Swoje oświadczenie kieruję do minister pracy i polityki społecznej, pani Anny Kalaty.

Szanowna Pani Minister!

Proszę o informację, co rząd i ministerstwo zamierzają zrobić w sprawie prawa do wcześniejszej emerytury dla nauczycieli oraz w sprawie objęcia ich ustawą o emeryturach pomostowych.

Po pierwsze, w oświacie ruch kadrowy kończy się w miesiącu maju. Czy ministerstwo uwzględniło ten fakt w swoich planach wprowadzenia ustaw okołoemerytalnych jeszcze w roku 2007?

Po drugie, jakie okoliczności spowodowały, że zawód nauczyciela przestał być, w myśl doniesień prasowych, zawodem o szczególnym charakterze?

I po trzecie, jakie są rozwiązania emerytalne w wiodących krajach Unii Europejskiej?

W tej sytuacji bardzo proszę o objęcie nadzorem przedmiotowej sprawy. Dziękuję bardzo.

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na pismo z dnia 9 maja br. znak: BPS/DSK-043-301/07, przy którym przesłane zostało oświadczenie złożone przez senatora Czesława Żelichowskiego na 32 posiedzeniu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 26 kwietnia 2007 r. w sprawie prawa nauczycieli do wcześniejszej emerytury oraz w sprawie objęcia ich ustawą o emeryturach pomostowych uprzejmie wyjaśniam, co następuje:

W systemie emerytalnym uregulowanym przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998r r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.) zachowane zostały uprawnienia do wcześniejszych emerytur dla niektórych pracowników, urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r., wykonujących prace kwalifikowane w dotychczasowych przepisach jako zatrudnienie w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Mając na celu umożliwienie uzyskania wcześniejszej emerytury osobom urodzonym po 1948 r., które w 1999 r. zdecydowały się dobrowolnie przystąpić do otwartego funduszu emerytalnego nie wiedząc, że nastąpi zmiana przepisów Sejm przyjął ustawę z dnia 12 stycznia 2007 r. o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 17, poz. 95), którymi to przepisami nadano między innymi nowe brzmienie przepisom ustawy emerytalnej dotyczącym warunków przejścia na wcześniejszą emeryturę.

W myśl obowiązujących przepisów powołanej ustawy emerytalnej prawo do emerytury na warunkach określonych dla pracowników, zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje w wieku niższym niż powszechnie obowiązujący po spełnieniu łącznie warunków: nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa oraz spełnienia warunków do uzyskania emerytury do dnia 31 grudnia 2007r.

Ubezpieczonemu, będącemu pracownikiem, urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948r., a przed dniem 1 stycznia 1969r., zatrudnionemu w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny.

Do celów ustalania uprawnień za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uważa się nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną przepisami ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.).

Wiek emerytalny, rodzaje prac i stanowisk oraz warunki, na podstawie których przysługuje prawo do emerytury ustalane jest na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43, z późn. zm.).

W myśl przepisów wskazanego rozporządzenia nauczyciel, wychowawca lub inny pracownik pedagogiczny wykonujący pracę nauczycielską określoną przepisami powołanej ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela nabywa prawo do emerytury w przypadku kobiety po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego 55 lat i legitymowania się wymaganym okresem zatrudnienia tj. 20 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnym charakterze.

Prawo do emerytury na tych warunkach przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r. jeżeli spełni łącznie warunki: nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa oraz warunki do uzyskania emerytury spełni do dnia 31 grudnia 2007 r.

Natomiast przepisami ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela określono, iż nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, zaś nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich -dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym, mogą - po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy - przejść na emeryturę. Nauczyciele spełniający te warunki mogą przejść na emeryturę również w wypadku rozwiązania stosunku pracy lub wygaśnięcia stosunku pracy w określonych okolicznościach.

Stosownie do przepisów powołanej ustawy nauczyciele urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969r., zachowują prawo do emerytury na wskazanych zasadach, bez względu na wiek, w ciągu dziewięciu lat od dnia wejścia w życie , tj. od dnia 1 stycznia 1999r., przepisów ustawy emerytalnej, jeżeli nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa.

Jeżeli chodzi o podniesioną kwestię rozwiązań emerytalnych dla nauczycieli w krajach członkowskich Unii Europejskiej, to pragnę uprzejmie wyjaśnić, iż przestrzegana jest zasada szczegółowych cech krajowych rozwiązań dotyczących zabezpieczenia społecznego.

Kwestie związane z ustawodawstwem emerytalnym pozostawione są uznaniu każdego z państw członkowskich.

W Unii Europejskiej - łącznie z pozostałymi członkami tj. Norwegią, Islandią, Liechtensteinem, a także Szwajcarią - obecnie funkcjonuje aż 31 różnych systemów emerytalnych, podlegających ciągłym modyfikacjom.

W Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej nie jest prowadzona analiza uprawnień emerytalnych dla nauczycieli w krajach członkowskich Unii Europejskiej.

Natomiast gdy chodzi o sprawę emerytur pomostowych, to pragnę uprzejmie wyjaśnić, iż aktualnie w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej trwają prace nad projektem ustawy o emeryturach pomostowych.

W projekcie tym zawarto propozycję zmiany przepisów ustawy z dnia 26 stycznia 1983r.-Karta Nauczyciela w myśl, której prawo do emerytury na warunkach określonych w Karcie Nauczyciela będzie przysługiwało również nauczycielom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r., bez względu na wiek, jeżeli nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa oraz spełnili warunki do uzyskania emerytury, z wyjątkiem warunku rozwiązania stosunku pracy, w ciągu dziewięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy emerytalnej tj. od dnia 1 stycznia 1999 r.

Projekt ten został poddany szerokim konsultacjom, w tym między innymi z partnerami społecznymi.

Należy zaznaczyć, iż podejmowanie decyzji w tak istotnych z punktu widzenia społecznego i ekonomicznego sprawach, musi być poprzedzone wszechstronną analizą i wymaga konsensusu społecznego.

O ostatecznym kształcie projektowanych regulacji zadecyduje Sejm.

Z poważaniem

MINISTER

z up.

dr Romuald Poliński

PODSEKRETARZ STANU

Oświadczenie skierowane do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego RP Zbigniewa Ziobry, do ministra spraw wewnętrznych i administracji Janusza Kaczmarka oraz do komendanta głównego Policji Konrada Kornatowskiego

Szanowni Panowie!

Oświadczenie to nawiązuje do dyskusji senackiej, która odbyła się dnia 13 kwietnia 2007 r. w sprawie informacji rządu o sytuacji osób chorych psychicznie. W wypowiedziach senatorów (Zbigniewa Romaszewskiego, Adama Bieli) pojawił się wątek nadużywania psychiatrii w postępowaniu prokuratorskim i w procesie sądowym. W ocenie senatorów zbyt wielka liczba ludzi bez żadnej potrzeby poddawana jest badaniom psychiatrycznym.

Zwracałem już na tę sytuację uwagę w swoim oświadczeniu złożonym na 31. posiedzeniu Senatu. Obecnie przytaczam jeszcze jeden jaskrawy przykład ilustrujący wykorzystywanie przez prokuraturę psychiatrii do celów represyjnych w środowisku lokalnym.

Oto sytuacja pana Pawła Szczepaniaka, rolnika prowadzącego pięćdziesięciohektarowe gospodarstwo rolne, którego częścią składową jest nieruchomość gruntowa znajdująca się w starym korycie Warty, gdzie woda jest nie przepływowa, lecz stojąca. Teren ten znajduje się w obrębie wsi Krajkowo, w gminie Mosina. Pan Szczepaniak (zamieszkały w Krajkowie 11, 62-050 Mosina) jest właścicielem działek o numerach 174/1 i 175/2, na których prowadzi zarybianie stawu od czasu nabycia tej posiadłości. Pan Paweł Szczepaniak prowadzi jedno z lepszych gospodarstw rolnych w całej okolicy. Jest on znanym działaczem niepodległościowym RI "Solidarność". Dzięki pracy społecznej ludzi takich jak on jego wieś stanowi zintegrowaną i solidarną społeczność, która w okresie stanu wojennego prowadziła działalność edukacyjno-patriotyczną.

W dniu 12 grudnia 2006 r. funkcjonariusze Komendy Policji w Mosinie wraz ze Społeczną Strażą Rybacką zatrzymali Pawła Szczepaniaka, gdy dokonywał on na swoich gruntach prywatnych odłowu ryb przy użyciu sieci rybackiej. W związku z tym zajściem w tym samym dniu KP w Mosinie wydała postanowienie w sprawie przeciwko Pawłowi Szczepaniakowi (RSD-427/06), na podstawie art. 228 §1 i 2 oraz art. 230 k.p.k., w którym za dowody rzeczowe uznane zostały: worek z tworzywa z zawartością sieci rybackiej, sznur, powróz i wiaderko plastikowe. Dziesięciokilogramowy połów ryb wylano do wody.

Pan Paweł Szczepaniak złożył zażalenie na to postanowienie 18 grudnia 2006 r. do Prokuratury Powiatowej w Śremie, wskazując, iż w uzasadnieniu napisano nieprawdziwie, że dokonywał on odłowu ryb przy użyciu sieci rybackiej z oczka wodnego na terenie zalewowym rzeki Warty, a więc w wodzie przepływowej. Tymczasem zatrzymanie to miało miejsce na jego prywatnych gruntach, które nie są obszarem zalewowym rzeki Warty, lecz wodą stojącą, gdzie odłów jego własnych ryb jest jak najbardziej dozwolony. Tak więc zatrzymanie wymienionych w postanowieniu przedmiotów uznać należy za całkowicie nieuzasadnione.

Prokuratura Rejonowa w Śremie postanowieniem z dnia 21 grudnia 2006 r. (sygn. akt Ds. 1662/06) zatwierdziła zatrzymanie rzeczy, gdyż jej zdaniem miały one służyć do popełnienia przestępstwa z art. 27a ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (DzU z 1999, Nr 66, poz. 750). Postanowieniem z 23 stycznia 2007 r. (sygn. I Dsn 184/07 Śm) Prokuratura Okręgowa w Poznaniu zatwierdziła zatrzymanie rzeczy, orzeczone w postanowieniu Prokuratury Rejonowej, dotyczącym zatrzymania dowodów rzekomego występku połowu ryb na wodach stojących należących do nieruchomości gruntowej stanowiącej własność prywatną Pawła Szczepaniaka w Krajkowie.

W związku z tym pan Szczepaniak złożył 23.04.2007 r. skargę do Prokuratury Apelacyjnej w Poznaniu na Prokuraturę Okręgową w Poznaniu, a w szczególności na panią prokurator Małgorzatę Kwapisz, która bez należytej wnikliwości i staranności wydała postanowienie 31.01.2007 r. orzekające zatwierdzenie postanowienia Prokuratury Rejonowej w Śremie o zatrzymaniu rzeczy. Pan Szczepaniak wnosił także o wyłączenie prokuratorów Prokuratury Rejonowej w Śremie z wykonywania czynności w sprawie Os. 1662/06 z powodu braku staranności orzekania. Uzasadniając swoją skargę pan Szczepaniak wskazywał, iż prokurator Kwapisz z Prokuratury Okręgowej w Poznaniu rozpatrując jego zażalenie nie zauważyła, że postanowienie Prokuratury Rejonowej w Śremie z 21 grudnia 2006 r. jest bezprzedmiotowe, bowiem postanowienie o zatrzymaniu dowodów, wydane w dniu 18 grudnia 2006 r. przez Komisariat Policji w Mosinie, pan Szczepaniak zaskarżył zażaleniem z 22 grudnia 2006 r. do Prokuratury Rejonowej w Śremie, przesyłając jego kopię również do wiadomości Komendy Policji w Mosinie (dowody w załącznikach: kopia postanowienia Komisariatu Policji w Mosinie z dnia 18 grudnia 2006 r.; kopia zażalenia z dnia 22 grudnia 2006 r.; dwie kopie nadania przesyłki poleconej nr 13691 do Prokuratury Rejonowej w Śremie oraz przesyłki poleconej nr 13692 do Komisariatu Policji w Mosinie). Z powyższych dokumentów jednoznacznie wynika, że postanowienie z 21 grudnia 2006 r. o zatwierdzeniu zatrzymania rzeczy, wydane przez panią prokurator Renatę Mikołajczak z Prokuratury Rejonowej w Śremie, było przedwczesne i z mocy prawa winno być uchylone przez Prokuraturę Okręgową w Poznaniu, co jednak nie nastąpiło (dowód: kopia zażalenia z 04.01.2007 r.; kopia postanowienia Prokuratury Okręgowej w Poznaniu z 23.01.2007, sygn. akt: I Dsn 184/07 Śm).

