Oświadczenie skierowane do ministra zdrowia Zbigniewa Religi

Moje oświadczenie wiąże się z licznymi wątpliwościami dotyczącymi interpretacji treści art. 1 ust. 4 w związku z art. 25a ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. (DzU nr 91 poz. 408). Przepis art. 1 ust. 4 ustawy zakazuje zakładom opieki zdrowotnej oraz innym podmiotom prowadzenia na terenie zakładu działalności uciążliwej dla pacjentów, w szczególności działalności polegającej na świadczeniu usług pogrzebowych. Z kolei art. 25a ustawy nakłada na szpitale obowiązek należytego przygotowania zwłok osoby zmarłej i wydania ich osobom uprawnionym w celu pochowania.

Wobec takiej treści znowelizowanej ustawy o zakładach opieki zdrowotnej pojawia się istotna wątpliwość co do sposobu postępowania szpitali w omawianej kwestii. Z jednej strony ustawa zakazuje szpitalom prowadzenia na ich terenie działalności uciążliwej dla pacjentów, w tym świadczenia przez szpitale i inne podmioty usług pogrzebowych. Z drugiej jednak strony ustawa nakłada obowiązek należytego przygotowania zwłok do wydania ich osobom uprawnionym, a zatem także przechowywania zwłok przez określony czas.

Do czasu nowelizacji ustawy większość zakładów opieki zdrowotnej czynności te powierzała innym podmiotom na podstawie umów, których przedmiotem było wyłącznie wynajmowanie szpitalnych prosektoriów. Należy wskazać w tym miejscu, iż szpitale nie czerpały z tego typu działalności żadnych korzyści poza czynszem z tytułu wynajmu prosektorium.

Niedoprecyzowanie przepisów nowelizujących ustawę o zakładach opieki zdrowotnej polega w tym wypadku na braku jasnych zapisów pozwalających na udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy działalność polegająca na wynajmowaniu przez zakłady opieki zdrowotnej podmiotom zewnętrznym prosektoriów w celu przechowywania zwłok jest zabroniona przez przepis art. 1 ust. 4 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. Czy zabronione jest tylko prowadzenie działalności pogrzebowej? A jeżeli tak, to czy zakaz ten dotyczy również podmiotów, które wynajmują prosektorium w celu zapewnienia ustawowego obowiązku wynikającego z art. 25a ustawy, a usługi pogrzebowe oferują bez związku z działalnością polegającą na wynajmowaniu prosektorium i niezależnie od tego.

Jakkolwiek należy stwierdzić, że słuszny wydaje się pogląd, iż ratio legis wprowadzenia do ustawy o zakładach opieki zdrowotnej art. 1 ust. 4 było zakazanie prowadzenia na terenie szpitali działalności uciążliwej dla pacjentów, to jednak usługi pogrzebowe oraz prowadzenie prosektorium na terenie szpitali, biorąc pod uwagę w szczególności art. 25a ustawy, można zapewne uznać za działalność "nieprzyjemną" dla pacjentów, ale w żadnym razie nie jest to działalność "uciążliwa".

Omawiany problem nabiera jeszcze większej wagi w sytuacji, gdy na wykonanie ustawowego obowiązku przechowywania zwłok nie przeznaczono dodatkowych, koniecznych dla tego typu działalności środków finansowych.

Reasumując, zwracam się z prośbą o wskazanie sposobu postępowania w świetle tych dwóch wskazanych tu przepisów ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.

Uprzejmie proszę o udzielenie możliwie wyczerpującej i szybkiej odpowiedzi.

Z poważaniem
Michał Okła