważali. Tam był postawiony problem wyrównywania poborów, tyle że przedstawiony problem miał generalnie charakter po prostu urawniłowki, więc ja po prostu chciałbym zapytać, czy państwo się zastanawiali, skąd się wzięły takie lub inne współczynniki, i czy one mają charakter sufitowy? Jak się kształtuje korpus oficerski i podoficerski w poszczególnych służbach? Bo to zdecydowanie wpływa... Na przykład w Agencji Wywiadu liczba podoficerów jest po prostu znikoma, czego nie można powiedzieć o ABW. A więc jeżeli my będziemy się opierali tylko na średnich, no to rzeczywiście realizujemy urawniłowkę. Czy państwo analizowali kwestię charakteru tych poszczególnych służb?
Senator Kazimierz Kleina:
Panie Marszałku!
Średnia w każdej instytucji zawsze występuje, co nie oznacza, że w tej instytucji jest urawniłowka.
(Wicemarszałek Zbigniew Romaszewski: Ale pomiędzy instytucjami.)
Jeżeli średnia płaca w jakiejś instytucji jest na poziomie 4 tysięcy zł, to nie znaczy, że wszyscy pracownicy otrzymują wynagrodzenie 4 tysiące zł. Może się okazać, że część pracowników otrzymuje 1 tysiąc 500 zł, a jest jakaś grupa, która otrzymuje nawet około 8 tysięcy zł. I ta dyskusja w Komisji Gospodarki Narodowej nie polegała wcale na tym, że senatorowie zmierzali do tego, żeby wyrównać pensje wszystkim pracownikom we wszystkich służbach. Ta poprawka ma doprowadzić do tego, żeby nie było dysproporcji między średnimi wynagrodzeniami w poszczególnych służbach. Taka była intencja. Myśmy się do takiej intencji przychylili. I jeżeli są jakieś szczególne racje, które mówią, że pensje w tych czy innych służbach muszą być wyraźnie wyższe, to oczywiście my jesteśmy gotowi to zaakceptować. Ale te argumenty, które przedstawiono nam na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej, były argumentami, które skłaniały nas do przyjęcia takiego wniosku, jaki Komisja Gospodarki Narodowej zaproponowała.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Ja się może jeszcze do tego ustosunkuję, bo zdaje się, że nie do końca pan mnie zrozumiał. W poszczególnych instytucjach... Powiedzmy sobie tak: w AW mamy do czynienia z 80% stanowisk oficerskich i 20% podoficerskich, w ABW jest dokładnie odwrotnie. A więc na jakiej zasadzie te współczynniki miałyby być równe?
Senator Kazimierz Kleina:
Przyjęliśmy taką zasadę jako Komisja Gospodarki Narodowej, większością głosów, i to przedstawiamy Wysokiej Izbie do zaakceptowania. Jeżeli pojawią się inne wnioski i te wnioski będą dobrze umotywowane, uzasadnione, nic nie stoi na przeszkodzie, żeby tę poprawkę zmodyfikować, dopasować jeszcze lepiej do praktyki i do rzeczywistości.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Proszę bardzo, pan senator. Potem pan senator Ortyl i senator Rulewski.
Senator Jan Wyrowiński:
Panie Przewodniczący, mówił pan o tej jednostkowej sprawie dotyczącej Technikum Leśnego w Tucholi. Ponieważ tam nauczyciele nie otrzymali wynagrodzenia za styczeń, chciałbym mieć pewność, że wprowadzenie poprawki, o której pan mówił, zagwarantuje władzom powiatu zwrot w postaci subwencji i umożliwi im dokonanie tej wpłaty. Czy tak jest rzeczywiście, Panie Przewodniczący?
Senator Kazimierz Kleina:
Dokładnie tak jest. Ta poprawka umożliwia normalne funkcjonowanie szkoły, która nie została przez zarząd powiatu w Tucholi przekazana administracji rządowej. Pieniądze, które proponujemy w tej poprawce, mają być przekazane starostwu powiatowemu, po to, aby szkoła w Tucholi mogła normalnie funkcjonować. Nic się w tej szkole nie zmienia, bo starostwo powiatowe otrzymuje subwencję oświatową i może normalnie wypłacać wynagrodzenia i pokrywać wszelkie rachunki tej szkoły, bez żadnych ograniczeń.
Wydaje mi się - zresztą taką interpretację otrzymaliśmy także z Ministerstwa Środowiska i Ministerstwa Finansów - że tutaj nie ma problemu. Ta poprawka właśnie rozwiązuje problemy, które się pojawiły. Ministerstwo było skłonne przejąć tę szkołę, było zainteresowane jej przejęciem. Niestety, majątek tej szkoły został obciążony poprzez bezpłatne czy może za niewielkim wynagrodzeniem użyczenie na rzecz innej, prywatnej szkoły, ministerstwo uznało, że obciążonego majątku, na który będzie musiało łożyć środki finansowe, nie jest skłonne przejąć i w związku z tym pozostawia taką sytuację, jak była, a więc szkoła leśna w Tucholi zostaje na utrzymaniu starostwa powiatowego, które otrzyma stosowną subwencję na jej funkcjonowanie.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Pan senator Ortyl.
Senator Władysław Ortyl:
Dziękuję bardzo.
Panie Przewodniczący, już w informacji o tym, jakie podwyżki zostały przygotowane dla nauczycieli, wyraził się pan, wątpiąc: mam nadzieję, że te podwyżki nauczyciele odczują. Myślę, że prawie sześćset tysięcy nauczycieli nie jest zadowolonych z tej wynoszącej niewiele ponad 100 zł podwyżki, a przy okazji został popsuty system, który funkcjonował od wielu lat i po prostu uruchamiał te regulacje płacowe. Sądzę, że lepiej było zwiększyć procent środków w stosunku do kwoty bazowej tylko i wyłącznie dla nauczycieli niż wyłączać tę kwotę bazową z systemu, który do tej pory funkcjonował. To pytanie, czy warto było, stawiam po to, by pamiętać o nim w przyszłości podczas debaty budżetowej, która nas na pewno czeka, i informuję, że jednak te pana wątpliwości są zasadne, to będzie miało miejsce, nauczyciele nie będą zadowoleni.
