W dniach 23 i 24 lipca br. odbyło się 16. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli marszałek Bogdan Borusewicz oraz wicemarszałkowie - Zbigniew Romaszewski i Marek Ziółkowski.

Porządek posiedzenia Izby obejmował:

• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw,

• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustaw w celu ujednolicenia terminologii informatycznej,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o komercjalizacji państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej "Poczta Polska",
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo budowlane,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ochronie żeglugi i portów morskich,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów oraz o zmianie innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z wejściem w życie Protokołu do Umowy między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Konfederacją Szwajcarską, z drugiej strony, w sprawie swobodnego przepływu osób,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz o zmianie niektórych innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o szczególnych rozwiązaniach dla podatników uzyskujących niektóre przychody poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Międzynarodowej Umowy w sprawie Drewna Tropikalnego z 2006 r., sporządzonej w Genewie dnia 27 stycznia 2006 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Protokołu z 2003 r. do Międzynarodowej konwencji o utworzeniu Międzynarodowego Funduszu Odszkodowań za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami z 1992 r., sporządzonego w Londynie dnia 16 maja 2003 r.,
• drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
• drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego,
• informację z działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2007 roku,
• uchwałę Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie wyrażenia zgody na powołanie Rzecznika Praw Dziecka,
• wybór przewodniczącego Komisji Obrony Narodowej,
• zmianę w składzie komisji senackiej.

Przed przystąpieniem do obrad senatorowie minutą ciszy uczcili pamięć tragicznie zmarłego 13 lipca br. prof. Bronisława Geremka: wybitnego polityka, naukowca - profesora historii, posła na Sejm, przewodniczącego Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, eurodeputowanego.

Jak powiedział marszałek Bogdan Borusewicz:

"21 lipca na Cmentarzu Powązkowskim pożegnaliśmy wielkiego patriotę, Polaka i Europejczyka - Bronisława Geremka. Odszedł od nas wybitny polityk, naukowiec, intelektualista, mąż stanu, który przyczynił się do upadku komunizmu w Polsce".

Rozpatrywana przez Senat nowelizacja upraszcza procedury przetargowe i ma doprowadzić do zmniejszenia liczby odrzucanych ofert i unieważnionych postępowań. Dostosowuje także polskie prawo zamówień publicznych do przepisów unijnych. W czerwcu ub.r. Komisja Europejska zgłosiła zastrzeżenia do polskich przepisów w tym zakresie i wskazała na ich niezgodność z normami unijnymi, a także z traktatem ustanawiającym Wspólnoty Europejskie. Rozpatrywana przez Izbę nowelizacja uchwalona została przez Sejm na podstawie projektu przygotowanego przez rząd i naprawiającego wskazane sprzeczności i dostosowującego polskie ustawodawstwo w tym zakresie do wymogów prawa wspólnotowego.

Zarzuty Komisji Europejskiej dotyczyły przede wszystkim braku obowiązku wydłużenia terminu składania wniosków czy ofert w wypadku istotnych modyfikacji treści ogłoszenia o zamówieniu publicznym oraz treści specyfikacji, istotnych warunków zamówienia, a także braku obowiązku publikacji ogłoszenia o zmianie warunków udziału w postępowaniu, jeżeli zamawiający dokonuje zmiany treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub zmienia treść ogłoszenia. Kolejny zarzut związany był z niedopuszczalnością możliwości dokonywania przed podpisaniem kontraktu zmian, które mogą dotyczyć treści składanych ofert i w sposób istotny wypaczyć całą procedurę udzielania zamówień publicznych. Za niedopuszczalne w świetle prawa europejskiego uznano możliwość zmiany umowy o zamówienie publiczne na etapie wykonywania zmówienia publicznego, ponieważ może to zaburzyć konkurencję w postępowaniu. Za nieuwzględniające norm i dyrektyw międzynarodowych uznano także zbyt krótkie terminy przewidziane na składanie protestów lub odwołań oraz brak w ogłoszeniu o zamówieniu informacji o przewidywanych zamówieniach uzupełniających. Za bezzasadne uznano wyłączenie żądania dokumentów związanych z usługami bankowymi i ubezpieczeniowymi. Projekt nowelizacji zmierzał także do usunięcia sprzeczności z ustawy dotyczącej EURO 2012. Art. 21 tej ustawy dopuszcza możliwość udzielenia zamówień publicznych bez przeprowadzenia jakichkolwiek procedur konkurencyjnych, co godzi w przepisy traktatu ustanawiającego Wspólnoty Europejskie oraz w przepisy dyrektyw.