Faktem budzącym niemałe zdumienie w postępowaniu Prokuratury Rejonowej w Śremie jest to, że w przedmiotowej sprawie prokurator Jacek Masztalerz 29 marca 2007 r. zlecił panu Szczepaniakowi wykonanie badań psychiatrycznych. Zainteresowany otrzymał postanowienie w tej sprawie dopiero 16 kwietnia 2007 r., zlecone badania natomiast miały być wykonane w terminie do 4 kwietnia 2007 r. Zastanawiające jest również to, że zamiast zbadać stan zarzutów w sprawie ewentualnego naruszenia przepisów ustawy o rybactwie śródlądowym, zamiast zbadać, czy pan Szczepaniak faktycznie łowił ryby w wodzie przepływowej - a przecież w rzeczywistości były to wody stojące, gdzie łowienie ryb siecią rybacką jest dozwolone, zwłaszcza łowienie własnych ryb na własnej posiadłości - zleca się, de facto bezpodstawnie, badanie psychiatryczne, za jedyną podstawę uznając stwierdzenie prokuratury w Śremie o tym, jakie wody pokrywają działki nr 174/1 i 175/2 w Krajkowie w gminie Mosina!

Sytuacja jest raczej kuriozalna i byłaby nawet komiczna, gdyby nie to, że prokurator, który wydał zlecenie badań psychiatrycznych, występował jednocześnie w innej sprawie dotyczącej pana Szczepaniaka - w sprawie cywilnej o rozdzielność majątkową przed Sądem Rejonowym w Śremie (sygn. akt III Rc 266/05). W sprawie o rozdzielność majątkową z kolei sąd pierwszej instancji nie zauważył żadnej faktycznej podstawy do zlecenia przeprowadzenia badań psychiatrycznych. W związku z tym prokurator Masztalerz, wykorzystując zapewne swoje wiadomości o sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym w Śremie o rozdzielność majątkową, wydał postanowienie o powołaniu biegłych i przeprowadzeniu badań w sprawie zatwierdzenia zatrzymania rzeczy przez Prokuraturę Rejonową w Śremie (sygn. akt Ds. 1662/02). Ponadto prokurator Masztalerz zlecił, bez żadnej podstawy prawnej i faktycznej, doprowadzenie przez funkcjonariuszy Policji pana Szczepaniaka na badania psychiatryczne w Kościanie, pomimo tego że zainteresowany wcale się nie ukrywa. Pan Paweł Szczepaniak prowadzi gospodarstwo rolne o powierzchni 50 ha, ma na utrzymaniu trzech synów i schorowaną matkę.

Funkcjonariusze Policji z Komisariatu w Mosinie, powołując się na polecenie prokuratora, bez żadnego uprzedzenia nachodzą jego dom w Krajkowie - na przykład 17 kwietnia czy 20 kwietnia 2007 r. - i straszą domowników aresztowaniem pana Szczepaniaka. Pomimo licznych starań, próby nawiązania w tej sprawie kontaktu z panem prokuratorem Masztalerzem, choćby telefonicznego, spełzły na niczym, w związku z czym pan Szczepaniak złożył skargę do wojewódzkiego komendanta Policji w Poznaniu 22 kwietnia 2007 r. (dowody: kopia postanowienia Prokuratury Rejonowej w Śremie z 29 marca 2007; kopia wniosku do Prokuratury Rejonowej w Śremie z 16 kwietnia 2007 r.; kopia skargi do wojewódzkiego komendanta Policji z dnia 22 kwietnia 2007 r.)

Pan Szczepaniak stwierdza, że czuje się represjonowany i poniżany wobec osób trzecich przez organy prokuratury i Policji, pomimo że nie orzeczono dotąd prawomocnie o jego winie z tytułu rzekomego przestępstwa połowu ryb na wodach stojących, które są jego własnością. Zaistniała sytuacja jednoznacznie podważa jego zaufanie do systemu ochrony prawa w Polsce.

W związku z opisanym przebiegiem wydarzeń bardzo proszę o objęcie nadzorem wnioskowanej apelacji pana Szczepaniaka. W moim przekonaniu postępowanie prokuratury rejonowej i prokuratury okręgowej w tej sprawie budzi wiele zastrzeżeń formalnych i merytorycznych. Proszę o wnikliwe zbadanie tej sytuacji oraz rozpatrzenie wniosku pana Szczepaniaka o wyłączenie wszystkich prokuratorów Prokuratury Rejonowej w Śremie z udziału w sprawie Ds. 1662/06. Na szczegółowe rozpatrzenie zasługuje również zachowanie funkcjonariuszy Policji w Śremie, którzy nie zadali sobie nawet trudu, żeby stwierdzić, na jakich wodach faktycznie łowił ryby pan Szczepaniak i czy w ogóle złamał on prawo. Niestety takie działania można interpretować także w kategoriach represji politycznych wobec opozycji demokratycznej, mających korzenie w nieodległej przeszłości PRL.

W związku z kwestią ogólną, opisaną na początku oświadczenia, prosiłbym o podjęcie przemyślanych działań profilaktyczno-szkoleniowych, aby organa Policji, prokuratury i sądu nie były wykorzystywane do celów represji politycznych o charakterze porachunków lokalnych.

Z wyrazami szacunku
Adam Biela

Odpowiadając na oświadczenie Pana Senatora Adama Bieli złożone na 32. posiedzeniu Senatu w dniu 26 kwietnia 2007r., którego tekst nadesłano Ministrowi Sprawiedliwości przy piśmie z 9 maja br. (numer BPS/DSK-043-295/07), uprzejmie informuję, że w związku ze sformułowanymi przez Pana Senatora zarzutami wobec postępowania przygotowawczego w sprawie o sygnaturze Ds 1662/06 Prokuratury Rejonowej w Śremie w Prokuraturze Apelacyjnej w Poznaniu zbadano akta tego postępowania.

Dokonane w toku analizy akt Ds 1662/06 Prokuratury Rejonowej w Śremie oraz odpowiadających im akt nadzoru I Dsn 184/07/Śm Prokuratury Okręgowej w Poznaniu ustalenia nie potwierdziły zasadności podniesionych w treści oświadczenia zastrzeżeń wobec czynności i decyzji procesowych prokuratorów oraz tezy o wykorzystywaniu przez prokuraturę psychiatrii do celów represyjnych w środowisku lokalnym.

Przedmiotem postępowania przygotowawczego w sprawie, do której nawiązywało oświadczenie Pana Senatora, był połów ryb przez osobę nieuprawnioną do rybactwa. Z akt śledztwa wynika, że w dniu 12 grudnia 2006 r. Komendant Społecznej Straży Rybackiej ujawnił w miejscowości Krajkowo na terenie zalewowym rzeki Warty odłów ryb przy użyciu sieci. Powiadomieni o tym funkcjonariusze Policji zatrzymali na miejscu zdarzenia Pawła S. oraz posiadany przez niego sprzęt w postaci sieci, wiadra, sznurów i worka, a także nielegalnie odłowione ryby, które wypuszczono.

Na podstawie dokonanych w obecności dyrektora Polskiego Związku Wędkarskiego oględzin miejsca zdarzenia i sporządzonej dokumentacji fotograficznej oraz zeznań świadka Andrzeja K. ustalono, że połów miał miejsce na obszarze wylewiska wodnego związanego bezpośrednio z rzeką Wartą.

Zgodnie z ustawową definicją zawartą w art. 5 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz. U. Nr 115 poz. 1229 ze zm.) wody stojące, do których zalicza się wody w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych nie mogą być związane bezpośrednio, w sposób naturalny z powierzchniowymi wodami płynącymi. Jeżeli wody znajdujące się w takich zbiornikach mają ciągły lub okresowy naturalny dopływ lub odpływ wód powierzchniowych, to stosownie do przepisu art. 5 ust. 3 pkt 1 lit. b ustawy zaliczane są do wód płynących. W świetle tych przepisów woda, w której Paweł S. prowadził połów, jako połączona z rzeką Wartą, była więc wodą płynącą, a nie jak podano w oświadczeniu Pana Senatora, stanowiącą prywatne "oczko wodne" wodą stojącą, która na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 18 kwietnia 1985r. o rybactwie śródlądowym (tekst jednolity Dz. U. z 1999r. Nr 66 poz. 750 ze zm.) uprawniałaby właściciela gruntu pod tą wodą do chowu, hodowli lub połowu ryb.

W aktach śledztwa Ds 1662/06 Prokuratury Rejonowej w Śremie nie ujawniono również dokumentów potwierdzających twierdzenie Pana Senatora o zarybianiu przez podejrzanego Pawła S. wód znajdujących się na terenie należącej do niego nieruchomości. Aczkolwiek okoliczność ta nie ma bezpośredniego znaczenia dla oceny prawnokarnej zachowania podejrzanego, podnieść należy, że z zaświadczenia Urzędu Miejskiego w Mosinie z 29 grudnia 2006r. wynika, że Paweł S. figuruje w ewidencji podatników podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości jako współwłaściciel gospodarstwa rolnego, a sam podejrzany w toku przesłuchania w dniu 12 grudnia 2006 r. również nie podnosił tego argumentu podając, że uprawnień do rybactwa nie posiada.

W świetle przedstawionych powyżej ustaleń Paweł S. nie mając uprawnień do rybactwa nie mógł więc, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, poławiać ryb przy pomocy sieci. Zgodnie zaś z art. 27a ust. 1 pkt 1 ustawy o rybactwie śródlądowym kto poławia ryby nie będąc uprawnionym do rybactwa - podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Przeprowadzone w Prokuraturze Apelacyjnej w Poznaniu, w trybie nadzoru służbowego badanie akt sprawy o sygnaturze Ds 1662/06 Prokuratury Rejonowej w Śremie nie ujawniło uchybień lub naruszenia przepisów procedury karnej w toku postępowania z uznanymi za dowody rzeczowe przedmiotami służącymi podejrzanemu do połowu ryb. Zatrzymane w dniu 12 grudnia 2006r. przez funkcjonariuszy Komisariatu Policji w Mosinie od Pawła S. rzeczy postanowieniem prowadzącego postępowanie przygotowawcze funkcjonariusza z 18 grudnia 2006r. uznane zostały za dowody rzeczowe, a Prokurator Rejonowy w Śremie, stosownie do treści art. 217 § 4 k.p.k., postanowieniem z 21 grudnia 2006r. zatwierdził dokonane przez policjantów 12 grudnia 2006r. zatrzymanie rzeczy. Obie te decyzje zostały zaskarżone przez Pawła S. i obie zostały utrzymane w mocy. Nie znalazł bowiem potwierdzenia, eksponowany również w oświadczeniu Pana Senatora, zarzut oparty na twierdzeniu, że Paweł S. był uprawniony do połowu, gdyż dokonywał go na znajdujących się na jego nieruchomości wodach stojących w związku z czym zatrzymanie rzeczy i uznanie ich za dowody rzeczowe miałoby być niezasadne.

Podkreślić przy tym należy, że wymienione powyżej decyzje policjanta i prokuratora o uznaniu zatrzymanych u podejrzanego narządzi służących do połowu za dowody rzeczowe oraz o zatwierdzeniu dokonanego przez policjantów zatrzymania rzeczy stanowiły odrębne rozstrzygnięcia odnoszące się do różnych faz postępowania, od których przysługiwały środki odwoławcze podlegające rozpoznaniu przez różne organy. Z tego też względu sformułowany w oświadczeniu Pana Senatora pogląd o "przedwczesności" postanowienia Prokuratora Rejonowego w Śremie z 21 grudnia 2006r. o zatwierdzeniu zatrzymania rzeczy w sytuacji gdy podejrzany 22 grudnia 2006r. zaskarżył postanowienie z 18 grudnia 2006r. w przedmiocie dowodów rzeczowych nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach procedury karnej oraz nie uwzględnia czasu składania przez podejrzanego poszczególnych środków odwoławczych. Podejmując decyzję z 21 grudnia 2006r. w przedmiocie zatwierdzenia zatrzymania rzeczy prokurator, stosownie do treści przepisu § 123 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 kwietnia 1992 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz. U. Nr 38 poz. 163 z późn. zm.) zobligowany był bowiem do ustalenia czy zatrzymanie rzeczy na podstawie legitymacji służbowej funkcjonariusza było uzasadnione oraz czy polecenie prokuratora nie mogło być uprzednio wydane, a także czy czynność została przeprowadzona i udokumentowana zgodnie z przepisami k.p.k., natomiast rozpoznając, jako organ odwoławczy, zażalenie podejrzanego na decyzję funkcjonariusza w przedmiocie dowodów rzeczowych badał czy rzeczy, których dotyczyło postanowienie stanowiły dowód w sprawie, czy konieczne było ich dalsze zabezpieczenie na potrzeby postępowania oraz czy właściwie określono sposób przechowywania dowodów rzeczowych.