Druga kwestia. Wyraził pan zadowolenie ze znacznego wzrostu środków związanych z funduszami europejskimi, i to jest fakt. Ale mam pytanie, czy nie dojdzie do niewykorzystania tych funduszy, skoro mamy do czynienia z zatrzymaniem bardzo dynamicznego procesu wdrażania funduszy europejskich poprzez likwidację praktycznie wszystkich indykatywnych list projektów związanych z programami operacyjnymi. Skreślane są uczelnie, skreślane są projekty związane z infrastrukturą drogową czy projekty środowiskowe. W moim odczuciu rodzi to duże zagrożenie nie tylko dla wykonania budżetu, ale i wykorzystania funduszy europejskich.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Proszę bardzo.
Senator Kazimierz Kleina:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Kwestia wynagrodzeń nauczycieli była przedmiotem troski wszystkich senatorów, bez względu na barwy polityczne. Myślę, że cieszymy się, iż udało się wygospodarować tak dużą kwotę na dodatkowe podwyżki wynagrodzeń, bo przecież ta kwota nie była przewidywana w projekcie budżetu na rok 2008 przygotowanym przez rząd Jarosława Kaczyńskiego. W wyniku prac w Sejmie, w komisjach sejmowych, te dodatkowe środki udało się wygospodarować i one będą uruchomione możliwie najszybciej, po to, żeby nauczyciele odczuli tę podwyżkę. Jak duża będzie ta podwyżka w praktyce, to będzie zależało pewnie od wielu czynników. Kwota graniczna jest umieszczona w budżecie, wspominałem o niej. W przypadku wielu szkół samorządy dają dodatkowe środki finansowe na wynagrodzenia nauczycieli, a więc w praktyce może się okazać, że ta podwyżka będzie istotna.
Oczywiście to nie są jakieś oszałamiające kwoty, jeżeli tutaj pan senator mówi o kwocie 100 zł, ale według wyliczeń - myślę, że pani minister dokładniej sprecyzuje te wyliczenia - ta kwota jest wyraźnie wyższa. Jest to oczywiście kwota przeciętna, będzie ona zależała od tego, jakie wynagrodzenia zostaną ustalone przez poszczególne samorządy czy poszczególne szkoły.
Kwestie funduszy europejskich. Dzisiaj jest dopiero 15 stycznia, minęły dwa tygodnie bieżącego, 2008 r., zatem mówienie o tym, że zostały wstrzymane fundusze europejskie, że w 2008 r. nie zostaną zrealizowane projekty i programy, jest chyba nadużyciem. Trzeba po prostu cierpliwie poczekać i przyjrzeć się, jak będą realizowane poszczególne projekty w roku bieżącym. Wstrzymanie czy zatrzymanie niektórych projektów wynika z tego, że należało się bardziej wnikliwie przyjrzeć pewnym wstępnie wpisanym na listy projektom przygotowanym przez instytucje państwowe czy prywatne, które mogą otrzymać takie środki finansowe. Nie oznacza to wcale, że te środki tym instytucjom nie zostaną przyznane w roku bieżącym, bo to są przecież projekty nie tylko na rok bieżący, ale nawet na kilka lat do przodu. W mojej ocenie nie ma więc takiego zagrożenia, o jakim pan mówił. Komisja Gospodarki Narodowej tego problemu, jako zagrożenia dla realizacji budżetu w części związanej ze środkami unijnymi, nie dostrzegła, nie był on zgłaszany.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Pan senator Rulewski.
Senator Jan Rulewski:
Dziękuję, Panie Marszałku.
Pan przewodniczący zrelacjonował stanowisko komisji dotyczące niewielkiej, jeśli chodzi o skutki finansowe, poprawki dotyczącej zaszczepienia wszystkich żołnierzy służby zasadniczej, by zabezpieczyć ich przed sepsą. Pan przewodniczący przedstawił stanowisko komisji mniej więcej tak: istnieje możliwość zrealizowania tego swoistego, jakże aktualnego postulatu w ramach budżetu MON. Nie satysfakcjonuje mnie ta odpowiedź ze względu na brak precyzji. Na ogół w języku potocznym sformułowanie "istnieje możliwość" oznacza, że może się uda. Ale w rozszerzonej interpretacji to oznacza, że na pewno się uda, bo są takie środki. Jeśli tak, to prosiłbym o sprecyzowanie, o czym myślała komisja, gdy użyła tego sformułowania, a więc czy myślała o gwarancjach, czy też myślała o ryzyku, że się nie uda.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Proszę bardzo.
Senator Kazimierz Kleina:
Panie Marszałku! Panie Senatorze!
Komisja Gospodarki Narodowej, analizując tę poprawkę, dostrzegła, że budżet Ministerstwa Obrony Narodowej jest w tym roku zdecydowanie wyższy niż w latach poprzednich i w roku ubiegłym i że środków, jakimi dysponuje minister obrony narodowej, jest na tyle dużo, także w tych częściach, które dotyczą ochrony zdrowia, że z łatwością - jeżeli taką decyzję podejmie dysponent tej części budżetu, a więc minister obrony narodowej i jemu podległe służby - kwotę, o którą wnosił pan senator, znajdzie się w części budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej. Nie ma powodu, aby przeznaczać jeszcze dodatkowe środki finansowe na potrzeby obrony narodowej.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Pan senator Kaleta.
Senator Piotr Kaleta:
Dziękuję bardzo.
Panie Przewodniczący, chciałbym na moment wrócić do Centralnego Biura Antykorupcyjnego, bowiem z materiałów pomocniczych do druków nr 33 i 33A, opracowanych przez Biuro Legislacyjne, wynika, że Centralne Biuro Antykorupcyjne najwięcej traci w budżecie. W związku z tym mam takie pytania. Czy Komisja Gospodarki Narodowej przeprowadziła konsultacje z Centralnym Biurem Antykorupcyjnym? Jak odnosi się ono do tej propozycji zmian budżetowych? W jakim obszarze trzeba będzie zredukować wydatki w Centralnym Biurze Antykorupcyjnym? Dziękuję.