Podczas prac sejmowych do projektu wniesionego przez Radę Ministrów dodano m.in. przepis wyłączający spod reżimu prawa zamówień publicznych tych zamówień, których przedmiotem są dostawy uprawnień do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji w rozumieniu przepisów o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji. Zrezygnowano także z przepisu wyłączającego spod jego rygorów zamówienia udzielane przez jednostkę samorządu terytorialnego, jednostki samorządu terytorialnego lub związek tych jednostek spółce kapitałowej, o której mowa w przepisach o gospodarce komunalnej, jeżeli spełnione byłyby określone w projektowanym przepisie warunki. Sejm znowelizował również przepis dotyczący zakazu zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty. Uznano, że zmiana taka będzie dopuszczalna, jeżeli zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany.

Ustawę sejmową rozpatrzyły dwie komisje senackie: Komisja Gospodarki Narodowej oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Ze względu na dużą liczbę poprawek zgłoszonych podczas prac komisji, a także przez partnerów społecznych o opinię zwrócono się również do Podkomisji "Przyjazne Państwo". Ogółem połączone komisje zaproponowały Izbie wprowadzenie 14 poprawek. Do stanowiska komisji zgłoszono także wniosek mniejszości, dotyczący przywrócenia rządowego zapisu wyłączającego spod rygorów ustawy zamówień udzielanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Podczas senackiej debaty wnioski zgłosili również senatorowie Piotr Ł.J. Andrzejewski, Leon Kieres, Tomasz Misiak i Zbigniew Cichoń. 22 poprawki rozpatrzyły następnie w przerwie obrad połączone komisje i zarekomendowały Izbie przyjęcie 18 spośród nich. W kolejnych głosowaniach Senat poparł 17 zmian. Uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw podjęto 89 głosami. Akceptacji senatorów nie uzyskała ostatecznie zmiana dotycząca wyłączenia spod reżimu ustawy jednostek samorządu terytorialnego. Za jej przyjęciem opowiedziało się 43 senatorów, 43 osoby były przeciw, a 4 wstrzymały się od głosu.

Senat uznał m.in. za słuszne, aby przepisów ustawy - Prawo zamówień publicznych nie stosowało się również do zamówień, których przedmiotem jest dostawa jednostek poświadczonej emisji oraz jednostek redukcji emisji, w rozumieniu przepisów o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji. W opinii senatorów, nie jest uzasadnione odmienne traktowanie dostaw tych jednostek oraz dostaw uprawnień do emisji.

W kolejnej zmianie uznano, że proponowany przepis umożliwiający ubieganie się o zamówienie wykonawcy, który nie posiada potencjału technicznego lub osób zdolnych do wykonywania zamówienia, może w praktyce prowadzić do obchodzenia przepisów określających wymagania podmiotowe w postępowaniu o zamówienie. W szczególności istnieje ryzyko, że wykonawcy niespełniający warunków udziału w postępowaniu (tzn. tacy, którzy byliby wykluczeni z postępowania) będą korzystali ze swego rodzaju "pośredników", nieposiadających wprawdzie potencjału technicznego lub osób zdolnych do wykonania zamówienia, ale nie podlegają też wykluczeniu z postępowania z innych przyczyn.

Izba zaproponowała również poprawki skutkujące utrzymaniem dotychczasowych zasad wykluczania wykonawców z postępowania o udzielenie zamówienia. Senat, podzielając pogląd, że należy eliminować z postępowań o zamówienie publiczne wykonawców nieuczciwych i niesolidnych, uznał, że nieuzasadnione jest rozwiązanie przyjęte w nowelizowanym art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo zamówień publicznych, ponieważ może ono prowadzić do patologii po stronie zamawiającego.

Senat zaproponował także Sejmowi uściślenie i uzupełnienie przepisu dotyczącego wzywania wykonawców do złożenia stosownych oświadczeń lub dokumentów w postępowaniu, w wypadku gdy wykonawca ich nie złożył lub te złożone zawierają błędy. Jednocześnie przyjęto zasadę, że złożone na wezwanie zamawiającego oświadczenia i dokumenty powinny potwierdzać spełnianie przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu oraz spełnianie przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez zamawiającego nie później niż w dniu, w którym upłynął termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo termin składania ofert. W opinii Senatu, ta poprawka podyktowana była zasadą równego traktowania wykonawców, podstawowego warunku zapewnienia uczciwej konkurencji na rynku. Niezłożenie jakiegoś dokumentu przez wykonawcę nie może bowiem oznaczać dla niego korzyści, polegającej na przyznaniu mu dodatkowego czasu na spełnienie warunków udziału w postępowaniu.

Kolejne senackie zmiany skutkują przyznaniem wykonawcom od 1 listopada 2009 r. prawa wnoszenia protestów i odwołań w postaci elektronicznej, opatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Ma to pozwolić zarówno Urzędowi Zamówień Publicznych, jak i zamawiającym na dostateczne przygotowanie swoich systemów informatycznych do odbierania protestów i odwołań w postaci elektronicznej.

Senat zaproponował również poprawkę, która zmierza do tego, aby zamawiający zatrzymywał wadium wraz z odsetkami również w sytuacji, gdy wykonawca w odpowiedzi na wezwanie nie złoży dokumentów lub oświadczeń, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 2, bądź pełnomocnictw.

