Oświadczenie skierowane do ministra transportu Jerzego Polaczka

Szanowny Panie Ministrze!

Z niepokojem przyjmuję informacje o nieujęciu realizacji drogi krajowej S11 w planach priorytetowych realizacji inwestycji transportowych, finansowych ze środków Unii Europejskiej w Nowej Perspektywie Finansowej na lata 2007-2013. Argumenty, które przy tej okazji są powtarzane jako uzasadnienie, nie są merytoryczne i wynikają z niejasnych przesłanek.

Nie jest prawdą, że drogi tej nie można teraz przebudować do klasy drogi ekspresowej, gdyż inwestycja ta nie jest dość dobrze przygotowana. Jest wprawdzie ogromnie dużo do zrobienia, by w pełni przygotować te inwestycję, ale nie jest to gorszy stan przygotowania niż innych inwestycji drogowych uznanych za gotowe do finansowania ze środków unijnych. Opóźnienia projektowe i w wykupach wynikają z braku wcześniej przyznawanych  przez ministerstwo środków. Są też do nadrobienia, gdyby fundusze się znalazły. Stwierdzenia te opieram na informacjach, o które poprosiłem w GDDKiA. Mam nadzieję, że w projekcie budżetu na 2007 r. ujęte zostaną środki odpowiednie do rozmiaru zadań przygotowawczych do realizacji drogi krajowej S11. Nie może przecież być tak, że najpierw samo ministerstwo nie przeznacza funduszy na przygotowanie inwestycji, a później używa argumentu nieprzygotowania jako uzasadnienia do odłożenia realizacji. Można stanowczo stwierdzić, że przy odpowiednim finansowaniu możliwa jest pełna realizacja inwestycji w perspektywie do 2016 r., a przecież taki jest czas na wykorzystanie unijnych funduszy.

Nie jest prawdą, że przeszkodą w podjęciu realizacji drogi S11 jest bezwzględny priorytet dla dróg będących częścią europejskich korytarzy komunikacyjnych. Zalecanie takie, owszem, istnieje, ale nie ma charakteru bezwzględnego. Dzięki wykorzystaniu pewnej swobody stało się tak, że inna droga ekspresowa na mocy decyzji politycznej znalazła się wśród priorytetowych zadań przewidzianych do realizacji ze środków UE w Perspektywie 2007-2013. Wywodzić stąd można, że zabrakło woli politycznej lub wiedzy merytorycznej, aby uznać drogę S11 za wystarczająco ważną dla interesów narodowych. Uważam to za poważny błąd i dlatego poniżej podaję argumenty za zmianą decyzji, które, mam nadzieję, nie mają jeszcze charakteru wiążącego.

Droga S11 to jedna z najdłuższych dróg krajowych. Ma ogromne międzyregionalne, a także ogólnopolskie i europejskie znaczenie. Jest to arteria łącząca aglomerację śląską (i dalej, poprzez Małopolskę aż do południowej granicy państwa, z krajami UE) z środkowym Wybrzeżem. Łączy się z dwiema autostradami (A4, A2) co daje czterem regionom, przez które przebiega, połączenie z krajami zachodu UE, a w przyszłości - ze wschodnią granicą państwa. Jest to droga równoległa do A1, w dużej od niej odległości i powinna stanowić połączenie uzupełniające i alternatywne. S11 ma bardzo duże znaczenie gospodarcze. Łączy wiele dużych miast i ośrodków przemysłowych o ogromnym potencjale i przeważającej produkcji eksportowej, ważnej w wymiarze europejskim - np. pilski Philips, największa fabryka żarówek na świecie, Cegielski i Volkswagen z Poznania, fabryki z okolic Koszalina, Szczecinka, Ostrowa i Śląska. Droga ta ma wyjątkowe znaczenie turystyczne - dla mieszkańców Małopolski i Śląska to droga do miejsc wypoczynku na Wybrzeżu, z kolei dla mieszkańców Pomorza Środkowego i Wielkopolski to szlak wypraw turystycznych w góry i na południe UE.

Niepodjęcie szybkiej i pełnej modernizacji tej drogi nie tylko stanowi barierę rozwoju i nowych inwestycji w kilku ważnych regionach, lecz przybliża moment katastrofy komunikacyjnej, jako że przelotowość "jedenastki" jest już dziś coraz mniejsza. Po 2010 r. przy tym tempie narastania ruchu droga S11 absolutnie nie będzie w stanie znieść takich obciążeń. W wielu miejscowościach dokuczliwość hałasu i spalin jest tak duża, że zdeterminowane społeczności lokalne organizują komitety, aby protestować przeciwko dalszemu odkładaniu inwestycji. Samorządy (blisko siedemdziesiąt gmin, powiatów i wszystkie zainteresowane regiony) powołały Stowarzyszenie Droga S11, aby wspólnie działać na rzecz przyśpieszenia realizacji tej drogi, także poprzez koordynowanie działań w zakresie przygotowania inwestycji (plany zagospodarowania, uzgodnienia i wykupy).

Szanowny Panie Ministrze! Proszę o ustosunkowanie się do przedstawionej argumentacji i rozważenie możliwości ujęcia realizacji i finansowania przebudowy drogi krajowej nr 11 w prawdziwą drogę ekspresową S11, w ramach inwestycji infrastrukturalnych realizowanych ze środków UE w latach 2007-2013. Nie kwestionujemy potrzeby realizacji innych priorytetów. Zdajemy sobie jednak sprawę z pozostawionych znaczących rezerw oraz szansy, jaką były zawsze oszczędności z przetargów. Być może  warto chociaż rozważyć umieszczenia realizacji S11 jako inwestycji rezerwowej, mogącej być uzupełnieniem lub alternatywą, gdyby inne inwestycje nie pochłonęły wszystkich środków lub nie były do zrealizowania w terminie.

"Droga życia", "kręgosłup komunikacyjny Środkowego Pomorza i Wielkopolski" czeka wciąż na zrozumienie swego znaczenia przez władze Rzeczypospolitej. Mam nadzieję, że w pełnym rozpoznaniu spraw, kierując się względami merytorycznymi, zechce Pan Minister włączyć drogę S11 do najważniejszych inwestycji drogowych nadchodzących lat, przełomowych dla rozwoju polskiej sieci drogowej.

Z poważaniem
Mieczysław Augustyn
senator RP