16 kwietnia br. w Senacie odbyła się konferencja "Spółdzielnie socjalne dla osób niepełnosprawnych - w kierunku lepszych rozwiązań prawnych", zorganizowana przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Fundację Promocji Gmin Polskich.

Celem konferencji było m.in. zaprezentowanie doświadczeń związanych z szeroko rozumianą pomocą osobom niepełnosprawnym w zakładaniu spółdzielni socjalnych. Aktywną rolę w zakładaniu tego typu spółdzielni może odgrywać samorząd terytorialny.

Konferencję zorganizowano w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL i programu "Kluczowa rola gminy w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych".

Merytoryczny dorobek tego spotkania zostanie przedstawiony na łamach miesięcznika "Gmina", w serwisie samorządowym Polskiej Agencji Prasowej.

17 kwietnia br. w Senacie odbyła się konferencja "Ratyfikacja przez Polskę europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych - wyzwaniem dla administracji publicznej i organizacji mniejszości", zorganizowana przez Kaszubski Zespół Parlamentarny we współpracy ze Zrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskim.

Uczestników konferencji przywitali przewodniczący Kaszubskiego Zespołu Parlamentarnego senator Kazimierz Kleina i wiceprezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Łukasz Grzędzicki.

Wiceprezydent Europejskiego Biura Języków Mniej Używanych (EBLUL) dr Tomasz Wicherkiewicz z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w swoim wystąpieniu mówił o wpływie ratyfikacji europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych na sytuację języków i politykę językową wybranych państw Europy.

Prof. Jadwiga Zieniukowa z Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk wygłosiła referat "Zmiany w statusie języka kaszubskiego od połowy XX wieku do początku XXI wieku".

Wiceprezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Ł. Grzędzicki mówił na temat europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych jako konwencji Rady Europy, ilustrując swoją wypowiedź prezentacją multimedialną.

Wiceprezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego ds. kultury Tomasz Fopke przedstawił doświadczenia Kaszubów z realizacji ustawy o mniejszościach narodowych lub etnicznych oraz języku regionalnym w perspektywie ratyfikacji europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych.

Ostatnim referentem był naczelnik Wydziału Mniejszości Narodowych i Etnicznych w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Dobiesław Rzemieniewski, który omówił propozycje rządu polskiego do dokumentów ratyfikacyjnych europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych.

W dyskusji poruszano m.in. problem wznowienia przekazu międzypokoleniowego języka i tradycji kaszubskich. Omawiano sposoby ułatwiania i popierania posługiwania się językami regionalnymi lub mniejszościowymi w mowie i piśmie, w życiu publicznym i prywatnym. Rozmawiano o działaniach mających na celu wspieranie języków regionalnych lub mniejszościowych w celu ich ochrony. Dokonano przeglądu metod i środków nauczania i studiów w językach regionalnych lub mniejszości na wszystkich poziomach nauczania. Szczególne zainteresowanie wzbudziło wspieranie studiów i badań nad językami regionalnymi lub mniejszościowymi na uniwersytetach, gdyż zainteresowanie tą tematyką wśród młodzieży licealnej i studentów wzrasta z roku na rok.

22 kwietnia br. w Senacie odbyła się konferencja "Usługi asystenckie w systemie wsparcia osób niepełnosprawnych", zorganizowana przez Komisję Rodziny i Polityki Społecznej we współpracy z Fundacją Pomocy Chorym na Zanik Mięśni.

W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele rządu, administracji publicznej i parlamentu. Wśród uczestników znalazły się także osoby niepełnosprawne na wózkach inwalidzkich oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych i ich rodzin.

Konferencję otworzyli przewodniczący Komisji Rodziny i Polityki Społecznej senator Mieczysław Augustyn i prezes Fundacji Pomocy Chorym na Zanik Mięśni Beata Karlińska.