Kolejna zmiana określa, że zamawiający będzie mógł wystąpić do wykonawcy o przedłużenie terminu związania ofertą najpóźniej na 3 dni przed upływem terminu związania ofertą. Zdaniem Senatu, brak określenia minimalnego terminu, w którym zamawiający może wystąpić o przedłużenie terminu związania ofertą może powodować, że wykonawca nie będzie w stanie uzyskać nowego wadium, jeżeli będzie ono wnoszone w innej niż pieniądze formie.

Mając na względzie charakter i cel zmian dokonywanych nowelizacją oraz fakt, że mogą one wpłynąć w sposób znaczący na zwiększenie efektywności stosowania procedur udzielania zamówień publicznych, Senat uznał, że w interesie publicznym jest, aby niektóre z nowych rozwiązań znalazły zastosowanie w postępowaniach wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej. W związku z tym wprowadzono poprawkę, w świetle której do postępowań o udzielenie zamówienia i konkursów wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej stosować się będzie przepisy ustawy - Prawo zamówień publicznych dotyczące zmiany ogłoszeń, zmiany treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, poprawiania omyłek w ofercie i przesłanek odrzucenia oferty, w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą. Ponadto zaproponowana zmiana przewiduje, że do protestów wnoszonych od dnia wejścia w życie tej ustawy oraz do wnoszonych w ich następstwie odwołań i skarg, stosować się będzie przepisy działu VI ustawy - Prawo zamówień publicznych, w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą.

Sejmowa nowelizacja została uchwalona przez Sejm na podstawie dwóch projektów senackich wykonujących wyroki Trybunału Konstytucyjnego - z 13 marca i 17 lipca 2007 r.

W jednej z inicjatyw wniesionych do Izby niższej Senat ujednolicił terminy składania pierwszych oświadczeń majątkowych przez radnych, wójtów, a także zobowiązanych pracowników samorządowych oraz pierwszych oświadczeń o działalności gospodarczej, oświadczeń o umowach cywilnoprawnych i informacji o zatrudnieniu na terenie właściwej jednostki samorządu terytorialnego małżonków tych osób. W drugim projekcie zaproponowano uzupełnienie regulacji ustaw samorządowych o mechanizm prawny umożliwiający zaskarżanie do sądu administracyjnego zarządzeń zastępczych wojewodów każdej osobie, której interesu prawnego lub uprawnienia one dotyczą.

Sejm, łącząc oba projekty w jedną ustawę, postanowił zlikwidować obowiązek składania tych oświadczeń i informacji, a ponadto przywrócił sankcję wygaśnięcia mandatu radnego oraz wójta z tytułu niewykonania obowiązku złożenia oświadczenia majątkowego, jednocześnie rezygnując z sankcji finansowej wobec tych osób, czyli utraty diety do czasu złożenia oświadczenia. Wygaśnięcie mandatu ma dotyczyć tych radnych oraz wójtów, którzy nie złożą oświadczeń majątkowych pomimo upływu dodatkowego 14-dniowego terminu.

Uchwalając nowelizację, Sejm postanowił dodać rozwiązanie zmieniające określoną w prawie wyborczym procedurę zaskarżania uchwał o wygaśnięciu mandatu, przekazując te sprawy do kompetencji sądów administracyjnych (dotychczas sądy okręgowe) oraz rozszerzyć krąg przesłanek, które stanowiąc podstawę podjęcia uchwały o wygaśnięciu mandatu, będą także legitymowały do wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Modyfikacji uległy również przepisy antykorupcyjne. Uchylono adresowany do małżonków radnych, wójtów i pracowników samorządowych zakaz zasiadania we władzach oraz bycia pełnomocnikiem w spółkach handlowych z udziałem samorządowych osób prawnych lub przedsiębiorców, w których uczestniczą te osoby.

Ustawa będzie miała zastosowanie od następnej kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego, pochodzących z wyborów powszechnych.

Ustawę rozpatrzyła Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, która zaproponowała wprowadzenie do niej 13 poprawek. Zmierzały one do utrzymania zakazu piastowania stanowisk we władzach oraz bycia pełnomocnikami w spółkach handlowych z udziałem samorządowych osób prawnych lub u przedsiębiorców, w których uczestniczą takie osoby, przez małżonków radnych, wójtów i pracowników samorządowych. Komisja doprecyzowała także terminy, w których ustawa przewiduje sankcję utraty wynagrodzenia, odwołania ze stanowiska lub rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem samorządowym, który nie złożył oświadczenia majątkowego. W debacie propozycje zmian zgłosili senatorowie Władysław Dajczak i Mariusz Witczak.

W kolejnych głosowaniach Senat zaproponował 12 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Uchwałę w tej sprawie podjęto 90 głosami, 1 osoba wstrzymała się od głosu.