Senator Kazimierz Kleina:
Komisja Gospodarki Narodowej nie poddała tak głębokiej analizie tych problemów, o których pan senator mówi. Przyjęliśmy tylko zasadę, że celem tej poprawki, naszym głównym celem jest dążenie do tego, aby wynagrodzenia w poszczególnych służbach były porównywalne. Powodem jest to, o czym wspomniałem, aby nie następował odpływ najlepszych kadr tylko do tej służby, która ma zdecydowanie wyższe wynagrodzenia niż inne. Taka była intencja tej poprawki. Jeżeli potrzeba dodatkowych, głębokich analiz, to proszę o to pytać odpowiednich ministrów. Ta sprawa była konsultowana także z ministrem spraw wewnętrznych i administracji, nie ze służbami, bo nie czujemy się władni dyskutować czy rozmawiać z poszczególnymi służbami. Za budżet, w imieniu rządu, odpowiedzialny jest minister finansów, a więc w pierwszej kolejności dyskutowaliśmy właśnie z ministrem finansów oraz z ministrem spraw wewnętrznych i administracji i w wyniku tych analiz, dyskusji przyjęliśmy tę poprawkę.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Pan senator Skurkiewicz.
Senator Wojciech Skurkiewicz:
Panie Marszałku! Szanowni Państwo!
Mój przedmówca wspominał o zmianach budżetowych związanych z Centralnym Biurem Antykorupcyjnym i Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Pan senator był łaskaw powiedzieć, że komisja nie analizowała szczegółowo zadań poszczególnych służb. Teraz pan również mówił, że nie poddawała tak głębokiej analizie finansowej działalności czy przekazywanych funduszy w przypadku tych dwóch służb. Ja tylko pragnę zwrócić szczególną uwagę na dwie kwestie. Budżet Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego to 511 milionów, po zmianach sejmowych 506 milionów, a państwo jako komisja dodajecie blisko 16 milionów, co daje 522 miliony zł. Jeżeli chodzi o Centralne Biuro Antykorupcyjne, to jego budżet wynosił 158 milionów, po zmianach sejmowych został obcięty o 34 miliony zł, a państwo jeszcze ograniczacie ten budżet o 7 milionów 302 tysiące zł, co z początkowych 158 milionów daje 116 milionów zł.
(Wicemarszałek Zbigniew Romaszewski: 26%.)
Czy to nie jest tak, Panie Senatorze, że działania, które komisja podejmowała, nie przypatrując się głębiej temu problemowi, zmierzają do tego, iż praktycznie likwidujemy czy chcemy likwidować służbę przewidzianą do walki z korupcją, a tworzymy policję polityczną pod nazwą: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, z bardzo dużym budżetem, która będzie miała prawo kontrolować pozostałe instytucje przewidziane na przykład do walki z korupcją? Mam tutaj na myśli ostatnie działania Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Centralnym Biurze Antykorupcyjnym. Czy nie należałoby się jeszcze temu przyjrzeć, aby przekazanie znacznych środków finansowych i uprawnień jednej agencji kosztem drugiej nie przyczyniło się w dalszej konsekwencji do działań niepożądanych w państwie prawa?
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Proszę bardzo.
Senator Kazimierz Kleina:
Panie Marszałku! Panie Senatorze!
Oczywiście nie można porównywać w ten sposób budżetów poszczególnych jednostek, nie tylko Centralnego Biura Antykorupcyjnego i ABW, tak samo jak nie można porównywać budżetów jednej uczelni i drugiej uczelni, nawet o tym samym profilu, ponieważ każda instytucja jest inna, w jednej instytucji zatrudnia się dużo więcej pracowników, w innej mniej, a różnice w budżecie wynikają z tego typu różnic. Jeżeli przyjrzymy się na przykład budżetom Kancelarii Senatu i Kancelarii Sejmu, to zobaczymy, jak duże są między nimi różnice, a przecież z tego powodu, że w budżecie państwa na wydatki Senatu jest kilkakrotnie mniej środków finansowych, nie wyciągamy wniosków, że Senat jest gorzej traktowany niż Sejm. Myślę więc, że te porównania są nieprawidłowe.
Jeszcze raz chcę powiedzieć, że żadne zadania Centralnego Biura Antykorupcyjnego nie zostały zmienione, ograniczone, nie dokonano żadnych zmian w tej materii. Zmiany dotyczą tylko i wyłącznie, czy głównie, tych spraw, o których tutaj mówiłem, i cały czas powtarzam tę samą moją odpowiedź, a panowie powtarzacie to samo pytanie, w zasadzie nie wnosicie niczego nowego w tej materii.
Powiem więc jeszcze raz: decyzja Komisji Gospodarki Narodowej została podjęta w wyniku uzgodnień w samej komisji i w ramach uzgodnień z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji prowadziło uzgodnienia pomiędzy służbami. W to, jaki jest zakres tych uzgodnień, my nawet nie jesteśmy w stanie wnikać, ponieważ, jak pan senator się orientuje, to są służby o specjalnym znaczeniu i nie o wszystkich związanych z nimi sprawach chcemy i powinniśmy wiedzieć. Czasami nawet w odpowiedzi na jakieś pytania nie informuje się o wszystkich sprawach. My nie jesteśmy informowani nawet, ilu pracowników jest w Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, ilu pracowników jest w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego ani w innych instytucjach, bo to są sprawy, które po prostu powinny być objęte pewną dyskrecją.
Wydaje mi się, że intencją państwa, rządu jest walka z korupcją w takim samym zakresie, jak czynił to rząd poprzedni, nie ma żadnych zmian w tej materii, ale rząd ma także prawo mówić, że wydatki na te czy inne służby muszą być racjonalizowane. To dotyczy wszystkich służb.
Panie Senatorze, jest bardzo wiele innych służb w Polsce - widzę, że nawet tu na sali są przedstawiciele niektórych służb - w których wyraźnie mniej się zarabia i z których też płyną w różne miejsca prośby o wsparcie. Czy z tego wynika, że teraz mamy odbierać środki finansowe tym służbom, w których są wyższe wynagrodzenia? Czy za chwilę mamy rozpocząć licytację, że pracownicy tych czy innych służb zarabiają tyle, a innych otrzymują kilkakrotnie mniej? Panie Senatorze, sam by się pan zgubił w tym sposobie myślenia, tak więc proszę, żebyśmy zakończyli dyskusję nad tą kwestią - sugeruję raczej niż proszę - bo za chwilę możemy się znaleźć na manowcach i osiągnąć efekt dokładnie odwrotny do tego, jaki chcemy osiągnąć.