W odniesieniu do kwestii badania podejrzanego Pawła S. przez biegłych lekarzy psychiatrów stwierdzić należy, że wątpliwości co do poczytalności Pawła S. w chwili czynu, które uzasadniały powołanie biegłych, wynikały w opisywanej sprawie z podanej przez podejrzanego informacji o korzystaniu z pomocy lekarza psychiatry, która została następnie potwierdzona zaświadczeniem Poradni Zdrowia Psychicznego. Wbrew zatem stwierdzeniu zawartemu w oświadczeniu Pana Senatora, przesłanką decyzji w tym względzie nie były nie określone bliżej informacje, jakie miał powziąć prowadzący postępowanie Ds 1662/06 prokurator uczestniczący również w postępowaniu przed Sądem Rodzinnym w Śremie, którego stroną był Paweł S.

Natomiast przytoczone w oświadczeniu Pana Senatora zarzuty Pawła S. dotyczące zarządzenia Prokuratora Rejonowego w Śremie z 20 kwietnia 2007r. o zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu podejrzanego na badanie przez biegłych lekarzy psychiatrów były przedmiotem kontroli instancyjnej rozpoznającego zażalenie podejrzanego Sądu Rejonowego w Śremie, który postanowieniem z 7 maja 2007 r. nie uwzględnił wniesionego przez podejrzanego środka odwoławczego stwierdzając zasadność i legalność zaskarżonego zarządzenia. Jak wynika z uzasadnienia postanowienia sądu, przyczyną tej decyzji było utrudnianie przez podejrzanego postępowania, który nie odbierał terminowo kierowanej do niego korespondencji zawierającej wezwania do stawiennictwa, a w dniu 17 kwietnia 2007r. uciekł na widok policyjnego radiowozu, uniemożliwiając po raz kolejny przeprowadzenie badania przez biegłych psychiatrów.

Podstawą sformułowanych w oświadczeniu Pana Senatora zarzutów wobec czynności i procesowych rozstrzygnięć prokuratorów w sprawie Ds 1662/06 był prezentowany przez podejrzanego Pawła S. pogląd, że wody, w których dokonywał połowu były wodami stojącymi, więc jako współwłaściciel nieruchomości uprawniony był do łowienia znajdujących się w nich ryb przy pomocy sieci. Ocena ta nie znalazła potwierdzenia w przedstawionych powyżej ustaleniach i obowiązujących przepisach. Przeprowadzone w trybie nadzoru służbowego badanie akt tej sprawy w Prokuraturze Apelacyjnej w Poznaniu nie doprowadziło też do ujawnienia okoliczności uzasadniających pozostałe podniesione w oświadczeniu Pana Senatora zastrzeżenia. W tej sytuacji brak było podstaw do podjęcia postulowanych przez Pana Senatora działań.

ZASTĘPCA

PROKURATORA GENERALNEGO

Dariusz Barski

Szanowny Panie Marszałku,

Nawiązując do pisma z dnia 9 maja 2007 roku (sygn. BPS/DSK-043-293//07) przekazującego oświadczenie Senatora RP Pana Adama Bielę złożone podczas 32. posiedzenia Senatu RP w dniu 26 kwietnia 2007 roku w sprawie nadużywania badań psychiatrycznych w postępowaniu prokuratorskim i w procesie sądowym, uprzejmie przedstawiam następujące informacje.

Na wstępie zauważyć należy, iż większość zarzutów przedstawionych w oświadczeniu przez Pana Senatora dotyczy postępowania prokuratorskiego i sądowego, które znajdują się poza kompetencjami Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Z informacji przekazanych przez Komendę Główną Policji wynika, iż w dniu 23 kwietnia 2007 roku do Komendy Wojewódzkiej w Poznaniu wpłynęła skarga Pana Pawła S., dotycząca zasadności oraz sposobu wykonywania obowiązków przez funkcjonariuszy z Komisariatu Policji w Mosinie. Powyższe związane było z realizacją decyzji prokuratora o zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu na badania psychiatryczne przez funkcjonariuszy Policji, a także ujawnienia danych osobowych i prowadzenia polemiki z osobami trzecimi na temat zdrowia skarżącego. Skarga zgodnie z art. 232 Kodeksu postępowania administracyjnego - przekazana została do wyjaśnienia Komendantowi Miejskiemu Policji w Poznaniu.

Wspomnieć należy, iż przeciwko Panu Pawłowi S. toczy się postępowanie karne w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania karnego, którego (zgodnie z art. 297) celem jest ustalenie, czy przestępstwo zostało popełnione, czy zarzucany czyn jest przestępstwem, wyjaśnienie okoliczności sprawy, zebranie danych o podejrzanym. Panu Pawłowi S. jako stronie postępowania, przysługują określone uprawnienia.

Podkreślić należy, iż funkcjonariusze Policji podejmowali działania wobec uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa przez Pana Pawła S. - zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego. W związku z tym Panu Pawłowi Szczepaniakowi przedstawiono zarzut z art. 27a ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 8 kwietnia 1985 roku o rybactwie śródlądowym (tj.: Dz. U. z 1999 roku Nr 66, 750 z późn. zm.).

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, iż w przypadku uzasadnionej wątpliwości, co do poczytalności podejrzanego, w postępowaniu przygotowawczym prokurator wydaje decyzję o powołaniu biegłych psychiatrów w celu zbadania zdrowia psychicznego podejrzanego. Wydane przez prokuratora, na podstawie art. 193, 194, 198, 202 k.p.k., postanowienie o zasięgnięciu opinii biegłych doręcza się podejrzanemu. Zgodnie z art. 74 § 2 k.p.k. podejrzany jest obowiązany poddać się badaniom psychiatrycznym. W przypadku nieusprawiedliwionego niezastosowania się podejrzanego do tego obowiązku, prokurator może wydać decyzję o jego zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu, a jej realizację zlecić wykonaniu Policji.

Wobec powyższego, w dniu 24 kwietnia 2007 roku prokurator wydał zarządzenie o zatrzymaniu i doprowadzeniu podejrzanego - Pawła S. na badania psychiatryczne przez funkcjonariuszy Policji. Pan Paweł S. złożył zażalenie na powyższą decyzję prokuratora, które zostało rozpatrzone przez Sąd Rejonowy w Śremie. Sąd jednoznacznie stwierdził, iż wydane zarządzenie było zasadne, legalne i prawidłowo wykonane.

Reasumując powyższe stwierdzić należy, iż podnoszone w oświadczeniu przez Pana Senatora stwierdzenie o represjonowaniu podejrzanego, jako działacza politycznego - należy uznać za nieuzasadnione.

MINISTER

SPRAW WEWĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI

z up. dr Zbigniew RAU

Podsekretarz Stanu

Oświadczenie skierowane do minister pracy i polityki społecznej Anny Kalaty

Oświadczenie dotyczy zasad finansowania ZAZ.

Pani Minister!

Zgodnie z rozporządzeniem ministra pracy i polityki społecznej koszty działalności obsługowo-rehabilitacyjnej ZAZ finansowane są ze środków PFRON w formie dotacji celowej przekazywanej przez urzędy marszałkowskie. Od tego roku współczynnik dofinansowania wynosi 95% dotychczasowych dotacji. Obecne przepisy nie wskazują jednoznacznie skąd ma pochodzić brakująca kwota.

Obowiązujące przepisy zakazują pokrywania kosztów z działalności gospodarczej prowadzonej przez ZAZ. Niejasna jest także kwestia zakupu wyposażenia i narzędzi; obecnie przepisy nie przewidują możliwości wykorzystania na to środków z działalności gospodarczej.

W tej sprawie zwróciły się do mnie w ramach dyżuru senatorskiego zazy z Dolnego Śląska.

Z poważaniem

Władysław Sidorowicz

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na przesłane przez Pana Marszałka przy piśmie z dnia 15 maja 2007 r. znak BPS/DSK-043-327/07 oświadczenie złożone przez Pana Senatora Władysława Sidorowicza podczas 33 posiedzenia Senatu RP w dniu 10 maja br. wyjaśniam, co następuje:

Ad.1. Zgodnie z art. 68c ust. 2 pkt 1 lit a ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudniania osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 ze zm.) maksymalna kwota dofinansowania, ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, działania zakładów aktywności zawodowej w roku 2007 wynosi 95%. Przepis ten nie wskazuje źródła finansowania pozostałych 5%. Dlatego też organizator zakładu aktywności zawodowej, może pokryć pozostałe kwoty ze środków własnych lub pozyskanych z innych źródeł (publicznych lub prywatnych). Jednakże należy zauważyć, iż zgodnie z art. 29 ust. 3 w/w ustawy obowiązek finansowania tworzenia i działalności zakładów aktywności zawodowej spoczywa zarówno na PFRON jak i na samorządzie terytorialnym oraz organizatorze zakładu. Przy powyższym należy podkreślić, iż nie ma możliwości wydatkowania na ten cel środków będących przychodem z działalności gospodarczej ZAZ.

Ad.2. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami nie ma możliwości wymiany parku maszynowego w zakładzie aktywności zawodowej ze środków PFRON. Wszelkie maszyny i urządzenia niezbędne do produkcji lub świadczenia usług powinny zostać zakupione w ramach kosztów utworzenia zakładu aktywności zawodowej. Oczywiście organizator ZAZ może pokryć koszty takich zakupów ze środków własnych lub środków uzyskanych od sponsorów.

Przy powyższym pragnę podkreślić, iż Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na 41 posiedzeniu plenarnym w dniu 9 maja br. uchwalił ustawę o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, która następnie została skierowana do dalszych prac w Senacie RP (druk senacki nr 4310). Przyjęcie ustawy w obecnym brzmieniu skutkować będzie między innymi wydaniem nowego rozporządzenia w sprawie zakładów aktywności zawodowej, nad którego projektem trwają już prace legislacyjne. W w/w projekcie została przewidziana możliwość zakupu nowych maszyn i urządzeń oraz wymiana zamortyzowanego parku maszynowego w ramach środków przekazywanych zakładom aktywności zawodowej przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

MINISTER

z up.

dr Romuald Poliński

PODSEKRETARZ STANU

Oświadczenie skierowane do minister spraw zagranicznych Anny Fotygi

W ramach reformy państwa oraz odnowy życia publicznego w Polsce pojawia się wyzwanie modernizacji służby zagranicznej oraz redefinicji priorytetów polskiej polityki zagranicznej. Wyzwanie to łączy się niewątpliwie z zadaniem ponownego określenia polskiej racji stanu w kontekście dzisiejszej sytuacji międzynarodowej. Jest to zadanie doniosłe, gdyż wiąże się z nazwaniem fundamentu określanego jako interes wspólny narodu, fundamentu nie abstrakcyjnego, bo odniesionego do realiów dnia dzisiejszego. Na jego podstawie można budować konsensus co do strategicznych priorytetów, środków, instrumentów i metod polityki zagranicznej państwa.

Pytanie o definicję polskiej racji stanu pojawia się w momencie kluczowym, decydującym o kierunku polskiej polityki zagranicznej po wstąpieniu Polski do NATO i Unii Europejskiej oraz o miejscu naszego państwa na arenie międzynarodowej. Do momentu tego doprowadziło zarówno szesnaście lat aktywnej polityki państwa polskiego w Europie i świecie, jak i ewolucja środowiska międzynarodowego, wpływającego na zmiany w polityce najważniejszych partnerów i sojuszników Polski.

Zatem za pytaniem o definicję polskiej racji stanu oraz wynikających zeń priorytetów polskiej polityki zagranicznej przemawiają obiektywne czynniki zewnętrzne i zmiany w wewnętrznej sytuacji politycznej Polski. Potrzeba namysłu nad zadaniami polskiej dyplomacji w krótkiej i długiej perspektywie ma również charakter cywilizacyjny, związany z kolejnym etapem integracji Polski ze strukturami euroatlantyckimi. O polskiej polityce zagranicznej nie sposób bowiem myśleć inaczej, jak w kategoriach europejskich, przez pryzmat członkostwa Polski w Unii Europejskiej.

Po pierwsze, za redefinicją celów i zadań polskiej polityki zagranicznej przemawia jakościowa zamiana w stosunkach Polski z jej partnerami i sojusznikami w strefie euroatlantyckiej. Zmiana ta jest dostrzegalna zarówno w kontekście współpracy wielostronnej na forum Unii Europejskiej, jak i w stosunkach bilateralnych. Dokonuje się ona wobec zmian politycznych zachodzących w Europie, a także w konfrontacji z problemami, przed jakimi staje Polska i jej sojusznicy.

Pogarszające się relacje Polski z Niemcami skłaniają do podjęcia zdecydowanych działań, mających na celu przywrócenie polskim stosunkom z zachodnim sąsiadem charakteru strategicznego partnerstwa. Bilateralna współpraca z Republiką Federalną Niemiec oraz jej przedłużenie w ramach Trójkąta Weimarskiego powinny stać się punktem wyjścia do realizacji polskiej polityki na Wschodzie, również wobec Federacji Rosyjskiej, a także w strefie euroatlantyckiej.