Podczas spotkania osoby reprezentujące podmioty realizujące usługi asystenckie z całej Polski przedstawiały wypracowane przez siebie modele. Jednym z celów postawionych sobie przez organizatorów było bowiem przedstawienie doświadczeń i praktyki świadczenia pomocy asystenckiej osobom niepełnosprawnym w naszym kraju. Nie wypracowano dotychczas jej jednolitych standardów i jest ona świadczona przy wykorzystaniu kilkunastu modeli postępowania. Taka sytuacja - w opinii uczestników konferencji - wymaga oceny merytorycznej, uzupełnienia i uaktualnienia obowiązujących regulacji prawnych, większego zaangażowania władz publicznych na rzecz upowszechnienia i stosowania pomocy asystenckiej, a także podjęcia stosownych działań ustawodawczych przez rząd. Obecny na konferencji pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych, sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Jarosław Duda zadeklarował podjęcie przez rząd stosownych prac, tak by od 1 stycznia 2009 r. weszły w życie nowe przepisy ustawowe.

Podczas konferencji na temat wybranych aspektów usług asystenckich w polskim systemie wsparcia osób niepełnosprawnych mówił Marek Stępniak z Fundacji "Fuga Mundi".

Dyskusję panelową, poświęconą perspektywom wdrażania i upowszechniania usług asystenckich w Polsce, poprowadził prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji Piotr Pawłowski. Wzięli w niej udział m.in. poseł Marek Plura, wiceminister pracy J. Duda, starosta policki Leszek Guździoł i Cezary Miżejewski z Ministerstwa Rozwoju Regionalnego.

Senacka debatę podsumowali wiceprzewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny posłanka Magdalena Kochan oraz senator M. Augustyn.

Konferencja była już drugim ze spotkań zaplanowanych przez Komisję Rodziny i Polityki Społecznej w obecnej kadencji Senatu, organizowanych z myślą o przygotowaniu rekomendacji ustawowych wprowadzających zmiany w ustawodawstwie na rzecz osób niepełnosprawnych i kreujących nowy system wyrównywania szans oraz wspierania ich aktywności.

* * *

25 kwietnia br. w Gdańsku marszałek Bogdan Borusewicz wziął udział w debacie "Polska - 1989, Niemcy - 1990, Białoruś - ?", zorganizowanej przez polskich studentów należących do stowarzyszeń wchodzących w skład organizacji European Democrat Students (EDS). W tej publicznej rozmowie wzięło udział 60 studentów z 26 krajów.

"Wszyscy chcielibyśmy wiedzieć, kiedy znak zapytania, który znajduje się w tytule debaty, przestanie nim być" - powiedział marszałek B. Borusewicz, dodając, że sam chciałby, aby stało się to jak najszybciej i jest w tej sprawie optymistą. Stwierdził jednak, że Białoruś jest w zupełnie innej sytuacji politycznej niż swojego czasu Polska czy NRD. "Dookoła nas wszystko się zmieniło. Jedno się tylko nie zmieniło - młodzi ludzie. Bo to oni robią rewolucje. Gdy myśmy robili swoją, w 80 roku, ja miałem 31 lat, a moi żołnierze byli o dziesięć lat młodsi" - powiedział marszałek.

EDS została założona w 1961 r. przez studentów z Unii Europejskiej. Początkowo jej celem była promocja wymiany i współpracy studentów pochodzących z różnych państw europejskich. Z biegiem czasu stowarzyszenie zajęło się walką o ideały, takie jak wolność i przestrzeganie praw człowieka. Obecnie EDS jest największą organizacją studencką, reprezentuje około 400 tys. studentów z ponad 30 państw. Polskę reprezentują w EDS m.in. Młodzi Konserwatyści.

28 kwietnia br. odbyło się Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, podczas którego prezes NSA Janusz Trzciński przedstawił informację o działalności sądów administracyjnych w 2007 r., w tym działalności Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Informacja o działalności sądów administracyjnych w roku 2007 była już czwarta od czasu wejścia w życie reformy wprowadzającej dwuinstancyjność sądów administracyjnych. Z przedstawionych w informacji danych statystycznych i opisanych zagadnień orzeczniczych wynika, że zakładane cele reformy - głównie realizacja prawa do sądu oraz prawo do rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki - zostały osiągnięte.

W zgromadzeniu uczestniczyli przedstawiciele najwyższych władz państwowych z prezydentem Lechem Kaczyńskim, a także prezesi Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego Jerzy Stępień i Lech Gardocki.