Ja przedstawiłem już wszystko, co zostało powiedziane w Komisji Gospodarki Narodowej w tej sprawie, i nie czuję się kompetentny, żeby w sposób szczegółowy oceniać budżety tych czy innych służb. Te budżety zostały przygotowane przez rząd, zostały zaakceptowane i w związku z tym my nie wchodziliśmy w szczegółowe rozwiązania dotyczące Centralnego Biura Antykorupcyjnego czy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Uważamy, że to są sprawy, które powinny być załatwiane w inny sposób. Budżety, jakie mają te poszczególne instytucje, wbrew pozorom są wysokie i jestem przekonany, że wiele innych służb chciałoby mieć wynagrodzenia w połowie tak wysokie jak pracownicy tych służb. Dlatego spór o to jest trochę niestosowny.
Jeszcze raz chcę powiedzieć, że nikomu nie zależy na tym, aby ograniczyć funkcjonowanie Centralnego Biura Antykorupcyjnego, wręcz odwrotnie; nikomu nie zależy na tym, aby ograniczyć działanie Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu czy innych służb specjalnych, wręcz odwrotnie; ale każda z tych służb musi się także kierować zasadami oszczędności i racjonalności i jeśli coś, co nie jest konieczne i niezbędne, może zakupić w roku przyszłym, to powinna to zrobić w roku przyszłym. Taka powinna być zasada i to dotyczy wszystkich, także nas, senatorów.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
(Senator Wojciech Skurkiewicz: Panie Marszałku, jeśli można...)
Uzupełniające pytanie, tak? Proszę bardzo.
Senator Wojciech Skurkiewicz:
Uzupełniające pytanie.
Szanowny Panie Senatorze, ale tu pan sam sobie przeczy. Mówił pan, że każda z tych agencji powinna dysponować, oszczędzać. Tymczasem jeżeli podliczymy obydwie te pozycje, to zobaczymy, że Centralne Biuro Antykorupcyjne traci w tym roku, zgodnie z poprawkami Platformy Obywatelskiej z Sejmu i Senatu, blisko 30% proponowanego budżetu, a Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, zgodnie z poprawkami Platformy Obywatelskiej z Sejmu i Senatu łącznie, zyskuje 10 milionów zł. Tak więc nie przemawia do mnie pańska argumentacja, że te instytucje powinny tak gospodarować, aby oszczędzać.
(Głos z sali: To są pytania...)
(Głos z sali: Na innym etapie...)
(Senator Kazimierz Kleina: Ja myślę, że to jest już kwestia do omówienia w dyskusji. Prawda?)
Panie Senatorze, pytanie: czy nie dziwi pana fakt, że w pracach Komisji Gospodarki Narodowej o blisko 30% zostało obniżone finansowanie Centralnego Biura Antykorupcyjnego?
(Głos z sali: To nie w Senacie...)
Czy pana to nie dziwi?
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Proszę bardzo.
Senator Kazimierz Kleina:
Panie Senatorze, ja jestem sprawozdawcą Komisji Gospodarki Narodowej, więc moje prywatne zdziwienie w tej czy innej sprawie nie ma żadnego znaczenia. Ja tylko informuję o tym, co się działo na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej. (Oklaski)
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Cieszy mnie aktywny udział senatorów w posiedzeniu.
Poproszę pana senatora Pupę.
Senator Zdzisław Pupa:
Panie Przewodniczący, mam takie pytanie: czy w Komisji Gospodarki Narodowej pochylaliście się nad problemem, że zdecydowanie ogranicza się wydatki budżetowe na postęp biologiczny w rolnictwie? Ja przytoczę: w tym roku wydatki na melioracje wodne w stosunku do dynamiki realnej wydatków w roku 2006 są mniejsze o 74%, wydatki na ochronę roślin - mniejsze o 51%, na postęp biologiczny - mniejsze o 47%. I tak po kolei... Przytoczę jeszcze jedną pozycję: zwalczanie chorób zakaźnych - ograniczenie o 2%. Mamy bardzo poważny problem, gdyż malejąca dynamika wydatków na postęp biologiczny, niestety, hamuje rozwój w rolnictwie. Ja chcę zwrócić uwagę na bardzo istotne sprawy. Ostatnio mieliśmy do czynienia z ptasią grypą i teraz jest pytanie: jak chcemy walczyć z tą chorobą, skoro ograniczamy wydatki na zwalczanie chorób zakaźnych?
(Głos z sali: Pytanie.)
Mamy problem choroby Aujeszky'ego, który dotyczy eksportu trzody chlewnej na zewnątrz Unii Europejskiej, do krajów Unii Europejskiej.
(Głos z sali: Pytanie, prosimy o pytanie.)
No, cały czas pytam, czy...
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Ale pytania powinny trwać nie dłużej niż minutę, Panie Senatorze.
(Senator Zdzisław Pupa: Tak jest.)
Proszę bardzo.
Senator Krystyna Bochenek:
Bardzo byśmy prosili - to w kwestii regulaminowej - żeby jednak przestrzegać regulaminu, bo dzisiaj jest bardzo gorąca i burzliwa atmosfera. Bardzo bym prosiła, żeby pytać nie dłużej niż minutę, tak żebyśmy przestrzegali regulaminu.
(Senator Zdzisław Pupa: A, przepraszam, czy pani marszałek włączyła stoper i sprawdziła, ile mówiłem? Minutę nie mówiłem.)
Dwie minuty dwadzieścia sekund.
(Rozmowy na sali)
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Przepraszam bardzo, państwo pozwolą, że ja będę prowadził obrady.
Przypominam, że czas zadawania pytania nie powinien przekraczać minuty.
Proszę dokończyć pytanie.
(Senator Krystyna Bochenek: Teraz jest trzecia minuta.)
Senator Zdzisław Pupa:
Pytam o to ze względu na wagę sprawy. Ja mówię tu o chorobach zakaźnych, o postępie biologicznym. Czy Komisja Gospodarki Narodowej pochylała się nad tym problemem i czy zwracała uwagę na te sprawy, które są istotne i ważne dla bezpieczeństwa żywnościowego naszych obywateli? Dziękuję.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Proszę bardzo.