Wybory prezydenckie we Francji w 2007 r. oraz objęcie z początkiem stycznia prezydencji w Radzie Unii Europejskiej przez Republikę Federalną Niemiec stwarzają nowe możliwości rewitalizacji współpracy w ramach Wspólnoty oraz w stosunkach dwustronnych.

Zablokowanie przez Polskę negocjacji w sprawie nowej umowy regulującej stosunki Unii Europejskiej z Federacją Rosyjską wywołało w łonie państw członków Unii debatę na temat solidarności w ramach Wspólnoty i przyszłej współpracy państw na odcinku zagranicznym. Zastosowanie ostatecznego środka negocjacyjnego, jakim jest weto, nakłada na Polskę obowiązek już nie tylko biernej kontestacji braku jedności europejskiej, lecz zmusza ją do zajęcia konstruktywnego, pozytywnego stanowiska w debacie nad przyszłością Wspólnoty.

Pomarańczowa rewolucja na Ukrainie oraz wybicie się narodu ukraińskiego na niepodległość zmuszają do redefinicji polskiej polityki wschodniej, a także miejsca i roli Polski w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa. W moim najgłębszym przekonaniu należałoby wypracować nowy kształt dwutorowego podejścia do naszych sąsiadów na Wschodzie, Białorusi i Ukrainy, pamiętając o roli Rosji na tym obszarze.

Planowane wycofanie polskich wojsk z Iraku oraz - w dłuższej perspektywie - wybory prezydenckie w USA w 2008 r. nakłaniają do zastanowienia nad charakterem przyszłego strategicznego partnerstwa ze Stanami Zjednoczonymi.

Współpraca w ramach struktur europejskich wymaga dostosowania charakteru administracji publicznej do wymagań i roli, jaką na administrację państw członkowskich nakłada swoista konstrukcja Wspólnoty. Reforma administracji publicznej w kierunku jej uelastycznienia i usieciowienia jawi się w tym miejscu jako warunek wstępny skutecznej polityki zagranicznej w ramach Unii Europejskiej, prowadzonej już nie tylko na najwyższym, rządowym szczeblu.

Po drugie, za głębszym namysłem nad polską racją stanu i zakorzenionymi weń strategicznymi priorytetami polskiej polityki zagranicznej zdaje się przemawiać aktualna sytuacja polityczna w Polsce. Okres powyborczy stwarza szansę na wyjście z retoryki wyborczej i otwiera pole dla merytorycznej debaty publicznej na forum parlamentu. Jest więc okazja do podsumowania ostatniego roku w polskiej polityce zagranicznej oraz do zajęcia jasnego stanowiska co do jej przyszłości i wyzwań. Jest to potrzeba paląca również w kontekście przeprowadzonych reform w prawie o służbie cywilnej oraz zapowiadanych zmian w korpusie służby zagranicznej.

Po trzecie wreszcie, jest wysoce niepokojące, iż do tej pory nie przeprowadzono na forum polskiego parlamentu rzetelnej debaty nad priorytetami polskiej polityki zagranicznej. Stało się tak, mimo iż wraz ze wstąpieniem Polski do struktur Sojuszu Północnoatlantyckiego oraz Unii Europejskiej ponadpartyjny konsensus co do kierunku i celów owej polityki przestał istnieć. Rzec można, iż potrzeba namysłu i dyskusji nad zadaniami polskiej dyplomacji w nadchodzących latach ma dla Polski wymiar nie tylko funkcjonalny, lecz przede wszystkim cywilizacyjny.

W kontekście nakreślonych powyżej zmian w otoczeniu międzynarodowym Polski, wobec potrzeby ponownego nakreślenia wizji polskiej racji stanu i wynikających z niej priorytetów polskiej polityki zagranicznej należy podjąć namysł nad podstawowymi problemami, przed którymi staje dziś polska dyplomacja. W tym miejscu nasuwają się następujące pytania.

Jaka ma być rola Polski jako członka Unii Europejskiej? Czy jest to rola konstruktywna, wynikająca z jasno sprecyzowanego stosunku co do dalszych reform Wspólnoty? Jakie jest polskie stanowisko w kwestii ewentualnego rozszerzenia Unii oraz współpracy państw członkowskich w wymiarach bezpieczeństwa energetycznego oraz zdolności w dziedzinach obronności i wspólnej polityki zagranicznej?

Czy Polska ma pomysł na poprawę stosunków z Niemcami? Jakie konkretne działania podejmowane są w tym kierunku? Jaki ma być charakter debaty historycznej pomiędzy Niemcami a Polakami? Można wyrazić wątpliwość, czy podejmowany jest wystarczający wysiłek, aby dyskusja nad wspólną przeszłością zmierzała do pojednania, a nie do antagonizowania obu narodów.

W jakim kierunku ma się realizować polska polityka wschodnia? Jak Polska definiuje miejsce Ukrainy, Białorusi, a także Rosji, na płaszczyźnie polskich i tym samym europejskich interesów strategicznych? Jaka jest polska polityka wobec niepodległej Ukrainy? Czy Polska ma pomysł na odgrywanie aktywnej roli w kwestii białoruskiej?

Czy Polska ma wizję relacji ze Stanami Zjednoczonymi po wojnie w Iraku? Na czym ma polegać polsko-amerykańskie partnerstwo strategiczne w nadchodzącej przyszłości? Na jakim etapie realizują się polsko-amerykańskie negocjacje odnośnie do umieszczenia na terytorium Polski elementów amerykańskiej tarczy antyrakietowej i kiedy zapadną wiążące decyzje w tym względzie? Jak ewentualne zaangażowanie Polski w projekt tarczy wpłynie na polskie stosunki z państwami Unii, NATO oraz na relacje Polski z Federacją Rosyjską?

Biorąc pod uwagę kontekst stosunków bilateralnych z najważniejszymi partnerami i sojusznikami Polski, stwierdzić należy, że państwo polskie ma potencjał do prowadzenia aktywnej polityki regionalnej na obszarze Europy Środkowo-Wschodniej. Czy Polska ma wizję całościowej polityki wobec regionu? Jak ma się realizować udział Polski w regionalnych strukturach multilateralnych, takich jak Grupa Wyszehradzka czy Rada Państw Morza Bałtyckiego? Czy dołożono odpowiednich starań, aby zmobilizować państwa regionu, będące członkami Unii Europejskiej, do wspólnego występowania na forach unijnych?

Jakie działania podejmuje się wobec problemu dywersyfikacji dostaw energii? Jaki jest w nich udział naszych partnerów w Unii Europejskiej? Istotne jest, aby wykazać, że niedawne decyzje dotyczące uruchomienia mostu energetycznego z Litwą oraz zaangażowania Polski we współpracę z państwami bałtyckimi w ramach projektu budowy reaktora jądrowego osadzone są na spójnym, długookresowym planie wynikającym z dobrze pojętego interesu Polski.

Czy minister właściwy do spraw zagranicznych dysponuje konkretnym i całościowym planem reformy Ministerstwa Spraw Zagranicznych? Czy kontynuowane są zmiany w kierunku ekonomizacji służby zagranicznej i przystosowania polskiej dyplomacji do wymogów współczesnych stosunków międzynarodowych? Czy realizuje się jasne i przejrzyste reguły naboru do służby zagranicznej, by zapewnić profesjonalny charakter jej członków? Jakie kryteria stosowane są w procesie wymiany kadr na szczeblu ambasadorskim? Czy program zmian w służbie zagranicznej został wpisany w kontekst reformy administracji publicznej w Polsce?

Tak zarysowane problemy są kluczowe dla wypracowania wizji polskiej racji stanu oraz wynikających z niej celów i zadań polskiej polityki zagranicznej. Od odpowiedzi na powyższe pytania zależy to, czy wokół priorytetów polskiej dyplomacji wytworzy się atmosfera ponadpartyjnego konsensusu i zgody narodowej. Od nich zależy pozycja i wizerunek Polski w świecie. Bez nich nie jest możliwe prowadzenie skutecznej polityki zagranicznej państwa.

W związku z powyższym serdecznie proszę Panią Minister o ustosunkowanie się do przedstawionych w piśmie argumentów.

Łączę wyrazy szacunku

Jarosław Gowin
senator RP

Warszawa, dnia 31 maja 2007 r.

Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Wielce Szanowny Panie Marszałku!

W związku z oświadczeniem Pana Senatora Jarosława Gowina (pismo nr BPS/DSK-043-207/07 z dnia 27 marca 2007 r.) złożonym podczas 29. posiedzenia Senatu RP w dniu 15 marca 2007 r. w sprawie aktualnych problemów polskiej polityki zagranicznej przedstawiam stanowisko MSZ wobec podniesionych w oświadczeniu kwestii, wg kolejności ich przedłożenia:

Polska przystąpiwszy do Unii Europejskiej dąży do odgrywania konstruktywnej roli w dalszym jej rozwoju. Interesy polityczne, które promujemy we Wspólnocie są jasno zdefiniowane i mają służyć realizacji zasady solidarności w wymiarze europejskim i globalnym. Ponieważ proces reformowania wspólnoty przebiega nieustannie, Polska jest otwarta na debatę nad najistotniejszymi wyzwaniami stojącymi przed UE. Prezentujemy własne priorytety kierując się jednak w dyskusji duchem kompromisu.

W naszym przekonaniu o charakterze Unii stanowi - oprócz komponentu ekonomicznego - także wspólnota wartości państw członkowskich. Ich akceptacja powinna stanowić warunek niezbędny dla ewentualnego członkostwa w UE tych państw, które swoją przyszłość łączą z obecnością w gronie członków wspólnoty. Opowiadamy się za otwarciem perspektywy europejskiej dla Ukrainy oraz dla regionu Bałkanów Zachodnich. Uważamy również, że zintegrowana ze strukturami europejskimi Turcja wzmocniłaby relacje Unii ze światem islamu i przyczyniła się do stabilizacji politycznej. Perspektywę członkostwa powinny mieć również pozostałe państwa Europy Wschodniej - w tym w przyszłości Białoruś i państwa Kaukazu Południowego. Generalnie perspektywa europejska powinna być otwarta dla wszystkich państw europejskich mogących spełnić kryteria członkostwa w UE.

Polska opowiada się za solidarnym działaniem państw Unii Europejskiej w zakresie polityki energetycznej w celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego m. in. poprzez dywersyfikację źródeł i dróg dostępu. Polityka ta powinna uwzględniać specyfikę poszczególnych państw członkowskich i respektować interesy wspólnoty. Polska popiera zasadę jednomyślności w sprawach polityki energetycznej.

Uczestnictwo we Wspólnej Polityce Zagranicznej i Bezpieczeństwa (WPZiB) w formie zarysowanej przez rozdział V Traktatu o Unii Europejskiej jest dla Polski ważnym instrumentem służącym koordynowaniu interesów europejskich w aspekcie zewnętrznym oraz dodatkowo w realizowaniu zewnętrznych interesów Polski.

Polska traktuje Europejską Politykę Sąsiedztwa (EPS) jako priorytetowy kierunek stosunków zewnętrznych UE, ze szczególnym uwzględnieniem jej wymiaru wschodniego. Opowiadamy się za tym, aby dyskusja nad EPS przyniosła m.in. zainicjowanie współpracy regionalnej ze wschodnimi sąsiadami UE oraz proponujemy określenie jej zasięgu jako partnerstwa UE - Europa Wschodnia, Kaukaz Południowy. Niezbędne jest zrównoważenie zaangażowania, w tym finansowego, Unii Europejskiej między kierunkami południowym i wschodnim i skierowanie większych środków na wymiar wschodni EPS. Uważamy, że EPS nie może być traktowana jako alternatywa dla perspektywy pełnej integracji z UE państw w niej uczestniczących. EPS powinna być w coraz większym stopniu instrumentem zapewnienia stabilności w najbliższym sąsiedztwie UE.

Polska przywiązuje duże znaczenie do rozwoju partnerstwa UE z Rosją. Dlatego też uważamy, że nie możemy rozpoczynać negocjacji nowej umowy UE - Rosja bez wcześniejszego wyegzekwowania zobowiązań wynikających z obecnie obowiązującej umowy, której postanowienia powinny być respektowane. Szczególnie istotne dla efektywnej współpracy UE - Rosja jest konsekwentne dążenie do wypracowania i prowadzenia spójnej polityki UE wobec Rosji. Dla Polski ważne jest zachowanie w tej kwestii solidarności państw członkowskich UE. Dialog energetyczny UE - Rosja powinien dotyczyć zasad i praktyki współpracy w celu zagwarantowania bezpieczeństwa energetycznego UE.

Zgodnie ze stanowiskiem Polski, prezentowanym na forum UE, istnieje potrzeba intensywnego, długofalowego zaangażowania UE we współpracę z Ukrainą. Uważamy, że w nowej, pogłębionej umowie UE - Ukraina, która zastąpi obecne Porozumienie o Partnerstwie i Współpracy (PCA) wygasające w 2008 r., należy znaleźć miejsce dla uznania perspektywy europejskiej dla Ukrainy. Z zadowoleniem przyjęliśmy więc planowe rozpoczęcie 5 marca 2007 r. negocjacji Ukrainy i UE dotyczące zawarcia nowej umowy. Jesteśmy zdania, że właściwe byłoby uzgodnienie umowy o charakterze stowarzyszeniowym.

