Podczas posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą omawiano stan przygotowań rządu do wejścia w życie ustawy z 7 września 2007 r. o Karcie Polaka. Informację na ten temat przedstawili: podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Adam Leszkiewicz, dyrektor Departamentu Konsularnego i Polonii w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Andrzej Jasionowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Krzysztof Stanowski oraz dyrektor Departamentu Migracji w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Janusz Grzyb.

W swoich wystąpieniach przedstawiciele rządu zwrócili uwagę na planowaną wkrótce nowelizację Karty Polaka, spowodowaną koniecznością dostosowania tej ustawy do wymogów traktatu z Schengen (chodzi m.in. o wprowadzenie prawidłowego nazewnictwa wiz dla posiadaczy Karty Polaka oraz stwierdzenia, że są one bezpłatne). Konieczne jest również dostosowanie przepisów ustawy o Karcie Polaka do ustawy o systemie opieki zdrowotnej. Ponadto istnieje potrzeba udzielenia konsulom prawa do zasięgania opinii odpowiednich służb w sprawie osób starających się o wydanie Karty Polaka.

Jak poinformowano, trwają obecnie prace nad obwieszczeniem prezesa Rady Ministrów w sprawie listy organizacji polskich lub polonijnych uprawnionych do wystawiania zaświadczeń potwierdzających aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej. Trwają również prace nad opracowaniem rozporządzeń Rady Ministrów w sprawie wzoru Karty Polaka, wzoru wniosku o wydanie Karty Polaka, a także w sprawie sposobu prowadzenia rejestrów (w najbliższym czasie będzie on przekazany do konsultacji międzyresortowych). Wszystkie rozporządzenia mają być gotowe do 28 marca br. Przygotowywane jest powołanie rady do spraw Karty Polaka, w skład której wejdzie 6 osób. Do czasu wejścia w życie Karty Polaka wdrożona będzie aplikacja komputerowa dla konsulów.

Stwierdzono, że osoby posługujące się Kartą Polaka będą miały w polskim systemie edukacyjnym te same prawa, co Polacy w kraju, kwestia ta nie wymaga dodatkowej legislacji. Wskazano na możliwość wystąpienia problemów w wypadku dzieci dojeżdżających codziennie do szkoły przez granicę, a także kłopotów z zapewnieniem stypendiów socjalnych w gminach, gdzie pojawi się większa liczba dzieci z Kartą Polaka. Ze względu na niższe dochody mogą one bowiem pochłonąć większość przeznaczonych na ten cel funduszy.

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przewiduje potrzebę nowelizacji ustawy o promocji polskiego rynku pracy oraz ustawy o cudzoziemcach. Może być to konieczne po wejściu w życie Karty Polaka.

Szacuje się, że w bieżącym roku o Kartę Polaka wystąpi 200-400 tysięcy osób, docelowo może to być ponad milion.

W bieżącym roku przewidziano następujące środki na zapewnienie wykonania ustawy o Karcie Polaka: w budżecie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów - 300 tys. zł na obsługę rady i system informatyczny, w budżecie Ministerstwa Spraw Zagranicznych - 8 mln 500 tys. zł na utworzenie 31 nowych stanowisk, w rezerwie celowej z przeznaczeniem na druk i dopłatę dla PKP do przejazdów - 4 mln 500 tys. zł.

Jak poinformowano, dokument Karta Polaka będzie "personalizowany" w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Planuje się, że będzie on wydawany w formie karty poliwęglanowej, podobnej do dowodu osobistego.

Podczas posiedzenia senatorowie wysłuchali także informacji prezes Związku Polaków na Białorusi Andżeliki Borys na temat sytuacji Polaków w tym kraju w kontekście wejścia w życie ustawy o Karcie Polaka.

W kolejnym punkcie porządku dziennego Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą rozpatrzyła i zaopiniowała wnioski o zlecenie zadań państwowych w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą i przyznanie dotacji na ich wykonanie. Wnioski programowe i inwestycyjne omówił dyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu Artur Kozłowski.

W dyskusji nad opinią w sprawie wniosków przedłożonych przez Zespół Finansów Polonijnych udział wzięli: senator Andrzej Person, dyrektor A. Kozłowski, prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Andrzej Stelmachowski oraz zastępca dyrektora Biura ds. Inwestycji Zarządu Krajowego tego stowarzyszenia Barbara Rud.