Senator Kazimierz Kleina:
No, Komisja Gospodarki Narodowej, rozpatrywała poprawki przygotowane przez Komisję Rolnictwa i Ochrony Środowiska. Komisja Gospodarki Narodowej przyjęła część poprawek, które komisja rolnictwa zgłosiła, natomiast odrzuciła poprawkę, która dotyczyła przeznaczenia kwoty 130 milionów zł z rezerwy celowej "Finansowanie Wspólnej Polityki Rolnej i Rybackiej, programów operacyjnych, w tym programów pomocy technicznej, innych programów finansowanych z budżetu Unii Europejskiej, Norweskiego Mechanizmu Finansowego i EOG, a także na pokrycie potrzeb wynikających z różnic kursowych przy realizacji programów finansowanych z Unii Europejskiej oraz kontrakty wojewódzkie" na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz szkoły zawodowe, internaty i bursy szkolne w części 32 "Rolnictwo". Została ona odrzucona, ponieważ ze środków wskazanej rezerwy celowej przewidzianych na 2008 r. będą finansowane także różne programy niezrealizowane w roku 2007. To był argument zasadniczy, żebyśmy tę poprawkę dotyczącą tych spraw odrzucili. W związku z tym uznaliśmy, że środki przewidziane w budżecie państwa na ten cel, o którym pan senator wspomniał, muszą być wystarczające. To znaczy one zawsze będą za małe, bo z tego zdajemy sobie sprawę, ale po prostu tymi środkami, które są, minister właściwy do spraw rolnictwa będzie musiał gospodarować.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
I poproszę senatora Sidorowicza.
Senator Władysław Sidorowicz:
Mam pytanie do pana senatora sprawozdawcy. Czy w pana opinii te szczegółowe kwestie, które tutaj są poruszane, to jest związane z konsultacjami, z ministrami, z dyrektorami poszczególnych agencji, dotyczą Komisji Gospodarki Narodowej, czy jednak komisji resortowych, które przygotowują sprawozdania dla komisji gospodarki? Czy, krótko mówiąc, w tym momencie nie sięgamy pytaniami nazbyt głęboko w strukturę budżetu?
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Proszę bardzo.
Senator Kazimierz Kleina:
Ja kilkakrotnie wskazałem, że chcę informować państwa senatorów tylko o tych sprawach, które były przedmiotem dyskusji na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej. Ale pytania wychodzą trochę poza tę dyskusję, która odbyła się w Komisji Gospodarki Narodowej. Oczywiście wiele z tych pytań jest bardzo szczegółowymi pytaniami, które powinny być skierowane, nawet na piśmie, do poszczególnych ministrów. Na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej rząd reprezentował minister finansów i on był, że tak powiem, główną osobą, z którą Komisja Gospodarki Narodowej konsultowała różne sprawy związane ze zmianami w budżecie.
(Wicemarszałek Zbigniew Romaszewski: Minister finansów?)
Minister finansów, ponieważ minister finansów został wyznaczony do reprezentowania rządu w tych sprawach, o których tutaj mówimy. Komisja Gospodarki Narodowej, jeśli chodzi o te części, które są jej właściwe, miała możliwość wysłuchania także innych ministrów, a więc na przykład ministra gospodarki, ministra infrastruktury, ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej i innych. To jeśli chodzi o te części, które są właściwe tylko i wyłącznie dla Komisji Gospodarki Narodowej. Poszczególne komisje miały możliwość rozmów, kontaktów, uzgodnień z ministrami właściwymi dla nich, a więc na przykład komisja kultury - z ministrem kultury, tak samo komisje rolnictwa, zdrowia itd.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Komisja praw człowieka rozmawiała ze służbami i doszła do wniosku, że nie należy wprowadzać poprawek.
Proszę bardzo, senator Klima.
Senator Maciej Klima:
Panie Przewodniczący, mam kilka pytań.
Wspomniał pan, że żeby komuś dać, trzeba komuś zabrać. W części 46 dotyczącej zdrowia zabrano 100 milionów zł z wydatków majątkowych. Mam takie pytania. Dlaczego w dziale 851 zredukowano wydatki dotyczące szpitali klinicznych o 40 milionów zł? Dlaczego w dziale 803 "Szkolnictwo wyższe" zmniejszono środki o kwotę 4 milionów zł, w tym na finansowanie projektów z udziałem Unii Europejskiej? Dlaczego w rozdziale 85149, dotyczącym programów polityki zdrowotnej, w tym Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego na lata 2006-2008, zredukowano wydatki o 3 miliony zł? I dlaczego wydatki na podobny program, również narodowy, dotyczący medycyny transplantacyjnej, program na lata 2006-2009, zredukowano o 1 milion zł?
Czy pan przewodniczący byłby w stanie odpowiedzieć na te pytania?
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Proszę.
Senator Kazimierz Kleina:
Ale czy Komisja Gospodarki Narodowej, Panie Senatorze, dokonywała tych zmian, o których pan mówi?
(Senator Władysław Sidorowicz: Zastanawiam się, czy te informacje do pana dotarły, czy też nie.)
Ja jako sprawozdawca Komisji Gospodarki Narodowej informuję tylko o tym, co było przedmiotem posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej, czyli jakie dyskusje w tej sprawie prowadziliśmy. Na ten temat dyskusji na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej nie prowadziliśmy. Prawdopodobnie komisja właściwa do spraw zdrowia tę dyskusję prowadziła.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Senator Bergier.
Senator Józef Bergier:
Panie Przewodniczący, czy zgodzi się pan z takim stwierdzeniem, że regulacja w zakresie działu dotyczącego oświaty... że podwyżka dla nauczycieli jest tak wysoka, że podobnej nie było od 2000 r.? I czy zgodzi się pan ze stwierdzeniem, że oto dzisiaj na sali parlamentarzyści pytają, dlaczego to zwiększenie środków nie jest większe niż 2,7 miliarda zł, bo o tyle zwiększamy środki na oświatę, a kilka miesięcy temu tej regulacji nie dostrzegali? Prosiłbym kolegów, tych, którzy kilka miesięcy temu przedstawiali budżet i nie dostrzegali zwiększenia środków na oświatę, by nie stawiali tak niestosownych pytań, nie mówili, że 2,7 miliarda zł to środki zbyt skromne. Dziękuję uprzejmie.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Proszę o odpowiedź.