Rząd RP pozytywnie ocenia intensyfikację polityki UE wobec Białorusi, która nastąpiła w ostatnich miesiącach. Aktywnie działamy na rzecz dalszego zwiększania przez UE wsparcia dla białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego, niezależnych mediów, rozszerzenia dostępu do niezależnych źródeł informacji, jak też utrzymywania kontaktów UE i państw członkowskich z białoruską opozycją. Polska jest zwolennikiem nawiązania dialogu politycznego Unii Europejskiej ze stroną białoruską, jednak jego podstawowym warunkiem powinna być rzeczywista poprawa w zakresie przestrzegania praw człowieka i mniejszości narodowych na Białorusi.

Polska przywiązuje duże znaczenie do kontynuowania zbliżenia między UE a USA. Liczymy na wzmocnienie wspólnych działań UE-USA wobec wyzwań globalnych, na wzmocnienie współpracy w stosunkach gospodarczych (m. in. eliminacja pozostałych barier handlowych), w dziedzinie dialogu energetycznego, a także na rzecz kontynuowania wsparcia dla państw w okresie transformacji (Europa Wschodnia, Kaukaz Południowy). Ważną kwestią poruszaną w dialogu UE z USA jest nadal Visa Waiver Program.

W ramach WPZiB, Polska szczególnie wspiera zwłaszcza rozwój Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony, prowadzący do osiągnięcia przez Europę możliwości reagowania na destabilizację w zapalnych regionach świata. Nie powinno to jednak oznaczać rywalizacji z NATO, lecz komplementarność wobec tej organizacji, pozostającej głównym filarem bezpieczeństwa transatlantyckiego. Polska jest aktywnym uczestnikiem procesu rozwoju zdolności zarządzania kryzysowego UE zarówno w jego aspekcie cywilnym, jak i wojskowym. Realizujemy założenia Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa z 2003 roku i jesteśmy jednym z najbardziej aktywnych członków Europejskiej Agencji Obrony. Polska jest zainteresowana silną obecnością Unii Europejskiej na Bliskim Wschodzie. Wspieramy polityczne wysiłki UE, zwłaszcza prezydencji i wysokiego przedstawiciela ds. WPZiB, na rzecz rozwiązywania konfliktu bliskowschodniego, stabilizacji Iraku oraz pokojowego rozwiązania kwestii irańskiego programu nuklearnego. Dostrzegamy duże możliwości rozwoju stosunków Unii Europejskiej z krajami Azji, zwłaszcza ze strategicznymi partnerami UE - Chinami, Japonią i Indiami oraz Koreą Południową. Dlatego też będziemy aktywnie uczestniczyć w realizacji celów unijnej strategii dotyczącej stosunków z Azją z 2001 roku. Istotny pozostaje rozwój strategicznego partnerstwa z regionem Ameryki Łacińskiej i Karaibów, zwłaszcza w dziedzinie promocji demokracji, stabilności wewnętrznej, praw człowieka, przeciwdziałania terroryzmowi. Polska jest zainteresowana wzmocnieniem obecności UE w Afryce. Popieramy unijną "Strategię na rzecz Afryki".

Jakościowa zmiana stosunków Polski z jej partnerami i sojusznikami w strefie euroatlantyckiej, o czym pisze senator J. Gowin w swoim oświadczeniu, nie oznacza odejścia rządu RP od głównych celów i priorytetów polskiej polityki zagranicznej, w tym od potrzeby rozwijania dobrych, partnerskich, opartych o sąsiedzką współpracę stosunków z Niemcami. Wspólne członkostwo Polski i Niemiec w NATO i UE, bogaty dorobek dwustronnej, współpracy rozwijanej w duchu Traktatu z 1991 roku, stanowią trwały fundament stosunków polsko-niemieckich. Pojawiające się w dialogu polsko-niemieckim rozbieżności stanowisk i poglądów w kwestiach bilateralnych oraz międzynarodowych nie są oznaką pogorszenia stosunków dwustronnych. Świadczą jedynie o rozpoczęciu nowego, naznaczonego realizmem, pragmatyzmem i odpowiedzialnością, etapu w polsko-niemieckim dialogu politycznym. Potrzeba przebudowy kształtu stosunków polsko-niemieckich i nadania im nowej jakości związana jest w głównej mierze z obecnością Polski w Unii Europejskiej i dążeniem rządu RP do odgrywania aktywnej roli w polityce europejskiej, uwzględniającej także interesy narodowe państw członkowskich, a zatem również, najistotniejsze dla nas, interesy Polski. Pokonywanie różnic interesów w Unii Europejskiej 27 państw stanowi naturalny proces dochodzenia do kompromisów i wypracowywania wspólnych stanowisk. Doprowadziło to do wzrostu znaczenia praktycznej współpracy polsko-niemieckiej. Mając na uwadze rozwój partnerskich stosunków z Niemcami, rząd RP dąży do ostatecznego uregulowania i zamknięcia spraw, które nie zostały rozwiązane w przeciągu ostatnich lat, a które od dawna negatywnie rzutują na kształt stosunków dwustronnych. Osiągnięcie konsensusu w sprawach spornych jest niezwykle ważne dla bieżącej współpracy polsko-niemieckiej i dla ścisłego współdziałania obu krajów w sprawach międzynarodowych. Zarówno Polsce, jak i Niemcom potrzebne są takie rozwiązania, które wykluczą także w przyszłości możliwość istotnych problemów w tych relacjach. Szczery i otwarty dialog, uwzględniający wrażliwość i interesy partnera, powinien w znaczący sposób przyczynić się do poprawy atmosfery we wzajemnych kontaktach. W ciągu ostatnich miesięcy miały miejsce pozytywne wydarzenia służących umacnianiu polsko-niemieckiego porozumienia. Do takich należy zaliczyć wizytę marszałka Sejmu Marka Jurka w Niemczech w sierpniu 2006 roku, polsko-niemieckie konsultacje międzyrządowe z udziałem premiera J. Kaczyńskiego i kanclerz A. Merkel w dniu 30 października 2006 roku w Berlinie, szczyt Trójkąta Weimarskiego w grudniu 2006 roku w Mettlach, wizytę w Polsce przewodniczącego Bundesratu, premiera Meklemburgii Przedpmorza H. Ringstorffa w grudniu 2006 roku, tegoroczne wizyty w Warszawie ministra spraw zagranicznych RFN F.-W. Steinmeiera i przewodniczącego Bundestagu N. Lammerta oraz kanclerz A. Merkel. W grudniu 2006 roku powołany został także przedstawiciel ministra spraw zagranicznych ds. współpracy polsko-niemieckiej, którym został pan M. Muszyński. Działania rządu na rzecz porozumienia polsko-niemieckiego wspierane są aktywnością w sferze współpracy międzyparlamentarnej. Pod przewodnictwem marszałka Sejmu M. Jurka i przewodniczącego Bundestagu N. Lammerta w dniu 6 marca br. odbyło się w Berlinie wspólne posiedzenie prezydiów parlamentów Polski i Niemiec. W posiedzeniu udział wzięli także przewodniczący komisji spraw zagranicznych i komisji europejskich oraz polsko-niemieckiej i niemiecko-polskiej grup parlamentarnych. Zasygnalizowano wolę rozwijania współpracy w kluczowych dziedzinach, a także uzgodniono doroczne spotkania prezydiów obu parlamentów. Zaproponowano też spotkania komisji parlamentarnych w formule Trójkąta Weimarskiego. Rząd RP prowadzi równoprawny dialog z Niemcami także na tematy historyczne. Partnerstwo polsko-niemieckie powinno być oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu, pomne doświadczeń historii, ale jednoznacznie skierowane w przyszłość. W dialogu historycznym nadszedł czas by podjąć wysiłek wspólnej, obiektywnej, zgodnej z faktami interpretacji historii wzajemnych stosunków, w tym także jej tragicznych okresów. Debata historyczna powinna być prowadzona w sposób służący pojednaniu i porozumieniu narodów, a nie ich antagonizowaniu. Cenna w tym względzie jest inicjatywa parlamentów Polski i Niemiec zorganizowania w październiku 2007 roku wspólnej polsko-niemieckiej konferencji historyków w Krzyżowej. Pozwoli ona z pewnością Polakom i Niemcom poszukiwać wspólnej płaszczyzny oceny okresu wojny oraz jej skutków. Poznaniu narracji historycznej partnera służyć będą także liczne projekty wystawiennicze, realizowane przez stronę polską. Popularyzacją w Niemczech wiedzy na temat historii stosunków polsko-niemieckich, okupacji niemieckiej w Polsce oraz upamiętnienia polskich ofiar III Rzeszy zajmuje się także utworzone w 2006 roku w Berlinie Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk. Podjęte przez stronę polską działania powinny zapobiec kształtowaniu się fałszywej świadomości historycznej obywateli jednoczącej się Europy, a nade wszystko służyć pojednaniu i porozumieniu europejskich narodów.

Kwestia ta została w dużej mierze omówiona w pierwszej części dotyczącej roli i aktywności Polski w Unii Europejskiej, w szczególności w kontekście polskich i europejskich interesów strategicznych. Poniżej przedstawiam bardziej szczegółowe wyjaśnienia dotyczące stosunków Polski z Ukrainą i Białorusią.

Ukraina pozostaje ważnym, strategicznym partnerem Polski. Za pogłębianiem współpracy na wszystkich płaszczyznach przemawiają względy historyczne i uwarunkowania współczesne, wynikające z realiów politycznych, gospodarczych, społeczno-kulturalnych, jak i faktu sąsiedztwa nie tylko już polsko-ukraińskiego, ale i graniczenia Ukrainy z Unią Europejską i NATO.

Od lat polityka Polski wobec Ukrainy koncentruje się na pogłębianiu kontaktów dwustronnych na szczeblach międzypaństwowym, samorządowym, społecznym i współpracy na forum międzynarodowym. Przykładamy dużą wagę do procesu pojednania narodów polskiego i ukraińskiego. Staramy się wspierać i przekonywać partnerów ukraińskich do podejmowania wysiłków reformatorskich oraz utrzymania proeuropejskiego i proatlantyckiego kierunku w polityce zagranicznej. Udzielamy wsparcia stronie ukraińskiej w procesie reform administracyjnych i gospodarczych związanych z demokratyzacją kraju, leżących u podstaw europejskiej integracji Ukrainy. Dzielimy się polskimi doświadczeniami z okresu transformacji oraz dostosowań do wymogów UE. Rozwijamy ofertę pomocową z wybranymi krajami UE, w tym w ramach Trójkąta Weimarskiego i Grupy Wyszehradzkiej. Intensyfikujemy dialog energetyczny na szczeblu dwustronnym, jak i wielostronnym. Jednocześnie wspieramy na forum NATO wszelkie inicjatywy rozwijające współpracę Ukrainy z Sojuszem w oparciu o istniejące już mechanizmy komisji NATO-Ukraina i "Zintensyfikowanego Dialogu". Chcielibyśmy, aby Ukraina - posiadając całkowitą swobodę wyboru co do swojej przyszłości - postrzegana była przez sojuszników jako wiarygodny sprzymierzeniec NATO i perspektywiczny członek struktur euroatlantyckich. Uważamy, że niebagatelne znaczenie będzie miała kwestia zbudowania pozytywnego wizerunku NATO w społeczeństwie ukraińskim. Polska wyraziła wobec strony ukraińskiej gotowość wsparcia kampanii promującej NATO na Ukrainie. Ukraina jasno deklaruje swoje zainteresowanie członkostwem w UE, co nie zawsze spotyka się ze zrozumieniem u naszych unijnych partnerów. Nie wykluczamy, iż w przyszłości aspiracje te okażą się realne i uzasadnione. W najbliższych latach optymalna wydaje się postawa, w której nie przesądza się jednoznacznie szans Ukrainy na członkostwo, uzależniając decyzję w tej sprawie od postępów w realizacji gospodarczych i politycznych reform. Do ostatniej chwili dążyliśmy do umieszczenia w mandacie negocjacyjnym zapisów o stowarzyszeniowym charakterze Umowy oraz perspektywie członkostwa Ukrainy w UE, jakkolwiek taki zapis nie znalazł się w preambule, lecz w konkluzjach Rady. Nowa pogłębiona Umowa o Partnerstwie i Współpracy Ukraina-UE będzie kluczowa dla obu stron.