Na zakończenie posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senatorowie zapoznali się z informacją przewodniczącego komisji i jego zastępcy, senatorów Andrzeja Persona i Romana Ludwiczuka, na temat ich wizyty w Dublinie, Edynburgu, Kirkclady, Aberdeen i Londynie w dniach 30 stycznia - 4 lutego br., a także zastępcy dyrektora Departamentu Konsularnego i Polonii w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Wojciecha Tycińskiego.

Celem wizyty było zapoznanie się z sytuacją Polaków przebywających w Irlandii i Wielkiej Brytanii. W informacji zwrócono uwagę na życzliwe przyjęcie naszych rodaków przez lokalne władze oraz społeczność irlandzką i brytyjską. Polscy pracownicy postrzegani są jako dobrzy fachowcy i pracują w zawodach wymagających wysokiej specjalizacji. Przyczyniają się do wzrostu gospodarczego krajów przyjmujących i Polski. Zwrócono uwagę na kwestię nauczania języka polskiego i dostępu do kultury polskiej, a także na potrzebę współpracy władz Polski z lokalnymi władzami Irlandii i Wielkiej Brytanii.

Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska poświęcone było gospodarce odpadami niebezpiecznymi i ich transportowi w związku z wejściem Polski do układu Schengen.

Informację na ten temat przedstawił główny inspektor ochrony środowiska Andrzej Jagusiewicz. Wyjaśnień udzielali także m.in. prof. Jerzy Niewodniczański, prezes Państwowej Agencji Atomistyki oraz dyrektor Departamentu Kontroli Rynku w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska Izabela Szadura.

W dyskusji senatorowie interesowali się skalą zjawiska nielegalnego przywozu odpadów do Polski. Wiele uwagi poświęcono zagadnieniem dotyczącym ilości odpadów niebezpiecznych, dopuszczonych i niedopuszczonych do przemieszczania na terenie naszego kraju.

Podczas posiedzenia główny inspektor ochrony środowiska A. Jagusiewicz omówił także przebieg wydawania decyzji dotyczących przywozu i wywozu z Polski odpadów niebezpiecznych, celem zagospodarowania w instalacjach odzysku lub unieszkodliwiania. W okresie od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej do lutego br. główny inspektor ochrony środowiska wydał ogółem 173 decyzji, w tym 152 decyzje zezwalające na przywóz lub wywóz odpadów oraz 20 decyzji wnoszących sprzeciw wobec przemieszczania odpadów przez terytorium Polski.

W posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska wzięli również udział przedstawiciele resortów: środowiska, finansów, infrastruktury i gospodarki, a także Biura Rozpoznawania Zagrożeń Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, Państwowej Agencji Atomistyki, Komendy Głównej Straży Granicznej i Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Recyklingu.

Na swym posiedzeniu Komisja Spraw Unii Europejskiej, zgodnie z ustawą z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zaopiniowała następujące projekty aktów prawnych UE.

• Wniosek Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i wykluczeniem Społecznym (2010), (COM(2007) 797), sygn. Rady UE 16600/07.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

Referent: senator Roman Ludwiczuk.

Przedstawiciel rządu: sekretarz stanu Jarosław Duda.

Komisja Spraw Unii Europejskiej rozpatrzyła projekt i postanowiła nie wnosić uwag.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie nowej żywności i zmieniającego rozporządzenie (WE) nr XXX/XXXX [jednolita procedura], (COM(2007) 872), sygn. Rady UE 5431/08.

Instytucja wiodąca: Ministerstwo Zdrowia.

Referent: senator Zdzisław Pupa.

Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Adam Frontczak.

Komisja Spraw Unii Europejskiej postanowiła poprzeć projekt aktu prawnego.

• Wnioski nierozpatrywane - propozycja zaakceptowana przez komisję:

- art. 6 ust. 1: COM(2007) 821, 855, 873, COM(2008) 003, 007, 014, 022, 025, 027, 029, 034, sygn. Rady UE 5039/08.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych rozpatrzono dwie ustawy ratyfikacyjne: ustawę o ratyfikacji Umowy o udziale Republiki Bułgarii i Rumunii w Europejskim Obszarze Gospodarczym, podpisanej w Brukseli dnia 25 lipca 2007 r. oraz ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Chile o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych, podpisanej w Brukseli dnia 28 czerwca 2007 r.