Senator Kazimierz Kleina:
Komisja Gospodarki Narodowej z radością zaakceptowała te zmiany w budżecie dotyczące środków przewidzianych na wynagrodzenia dla nauczycieli. No i z uznaniem mówiliśmy o tych działaniach, które doprowadziły do tego, że udało się znaleźć dodatkowe pieniądze. Ale to się stało oczywiście kosztem innych obszarów życia, czyli trzeba było dokonać pewnych zmian w budżecie, aby te dodatkowe środki na wynagrodzenia dla nauczycieli znaleźć. Ja o źródłach pokrycia tych dodatkowych środków mówiłem. Myślę, że wszyscy powinniśmy się cieszyć z tego, że te dodatkowe środki udało się, że tak powiem, wygospodarować i że z tego powodu nie ma specjalnego buntu w tych instytucjach, których środki zostały, niestety, pomniejszone. No, szkoda, że ta kwota nie znalazła się w projekcie budżetu przygotowanym na rok bieżący, bo wtedy zdecydowanie łatwiej jest pewne rzeczy przygotowywać, organizować itd. niż później, kiedy takie poprawki wprowadza się w komisjach sejmowej czy senackiej. No ale dobrze, że są te pieniądze.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Pan senator Smulewicz.
Senator Eryk Smulewicz:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!
Chciałbym zapytać, czy prawdą jest, że w ubiegłym roku ministerstwo rolnictwa nie wykorzystało niemal 5 miliardów zł na działania związane ze wsparciem rolników, obszarów wiejskich ze względu na fakt unieruchomienia Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Czy rzeczywiście w budżecie na rok 2008 budżet rolnictwa został ponownie zwiększony między innymi ze względu na możliwości wykorzystania dużych środków z Unii Europejskiej? I czy faktycznie jest tak - bo była mowa o projektach kluczowych - że te zmiany na liście projektów kluczowych wynikają przede wszystkim z faktu, że te projekty, które były wstępnie przygotowane, były przygotowane nienależycie, to znaczy brakowało niezbędnej dokumentacji, brakowało odpowiednio przygotowanych studiów wykonalności, biznesplanów, innych tego typu dokumentów? Dziękuję bardzo.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Proszę bardzo.
Senator Kazimierz Kleina:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Panie Senatorze!
Rzeczywiście, pani minister finansów informowała nas o niewykorzystanych przez ministra właściwego do spraw rolnictwa kwotach, o których pan mówi, i o tym, że w końcówce roku 2007 minister rolnictwa poinformował ministra finansów, że te środki finansowe, o których wspomniał pan senator, nie zostały wykorzystane w roku ubiegłym. To wynikało z tego, że po prostu wiele projektów było źle czy wadliwie przygotowanych.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Pan senator Skurkiewicz po raz drugi.
Senator Wojciech Skurkiewicz:
Panie Marszałku! Panie Senatorze! Szanowni Państwo!
Ja chciałbym zadać pytanie w podobnym tonie jak przed chwilą pan senator Bergier. Otóż w latach 2001-2005, za rządów SLD, budżet Instytutu Pamięci Narodowej został ograniczony o niewiele ponad 40 milionów zł. Szkoda, że nie ma pana senatora Kieresa, bo na pewno więcej na ten temat mógłby powiedzieć. Platforma Obywatelska w ciągu tylko jednego roku chce obniżyć budżet Instytutu Pamięci Narodowej o 26 milionów 500 tysięcy zł. Powtarzam: w ciągu jednego roku. Czy ta sprawa, Panie Senatorze, była omawiana podczas posiedzenia komisji gospodarki? Ja rozumiem, że Senat jest taką izbą, która jest władna naprawiać błędy Sejmu. Czy ta sprawa pojawiła się na posiedzeniu komisji i czy jest możliwa naprawa tego bez wątpienia poważnego naruszenia? Dziękuję.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Proszę bardzo.
Senator Kazimierz Kleina:
Komisja Gospodarki Narodowej tej sprawy nie analizowała, uznając, że te zmiany w budżecie są prawidłowe.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Pan senator Chróścikowski.
Senator Jerzy Chróścikowski:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Panie Przewodniczący Komisji Gospodarki Narodowej!
Ja mam pytanie szczegółowe. Na jakiej podstawie pan mówi, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie wykorzystała środków przyznanych jej w ubiegłym roku, a tego dotyczy propozycja w poprawce tegorocznej, skoro ja mam potwierdzone informacje, że te środki, które były w zeszłym roku, te 200 milionów zł zostało przelanych przez Ministerstwo Finansów, rozliczonych i przekazanych? Środki z tak zwanych rezerw celowych i innych, które były na finansowanie programów z Unii Europejskiej, to jest zupełnie inna pozycja, która nie została wydatkowana. I proszę nie łączyć tych dwóch rzeczy i na przykładzie tego pokazywać, że nie można takiego mechanizmu zastosować w poprawce zgłoszonej przez komisję rolnictwa dlatego, że w ubiegłym roku to się nie sprawdziło. Jest to zaprzeczone, jest to stwierdzone. Ja to sprawdzałem, proszę sprawdzić i nie powtarzać rzeczy nieprawdziwych.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Panie Senatorze, przepraszam bardzo, ale to nie było pytanie.
(Senator Jerzy Chróścikowski: To było pytanie szczegółowe: czy ma pan taką wiedzę, żeby mówić coś takiego?)
Senator Kazimierz Kleina:
Ja relacjonuję dyskusję, jaka odbyła się w tej sprawie na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej. A na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej w takim duchu i w taki sposób rozmawialiśmy. Nie mówiliśmy, że te zapisy, które komisja rolnictwa proponuje, a więc żeby na przykład wpisać dochody warunkowe, są niezgodne z przepisami prawa czy ustawy o finansach publicznych, tylko ostatecznie komisja uznała, że po prostu to są zapisy, które trochę dezinformują dysponentów budżetu w ciągu roku, bo poszczególni dysponenci tego budżetu liczą na to, że otrzymają jakieś dodatkowe środki, a one są niepewne. I stąd taka decyzja. Takie zapisy były w ostatnich latach. W niektórych latach się sprawdzały, w innych się nie sprawdzały, ale to nie znaczy, że to rozwiązanie jest wadliwe z legislacyjnego punktu widzenia. Szczególnie w wypadku nauki ta kwestia była dość istotna w poprzednich latach, może nawet bardziej niż w obszarze rolnictwa.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Pan senator Dobkowski.