Białoruś, ze względu na wspólną historię, bliskie sąsiedztwo, a także długą tradycję kontaktów gospodarczych, politycznych i kulturalnych z Polską, zajmuje w polityce zagranicznej RP miejsce szczególne. Naszym celem jest zapewnienie społeczeństwu białoruskiemu możliwości korzystania z dobrodziejstw demokracji, wolności i rozwoju gospodarczego. Polityka RP wobec Białorusi prowadzona jest w szczególnie trudnych warunkach, spowodowanych autorytarnym kursem przyjętym w latach 90. przez władze w Mińsku. Sytuacja w stosunkach wzajemnych pogorszyła się znacznie w roku 2005, w kontekście bezprecedensowych prześladowań, jakim poddane zostały środowiska Związku Polaków na Białorusi. Jednym z podstawowych warunków strony polskiej, od których zależy przyszłość dwustronnego dialogu z Białorusią, jest przestrzeganie praw mniejszości polskiej. Polskie postulaty w tym zakresie spotykały się dotąd z całkowitym niezrozumieniem strony białoruskiej. Prześladowania mniejszości polskiej wpisują się w politykę władz w Mińsku, dążących do eliminacji jakichkolwiek przejawów niezależnej działalności społecznej na terytorium RB. Władze stosują konsekwentne represje wobec przedstawicieli opozycji demokratycznej, których nasilenie nastąpiło w marcu 2006 r., w kontekście wyborów prezydenckich. Mimo licznych apeli społeczności międzynarodowej na Białorusi wciąż łamane są prawa człowieka i swobody obywatelskie. Rząd RP dokłada wszelkich starań, aby prowadzić aktywną politykę wobec Białorusi. Jej podstawę stanowi dialog ze środowiskami opozycyjnymi, a także finansowanie programów pomocowych ukierunkowanych na wsparcie dla młodzieży opozycyjnej, osób represjonowanych, aktywizację działalności społecznej prowadzonej przez wspólnoty lokalne, poszerzanie dostępu do niezależnej informacji, szkolenia z zakresu demokracji, praw człowieka i gospodarki rynkowej. Są to jednak działania długofalowe. W perspektywie krótkoterminowej przemiany na Białorusi są raczej mało prawdopodobne, ze względu na bierność społeczeństwa i niskie poparcie dla idei reformatorskich. Wynika to z rozbicia opozycji i stosunkowo wysokiego poziomu bezpieczeństwa socjalnego, zapewnianego dotąd przez władze.

Celem polityki zagranicznej Polski jest utrzymanie zaangażowania Stanów Zjednoczonych w Europie jako siły, która gwarantuje bezpieczeństwo i stabilizuje relacje polityczno militarne w Europie, jak również we współpracy z UE wpływa na kształtowanie zjawisk i procesów o wymiarze globalnym. Kluczową sprawą dla Polski jest jednoczesne utrzymanie bardzo dobrych stosunków z Ameryką i UE. Cele te postrzegamy jako komplementarne. Dobra współpraca ze Stanami Zjednoczonymi służy wzmocnieniu pozycji Polski w relacji z Unią Europejską. Silna pozycja naszego kraju w UE czyni z Polski atrakcyjniejszego partnera do współpracy ze Stanami Zjednoczonymi. Polska dąży do wzmocnienia zaangażowania Stanów Zjednoczonych w dziedzinach stanowiących obszar żywotnych interesów RP oraz intensyfikacji współpracy amerykańsko-unijnej w zakresie bezpieczeństwa międzynarodowego, promocji reform politycznych i ekonomicznych w Europie Wschodniej, wypracowaniu wspólnego stanowiska w sprawie bezpieczeństwa energetycznego. Bierze aktywny udział w dialogu transatlantyckim, opowiada się za zachowaniem przez NATO roli głównego instrumentu w zakresie polityki bezpieczeństwa. Zaangażowanie wojsk polskich w Iraku, Afganistanie i Kosowie stanowi ważny element wzmacniania sojuszu polsko-amerykańskiego oraz budowania siły i międzynarodowego znaczenia NATO (Afganistan, Kosowo). Polska zachęca amerykańskich partnerów do rozwoju współpracy wojskowej i ich aktywnego zaangażowania na rzecz modernizacji Sił Zbrojnych RP. Zabiegamy o ożywienie relacji handlowych i inwestycyjnych z USA. Kontynuujemy działania mające na celu włączenie Polski do amerykańskiego programu ruchu bezwizowego, jak i stworzenie większych możliwości rozwoju współpracy naukowo-edukacyjnej.

W kontekście polityki bezpieczeństwa nasze interesy związane z polsko-amerykańskim partnerstwem strategicznym są wyrażane poprzez rozwój współpracy wojskowej, uzyskanie pomocy sprzętowej i szkoleniowej w procesie modernizacji polskiej armii oraz obecność amerykańskich instalacji wojskowych na terytorium Polski wiążącą bezpieczeństwo RP i USA i umacniającą nasze związki w NATO. Wzrost znaczenia politycznego Polski dzięki bliskim związkom ze Stanami Zjednoczonymi następuje poprzez umocnienie pozycji RP na forum NATO, możliwość uzyskania amerykańskiego poparcia na arenie międzynarodowej w istotnych dla nas kwestiach, stworzenie korzystnego klimatu dla wszechstronnego rozwoju stosunków dwustronnych. Dbałość o korzystny klimat relacji transatlantyckich wyraża się poprzez niedopuszczanie, na ile to możliwe, do sytuacji, w której przeciwstawiane są sobie amerykańskie i europejskie interesy bezpieczeństwa, podjęcie się przez Polskę roli "adwokata europejskiego bezpieczeństwa" w USA. Podstawową przesłanką bliskiej współpracy polsko-amerykańskiej jest założenie, iż Stany Zjednoczone w przewidywalnej perspektywie pozostaną w polityce bezpieczeństwa zdecydowanym liderem wspólnoty euroatlantyckiej oraz światowym supermocarstwem, a co za tym idzie, główną siłą sprawczą wydarzeń w tej dziedzinie stosunków międzynarodowych.

Polska otrzymała zaproszenie do negocjacji na temat ewentualnego rozmieszczenia w naszym kraju jednego z elementów systemu obrony przeciwrakietowej (MD). Rozważa się umieszczenie w Polsce wyrzutni rakiet, które mogłyby przechwytywać nieprzyjacielskie pociski balistyczne. W dniu 23 lutego 2007 r. MSZ RP skierował do Ambasady USA w Warszawie notę dyplomatyczną zawierającą zgodę rządu RP na rozpoczęcie negocjacji, stanowisko rządu wskazujące, że dla Polski celem negocjacji będzie wzmocnienie bezpieczeństwa naszego kraju, USA oraz bezpieczeństwa międzynarodowego oraz zastrzeżenie, że ewentualna wynegocjowana umowa/umowy stanie się następnie przedmiotem stosownych procedur prawnych w Polsce (ratyfikacja). Niedawno rozpoczęły się formalne negocjacje między rządami RP i USA.

Polska kilkukrotnie przedstawiała informacje nt. MD na forum UE, akcentując gotowość do szerokich konsultacji i zachowania przejrzystego charakteru naszej współpracy z USA. Polska, podobnie jak i USA, pozostaje w stałym kontakcie z sojusznikami w kwestii MD, zwłaszcza na forum NATO. Prowadzi również konsultacje dwustronne z zainteresowanymi państwami. Nie dostrzegamy sprzeczności między rozwojem amerykańskiego systemu MD, a prowadzonymi obecnie pracami zmierzającymi do budowy systemu obrony przeciwrakietowej NATO. Oceniamy, że zapewnienie spójności tych systemów w przyszłości jest możliwe.

Strona rosyjska jest od kilku lat na bieżąco informowana o postępach w budowie amerykańskiego systemu obrony przeciwrakietowej. W ciągu ostatnich 12 miesięcy Amerykanie przeprowadzili ponad 12 spotkań dwustronnych z Rosją (w tym wizyta S. Iwanowa w Fort Greely na Alasce w istniejącej już obecnie bazie systemu MD). Strona rosyjska ma zatem świadomość, że system MD służy do przechwytywania wrogich rakiet w stratosferze oraz, że rakiety przechwytujące nie są rakietami ziemia-ziemia i nie mogą służyć do atakowania celów na terytorium jakiegokolwiek państwa. Rozwój systemu MD nie stanowi więc zagrożenia dla potencjału obronnego Rosji. Ponadto Rosjanie otrzymali od USA propozycję współtworzenia systemu obrony przeciwrakietowej. Podnoszenie w tej sytuacji argumentu o niedostatecznym konsultowania wydaje się bezzasadne. Polska dbając o maksymalną przejrzystość prowadzonych ws. MD rozmów, w tym wobec naszych sąsiadów, pozostaje suwerenna w swoich decyzjach dotyczących propozycji amerykańskich.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych ma świadomość znaczenia prowadzenia aktywnej polityki regionalnej, odpowiadającej potencjałowi naszego kraju. Polska była krajem, który zainicjował wspólne działania z innymi krajami w regionie, w celu stworzenia nowej sytuacji geopolitycznej w Europie Środkowej. Wyrazem tego była propozycja współpracy z Czechosłowacją (później z Czechami i Słowacją) i Węgrami, co zaowocowało powstaniem Grupy Wyszehradzkiej. Przy aktywnym współudziale Polski doszło także do powołania Rady Państw Morza Bałtyckiego i dynamicznego rozwoju współpracy bałtyckiej. Bardzo szeroką płaszczyzną współpracy regionalnej jest obejmująca 18 państw Inicjatywa Środkowoeuropejska, w której Polska bierze czynny udział od 1991 roku. Wyraz naszego zaangażowania regionalnego stanowi też uzyskany status obserwatora w Organizacji Czarnomorskiej Współpracy Gospodarczej oraz w Euro-Arktycznej Radzie Morza Barentsa i Radzie Arktycznej. Polska podjęła ponadto propozycję Austrii współpracy w ramach tzw. Partnerstwa Regionalnego, obejmującego poza państwami Grupy Wyszehradzkiej także Austrię i Słowenię. Przejawem zaangażowania regionalnego jest również silny rozwój współpracy transgranicznej ze wszystkimi sąsiadami naszego kraju. Rozwinięta współpraca regionalna stanowiła bezspornie istotny czynnik ułatwiający akcesję naszego kraju do Unii Europejskiej. Uważamy, że Polska powinna jeszcze aktywniej niż dotychczas prowadzić politykę regionalną i to nie tylko w formie kontaktów dyplomatycznych, ale także w szerokim obszarze współpracy gospodarczej i społecznej. W tym celu potrzebne jest jednak bardziej świadome i planowe działanie wielu podmiotów. Intensywna współpraca z partnerami w regionie stworzyłaby rzeczywistą bazę dla kształtowania świadomości wspólnoty interesów. Potencjalne płaszczyzny uzgadniania stanowisk w ramach UE są już dość rozbudowane i wykorzystujemy je w zależności od potrzeb. Poza czwórką wyszehradzką systematycznie konsultujemy problematykę unijną w ramach Partnerstwa Regionalnego. Istnieją też formuły konsultacyjne z sąsiadami z państw bałtyckich oraz skandynawskich, uczestniczą w nich incydentalnie także Niemcy. Rozwija się współpraca Grupy Wyszehradzkiej z krajami bałtyckimi i nordyckimi. W trudnych i kontrowersyjnych kwestiach, które występują często w debatach UE, nie oznacza to jednak automatycznego uzyskania wsparcia od partnerów.

Rząd RP wyłoniony w wyniku wyborów parlamentarnych jesienią 2005 r. niezwłocznie po ukonstytuowaniu podjął tematykę bezpieczeństwa energetycznego oraz dywersyfikacji dostaw surowców energetycznych, celem uniezależnienia się od jednego kierunku dostaw ropy i gazu. Konsekwentnie realizowane są projekty będące spójnym elementem szerokiej strategii zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski. Rząd premiera J. Kaczyńskiego podjął działania na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego i osiągnął już w realizacji tej strategii konkretne rezultaty, będące skutkiem kompleksowych działań podejmowanych zarówno w stosunkach bilateralnych z krajami UE, jak i na forum Unii Europejskiej. Należy przy tym zaznaczyć, iż państwa UE dostrzegają zagrożenie bezpieczeństwa dostaw nośników energii do UE i w tej kwestii solidaryzują się w swych działaniach. Budowa tzw. mostu elektroenergetycznego pomiędzy Litwą i Polską oraz współpraca Polski z Republikami Bałtyckimi w ramach projektu budowy reaktora jądrowego Ignalina II wpisują się w całościową strategię RP i zapewniają alternatywne dostawy energii elektrycznej do Polski. Jednocześnie, obie inwestycje zwiększają bezpieczeństwo elektroenergetyczne w regionie. Inwestycje te pozwolą lepiej wykorzystać możliwości wynikające z liberalizacji rynku energii elektrycznej w UE, która nastąpi z dniem 1 lipca 2007 r. Liberalizacja ta daje możliwość znacznie większego przesyłu i handlu energią elektryczną w ramach UE, co musi mieć wpływ na dotychczasową politykę Polski w tym zakresie. Bardzo ważne jest, aby zapewnić obecnie większe i stabilne możliwości przesyłu energii elektrycznej do Polski oraz eksportu do krajów UE z ekologicznie czystej i bezpiecznej elektrowni jądrowej przesyłanej poprzez most elektroenergetyczny. W szczególności ma to znaczenie dla obszaru Polski północno-wschodniej, gdzie infrastruktura przesyłowa dla energii elektrycznej jest najsłabiej rozwinięta w Polsce. Należy zaznaczyć, że decyzje w sprawie budowy reaktora w Ignalinie, jak i połączenia elektroenergetycznego nie zostały jeszcze podjęte. Ostateczne ustalenia zapadną dopiero po przeprowadzeniu studiów wykonalności.