W posiedzeniu komisji wzięli udział: podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Marcin Korolec, dyrektor Departamentu Polityki Celnej w Ministerstwie Finansów Tadeusz Senda oraz zastępca dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Krzysztof Kocel.

Omawiając przedmiotowe umowy międzynarodowe, przedstawiciele rządu zwracali uwagę na ich znaczenie zarówno ze względu na poszerzenie wspólnego rynku w Europie, jak i zwiększenie bezpieczeństwa państwa. Ustawa o ratyfikacji Umowy o udziale Republiki Bułgarii i Rumunii w Europejskim Obszarze Gospodarczym, podpisanej w Brukseli dnia 25 lipca 2007 r., jest efektem przystąpienia Bułgarii i Rumunii do UE, natomiast ustawa o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Chile o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych, podpisanej w Brukseli dnia 28 czerwca 2007 r. jest istotnym instrumentem, pomocnym w realizacji Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.

Po rozpatrzeniu obu ustaw senatorowie z Komisji Spraw Zagranicznych postanowili zarekomendować Senatowi przyjęcie ich bez poprawek. Na sprawozdawców wyznaczono senatorów Władysława Sidorowicza i Witolda Idczaka.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Jan Borkowski przedstawił priorytety polskiej polityki zagranicznej.

Wiceminister poinformował, że w marcu br. szef resortu Radosław Sikorski ma przedstawić w Sejmie tradycyjną doroczną informację ministra spraw zagranicznych o zadaniach i priorytetach w polityce zagranicznej. Jak powiedział, ta prezentacja - tradycyjne exposé ministra spraw zagranicznych w Sejmie - przyjęta wcześniej przez Radę Ministrów, mogłaby odbyć się 27 marca br.

Przedstawiając priorytety polskiej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa zewnętrznego kraju, wiceminister J. Borkowski wymienił relacje z Unią Europejską, Sojuszem Północnoatlantyckim i relacje transatlantyckie, stosunki z sąsiadami, z Grupą Wyszehradzką, państwami wschodnimi, aktywność w ramach Trójkąta Weimarskiego oraz promocję polskich interesów gospodarczych i kształtowanie odpowiedniego wizerunku kraju. Jak stwierdził wiceminister, w perspektywie zbliżającej się prezydencji polskiej wzrośnie również aktywność Polski na forum UE. W Europie ważnymi partnerami pozostaną Wielka Brytania, Niemcy i Francja.

Wiceminister spraw zagranicznych poinformował, że strona polska przedstawiła stronie białoruskiej projekt umowy o małym ruchu granicznym. "Chcemy rozpocząć negocjacje jeszcze w marcu i otrzymaliśmy z tamtej strony odpowiedź pozytywną" - dodał. Jak powiedział, projekt umowy z Mińskiem wzorowany jest na umowie ukraińskiej. W jego ocenie to, że rozpoczniemy negocjacje, jest dość istotnym elementem pracy z Białorusią.

Wiceminister J. Borkowski stwierdził, że w wymiarze dwustronnym kluczowym kierunkiem polskiej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa jest i będzie współpraca ze Stanami Zjednoczonymi. Podkreślił, że Polska będzie dążyła do zniesienia wiz do USA. Według wiceszefa MSZ, możemy mieć do czynienia z taką sytuacją, iż planowane zniesienie wiz dla Polaków do Kanady może przyśpieszyć myślenie o tym w USA.

Odpowiadając na pytania senatorów dotyczące tarczy antyrakietowej, powiedział, że z całą pewnością Polska nie zgodzi się na taką propozycję strony amerykańskiej, iż uzgodnienia między nami zakończyłyby się w formie deklaracji, bo - podkreślił - Warszawa oczekuje umowy. "Zatem należy się spodziewać, że te uzgodnienia będą trwały długo, dopóki nie będą dla nas pewne i efektywne" - zapowiedział wiceminister J. Borkowski. Jego zdaniem, uzgodnienia przeciągną się zapewne do zmiany władzy na Kapitolu.

