Oświadczenie skierowane do minister pracy i polityki społecznej Anny Kalaty oraz do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego RP Zbigniewa Ziobry

Sprawa jednostkowa, którą przedkładam, dotyczy łamania prawa do zrzeszania się pracowników w związki zawodowe. Ten szczególny, bulwersujący społeczność lokalną przypadek ilustruje w istocie szerszy problem wymuszenia respektu pracodawców dla polskiego porządku prawnego w zakresie praw pracowniczych, praw związkowych, a także praw i wolności obywatelskich.

Dokumentacja sprawy związku zawodowego w sklepie sieci Selgros sp. z o.o. w Długołęce przy ulicy Wrocławskiej 4c, którą otrzymało moje biuro, potwierdza następujące przykłady łamania prawa: naruszenie art. 35 ust. 1 pktów 1, 2 i 3 ustawy o związkach zawodowych, zatrudnianie pracowników na podstawie umów na czas określony przez okres od sześciu do dziesięciu lat, co jest niedopuszczalne w świetle orzecznictwa SN, oraz bezprawne ograniczanie praw i wolności obywatelskich osób wstępujących do związków zawodowych, na przykład zakaz wstępu do sklepu w charakterze klienta.

Z opisu zdarzeń i zachowań przedstawicieli pracodawcy wyłania się obraz nie tylko rażącego lekceważenia obowiązującego porządku prawnego, ale też zuchwałości prowadzącej do jawnego tworzenia systemu zastraszania pracowników, mającego znamiona bezprawnego mobbingu. Na tym i innych przykładach łatwo rozpoznać przyczynę tego stanu rzeczy. Generalnie jest nią nieskuteczność sankcji za naruszanie omawianej części porządku prawnego. Symboliczne kary spotykają się z lekceważeniem potężnego pracodawcy.

Statystyka spraw zgłoszonych do organów ścigania poprzez zawiadomienia o popełnianiu tych przestępstw, a następnie umorzonych ze względu na małą szkodliwość społeczną, według central związkowych to ponad 90% wszystkich zgłoszeń. Utrwala to poczucie bezkarności pracodawcy. Wciąż duże bezrobocie zwiększa też efektywność systemów zastraszania.

Ze względu na to, że poruszone problemy nie dotyczą jednostkowego przypadku, a ich liczba w Polsce raczej wzrasta niż maleje, rodzą się pytania. Czy resorty dostrzegają i monitorują poruszone przeze mnie problemy? Jakie działania aktualnie i w planach ministerstw mają efektywnie przeciwstawić się objawom lekceważenia praw obowiązujących pracodawców?

Wśród oczekiwań najczęściej zgłaszanych przez środowiska pracownicze są na przykład: wprowadzenie obowiązkowych okresowych, kompleksowych kontroli spraw z zakresu chronionego prawem dobra pracowników w dużych sieciach handlowych; zaostrzenia i zróżnicowanie kar za łamanie praw, aby dolegliwość wzrastała proporcjonalnie do osiąganych przychodów i nie mogła być lekceważona; wprowadzenie systemu kar dodatkowych dla kierownictwa zakładów pracy za naruszanie dóbr pracowniczych; uznanie za jeden z priorytetów w działaniach prokuratury rażących naruszeń dóbr pracowniczych.

Wyrażę także oczekiwanie, że obejmiecie Państwo swoim nadzorem zgłoszoną odrębnymi pismami NSZZ "Solidarność" Region Dolny Śląsk sprawę sklepu sieci Selgros sp. z o.o. w Długołęce przy ulicy Wrocławskiej 4c.

Z poważaniem
Andrzej Jaroch