Senator Wiesław Dobkowski:
Panie Marszałku! Panie Przewodniczący!
Mam pytanie do pana przewodniczącego: jak pan przewodniczący uważa, czy możliwy jest rozwój ekonomiczny Polski, który w programie wyborczym, w haśle Platforma Obywatelska określiła jako cud gospodarczy, skoro się obniża wydatki na szkolnictwo wyższe i na Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej? Wydatki na szkolnictwo wyższe, czyli kwotę 8 miliardów 722 milionów 460 tysięcy zł zmniejszono o 2 miliony 92 tysiące zł, a wydatki na Urząd Patentowy RP, czyli kwotę 48 milionów 842 tysięcy zł, zmniejszono o 4 miliony zł, to jest aż o 8,19%. Chodzi mi głównie o kierunek zmian, o trend, o to, że zamiast zwiększać wydatki, co przyniesie w przyszłości efekt, zmniejszamy je. Dziękuję.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Proszę o odpowiedź.
Senator Kazimierz Kleina:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
W trakcie mojego sprawozdania przedstawiałem te źródła czy te części budżetu, w których zostały zdjęte większe lub mniejsze kwoty z przeznaczeniem na finansowanie tych głównych zadań, co do których prawie nikt z senatorów nie ma wątpliwości, a więc związanych na przykład z podniesieniem wynagrodzeń dla nauczycieli. Żeby zebrać te kwoty, no, trzeba było dokonać takich istotnych cięć. Oczywiście z tej kwoty oszczędności, która została wygospodarowana, jest także zmniejszany deficyt budżetowy, ale to także jest działanie, które zmierza w dobrym kierunku, po prostu do ograniczenia życia na kredyt, bo deficyt budżetowy to życie na kredyt. I to jest taki problem i zawsze będziemy dyskutowali, zawsze się pojawią te wątpliwości, czy na Urząd Patentowy RP powinny być większe pieniądze, czy mniejsze. Dotyczy to każdego innego urzędu. Tę sprawę też dyskutowaliśmy.
Najwięcej wątpliwości budzi kwestia nauki. Na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej była podnoszona także ta sprawa, że te cięcia w tym obszarze są dość kłopotliwe, ale senatorowie też zaakceptowali te zmiany. W związku z tym myślę, że jeżeli pojawią się poprawki lepiej rozwiązujące ten problem, o którym mówi pan senator, to Komisja Gospodarki Narodowej jeszcze raz tę kwestię przeanalizuje i przedstawi ostateczne stanowisko Senatowi z propozycją głosowania. Ale na razie my dyskutujemy tylko nad tymi poprawkami, które zostały w komisji zgłoszone, zostały zgłoszone przez poszczególnych senatorów i w taki sposób dotarły do Komisji Gospodarki Narodowej.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
(Senator Krystyna Bochenek: Jest ad vocem.)
Pan senator ad vocem?
Proszę bardzo, Panie Senatorze.
Senator Edmund Wittbrodt:
Tak, Panie Marszałku, ad vocem. Bo to jest tak, że... Nie wiem, skąd informacja, że na szkolnictwo wyższe jest 8 miliardów zł, bo jest 11 miliardów zł i jest wzrost o 3,6%. Wobec tego, nie wiem, skąd pan senator ma takie informacje. One są nieprawdziwe. (Oklaski)
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Proszę, pan senator Kraska.
Senator Waldemar Kraska:
Dziękuję, Panie Marszałku.
Panie Przewodniczący, czy pan uważa, że wzrost pensji stażystów i lekarzy rezydentów o 30%, co oznacza, że lekarz stażysta będzie zarabiał brutto 2 tysiące 300 zł, czyli na rękę otrzyma 1 tysiąc 600 zł, jest realizacją expose premiera, który zapowiedział, że wynagrodzenia oraz warunki pracy i płacy spowodują to, że zostanie zahamowany odpływ lekarzy do Unii Europejskiej? Dziękuję.
Senator Kazimierz Kleina:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Sejm, Senat, w tym także Komisja Gospodarki Narodowej, pracują nad projektem budżetu przygotowanym przez rząd pana premiera Jarosława Kaczyńskiego... (oklaski) ...w związku z tym zmiany, których dokonujemy, są w praktyce... No, naprawdę wielkie one po prostu być nie mogą. To wynika także z procedur, które nas obowiązują. Proszę zauważyć, że ze względów technicznych rząd nie był w stanie nawet wprowadzić autopoprawki. Wszystkie zmiany do projektu budżetu państwa, na etapie pracy budżetowej, były wprowadzane przez komisje sejmowe. A więc nie można oczekiwać jakiejś rewolucji w stosunku do tego, czym zajmował się rząd Jarosława Kaczyńskiego. Tak że takie oczekiwania są w tej chwili trochę niestosowne. I to, co pan mówi, to jest de facto krytyka poprzedniego rządu. Myślę, że szerszą analizę będziemy mogli przeprowadzić w następnym roku.
(Senator Piotr Zientarski: Słusznie.)
Ja nie oceniam, czy słusznie pan senator krytykuje rząd Jarosława Kaczyńskiego, czy nie, bo to już nie jest moja sprawa. (Oklaski)
My cały czas pracujemy nad tą kwestią wynagrodzeń. Jeszcze raz chcę powiedzieć, że ta sprawa była przedmiotem naszej analizy. Przy czym chodzi o sytuację w wielu służbach, bo ta kwestia dotyczy nie tylko lekarzy stażystów, ale także niektórych bardzo, bardzo wysoko wykwalifikowanych pracowników administracji państwowej. Średnie wynagrodzenie na przykład w urzędach morskich - a nad tą sprawą dyskutowano i będzie ona załatwiona, także dzięki deklaracji pani minister finansów - gdzie są pracownicy o najwyższych kwalifikacjach... A więc średnie wynagrodzenie brutto w urzędach administracji morskiej... Najwyższe jest w Urzędzie Morskim w Gdyni i wynosi ono 2 tysiące 200 zł, a na przykład w Urzędzie Morskim w Słupsku ta kwota wynosi 1 tysiąc 900 zł. A tam pracownikami są inżynierowie, kapitanowie żeglugi wielkiej, którzy natychmiast mogą być zatrudnieni na statkach pod obcymi banderami. I ten problem występuje w każdym obszarze, którykolwiek byśmy tknęli. Pan senator poruszył akurat kwestię stażystów - my ją doskonale rozumiemy, ale takich problemów jest po prostu bardzo, bardzo wiele. Dlatego dla administracji została uchwalona, zapisana w budżecie państwa na rok 2008, stosunkowo duża rezerwa w wysokości 528 milionów zł. Ona w tych najbardziej... Podałem przykład urzędów morskich, ale chodzi też o inne, była mowa o inspekcjach handlowych, gdzie sytuacja jest jeszcze trudniejsza, podobnie jest w służbach konserwatorskich, z sytuacją konserwatorów zabytków itd., itd. Moglibyśmy podawać i mnożyć przykłady bardzo niskich wynagrodzeń, ale teraz nie ma sensu, abyśmy się w tym miejscu licytowali i roztrząsali, czy płaca, o jakiej pan senator powiedział, 2 tysiące 200 zł brutto, czyli ileś tam netto, jest płacą wysoką, czy nie. Każda płaca jest za niska, nawet tych, którzy zarabiają po 10 tysięcy zł - każdy tak powie. No a te płace są rzeczywiście niskie.