Jak zaznaczył, kluczowym czynnikiem bezpieczeństwa Polski jest i będzie NATO. Przypomniał, że na początku kwietnia planowany jest ważny szczyt w Bukareszcie, na którym odbędzie się dyskusja nad dalszym otwieraniem się Sojuszu na wschód. Jak dodał, będzie tam mowa także o tym, jakie są możliwości otwarcia NATO na tych, którzy "nieśmiało czy bardzo śmiało zgłaszają tutaj aspiracje, ale niekoniecznie stanie się to dla nich na tym etapie sukcesem".

Wiceminister J. Borkowski podkreślił, że Polska jest zainteresowana utrzymaniem polityki otwartych drzwi Sojuszu, umocnieniem jego spójności i zapewnieniem efektywności współpracy UE z NATO. Powiedział, że w wypadku dwóch głównych partnerów europejskich - Niemiec i Rosji - staramy się, by element historyczny nie przysłonił spraw o charakterze strategicznym.

Istotne miejsce w dyskusji na posiedzeniu komisji zajęła wchodząca w życie pod koniec marca br. ustawa o Karcie Polaka i kwestie związane z jej implementacją. Wiceszef resortu spraw zagranicznych poinformował, że ministerstwo przygotowuje do tego konsulaty, szkoli nowych konsulów, których ma być 31, zaopatruje konsulaty w nowy sprzęt. Jego zdaniem, na przełomie kwietnia i maja mogą być przyznane pierwsze Karty Polaka, a procedura przyjmowania wniosków rozpocznie się natychmiast po wejściu ustawy w życie. "Liczymy się z pewnymi konsekwencjami politycznymi wprowadzenia w życie Karty Polaka i prowadzimy wszelkie działania osłonowe w tej sprawie, a więc przygotowujemy się na nieprzychylne reakcje niektórych rządów" - powiedział. Podczas dyskusji senatorowie zajmowali się głównie aktualnymi wydarzeniami w rejonie Bałkanów Zachodnich, kwestią niepodległości Kosowa, nowym rozdziałem w polityce polsko-rosyjskiej, a także efektami i perspektywami w stosunkach polsko-amerykańskich.

Podczas posiedzenia wiele uwagi poświęcono uznaniu przez Polskę niepodległości Kosowa. Jak poinformował wiceminister J. Borkowski, chargé d`affaires Serbii Nikola Zurovac złożył, co było spodziewane, 27 lutego br. w MSZ notę protestacyjną w związku z uchwałą polskiego rządu w tej sprawie. Jednocześnie podkreślił, że Serbia jest dla Polski ważnym partnerem, co - jak mówił - wydaje się, że jest doceniane przez Belgrad.

"Tą decyzją nie tracimy wpływu na sytuację na Bałkanach, tylko wręcz umacniamy swoją pozycję w ramach UE jako jednego z wielu państw, które będzie uczestniczyło w realizacji polityki UE wobec Kosowa, ale także wobec innych krajów bałkańskich" - stwierdził wiceszef MSZ.

Jak oświadczył, wydaje się, że Serbia oczekuje na wsparcie Polski, nie tylko na gesty. Mówił, że za sympatią polskiego społeczeństwa, także polskich mediów, idzie też gotowość do tego, żeby nie stracić nic z dotychczasowych oficjalnych relacji, ale by także przychodzić Belgradowi z pomocą.

W dyskusji krytycznie o decyzji rządu uznającej niepodległość Kosowa wypowiadali się niektórzy senatorowie. Senator Dorota Arciszewska-Mielewczyk pytała wiceszefa MSZ, dlaczego Polska musiała należeć do grupy 10% państw w świecie, które uznały Kosowo, jakimi kryteriami kierowało się MSZ, uznając "rozbiór Serbii", i czy te kryteria będziemy stosować do innych narodów, np. Czeczenii.

