Oświadczenie skierowane do minister rozwoju regionalnego Grażyny Gęsickiej

Szanowna Pani Minister!

W dniu 28 stycznia 2006 r. w Krynicy Zdroju odbyło się spotkanie prezesów spółek uzdrowiskowych, burmistrzów i wójtów gmin uzdrowiskowych z terenu Małopolski oraz przedstawicieli Ministerstwa Skarbu Państwa. W trakcie spotkania, którego tematem była przyszłość polskich uzdrowisk, poruszona została kwestia możliwości ubiegania się o środki finansowe pochodzące z Unii Europejskiej i uzyskania ich przez spółki uzdrowiskowe, których właścicielem w 100% jest Skarb Państwa, takie jak Uzdrowisko Krynica-Żegiestów SA.

Na spotkaniu wskazano na możliwości dofinansowania działań zmierzających do poprawy jakości i dostępności świadczonych usług medycznych, jaką daje tak zwany Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego na lata 2004-2006 utworzony na mocy rozporządzenia ministra gospodarki i pracy z dnia 1 lipca 2004 r. W ramach tego programu zakłady opieki zdrowotnej, w tym również te prowadzone przez uzdrowiskowe spółki Skarbu Państwa, mogłyby ubiegać się o dofinansowanie w granicach dwóch poddziałań: poddziałania 1.3.2. - Regionalna infrastruktura ochrony zdrowia oraz poddziałania 3.5.2. - Lokalna infrastruktura ochrony zdrowia.

Działania wymienione w pkcie 1.3.2 nakierowane są głównie na poprawę jakości usług medycznych świadczonych przez specjalistyczne zakłady opieki zdrowotnej poprzez ograniczanie regionalnych dysproporcji w infrastrukturze zdrowotnej, poprawę jakości i dostępności ratownictwa medycznego, a także poprawę jakości lecznictwa specjalistycznego i wysokospecjalistycznego, zarówno stacjonarnego, jak i ambulatoryjnego. Działania z pktu 3.5.2 skupiają się zaś na podniesieniu standardu świadczonych usług medycznych na podstawowym poziomie przez lokalne ośrodki zdrowia, zapewnieniu dostępu do wysokiej jakości podstawowej opieki medycznej na obszarach wiejskich, jak i w małych miastach, ograniczeniu terytorialnych dysproporcji w infrastrukturze ochrony zdrowia oraz poprawie jakości wyposażenia i stanu budynków ośrodków zdrowia.

W toku podjętej dyskusji podniesiony został jednak problem, czy w obecnie obowiązującym stanie prawnym uzdrowiskowym jednoosobowym spółkom Skarbu Państwa powstałym w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych przysługuje status beneficjenta wspomnianego programu. Uprawnionych do otrzymania pieniędzy z funduszy unijnych wymienia bowiem w sposób wyczerpujący uzupełnienie do Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Zgodnie z postanowieniami wymienionego programu priorytet 1.3.2 przewiduje możliwość otrzymania środków unijnych w szczególności przez spółki prawa handlowego utworzone przez ministra właściwego, które prowadzą działalność w zakresie ochrony zdrowia. Zapis ten teoretycznie daje uzdrowiskom możliwość ubiegania się o taką pomoc. Ewentualność taka podawana jest jednak w wątpliwość ze względu na fakt, że oprócz wykonywania usług o charakterze zdrowotnym prowadzą one często także działalność innego rodzaju. W priorytecie 3.5.2 nie została zaś w ogóle wymieniona kategoria podmiotów, która mogłaby zostać odniesiona do spółek uzdrowiskowych. Jest to sytuacja zdecydowanie niekorzystna dla podmiotów, które stanowią przecież ważny element systemu ochrony zdrowia w Polsce.

Nie ulega wątpliwości, że spółki uzdrowiskowe, będące podmiotami prawa handlowego, realizują przede wszystkim zadania związane ze świadczeniem usług zdrowotnych, prowadząc działalność w zakresie szpitalnictwa, praktyk lekarskich, usług paramedycznych itp. Tym samym wykonują one zadania publiczne związane z ochroną zdrowia zarówno dla miejscowej ludności, jak i dla wielu korzystających z ich usług kuracjuszy z obszaru całego kraju.

Stanowisko takie prezentuje również Urząd Zamówień Publicznych, który wskazuje spółki uzdrowiskowe jako te podmioty, których podstawowym zadaniem jest zapewnienie społeczeństwu dostępu do szerokiego wachlarza usług zdrowotnych. Zdaniem urzędu spółki uzdrowiskowe powstałe w wyniku komercjalizacji mimo zmienionej formy prawnej swej działalności oraz często bardzo szerokiego przedmiotu prowadzonej działalności nadal w zasadniczej mierze realizują świadczenia w zakresie usług zdrowotnych i w tym celu zostały utworzone. Tym samym zaspokajają potrzeby o charakterze powszechnym, podobnie jak publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Pogląd wyrażony przez Urząd Zamówień Publicznych podziela także Ministerstwo Skarbu Państwa, na podstawie tej wykładni zobowiązując uzdrowiska na przykład do stosowania przepisów ustawy - Prawo zamówień publicznych.

Należy zaznaczyć, że uzdrowiska takie jak Krynica-Żegiestów ze względu na swą specyfikę pełnią zarówno funkcję regionalnych, jak i nawet ponadregionalnych centrów lecznictwa w zakresie schorzeń, które są przedmiotem ich działania. Potrzeby tych uzdrowisk były i są ogromne. Podobnie jak publiczne zakłady opieki zdrowotnej przejęły one majątek w dużej mierze zdekapitalizowany, wymagający ogromnych nakładów finansowych. Ponadto uzdrowiska prowadzą także działalność szpitalną dla społeczności lokalnej, gdyż często są jedynymi zakładami opieki zdrowotnej na obszarze swojego działania.

Spółki uzdrowiskowe, oprócz samorządowych zakładów opieki zdrowotnej, uzyskały co prawda możliwość pozyskiwania środków przeznaczonych do podniesienia standardów świadczonych usług medycznych w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, ale w ograniczonym zakresie. Ograniczenie sprowadza się do tego, że podczas gdy samorządowe zakłady opieki zdrowotnej mogą otrzymać do 95% refundacji kosztów kwalifikowanych, to zozy prowadzone przez spółki prawa handlowego mogą liczyć jedynie na 60% zwrotu kosztów kwalifikowanych. Pragnę zaznaczyć, iż celowe byłoby wyrównanie szans wszystkich zakładów opieki zdrowotnej, jeśli chodzi o dostęp do środków pochodzących z tych źródeł.

Podsumowując, stwierdzę, że konieczna wydaje się interwencja prawodawcy polegająca na zmianie przepisów rozporządzenia w taki sposób, aby w sposób niebudzący wątpliwości dopuścić możliwość uznania spółek uzdrowiskowych za beneficjentów Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego.

Ze względu na wagę problemu zwracam się do Pani Minister z gorącą prośbą o ustosunkowanie się do przedstawionej kwestii oraz o pilną odpowiedź, jakie kroki zostaną podjęte w celu jego wyeliminowania.

Z poważaniem
Stanisław Kogut
senator RP