Izba opowiedziała się za utrzymaniem zaadresowanego do małżonków funkcjonariuszy samorządowych zakazu piastowania stanowisk w organach zarządzających lub kontrolnych i rewizyjnych oraz bycia pełnomocnikami w spółkach handlowych z udziałem samorządowych osób prawnych lub u przedsiębiorców, w których uczestniczą te osoby prawne. W opinii senatorów, te zakazy zmierzają do ograniczenia w samorządzie korupcji związanej z wykorzystywaniem władzy publicznej w celach prywatnych, a szczególnie do przeciwdziałania nepotyzmowi. Senatorowie uznali usunięcie tych przepisów za niecelowe.

Senat przywrócił obowiązek składania przez funkcjonariuszy samorządowych oświadczeń o działalności gospodarczej prowadzonej przez małżonka, oświadczeń o umowach cywilnoprawnych zawartych przez małżonka oraz informacji o zatrudnieniu, rozpoczęciu świadczenia pracy lub wykonywania czynności zarobkowych albo zmianie stanowiska małżonka. Pierwsze oświadczenia i informacje będą składane przez radnych i wójtów w ciągu 30 dni od dnia złożenia ślubowania. Analogicznie do rozwiązań przewidzianych przez Sejm w kwestii składania oświadczeń majątkowych,Senat zaproponował wprowadzenie dodatkowego terminu składania oświadczeń i informacji dotyczących małżonków funkcjonariuszy samorządowych. Jednocześnie doprecyzowano termin złożenia oświadczenia majątkowego, oświadczeń i informacji, z którego przekroczeniem ustawodawca wiąże sankcję wygaśnięcia mandatu - w wypadku radnych lub wójtów - oraz terminy, których niedotrzymanie pociąga za sobą konsekwencje w postaci utraty wynagrodzenia i odwołania z pełnionej funkcji lub rozwiązania umowy o pracę - w wypadku pracowników samorządowych objętych tym obowiązkiem. Nowa redakcja omawianych przepisów - poprzez usunięcie wyrazów "wstępni, zstępni i rodzeństwo" - porządkuje krąg podmiotów objętych tymi obowiązkami.

Kolejne poprawki zmierzają do precyzyjnego określenia skarg na uchwały organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego o wygaśnięciu mandatu, które rozpatrywane będą w trybie przewidzianym przepisami prawa wyborczego (art. 191 ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz art. 27 ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta).

Senat zaproponował także przyjęcie sformułowań zapewniających większą spójność wewnętrzną w przepisach ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw poprzez stosowną modyfikację brzmienia nowelizowanego przepisu art. 193 ust. 1 ordynacji. Ponadto Izba, kierując się m.in. sugestiami Krajowego Biura Wyborczego, zaproponowała wydłużenie okresu na przeprowadzenie wyborów uzupełniających do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw do trzech miesięcy, w wypadku gdy konieczność przeprowadzenia tych wyborów wynika z uprawomocnienia się wyroku sądu administracyjnego oddalającego skargę na uchwałę organu stanowiącego o wygaśnięciu mandatu.

Senat zaproponował wprowadzenie poprawki do ustawy o komercjalizacji państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej "Poczta Polska".

W myśl ustawy Skarb Państwa będzie jedynym akcjonariuszem poczty. Nowa spółka, która powstanie w wyniku komercjalizacji, przejmie prawa i zobowiązania dawnej "Poczty Polskiej" i będzie mogła używać wyrazu "poczta" w nazwie oraz posługiwać się zastrzeżonym znakiem towarowym.

Sejm postanowił, że minister właściwy do spraw Skarbu Państwa reprezentuje Skarb Państwa w odniesieniu do spółki "Poczta Polska Spółka Akcyjna". Senat, na wniosek senatora T. Misiaka, poparty przez Komisję Gospodarki Narodowej, postanowił powrócić do przedłożenia rządowego i zastąpić ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa ministrem właściwym do spraw łączności.

Zdaniem Izby, szczególny charakter działalności półki, wykonującej czynności związane z obowiązkiem świadczenia powszechnych usług pocztowych, jest argumentem przemawiającym za przyznaniem prawa do reprezentowania w niej Skarbu Państwa ministrowi właściwemu do spraw łączności - organowi odpowiedzialnemu za zapewnienie obywatelom dostępu do tych usług. Senatorowie uznali, że sytuacja finansowa spółki będzie miała bezpośredni wpływ na sposób wykonywania przez nią funkcji operatora obowiązanego do świadczenia powszechnych usług pocztowych.

Rada nadzorcza spółki będzie liczyła 5 osób, powoływanych przez walne zgromadzenie spośród osób wskazanych przez ministrów: do spraw łączności, Skarbu Państwa oraz finansów publicznych. Pracowników spółki w radzie nadzorczej będą reprezentować dwie osoby. Rząd przewiduje, że komercjalizacja jest etapem prowadzącym do częściowej prywatyzacji Poczty Polskiej.