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Dziękuję bardzo.
Poproszę teraz senatora Bendera.
Senator Ryszard Bender:
Panie Senatorze Sprawozdawco, czy naprawdę...
(Głos z sali: Mikrofon.)
...czy naprawdę pana nie dziwi, że Urząd Patentowy został potraktowany, że tak powiem, po macoszemu? Przecież wiemy, że nasza polska wynalazczość jest gremialnie przejmowana, zwłaszcza na Zachodzie. W związku z tym jest rzeczą szkodliwą dla państwa, dla rządu nawet, dla rządu PO i PSL, że tak się dzieje. Trzeba na to zwrócić uwagę.
Drugie pytanie. Czy rzeczywiście wzrost o 1,3% na szkolnictwo wyższe - mówił o tym jeden z panów senatorów - rozwiązuje sprawę, zadowala nas? Przecież ze szkolnictwem wyższym jest u nas źle. Nie tylko lekarze wyjeżdżają. Iluż naszych uczonych jest dzisiaj poza granicami kraju?! Trzeba podnieść larum i jednocześnie zdziesięciokrotnić, a przynajmniej podwoić, jeśli nie potroić tę kwotę.
Następna sprawa. Dlaczego na przykład NIK, izba kontrolująca państwo - a w naszym państwie dzieje się różnie - ma zmniejszony budżet o 7,3%?
I ostatnia już kwestia, którą podniósł jeden z panów senatorów. Komisja gospodarki nie rozpatrywała sprawy budżetu IPN, któremu też zadano w tym projekcie dotkliwe ciosy. Czy to nie jest dyskryminacja Instytutu Pamięci Narodowej ze względów, na temat których nie chcę wszczynać tu dyskursu?
Wicemarszałek
Zbigniew Romaszewski:
Proszę bardzo.
Senator Kazimierz Kleina:
Panie Marszałku, Wysoka Izbo, komisja gospodarki w swoich działaniach nie zamierzała i nie zamierza nikogo dyskredytować, żadnych służb, instytucji ani urzędów państwowych.
(Senator Ryszard Bender: Ale fakty mówią same za siebie.)
Jeżeli chodzi o wzrost, o którym pan senator mówił, to wynosi on nie 1,6%, ale 3,6%, choć pewnie także jest za mały.
Urząd Patentowy a kwestia wynalazczości. Oczywiście jest związek pomiędzy wynalazczością a Urzędem Patentowym, ale nie bezpośredni. Wynalazczość w głównej mierze zależy od tego, jakie są nakłady na przykład na naukę, na rozwój uczelni.
(Senator Ryszard Bender: Ale patenty nam zabierają.)
Urząd Patentowy jest urzędem rejestrującym, to jest sedno jego zadań. Nie można wyciągnąć wniosku, że skoro na Urząd Patentowy przeznaczone są nieduże pieniądze, to wynalazczość w Polsce zamiera.
(Senator Ryszard Bender: Zagranica zabiera nam patenty, wynalazki.)
Trudno byłoby pewnie podać tego przykłady, ale niewykluczone, że takie rzeczy się zdarzają. Oczywiście, że powinno być więcej pieniędzy na Urząd Patentowy. Na wszystkie instytucje, szczególnie tego typu, powinno być więcej pieniędzy, ale tych pieniędzy nie ma, o czym już wcześniej mówiliśmy. I trzeba zawsze wskazać... Nas, senatorów, obowiązuje pewna zasada: jeżeli mówimy, że na przykład na Urząd Patentowy jest za mało pieniędzy, to jest prośba, by wskazać, z jakich źródeł chcemy dodatkowe wydatki pokryć - tylko w ten sposób możemy konstruować poprawki.
(Wicemarszałek Zbigniew Romaszewski: Dziękuję bardzo...)
Czyli trzeba podać, komu trzeba zabrać, żeby dołożyć danemu urzędowi. Praca została częściowo wykonana w Sejmie, częściowo w Senacie, więc jeżeli teraz poszczególni senatorowie podnoszą kwestię, że dany urząd otrzymał za mało środków finansowych, to bardzo proszę o równoczesne wskazanie - bo to nam pomoże, ułatwi pracę Komisji Gospodarki Narodowej - skąd je wziąć.
(Senator Ryszard Bender: I cisza o IPN.)
Kwestia IPN. Już się na ten temat wypowiadałem, takie pytanie zostało zadane. Mogę...
(Senator Ryszard Bender: Zdawkowo.)
Mogę jedynie zdawkowo odpowiedzieć. Uważamy, że jest taka sytuacja, nieszczególnie nadzwyczajna, że Instytut Pamięci Narodowej niestety będzie musiał...
(Senator Ryszard Bender: Biedę klepać.)
...zadowolić się tymi środkami finansowymi, które otrzymał. A jeżeli pan mnie pyta o moje osobiste zdanie, to osobiście też bym chciał, tak samo jak pan, żeby oni otrzymali więcej. Tyle że gdy przychodzi do podejmowania decyzji, to nasze tylko i wyłącznie osobiste zdania, choć ważne, nie są najważniejsze, ponieważ budżet składa się z wielu, wielu części.