Senator Włodzimierz Cimoszewicz stwierdził, że w kwestii Kosowa rację mają krytycy decyzji podjętej przez rząd. Jego zdaniem, nie było żadnego istotnego powodu dla podejmowania decyzji o uznaniu niepodległości Kosowa w chwili obecnej. Jak dodał, podobnie nie było w przeszłości powodów uznawania niepodległości Czeczenii. Senator przekonywał, że w jednym i drugim wypadku mamy do czynienia z naruszeniem respektowanej po II wojnie światowej w Europie zasady integralności terytorialnej państw, która była "z punktu widzenia polskich interesów zawsze zupełnie fundamentalna". W ocenie senatora, decyzja rządu w sprawie Kosowa de facto zmienia pozycję naszego kraju z ostatnich kilkudziesięciu lat i twierdzenie, że nie jest to i nie będzie precedens - stanowi element "języka magicznego". "To jest zaklinanie rzeczywistości, bo nie będziemy mieli wpływu na to, czy to będzie precedens, czy nie będzie" - powiedział.

Z tymi opiniami nie zgodził się wiceminister J. Borkowski. Jak mówił, Polska należy do tych państw, których aktywność w sprawie Kosowa była potrzebna, bo nie jest jedynie jednym z 192 krajów ONZ, ale to się dzieje "prawie w naszym sąsiedztwie". Przyznał, że Polska zdaje sobie sprawę, że Kosowo to mały i biedny kraj oraz że będzie wymagało pomocy finansowej Unii Europejskiej. "Będziemy mogli współkształtować tę politykę wobec Kosowa" - zapewnił. Ale - jak zaznaczył - pomocy będzie wymagała także Serbia. "Według mojej wiedzy spotykamy się z wielkim żalem wśród Serbów, ale jednocześnie ze zrozumieniem, bo będziemy partnerami dla Serbii i oni tego oczekują" - podkreślił wiceszef MSZ.

Jak powiedział, sprawę Kosowa traktujemy jako "jeden specyficzny wypadek", a na ewentualne inne będziemy bacznie patrzeć. Wiceminister dodał, że Polska traktuje wypadek Kosowa jako sui generis, czyli taki, który nie może stanowić precedensu dla innych tendencji separatystycznych.

W dyskusji senatorowie krytycznie ocenili prezentację założeń polskiej polityki zagranicznej, przedstawioną przez wiceministra J. Borkowskiego. Wskazywano na za zbyt ogólnikowe informacje, brak przemyślanej strategii i brak rzetelnej analizy.

Senatorowie byli także rozczarowani tym, że minister spraw zagranicznych R. Sikorski odwołał w ostatniej chwili, argumentując to innymi obowiązkami, swoje przybycie na posiedzenie komisji.

W ocenie b. szefa MSZ, senatora W. Cimoszewicza, to "nie jest eleganckie zachowanie", zwłaszcza że - jak mówił - ma wrażenie, iż przyczyną nieobecności ministra R. Sikorskiego było odbieranie od ambasadora USA Victora Ashe'a kopii "Czternastu punktów" amerykańskiego prezydenta Woodrowa Wilsona z 1918 r. W ocenie senatora W. Cimoszewicza, to może ciekawostka, ale nie tak istotna, by odwoływać swój udział w posiedzeniach senackich komisji.

Senatorowie z Komisji Ustawodawczej, po rozpatrzeniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 9 lipca 2007 r. dotyczącego ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, jednomyślnie poparli wniosek mówiący o niecelowości podjęcia postępowania w sprawie inicjatywy ustawodawczej będącej realizacją tego orzeczenia.

W swoim wyroku trybunał orzekł o niezgodności z konstytucją art. 11 ust. 6 zd. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego.

Uwzględniając brzmienie sentencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego oraz motywy jego uzasadnienia, Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu stwierdziło, że wejście w życie wyroku z 9 lipca 2007 r. (sygn. akt P 30/06) nie wymaga interwencji prawodawcy, ponieważ uchylenie art. 11 ust. 6 zd. 3 ustawy wyeliminowało niekonstytucyjną regulację, nie tworząc jednocześnie luki konstrukcyjnej w prawie.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisja Ustawodawcza rozpatrzyła wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 29 maja 2007 r. dotyczący ustawy - Ordynacja podatkowa.

W swoim orzeczeniu Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z konstytucją art. 100 ordynacji podatkowej, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2003 r. do 31 sierpnia 2005 r., "w zakresie, w jakim nie przyznaje spadkobiercom podatnika podatku od towarów i usług prawa do określenia w decyzji podatkowej prawa do zwrotu na ich rzecz nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, jeżeli spadkodawca przed śmiercią nabył prawo do zwrotu podatku i nie złożył stosownej deklaracji". Technika orzecznicza zastosowana w tym wypadku przez trybunał (tzw. wyrok zakresowy) spowodowała, że z ordynacji podatkowej uchylona została norma prawna zawarta w zaskarżonym przepisie w brzmieniu określonym w sentencji wyroku.