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach dla podatników uzyskujących niektóre przychody poza terytorium RP zakłada umorzenie zaległości podatkowych dla Polaków pracujących za granicą.

Abolicja będzie dotyczyć podatników zarabiających w krajach, z którymi Polska ma lub miała umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, przewidujące obliczenie podatku za pomocą tzw. metody zaliczenia proporcjonalnego. W efekcie jej zastosowania Polacy pracujący za granicą musieli się rozliczać nie tylko z miejscowym fiskusem, ale także dopłacać podatek w polskim urzędzie skarbowym.

Ustawa przewiduje umorzenie zaległości podatkowych wraz z należnymi odsetkami dla podatników, którzy nie dokonali rozliczenia. Zakłada także zwrot podatku tym podatnikom, którzy w latach 2002-2007 dokonali rozliczenia i zapłacili podatek. Podatnicy do wniosku będą musieli dołączyć oświadczenia o pracy wykonywanej za granicą i zapłaconym tam podatku. Ministra finansów zobowiązano do określenia wzoru oświadczenia potwierdzającego uzyskanie dochodów za granicą.

Ustawa wejdzie życie z dniem ogłoszenia.

Niekorzystna dla Polaków pracujących za granicą metoda zaliczenia proporcjonalnego funkcjonuje ciągle m.in. w umowach z: Belgią, Holandią, Finlandią, Danią, Stanami Zjednoczonymi, Rosją i Australią. Do końca 2006 r. umowy przewidujące tę metodę zawarte były także z Wielką Brytanią i Irlandią Północną, które po wejściu Polski do UE stały się popularnymi miejscami emigracji zarobkowej.

Senat po rozpatrzeniu ustawy o szczególnych rozwiązaniach dla podatników uzyskujących niektóre przychody poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej postanowił wprowadzić do niej 9 poprawek. Uchwałę w tej sprawie podjęto jednomyślnie.

Z uwagi na walory informacyjne ustawy oraz w celu ułatwienia składania wniosków senatorowie uznali, że w ustawie należy wskazać organ podatkowy właściwy do rozpatrywania wniosków składanych przez podatników, którzy nie mają miejsca zamieszkania na terytorium Polski.

Kolejna zaproponowana zmiana dotyczy sytuacji, w których podatnik starał się przestrzegać obowiązujących przepisów i wpłacił należny podatek, ale nie w pełniej wysokości. W takim wypadku organ podatkowy wyda decyzję, w której określi zwrot w wysokości wpłaconej kwoty podatku, a w stosunku do pozostałej części umorzy zaległość podatkową.

Senatorowie zdecydowali także o wyraźnym wskazaniu w ustawie, że w oświadczeniach dołączanych do wniosków o umorzenie lub zwrot podatnik potwierdzi nie tylko fakt uzyskania przychodów oraz zapłaty podatku za granicą, ale także określi wysokość tego przychodu i podatku.

Ponadto, analogicznie do rozwiązań funkcjonujących w ordynacji podatkowej zaproponowano zmiany mające na celu precyzyjne wskazanie form dokonywania zwrotu oraz określenie dnia zwrotu, ważnego ze względu na obliczanie ewentualnych odsetek za opóźnienia wynikłe z winy organu podatkowego.

Na wypadek wydłużenia procesu legislacyjnego Senat skrócił z dwóch do jednego miesiąca termin na złożenie przez podatnika wniosku o umorzenie zaległości podatkowej lub zwrot podatku. Ewentualna publikacja ustawy pod koniec września br. może doprowadzić do zbiegu dwóch terminów - na złożenie wniosków przez podatników oraz na wydanie decyzji przez organy podatkowe. Organy podatkowe rozpatrujące wnioski dotyczące 2002 r. musiałyby wydawać decyzje bez należytej analizy lub ze świadomym narażeniem budżetu państwa na straty spowodowane naliczaniem odsetek za opóźnienia w wydaniu decyzji.

Pozostałe poprawki mają charakter doprecyzowujący.

Senat postanowił wnieść do Sejmu projekt ustawy umożliwiający stosowanie tzw. metody memoriałowej przy rozliczaniu z ZUS kosztów z tytułu wynagrodzeń (składek) tym pracodawcom, którzy wypłacają wynagrodzenia regularnie, w miesiącu, którego wynagrodzenie (składki) dotyczy oraz tych, którzy wypłacają wynagrodzenie, w terminie wynikającym z przepisów lub umowy, lecz w miesiącu następującym po miesiącu, którego wynagrodzenia dotyczą. Obecnie do wynagrodzeń oraz składek ZUS stosowana jest tzw. metoda kasowa, która powoduje, że kosztem uzyskania przychodów są dopiero wynagrodzenia (składki) zapłacone. W związku z tym ważny jest miesiąc, w którym faktycznie zostały poniesione wydatki z tego tytułu, a nie miesiąc wynikający z opracowanej listy płac. W opinii Senatu, proponowane rozwiązanie zdyscyplinuje jednocześnie podatników do regularnego i terminowego wypłacania wynagrodzeń oraz opłacania składek ZUS.