Reforma Ministerstwa Spraw Zagranicznych wpisuje się w planowaną nowelizację ustawy o służbie zagranicznej, której projekt trafi pod obrady Rady Ministrów w czerwcu 2007 roku. W tym kontekście, reforma Ministerstwa Spraw Zagranicznych obejmie także szereg zmian w strukturze centrali MSZ. Ustalenie ostatecznego kształtu i kierunku nowelizacji ustawy pozwoli na dopasowanie planowanych rozwiązań organizacyjnych do rozwiązań ustawowych.

W 2006 roku, zgodnie z założeniem programu Solidarne Państwo, doszło do utworzenia dyplomacji ekonomicznej, czyli rozdzielenia instrumentów służących realizacji zadań ekonomicznych na rzecz i w imieniu administracji rządowej i instrumentów służących wspieraniu indywidualnych przedsiębiorstw. Strukturę dyplomacji ekonomicznej, powstałej na mocy Porozumienia z dnia 7 lutego 2006 r. pomiędzy Ministrem Gospodarki a Ministrem Spraw Zagranicznych, tworzy 99 wydziałów ekonomicznych i 9 stanowisk ekonomicznych na placówkach zagranicznych oraz Departament Zagranicznej Polityki Ekonomicznej MSZ.

Posunięcia te dały rządowi, a przede wszystkim ministrowi SZ oraz resortom gospodarczym, ważny instrument dla realizacji zadań administracji rządowej za granicą, w sferze działań analitycznych, informacyjnych i lobbingowych oraz promocyjnych (na mocy odrębnego porozumienia z Ministerstwem Gospodarki). Placówki zagraniczne, a w ich ramach Wydziały Ekonomiczne prowadziły szereg akcji lobbingowych na forum UE na rzecz ochrony interesów gospodarczych Polski, które przyniosły pozytywne rezultaty (wprowadzenie przez UE ceł antydumpingowych na import obuwia skórzanego z Chin i Wietnamu oraz truskawek mrożonych z Chin). Od momentu utworzenia dyplomacji ekonomicznej tj. od maja 2006 r. MSZ prowadzi intensywną rekrutację na stanowiska ekonomiczne w Wydziałach Ekonomicznych Ambasad i Konsulatów RP w formie otwartego naboru. Jako zasadnicze kryterium w stosunku do kandydatów na te stanowiska przyjęto wykształcenie ekonomiczne uzupełnione odpowiednią do zajmowanego stanowiska praktyką zawodową w administracji lub poza nią.

Pierwsze miesiące funkcjonowania dyplomacji ekonomicznej oraz współpracy z administracją RP w realizacji zadań pozwalają również na identyfikację obszarów zagrożenia dla procesu właściwej reprezentacji polskich interesów ekonomicznych i gospodarczych za granicą. Podstawowe z nich to: brak profesjonalnej instytucji rządowej promującej eksport i inwestycje, która miałaby przejąć i rozwinąć działalność prowadzoną dotychczas za granicą, w małej skali, przez Wydziały Promocji Handlu i Inwestycji, brak Wydziałów Promocji Handlu i Inwestycji w kilku kluczowych, z punktu widzenia gospodarczego, miejscach świata. Konieczność sprostania wyzwaniom gospodarki globalnej sprawia, iż nieodzownym warunkiem trwałego wzrostu pozycji międzynarodowej Polski (mierzonego np. wielkością PKB, czy udziałem w handlu i inwestycjach światowych) jest istotne zwiększenie roli interesów gospodarczych w polityce zagranicznej. Dlatego też, zagraniczna polityka ekonomiczna stanowiąca część polityki zagranicznej państwa, rozumiana jako zestaw instrumentów i działań - na forum stosunków dwustronnych i wielostronnych - będzie służyć realizacji strategicznych celów polityki gospodarczej państwa.

Nabór do służby zagranicznej prowadzony jest zgodnie z przepisami ustawy o służbie zagranicznej. Ustawa ta określa szereg kryteriów, które powinien spełniać kandydat do pracy w MSZ i kryteria te są zawsze brane pod uwagę przy prowadzeniu rekrutacji. Nabór do pracy w MSZ prowadzony jest w zależności od aktualnych zapotrzebowań kadrowych resortu i obejmuje m.in. doroczne przyjmowanie grupy absolwentów wyższych uczelni na aplikację dyplomatyczno-konsularną, przygotowującą do pracy w służbie zagranicznej.

Minister Spraw Zagranicznych jest organem inicjującym powołanie kandydata na stanowisko ambasadora. Proces nominacji polega w następnej kolejności na dokonaniu szeregu uzgodnień, co do osoby kandydata, z innymi organami i instytucjami, a przede wszystkim na uzyskaniu akceptacji Prezesa Rady Ministrów i Prezydenta RP. Wysuwając kandydata na stanowisko ambasadorskie bierze się pod uwagę przede wszystkim kryteria formalne wynikające z ustawy o służbie zagranicznej (obywatelstwo polskie, wykształcenie wyższe, znajomość języków obcych, itd.). Decydujące jest natomiast kryterium fachowości, dające rękojmię należytego reprezentowania interesów Rzeczypospolitej w państwie przyjmującym, które jest też zasadniczym kryterium doboru kadr w służbie zagranicznej.

Z poważaniem

wz. SERETARZ STANU

Paweł Kowal

Oświadczenie skierowane do minister pracy i polityki społecznej Anny Kalaty

Szanowna Pani Minister!

Zwracam się z prośbą o wyjaśnienie kwestii wyrównań rent i emerytur wyliczonych zgodnie z obniżoną kwotą bazową z lat 1993-1998 r. Na podstawie ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych rozłożono wyrównanie kwot emerytur i rent "na raty".

W odniesieniu do osób urodzonych przed 1930 r. wyrównanie do 100% kwoty bazowej zakończyło się w 2006 r., zaś w odniesieniu do urodzonych po 1929 r. wyrównanie do pełnej kwoty bazowej zakończy się dopiero w 2010 r. Wydaje się to niesprawiedliwe.

Zwracam się zatem z pytaniem: co rząd zamierza w tej kwestii zrobić?

Proszę o odpowiedź i uzasadnienie, dlaczego proces likwidacji tak zwanego starego portfela w odniesieniu do osób urodzonych po 1929 r. został tak rozłożony w czasie, z oczywistą szkodą dla emerytów i rencistów.

Z poważaniem

Michał Okła
senator RP

Warszawa, dn. 31 maja 2007 r.

Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu RP

Szanowny Panie Marszałku,

W związku z nadesłanym przy piśmie z dnia 9 maja 2007 r., znak: BPS/OSK-043-300/07 tekstem oświadczenia złożonego przez Senatora Michała Okłę podczas 32. posiedzenia Senatu RP w dniu 26 kwietnia 2007 r., uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Od wielu lat, bo już od listopada 1991 r., przy obliczaniu emerytury i renty stosuje się tzw. kwotę bazową, którą ustala się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia. Początkowo kwota bazowa stanowiła 100% przeciętnego wynagrodzenia, jednak w 1993 r. Parlament - przepisami ustawy budżetowej na 1993 r. - obniżył kwotę bazową do 91% przeciętnego wynagrodzenia. Tę decyzję tłumaczono obawą przed utratą płynności finansowej funduszu ubezpieczeń z powodu spadku wpływów z tytułu składek (wzrost bezrobocia) oraz znacznego wzrostu wypłat związanych z przyznaniem ok. 700 tys. wcześniejszych emerytur.

Trybunał Konstytucyjny orzeczeniem z dnia 17 stycznia 1995r., sygn. akt K. 16/93. zakwestionował konstytucyjność obniżenia kwoty bazowej ustawą budżetową. Jednakże Sejm - zgodnie z wówczas obowiązującym prawem - odrzucił to orzeczenie wymaganą większością 2/3 głosów.

Mimo, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego nie zmieniło stanu prawnego, to jednak poglądy wypowiedziane w jego uzasadnieniu skłoniły ustawodawcę do stopniowego przywrócenia 100% wskaźnika kwoty bazowej, służącej do obliczania świadczeń nowo przyznawanych oraz do zmiany metody waloryzacji w celu zerwania bezpośredniego związku waloryzacji z wysokością kwoty bazowej.

Ustawą z dnia 6 lipca 1995 r. o zmianie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent... (Dz. U. Nr 95, poz. 473) a następnie ustawą z dnia 29 września 1995 r. o zmianie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 138, poz. 681) wprowadzono przepis, że poczynając od pierwszej waloryzacji w 1996 r. (czyli od 1 września 1996 r.) wskaźnik procentowy kwoty bazowej ulega podwyższeniu o jeden punkt procentowy w każdym terminie waloryzacji, aż do osiągnięcia kwoty bazowej równej 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Ustawą z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyspieszono tempo podwyższania kwoty bazowej dla świadczeń nowo przyznanwanych. Tak więc od 1 stycznia 1999r. wskaźnik kwoty bazowej wynosi 100%. Od tego czasu nowo przyznawane emerytury i renty obliczane są przy zastosowaniu pełnej 100% kwoty bazowej.

Przez wiele lat nie rozwiązany był problem świadczeń przysługujących osobom, które przeszły na emeryturę lub rentę w latach 1993-1998, jak również osób, których świadczenia były waloryzowane w latach 1993-1995. Ich świadczenia zostały obliczone przy zastosowaniu kwoty bazowej niższej niż 100% przeciętnego wynagrodzenia. Wysokość tych świadczeń została więc trwale obniżona. Problem zróżnicowania kwot bazowych był dostrzegany przez Rząd i partnerów społecznych, z którymi ustalono, że przedstawione zostaną rozwiązania w zakresie stopniowej likwidacji zróżnicowania kwot bazowych, na miarę możliwości finansowych budżetu państwa.

Problem ten rozwiązuje ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 191, poz. 1954), która wprowadziła przepis art. 194 a, określający sposób i etapy przeliczania świadczeń obliczonych od kwoty bazowej stanowiącej mniej niż 100% przeciętnego wynagrodzenia.

Zgodnie z art. 194 a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ZUS w pierwszej kolejności podwyższył emerytury i renty osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1930 r. Ze względu na wiek tych osób przeliczanie przysługujących im świadczeń przeprowadzono w dwóch etapach:

- od 1 marca 2005 r. wysokość świadczeń została ustalona ponownie, przez podniesienie kwoty bazowej aktualnej na moment przyznania świadczenia (z uwzględnieniem wszystkich waloryzacji, jakim dane świadczenie podlegało od momentu przyznania) do poziomu 96,5% przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia, a następnie

- od 1 marca 2006 r. wysokość świadczeń została ustalona ponownie, przez podniesienie kwoty bazowej aktualnej na moment przyznania świadczenia (z uwzględnieniem wszystkich waloryzacji, jakim dane świadczenie podlegało od momentu przyznania) do poziomu 100,00% przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia.

W rezultacie najstarsi emeryci i renciści otrzymali dwie podwyżki świadczeń i od 1 marca 2006 r. pobierają świadczenie w takiej wysokości, jakby w momencie przejścia na emeryturę obowiązywała ich kwota bazowa stanowiąca 100% przeciętnego wynagrodzenia.

Przeliczenie świadczeń przysługujących osobom młodszym, urodzonym po dniu 31 grudnia 1929 r., rozłożono na 4 lata, poczynając od 1 marca 2007 r. a kończąc na 1 marca 2010 r.

Nastąpi to według następujących zasad:

- od 1 marca 2007 r. wysokość świadczeń została ustalona ponownie, przez podniesienie kwoty bazowej aktualnej na moment przyznania świadczenia (z uwzględnieniem wszystkich waloryzacji, jakim dane świadczenie podlegało od momentu przyznania) do poziomu 94,5% przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia wysokości świadczenia, a następnie,

- od 1 marca 2008 r. kwota bazowa zostanie podniesiona do 96% przeciętnego

wynagrodzenia,

- od marca 2009 r. kwota bazowa zostanie podniesiona do 98% przeciętnego wynagrodzenia,

- od 1 marca 2010 r. kwota bazowa zostanie podniesiona do 100% przeciętnego wynagrodzenia.