W opinii senackiego biura legislacyjnego, po uwzględnieniu brzmienia sentencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego oraz motywów jego uzasadnienia należy stwierdzić, że wejście w życie wyroku z 29 maja 2007 r. (sygn. akt P 20/06) nie wymaga interwencji prawodawcy.

Przepis, który był przedmiotem kontroli Trybunału Konstytucyjnego, został uchylony 1 września 2005 r. Ustawodawca zastąpił go regulacją, której przysługuje domniemanie zgodności z konstytucją i która jest pozbawiona wad prawnych art. 100 ordynacji podatkowej, obowiązującego od 1 stycznia 2003 r. do 31 sierpnia 2005 r. (de lege lata istnieje możliwość dochodzenia przez spadkobierców nadpłaty lub zwrotu podatku od towarów i usług). Trybunał Konstytucyjny zdecydował się skontrolować formalnie nieobowiązujący przepis wyłącznie dlatego, że na jego podstawie wciąż toczyły się postępowania w indywidualnych sprawach.

Ponadto podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu wykonania tego wyroku nie jest konieczne z uwagi na konsekwencje rozstrzygnięcia trybunału dla aktów stosowania prawa.

Można wyodrębnić trzy kategorie spraw podatkowych, do których wyrok - potencjalnie - mógłby mieć zastosowanie.

Po pierwsze, "sprawy z przeszłości", ukształtowane na podstawie przepisu zakwestionowanego przez Trybunał ("stary" art. 100 ordynacji podatkowej), które w momencie wejścia w życie wyroku były już ostatecznie zakończone. Sprawy te mogą zostać wznowione na zasadach ogólnych (art. 190 ust. 4 konstytucji; art. 240 ordynacji podatkowej), a następnie rozpoznane na podstawie zgodnego z konstytucją stanu prawnego z wykorzystaniem "nowego" art. 100 ordynacji podatkowej. Zakresowo derogowany "stary" przepis ordynacji podatkowej nie może być podstawą rozstrzygnięcia, ponieważ zawiera lukę konstrukcyjną.

Po drugie, "sprawy w toku", które w momencie wejścia w życie wyroku nie były jeszcze zakończone, np. toczył się spór przed sądem. W ich wypadku wyrok spowodował, że zmieniła się podstawa rozstrzygnięcia zakresowo niekonstytucyjny "stary" art. 100 ordynacji podatkowej został zastąpiony przez "nową" regulację, umożliwiającą zwrot spadkobiercom podatku VAT.

Po trzecie, sprawy, dla których - w momencie wejścia w życie wyroku - podstawą prawną rozstrzygnięcia był "nowy" art. 100 ordynacji podatkowej. Do nich niekonstytucyjny przepis Ordynacji podatkowej nie będzie miał zastosowania.

Po zapoznaniu się informacją senackiego biura legislacyjnego z intencją i uzasadnieniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego ustawy - Ordynacja podatkowa, a także z wyjaśnieniem przyczyn niepodejmowania interwencji prawodawcy w wykonaniu tego wyroku komisja jednomyślnie przegłosowała wniosek o niecelowości podjęcia postępowania w sprawie inicjatywy ustawodawczej.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Ustawodawczej przeprowadzono pierwsze czytanie projektu uchwały Senatu w 250. rocznicę urodzin Juliana Ursyna Niemcewicza, zgłoszonego przez Komisję Kultury i Środków Przekazu.

Postać J.U. Niemcewicza przedstawił prof. Marian Drozdowski z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Omawiając dokonania tego wybitnego poety, satyryka, dramatopisarza, pamiętnikarza, działacza politycznego i kulturalnego, podkreślił jego zasługi dla Polski. Zwrócił także uwagę, że część jego utworów pozostająca w rękopisach ciągle czeka na wydanie.