Zdaniem Izby, umożliwienie stosowania metody memoriałowej przy rozliczaniu kosztów z tytułu wynagrodzeń i składek ZUS tym podmiotom, które wypłacającą wynagrodzenia regularnie, lecz z "przesunięciem" dopuszczanym przez przepisy odrębne, np. art. 85 § 2 kodeksu pracy, ma szczególne znaczenie dla rozwoju jednostek o charakterze usługowym, w których koszty z tytułu zatrudnienia mogą stanowić około 70% wszystkich kosztów.

Autorzy projektu zwrócili uwagę, że utrzymanie metody kasowej dla pewnej grupy kosztów przy zachowaniu metody memoriałowej dla przychodów ściśle z tymi kosztami związanych w dochodzie do opodatkowania za dany rok powoduje pewną niewspółmierność przychodów do kosztów dotyczących tych przychodów. Podmioty wypłacające regularnie wynagrodzenia z "przesunięciem" na następny miesiąc nie będą więc po wejściu w życie proponowanych rozwiązań traktowane na równi z nierzetelnymi pracodawcami, którzy nie wypłacają wynagrodzeń lub wypłacają je nieterminowo. W uzasadnieniu podkreślono także, że liczba nierzetelnych pracodawców, m.in. na skutek dynamicznych zmian na rynku pracy i utrzymującego się wzrostu gospodarczego, znacznie spada.

Senacka inicjatywa nie rodzi skutków w zakresie przychodów budżetowych.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zgłosiła grupa senatorów Platformy Obywatelskiej. W pierwszym czytaniu połączone komisje: Gospodarki Narodowej oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej wprowadziły do niego poprawki. Podczas drugiego czytania podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Ludwik Kotecki stwierdził, że resort pozytywnie odnosi się do tej inicjatywy. Stanowiąc bowiem złagodzenie przepisów podatkowych, dotyczy tylko solidnych płatników.

Wobec braku wniosków legislacyjnych Izba przeszła do trzeciego czytania, czyli głosowania. Uchwałę w sprawie przyjęcia projektu ustawy oraz wniesienia go do Sejmu podjęto 88 głosami, 1 senator wstrzymał się od głosu. Do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach na tym projektem upoważniono senatora Tomasza Misiaka.

Podczas 16. posiedzenia przeprowadzono drugie i trzecie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego. Senacką inicjatywę stanowiącą wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 10 lipca 2007 r. przygotowała Komisja Ustawodawcza.

Pierwsze czytanie projektu przeprowadziły dwie komisje senackie: Ustawodawcza oraz Praw Człowieka i Praworządności, które wprowadziły do niego poprawki i wniosły o przyjęcie przez Senat jednolitego projektu ustawy oraz projektu uchwały w sprawie jego wniesienia do Sejmu.

Podczas drugiego czytania wnioski o charakterze legislacyjnym zgłosili senatorowie Piotr Ł.J. Andrzejewski, Stanisław Piotrowicz i Władysław Sidorowicz. W kolejnych głosowaniach przeprowadzonych podczas trzeciego czytania zostały one jednak odrzucone. Przygotowaną przez połączone komisje uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego podjęto 81 głosami, 2 senatorów było przeciw, a 4 wstrzymało się od głosu. Do reprezentowania Senatu w pracach nad tym projektem upoważniono senatora Zbigniewa Cichonia.

Mając na uwadze konieczność wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego i kierując się brzmieniem sentencji oraz motywami jego uzasadnienia, w swojej inicjatywie ustawodawczej Senat zaproponował wzmocnienie gwarancji procesowych oskarżonego (podejrzanego), który ma zostać poddany obserwacji psychiatrycznej w zakładzie leczniczym.

Senat zmienił art. 203 kodeksu postępowania karnego, zawężając stosowanie obserwacji w zakładzie leczniczym do osób, w stosunku do których - na podstawie zebranych dowodów - istnieje duże prawdopodobieństwo, że popełniły one przestępstwo. Wykluczono także stosowanie obserwacji: gdy popełniony czyn zabroniony nie jest zagrożony karą izolacyjną albo kiedy spodziewany wymiar kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia nie przekroczy okresu pozostawania w zakładzie leczniczym, lub gdy ściganie następuje z oskarżenia prywatnego albo oskarżony (podejrzany) sam wnosi o poddanie go badaniu psychiatrycznemu w zamkniętym zakładzie leczniczym.

W projekcie doprecyzowano maksymalny czasu stosowania obserwacji w zakładzie leczniczym (10 dni z możliwością przedłużania - w wyjątkowych sytuacjach, ale nie dłużej niż 6 tygodni). Przesądzono, że obserwacja w zakładzie leczniczym ma charakter wyjątkowy (ultima ratio) i nie może być stosowana, jeżeli do stwierdzenia stanu zdrowia psychicznego oskarżonego (pokrzywdzonego) wystarczające są badania ambulatoryjne.