Senat reprezentował wicemarszałek Zbigniew Romaszewski. W swoim wystąpieniu podkreślił znaczenie działalności orzeczniczej sądów administracyjnych dla ochrony praw i wolności obywatelskich. Samodzielna, dwuinstancyjna struktura sądownictwa administracyjnego została określona konstytucyjnie, a NSA uzyskał status instytucji równorzędnej wobec Sądu Najwyższego. Do jego najważniejszych zadań należy kontrola legalności działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych. Szczególnie istotna jest funkcja sygnalizacyjna w celu eliminowania przewlekłości postępowań i rozbieżności w interpretacji przepisów.

Jak powiedział wicemarszałek Senatu, wzrost liczby rozpoznawanych spraw świadczy o potrzebie kontroli administracji publicznej. Orzeczenia NSA przyczyniają się do rozwoju teorii, wykładni i standardów prawa, co wykracza poza klasycznie ujęte zadania wymiaru sprawiedliwości. Pomoc NSA jest niezbędna wobec zagubienia obywateli w powodzi przepisów prawnych. Stąd w orzecznictwie sąd bardzo często odwołuje się do praw konstytucyjnych. Kilkanaście tysięcy stron "Dziennika Ustaw" rocznie świadczy o skomplikowaniu prawa stanowionego, które wymaga przeglądu i deregulacji.

Administracja państwowa i samorządowa uznała obecność sądownictwa administracyjnego za zwalniającą ją z obowiązku rzetelnego zorganizowania trybu skargowo-zażaleniowego. Doceniając wagę orzeczeń, trzeba zauważyć, że niezależnie od wysiłku NSA procedury są czasochłonne. Kiedy wyroki docierają do administracji, mało kto pamięta, czego dotyczyła sprawa. Tymczasem wzmocnienie systemu skargowego w instytucjach rządowych i samorządowych odciążyłoby NSA.

Wicemarszałek Z. Romaszewski zapewnił, że Senat i jego służby prawne z dużym zainteresowaniem śledzą dorobek orzeczniczy Naczelnego Sądu Administracyjnego.

29 kwietnia br. w Senacie odbyła się konferencja "Decentralizacja kompetencji samorządów i propozycje zmian legislacyjnych dotyczących sołectw, służących wzmocnieniu statusu sołtysów". Konferencję poprzedziła uroczystość wręczenia nagród w konkursie "Sołtys Roku 2007". Patronat nad konkursem objął marszałek Senatu.

"Jesteście solą tej ziemi" - mówił marszałek Bogdan Borusewicz do laureatów konkursu. Dodał, że ta uroczystość jest wyrazem uznania dla pracy wszystkich sołtysów. Marszałek podkreślił, że parlamentarzyści zdają sobie sprawę, iż rozwiązania prawne dotyczące samorządów nie są doskonałe i Senat chętnie wesprze inicjatywę zmiany prawa w tym zakresie. "Zdajemy sobie sprawę, że macie zbyt mało narzędzi, by skutecznie poprawiać sytuację w swoim sołectwie, by zabiegać o sołectwo" - mówił. "Wiem, że są pomysły, żeby to wzmocnić, i my w Senacie na pewno te pomysły poprzemy" - zapewnił marszałek B. Borusewicz. Marszałek zachęcał wyróżnionych sołtysów do dalszej aktywności, a także by w przyszłości startowali w wyborach do Senatu. Jego zdaniem, do sprawowania mandatu parlamentarzysty najlepiej przygotowuje praca w samorządzie. "Ci, którzy potrafią zadbać o własne sołectwo, potrafią zadbać o powiat, o województwo - potrafią zadbać o Polskę" - powiedział marszałek B. Borusewicz.

W VI edycji konkursu "Sołtys Roku 2007" równorzędne nagrody otrzymali:

Krystyna Chełmowska - sołtys Bratwina, gmina Dragacz, woj. kujawsko-pomorskie,

Janina Dąbrowska - sołtys Cerekwi, gmina Zakrzew, woj. mazowieckie,

Stanisław Dubiel - sołtys Wojaszówki, gmina Wojaszówka, woj. podkarpackie,

Anna Konwińska - sołtys Panigrodza, gmina Gołańcz, woj. wielkopolskie,

Hildegrda Lazik - sołtys Dziekaństwa, gmina Komprachcice, woj. opolskie,

Małgorzata Magryś - sołtys Handzlówki, gmina Łańcut, woj. podkarpackie,

Paweł Odrobina - sołtys Barwałdu Średniego, gmina Kalwaria Zebrzydowska, woj. małopolskie,

Ryszard Papierkowski - sołtys Smulska, gmina Przykona, woj. wielkopolskie,

Urszula Stróż - sołtys Tumlina-Wykienia, gmina Miedziana Góra, woj. świętokrzyskie,

Zbigniew Strzyżewski - sołtys Suchocina, gmina Łuków, woj. lubelskie,

Irena Treder - sołtys Nowych Polaszek, gmina Stara Kiszewa, woj. pomorskie,

Andrzej Wawrzyniak - sołtys Mroczenia, gmina Baranów, woj. wielkopolskie.