W dyskusji senatorowie zgłosili propozycje zmian do przedstawionego projektu uchwały, które następnie poddano pod głosowanie. Tekst projektu uchwały wraz z zaakceptowanymi zmianami został jednomyślnie przyjęty przez połączone komisje. Na sprawozdawcę połączonych komisji podczas drugiego czytania projektu wyznaczono senator Marię Pańczyk-Pozdziej.

Senatorowie z Komisji Kultury i Środków Przekazu zapoznali się z informacją Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk na temat projektu "Panorama Literatury Polskiej".

Założenia projektu przedstawiła dyrektor instytutu Elżbieta Sarnowska-Temeriusz, która podkreśliła, że będzie to nowoczesna baza informacji o polskiej literaturze i kulturze, funkcjonująca jako publikacja internetowa. Stwarza to możliwość spełniania zróżnicowanych oczekiwań oraz gwarantuje stałą aktualizację materiału. Baza ma być przygotowana w formie haseł, łączących funkcję ściśle informacyjną z interpretacyjną. Panorama, obejmująca całość dziejów literatury polskiej od jej początków aż po lata ostatnie, będzie proponowała nowe uporządkowanie i zhierarchizowanie wiedzy o polskiej tradycji kulturowej. Adresowana jest do polonistów, badaczy kultury, studentów, uczniów szkół średnich oraz wszystkich interesujących się polską kulturą.

Przedstawiciele Instytutu Badań Literackich podkreślili, że ważnym elementem promocji "Panoramy Literatury Polskiej" mogłaby być zorganizowana pod patronatem senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu międzynarodowa konferencja naukowa. "Literatura i kultura jako źródło tożsamości współczesnych Polaków". Nieoceniony byłby również patronat Senatu nad całością przedsięwzięcia. Nadałby bazie odpowiednio wysoką rangę, a zarazem stworzyłby pomyślne warunki do realizacji tego przedsięwzięcia.

Senatorowie z uznaniem odnieśli się do projektu Instytutu Badań Literackich i postanowili, że zwrócą się do Prezydium Senatu z prośbą o objęcie przez Izbę patronatu nad tym przedsięwzięciem.

Jednocześnie senatorowie zwrócili się z prośbą do szefowej Instytutu Badań Literackich o przekazanie harmonogramu prac nad tym projektem, a także informacji na temat sposobu przetwarzania zebranych danych oraz źródeł jego finansowania.

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Nauki, Edukacji i Sportu w celu rozpatrzenia ustawy o nadaniu nowych nazw niektórym akademiom rolniczym.

Przyjęcie ustawy rekomendowała senatorom sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Maria Orłowska. Zgodnie z ustawą Akademia Rolnicza im. Hugona Kołłątaja w Krakowie otrzyma nazwę "Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie", Akademia Rolnicza w Lublinie - "Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie", a Akademia Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu otrzyma nazwę "Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu". Wiceminister poinformowała, że wszystkie te uczelnie spełniają warunki ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, w tym art. 3 ust. 3, aby móc posługiwać się w swej nazwie wyrazem "uniwersytet".

Zgodnie z tym przepisem, warunkiem tym jest posiadanie przez jednostki organizacyjne uczelni co najmniej sześciu uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora, w tym co najmniej czterech w zakresie nauk objętych profilem uczelni. Akademie, których nazwy zostaną zmienione, spełniają to wymaganie formalne. Spełniony został również wymóg określony w art. 18 ust. 3 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i zmiana nazw uczelni poparta została uchwałami senatów tych uczelni.

Przeprowadzono również konsultacje społeczne, zasięgnięto opinii m.in.: Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, Państwowej Komisji Akredytacyjnej, Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów, Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, ogólnopolskich związków zawodowych oraz ogólnopolskich organizacji pracodawców. Partnerzy społeczni nie zgłosili uwag.

Senatorowie wysłuchali także informacji, które przedstawili rektorzy tych uczelni: Zdzisław Targoński - rektor Akademii Rolniczej w Lublinie, Janusz Żmija - rektor Akademii Rolniczej w Krakowie oraz Grzegorz Skrzypczak - prorektor Akademii Rolniczej w Poznaniu.

W głosowaniu Komisja Nauki, Edukacji i Sportu opowiedziała się jednomyślnie za przyjęciem bez poprawek ustawy o nadaniu nowych nazw niektórym akademiom rolniczym. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wyznaczono senatora Ryszarda Góreckiego.