Ponadto doprecyzowano, że w postanowieniu sądu orzekającym obserwację w zakładzie leczniczym wskazuje się nie tylko miejsce obserwacji, ale również jej potrzebę i czas, a w posiedzeniu sądu obowiązkowy jest udział prokuratora i obrońcy.

Senat postanowił o nadaniu charakteru suspensywnego zażaleniu na postanowienie sądu o skierowaniu na badania psychiatryczne połączone z obserwacją w zakładzie leczniczym. Poszerzył także okoliczności pozwalające ubiegać się o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niewątpliwie niesłuszną obserwację w zakładzie leczniczym (zmiana art. 552 § 4 k p k).

W senackim projekcie zamieszczono przepis przejściowy, statuujący regułę bezpośredniego działania prawa nowego do spraw "w toku". Zgodnie z jego brzmieniem: "z dniem wejścia w życie ustawy tracą moc postanowienia o poddaniu oskarżonego badaniu psychiatrycznemu połączonemu z obserwacją w zakładzie leczniczym albo o przedłużeniu takiego badania", w zakresie zarządzającym łączny okres obserwacji ponad 6 tygodni.

Ustawa ma wejść w życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Senacki projekt konsultowano z ministrem sprawiedliwości, prezesem Sądu Najwyższego, Stowarzyszeniem Sędziów Polskich "Iustitia", Stowarzyszeniem Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej, Naczelną Radą Adwokacką oraz Helsińską Fundacją Praw Człowieka. Stanowiska tych podmiotów zostały częściowo uwzględnione w trakcie prac legislacyjnych.

Proponowana przez Izbę ustawa nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa i nie jest objęta prawem Unii Europejskiej.

Senat zapoznał się z informacją z działalności krajowej rady sądownictwa w 2007 r., którą przedstawił wiceprzewodniczący rady Roman Kęska.

Obowiązek składania corocznego sprawozdania wprowadziła nowelizacja ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa w kwietniu 2007 r. i zbiegł się on z uzyskaniem 1 stycznia tego samego roku przez radę samodzielności, niezależności finansowej i organizacyjnej.

Jak stwierdził wiceprzewodniczący, w 2007 r. Krajowa Rada Sądownictwa za szczególnie ważne w swojej działalności uznała: dbałość o dobór najlepszych kandydatów na stanowiska sędziowskie oraz do powołania na wyższe stanowiska sędziowskie, zakończenie prac nad kryteriami oceny kandydatów na stanowiska sędziowskie, udział w procesie legislacyjnym związanym z reformą sądownictwa, wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z konstytucją aktów normatywnych w zakresie dotyczącym niezależności sądów i niezawisłości sędziów, zaopiniowanie projektów planów finansowych sądownictwa, system wynagrodzeń sędziowskich jako ważną gwarancję niezawisłości, publiczne wypowiedzi polityków na temat wymiaru sprawiedliwości, a także oświadczenia lustracyjne sędziów i wzajemne relacje sądownictwa i prokuratury.

Senat poparł kandydaturę Marka Michalaka na rzecznika praw dziecka. Za jego powołaniem opowiedziało się 51 senatorów, przeciw było 16, a 21 osób wstrzymało się od głosu. Zastąpi on na tym stanowisku Ewę Sowińską, która w kwietniu br. podała się do dymisji, a z końcem czerwca odeszła z urzędu.

23 lipca br. M. Michalaka wybrał Sejm. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka rzecznika powołuje Sejm za zgodą Senatu.

Przedstawiając koncepcję działania kierowanego przez siebie urzędu, M. Michalak stwierdził, że głównym zadaniem rzecznika jest stanie na straży praw dziecka, które są częścią praw człowieka. Wśród swoich priorytetów wskazał m.in. walkę z biedą wśród dzieci i przemocą wobec nich, wzmocnienie więzi rodzinnych, podniesienie jakości edukacji oraz opieki zdrowotnej. Za niepokojące zjawiska uznał m.in. eurosieroctwo i brak poszanowania praw ojca w sytuacji rozwodu. M. Michalak zadeklarował też, iż zamierza współpracować z władzami oświatowymi i propagować edukację integracyjną, a także dbać o to, by szkoła była bezpieczna. Jest zwolennikiem wzmocnienia urzędu i wyposażenia rzecznika w większe kompetencje i szersze uprawnienia.

M. Michalak podkreślił, że chciałby, żeby dzieci w Polsce zaczęły mówić: to jest nasz rzecznik. "To będzie istota mojej działalności" - zapowiedział. Podkreślił, że jest przeciwnikiem "trzymania dzieci pod kloszem" i wyręczania ich we wszystkim. Jego zdaniem, dzieci w odpowiednim czasie powinny uczyć się samodzielności.