Celem konkursu, organizowanego corocznie przez redakcję "Gazety Sołeckiej" i Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów, jest promowanie najbardziej aktywnych sołtysów, pracujących nie tylko na rzecz swojej społeczności lokalnej, propagujących postawy obywatelskie.

Redaktor naczelna "Gazety Sołeckiej" Joanna Iwanicka podkreśliła, że nagrodzeni zostali najaktywniejsi sołtysi, którzy są lokalnymi liderami. Mają nie tylko pomysły, które realizują, ale także potrafią zachęcić lokalną społeczność do działania, stanowią podstawę społeczeństwa obywatelskiego.

Podczas uroczystości wyróżnionym gratulowali także wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Marian Zalewski i doradca prezydenta Lecha Kaczńskiego Jan Krzysztof Ardanowski. W swoich wystąpieniach podkreślali znaczenie wkładu sołtysów w rozwój obszarów wiejskich.

"Bez wsi nie można prowadzić polityki państwa. Bez spojrzenia rzetelnego na jej rozwój, na rozwój rolnictwa, nie można jej realizować" - mówił wiceminister M. Zalewski. "Jeśli mówimy o wsi, to myślimy o sołtysach" - dodał.

J.K. Ardanowski wyraził nadzieję, że przyszłość obszarów wiejskich i samorządu terytorialnego, kompetencje samorządów podstawowych, kwestia roli rad sołeckich, funduszy sołeckich, gratyfikacji, które powinny się również należeć za sprawowanie funkcji sołtysów, nie będzie przedmiotem gry politycznej i sporu politycznego, tylko pewnej logiki, która stanie się nadrzędna".

Otwierając konferencję poświęconą decentralizacji kompetencji samorządów i propozycji zmian legislacyjnych dotyczących sołectw, przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator Mariusz Witczak podkreślił, że sołtys to najstarszy urząd w historii ustroju naszego państwa. Zaznaczył, że nie ma decentralizacji samorządu bez niezależności finansowej. "To ona pozwala funkcjonować sołtysom i sołectwom" - dodał. Senator poinformował, że gotowy jest już projekt ustawy o funduszu sołeckim i zasadach wykonywania niektórych zadań sołectwa. Senator wyraził przekonanie, że ta ustawa pozwoli w przejrzysty sposób wyodrębnić ten fundusz ze środków gminy. "Ten fundusz jest tak skonstruowany, by wyzwolić aktywność władz i lokalnej społeczności" - zaznaczył senator M. Witczak.

Marek Wójcik z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji wyraził nadzieję, że ustawa o funduszu sołeckim zostanie uchwalona jeszcze przed letnią przerwą parlamentarną. Jeśli tak się stanie, sołtysi będą mogli w tym roku złożyć wnioski wraz z propozycją działań, które zechcą zrealizować za pieniądze z tego funduszu w 2009 r. Zaznaczył, że w projekcie ustawy nie określono katalogu przedsięwzięć, które mogą być realizowane z funduszu, by nie ograniczać inwencji sołtysów i lokalnych społeczności. Poinformował ponadto o innych inicjatywach legislacyjnych rządu, związanych z decentralizacją kompetencji samorządów. Mówił m.in. o przekazaniu ośrodków doradztwa rolniczego w ich gestię.

Sołectwo jest jednostką pomocniczą gminy i jej siedzibą jest zazwyczaj wieś sołecka. Duże wsie mogą się jednak składać nawet z kilku sołectw. W gminach miejskich odpowiednikiem sołectwa jest osiedle (ewentualnie dzielnica). Obszar, zakres działania sołectwa i jego organów określa rada gminy w statucie. W Polsce jest ponad 40 tys. sołectw.