Piknik historyczny

6 czerwca 2009 r. w Parku im. Rydza Śmigłego w Warszawie odbył się piknik historyczny, poświęcony wydarzeniom najnowszej historii Polski, zorganizowany przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Kancelarią Senatu. Impreza była jednym z wydarzeń przygotowywanych w związku z Rokiem Polskiej Demokracji, popularyzujących 20. rocznicę odrodzenia Senatu RP i przemiany demokratyczne w naszym kraju.

W ramach pikniku przygotowano grę edukacyjną "79-89 droga do Senatu", w której nagrodą była "legitymacja senatorska" i udział w głosowaniu na sali posiedzeń Senatu. Tematyka gry dotyczyła wydarzeń z lat 1979-1989. Wzięło w niej udział, jak szacuje Muzeum Historii Polski, kilka tysięcy osób. Dzień wcześniej - 5 czerwca - w grze uczestniczyło około 400 uczniów z ponad 8 szkół ponadgimnazjalnych. Grę pomyślano jako swoistą podróż w czasie - od strajków sierpniowych w 1980 r. do wyborów czerwcowych w 1989 r.

Każdy z uczestników odwiedzał punkty ustawione na trasie gry, m.in. "Sierpień '80", "Stan wojenny", "Życie codzienne", "Okrągły Stół", przy których musiał zdecydować np., w jaki sposób zrobić tygodniowe zakupy, kiedy w sklepach są tylko puste półki, zmierzyć się z trudnościami podczas trzech pielgrzymek papieskich, odpowiedzieć na pytania, gdzie była druga brama stoczni czy kto i gdzie siedział podczas obrad Okrągłego Stołu. Punkt "Życie codzienne" przypominał o absurdach, w które obfitowało życie w PRL-u - noszony przy sobie sznurek w razie "rzucenia" do sklepów papieru toaletowego czy rezerwowanie miejsc w kilku kolejkach na raz. Z kolei przy stanowisku "Kultura" gracze mogli zrozumieć, na czym polegała reżimowa cenzura. Do oryginalnych nieocenzurowanych tekstów, m.in. artykułów prasowych czy piosenek, gracz mógł przyłożyć plansze, na których umieszczono czarne kreski zasłaniające ocenzurowany fragment. W ten sposób można było się dowiedzieć, co w PRL-u cenzura wycinała, jakie informacje były zakazane.

Po skończeniu gry jej zwycięzcy otrzymywali "legitymacje senatorskie" i brali udział w obradach plenarnych, prowadzonych także przez marszałka Senatu Bogdana Borusewicza i w głosowaniu przy użyciu prawdziwej aparatury do głosowania. Głosowano m.in. nad zakazem handlu w niedzielę.

Podczas pikniku zaprezentowały się muzea z całej Polski - blisko 40 instytucji, m.in. Stowarzyszenie Wolnego Słowa, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Instytut Pamięci Narodowej, Muzeum Początków Państwa Polskiego z Gniezna, Muzeum Warmii i Mazur z Olsztyna, Muzeum Miasta Gdyni.

Swoje stanowisko zaprezentowały Senat i Kancelaria Senatu. Odwiedzający senacki namiot mieli okazję do spotkań z senatorami - Barbarą Borys-Damięcką, Łukaszem Abgarowiczem, Stanisławem Karczewskim, Waldemarem Kraską i Markiem Rockim. Mogli wziąć udział w "subiektywnym wyborze osiągnięć dwudziestolecia wolnej Polski". Spośród dwudziestu odpowiedzi najwięcej osób wskazało na porozumienia Okrągłego Stołu i wybory czerwcowe 1989 r., następnie budowę społeczeństwa obywatelskiego i rozwój organizacji pozarządowych oraz wstąpienie Polski do Unii Europejskiej.

Odwiedzający senacki namiot mogli wybić okolicznościową monetę z logo obchodów Roku Polskiej Demokracji i dwudziestolecia odrodzonego Senatu, przejrzeć senackie strony internetowe, a także otrzymać materiały informacyjne ze specjalnie z tej okazji przygotowanym "Kurierem Senackim".

W multimedialnym namiocie Muzeum Historii Polski można było obejrzeć np. wizualizację pawilonu polskiego z wystawy paryskiej w 1925 r., wykonać wirtualny lot nad dawnym lotniskiem mokotowskim i zobaczyć trójwymiarowy model elementów zbroi husarskiej.

Z kolei Biuro Edukacji Publicznej IPN przedstawiło widzom archiwalne filmy m.in. z manifestacji "Solidarności" w latach 1980-89, a także planszę z wizerunkiem Lecha Wałęsy, przy którym każdy chętny mógł sobie zrobić zdjęcie, tak jak kandydaci w wyborach 1989 r. Biuro zaprosiło także uczestników pikniku do gry edukacyjnej "Awans", podczas której gracz mógł poznać wszystkie stopnie wojskowe polskiej piechoty z 1939 r. i zostać marszałkiem Polski.

Na trwającej cały dzień imprezie można było także obejrzeć zabytkowe auta z epoki PRL, m.in. papamobile star, którym papież Jan Paweł II poruszał się podczas swojej pielgrzymki do Polski w 1979 r., nysy milicyjne, a także pancerny samochód Peugeot 604 gen. Wojciecha Jaruzelskiego.

Odbył się też bieg o Puchar Marszałka Senatu, w którym wzięło udział 500 osób. Zainteresowanie biegiem było tak duże, że w związku z ograniczoną liczbą miejsc zapisy zakończono na dwa tygodnie wcześniej. Bieg rozegrano na dystansie 5 km, na trasie Agrykola-ulica Wiejska. Puchary wręczył zwycięzcom marszałek B. Borusewicz.

Na zakończenie III Pikniku Historycznego odbył się koncert muzyka jazzowego Michała Urbaniaka w asyście znanych muzyków amerykańskich i orkiestry Akademii Muzycznej z Krakowa.