M. Michalak zadeklarował także, że jest przeciwnikiem jakiejkolwiek przemocy wobec dzieci, także stosowania klapsów, nie odpowiada jednak mu model bezstresowego wychowania. Zapowiedział też, że będzie się starał umożliwić pełną integrację dzieciom niepełnosprawnym. Podkreślił, że jako rzecznik będzie współpracował z organizacjami pozarządowymi w całej Polsce, a także osobiście jeździł po kraju i spotykał się z dziećmi. Dodał, że chciałby, aby urząd rzecznika był całkowicie apolityczny i oderwany od jakichkolwiek nacisków.

M. Michalak urodził się w 1971 r. w Świdnicy. Ukończył pedagogikę resocjalizacyjną, a także studia podyplomowe w zakresie socjoterapii oraz studia podyplomowe w zakresie organizacji pomocy społecznej. Odbył wiele szkoleń i seminariów dotyczących pomocy społecznej, pracy z dzieckiem i rodziną oraz zarządzania.

Od 1987 r. pracuje społecznie na rzecz dzieci i młodzieży, m.in. w Stowarzyszeniu Przyjaciół Dzieci Chorych "Serce" w Świdnicy, Centrum Przyjaźni Dziecięcej w Świdnicy, Ogólnopolskim Forum na rzecz Praw Dziecka. W 1994 r. został najmłodszym kawalerem Orderu Uśmiechu, a od 1996 r. jest członkiem Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu. Od 2007 r. kieruje tą organizacją jako kanclerz.

Kierowane przez niego organizacje były wielokrotnie nagradzane m.in. przez Fundację Batorego i Bankers Trust z Nowego Jorku, ministra pracy i polityki społecznej czy marszałka województwa dolnośląskiego. M. Michalak otrzymał również nagrody i wyróżnienia, w tym m.in. Nagrodę Specjalną Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w 1997 r., wyróżnienie indywidualne dla lidera organizacji obywatelskiej w konkursie PRO PUBLICO BONO na Inicjatywę Obywatelską Dziesięciolecia 1989-99, Złoty Medal SERCE za SERCE w 2007 r., Medal "Kryształowe serce" Kliniki Hematologii Dziecięcej we Wrocławiu w 2007 r. W 2003 r. otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi.

Jest ojcem dwojga dzieci - pięcioletniej Julii i pięciomiesięcznego Miłosza.

Senat przyjął bez poprawek:

- ustawę o zmianie ustawy - Prawo budowlane,

- ustawę o zmianie ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz o zmianie niektórych innych ustaw,

- ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina,

- ustawę o ratyfikacji Międzynarodowej Umowy w sprawie Drewna Tropikalnego z 2006 r., sporządzonej w Genewie dnia 27 stycznia 2006 r.,

- ustawę o ratyfikacji Protokołu z 2003 r. do Międzynarodowej konwencji o utworzeniu Międzynarodowego Funduszu Odszkodowań za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami z 1992 r., sporządzonego w Londynie dnia 16 maja 2003 r.

Senat wprowadził poprawki do:

- ustawy o zmianie ustaw w celu ujednolicenia terminologii informatycznej,

- ustawy o ochronie żeglugi i portów morskich,

- ustawy o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej,

- ustawy o zmianie ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów oraz o zmianie innych ustaw,

- ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z wejściem w życie Protokołu do Umowy między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Konfederacją Szwajcarską, z drugiej strony, w sprawie swobodnego przepływu osób.

Izba, na podstawie art. 13 ust. 2 swojego regulaminu, wybrała senatora Stanisława Zająca na przewodniczącego Komisji Obrony Narodowej. Uchwała w tej sprawie weszła w życie z dniem podjęcia, 24 lipca br.

W głosowaniu tajnym za kandydaturą senatora S. Zająca opowiedziało się 55 senatorów, 10 było przeciw, a 15 osób wstrzymało się od głosu.

Senat wybrał wicemarszałka senatora Marka Ziółkowskiego do Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich.

Oświadczenia złożyli senatorowie: Stanisław Zając, Tadeusz Skorupa, Maciej Grubski. Jan Olech, Małgorzata Adamczak, Barbara Borys-Damięcka, Ryszard Knosala, Stanisław Gorczyca, Kazimierz Kleina, Andrzej Szewiński, Andrzej Grzyb, Norbert Krajczy, Rafał Muchacki, Ireneusz Niewiarowski, Przemysław Błaszczyk, Marian Cichosz, Stanisław Iwan, Maria Pańczyk-Pozdziej, Czesław Ryszka, Jan Wyrowiński, Stanisław Bisztyga, Henryk Woźniak, Piotr Zientarski, Piotr Kaleta, Bohdan Paszkowski, Michał Okła, Władysław Sidorowicz, Marek Ziółkowski, Grzegorz Banaś, Andrzej Person, Grzegorz Wojciechowski, Piotr Gruszczyński, Eryk Smulewicz, Tadeusz Gruszka.