W rezultacie młodsi emeryci i renciści od 1 marca 2010 r. będą pobierać świadczenie w takiej wysokości, jakby w momencie przejścia na emeryturę obowiązywała ich kwota bazowa obliczona od 100% przeciętnego wynagrodzenia.

Stopniowa likwidacja zróżnicowania kwot bazowych, które zastosowano do obliczenia świadczeń emerytlano-rentowych dla osób urodzonych po 1929 r. jest rozwiązaniem na miarę możliwości finansowych budżetu państwa.

Obowiązujący w naszym kraju system ubezpieczeń społecznych można oceniać z dwóch punktów widzenia - z punktu widzenia oczekiwań emerytów i rencistów oraz z punktu widzenia możliwości finansowych ubezpieczeń społecznych. Zastosowane rozwiązania muszą być z istoty rzeczy rozwiązaniami kompromisowymi, uwzględniającymi oba te punkty widzenia. Z jednej strony należy więc dążyć do tego, aby świadczenia z ubezpieczenia społecznego miały ustabilizowaną wartość realną, z drugiej zaś, aby wydatki na świadczenia ustabilizowały wielkość dotacji budżetowej na stałym poziomie.

W aktualnych realiach społeczno-gospodarczych kraju, możliwości kształtowania poziomu emerytur i rent zależą ściśle od poziomu wynagrodzeń oraz relacji pomiędzy liczbą emerytów i rencistów a liczbą osób czynnych zawodowo. Wynika to z faktu, że środki na wypłatę emerytur i rent pochodzą ze składek na ubezpieczenia społeczne odprowadzanych od przychodu osób aktualnie pracujących.

Przyspieszenie likwidacji starego portfela w odniesieniu do osób urodzonych po 1929 r. nie byłoby w obecnej sytuacji racjonalne. Zwiększenie wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych musiałoby oznaczać zwiększenie wysokości składek na ubezpieczenia społeczne lub znaczne powiększenie dotacji budżetowej do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - co w aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej kraju nie jest możliwe, bowiem działania Rządu w zakresie polityki społecznej na najbliższe lata uwarunkowane są następującymi przesłankami:

- sytuacją społeczno-gospodarczą, której efektem jest jeszcze utrzymujące się dość wysokie bezrobocie oraz znaczne obszary ubóstwa,

- trudną sytuacją finansów publicznych, której skutkiem jest dotkliwe ograniczenie od 1999 r. wydatków na pomoc społeczną i aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu,

- sytuacją demograficzną, która z jednej strony powoduje przyrost liczby osób na rynku pracy, zaś z drugiej powoduje coraz większy przyrost liczby osób kończących swoją karierę zawodową objętych systemem ubezpieczeń społecznych.

Warto nadmienić, że niezależnie od tych trudności, emerytury i renty są systematycznie waloryzowane. Zgodnie z obecnie obowiązującymi zasadami waloryzacji, określonymi w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.), świadczenia emerytalno-rentowe są waloryzowane wtedy, gdy wskaźnik cen towarów i usług wyniesie co najmniej 105,0%.

Ponieważ w 2007 r. wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych nie osiągnął wymaganej wysokości, waloryzacja w tym roku nie mogła być przeprowadzona. Najniżej uposażeni świadczeniobiorcy otrzymali jednak jednorazowe zapomogi uzależnione od wysokości świadczenia a nie od kwoty dochodu na osobę w rodzinie. Parlament przychylił się bowiem do propozycji Rządu i ustawą 16 lutego 2005 r. zmienił zasady przyznawania jednorazowego dodatku dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny. Pozwoliło to na wypłacenie w kwietniu 2007 r. jednorazowej zapomogi w wysokości od 140 zł do 420 zł. tym emerytom i rencistom, których świadczenia nie przekraczają 1.200 zł miesięcznie,

Z poważaniem

MINISTER PRACY

I POLITYKI SPOŁECZNEJ

Anna Kalata

Oświadczenie skierowane do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego RP Zbigniewa Ziobry

Niniejszym oświadczeniem pragnę zainteresować przede wszystkim pana ministra Zbigniewa Ziobrę, ponieważ sprawa dotyczy podejrzenia o niegospodarność oraz działań prokuratorskich.

Jako senator wybrany z okręgu dwunastego zostałem poinformowany pisemnie przez wójta gminy Czernichów o bardzo trudnej sytuacji, w jakiej znalazła się wspólnota gminna w związku z nieprawidłowym wykonaniem (lub wręcz niewykonaniem) oczyszczalni ścieków w Przegini Duchownej w poprzedniej kadencji oraz kłopotami finansowymi gminy, jakie zaistniały w związku z niniejszą inwestycją.

W związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa obecne władze Gminy Czernichów wystąpiły do prokuratora o zbadanie okoliczności sprawy. Jestem poważnie zaniepokojony kłopotami gminy, ponieważ oczyszczalnia de facto nie została uruchomiona, a odbiór prac nastąpił już dawno i prace te zostały rozliczone.

Pozwalam sobie do oświadczenia dołączyć zestaw dokumentów, które otrzymałem od pana wójta, a są to obok pisma przewodniego: kopia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z 10 marca 2006 r.; postanowienie o umorzenia śledztwa z 14 lipca 2006 r.; zażalenie na postanowienie prokuratora rejonowego Kraków-Krowodrza z dnia 14 lipca 2006 r. o umorzeniu postępowania, datowane 2 sierpnia 2006 r.; postanowienie o umorzeniu śledztwa datowane 9 lutego 2007 r.; zażalenie na postanowienie Prokuratury Rejonowej w Krakowie-Krowodrzy z dnia 9 lutego 2007 r. o umorzeniu postępowania, datowane dnia 12 marca 2007 r.

Z wyrazami szacunku

Piotr Boroń
senator RP

Warszawa, dnia 31.05.2007 r.

Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Odpowiadając na przekazane przy piśmie z dnia 15 maja 2007 r. (nr BPS/DSK- 043-330/07) oświadczenie złożone przez Pana Senatora Piotra Boronia podczas 33 posiedzenia Senatu RP w dniu 10 maja 2007 r., skierowane do Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego, pragnę uprzejmie poinformować, iż poruszona przez Pana Senatora problematyka jest przedmiotem postępowania Prokuratury Rejonowej Kraków - Krowodrza o sygnaturze 5 Ds 258/06/S (wcześniejsza sygnatura 5 Ds 81/06/S).

Sprawa Prokuratury Rejonowej Kraków - Krowodrza sygnatura 5 Ds 81/06/S zainicjowana została zawiadomieniem z dnia 10 marca 2006 r. sporządzonym przez Przewodniczącego Rady Gminy Czernichów - Jacka P. i pełniącego funkcje wójta Szymona Ł.

Zawiadomienie powyższe dotyczyło nieprawidłowości związanych z budową i odbiorem oczyszczalni ścieków w Przegini Duchownej.

W przedmiotowej sprawie w dniu 12 kwietnia 2006 r., po przesłuchaniu w charakterze świadka Szymona Ł., wszczęto śledztwo o przestępstwo z art. 231 § 1 kk.

W toku śledztwa zabezpieczono szereg dokumentów zawiązanych z procesem inwestycyjnym dotyczącym budowy i odbioru oczyszczalni ścieków Przegini Duchownej, jak również przesłuchano w charakterze świadków urzędników Gminy Czernichów, których czynności związane były z przedmiotową inwestycją i inne osoby związane z jej realizacją.

Postępowanie pozwoliło na ustalenie następującego stanu faktycznego:

W roku 2000 w Przegini Duchownej oddana została do użytkowania oczyszczalnia ścieków.

Wobec uzyskania środków pozwalających na rozbudowę kanalizacji w okolicznych miejscowościach podjęto decyzję o rozbudowie wskazanej wyżej oczyszczalni i tym samym wdrożono procedurę zmierzającą do realizacji inwestycji.

W uchwałach budżetowych Gminy Czernichów na lata 2003 i 2004 umieszczono to przedsięwzięcie, niemniej jednak nie doszło do rozpoczęcia robót. Powodem powyższego była niemożność znalezienia wykonawcy.

W efekcie w grudniu 2004 roku ówczesny wójt Gminy Czernichów wystąpił do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o wyrażenie zgody na skorzystanie z uproszczonej procedury przetargowej, przewidzianej w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych.

W konsekwencji wyłoniono wykonawcę, tj. Przedsiębiorstwo Handlu, Usług i Produkcji "Jarox Trade" sp. z o.o. z siedzibą w Radymnie, z którą to firmą w dniu 31 stycznia 2005 roku podpisano umowę na wykonanie rozbudowy oczyszczalni ścieków w Przegini Duchownej.

Termin zakończenia robót pierwotnie określony został na dzień 15 maja 2005 roku, zaś jej wartość wynieść miała 1.375.864,90 zł.

Data zakończenia robót była kilkukrotnie przesuwana, a wskutek braku środków finansowych w pewnym momencie prace zostały przerwane.

W okresie od 10 czerwca do 20 lipca 2005 roku zespół kontrolny Komisji Rewizyjnej Rady Gminy Czernichów przeprowadził kontrolę dotychczasowego przebiegu inwestycji.

W protokole pokontrolnym, zawarto szereg krytycznych uwag, zwłaszcza odnośnie samej umowy z wykonawcą robót, która to umowa przewidywała cząstkowe rozliczenie inwestycji.

Ta procedura powodowała bowiem w sytuacji opóźnienia w przekazaniu środków przez WFOSiGW w Krakowie opóźnienia w realizacji inwestycji.

Nadzór inwestorski z ramienia Gminy na podstawie stosownych umów sprawował początkowo Mieczysław Figa, od kwietnia 2005 roku Inwestorsko-Projektowa Spółdzielnia Pracy "Inwestprojekt" zaś od 31 sierpnia 2005 roku Przedsiębiorstwo Usług Inwestycyjnych "Inwado" w Wadowicach.

Zarządzeniem Wojewody Małopolskiego z dnia 17 listopada 2005 roku Gminie Czernichów przyznano z rezerwy celowej budżetu państwa dotację celową w kwocie 546.928,00 zł z przeznaczeniem na realizację projektu "Modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków w Przegini Duchownej".

Uchwała budżetowa Gminy Czernichów na rok 2005 zabezpieczała na realizację w/w projektu 1.407.960 zł, zaś w dniu 9 grudnia 2005 roku zawarta została umowa o dofinansowanie projektu z Wojewodą Małopolskim w kwocie 1.397.824,91 zł.

Powyższe kwoty pokrywały 42 % kosztów inwestycji.

W dniu 20 grudnia 2005 roku pomiędzy Gminą Czernichów a Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie zawarta została umowa o pożyczkę na kwotę 1.005.000,00 zł - co stanowi 73,04 % kosztów modernizacji.

Zgodnie w umową, Fundusz postawił do dyspozycji pożyczkobiorcy wskazaną kwotę, z wykorzystaniem jej od dnia 20 grudnia 2005 roku do dnia 31 grudnia 2005 roku.

Przekroczenie wskazanych terminów skutkowało obniżeniem wysokości pożyczki o wartość niewykorzystanych kwot.

Gmina zobowiązała się przedmiotową umową do terminowej realizacji zadania inwestycyjnego i jego zakończenia do dnia 28 grudnia 2005 roku, dostarczenia do WFOŚiGW w Krakowie protokołu odbioru końcowego do dnia 31 marca 2006 roku, oraz osiągnięcia efektu ekologicznego w postaci odpowiedniej redukcji poziomu ścieków do dnia 30 listopada 2006 roku a nadto do przedłożenia, potwierdzających ten efekt ekspertyz.

Spełnienie powyższych warunków miało umożliwić umorzenie części pożyczki.

W dniach 9 grudnia, 15 grudnia i 28 grudnia 2005 roku dokonano częściowego odbioru prac w zakresie robót budowlanych, instalacji i montażu i na tej podstawie wykonawca wystawił inwestorowi - Gminie Czernichów faktury odpowiednio na kwoty: 438.817,06 zł, 157.089,50 zł i 75.114,00 zł.

Protokoły odbioru robót podpisane zostały przez przedstawicieli inwestora i wykonawcy, a także ustanowionych inspektorów nadzoru inwestorskiego.

W dniu 28 grudnia 2005 roku sporządzono protokół ostatecznego odbioru wykonanych robót.

Pismem z dnia 28 grudnia 2005 roku wykonawca Spółka "Jarox Trade" poinformowała Urząd Gminy Czernichów o zakończeniu prac i uruchomieniu procesu a tym samym wykonaniu umowy.

Na mocy porozumienia z dnia 28 grudnia 2005 roku pomiędzy inwestorem i wykonawcą, ustalono, iż z uwagi na niskie temperatury przesunięciu ulegnie rozruch technologiczny oczyszczalni.

Kontrole przeprowadzone w Urzędzie Gminy Czernichów przez pracowników Wydziału Finansów i Budżetu Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, w dniach od 16 do 18 stycznia 2006 roku i od 27 lutego do 14 marca 2006 roku wykazały, iż środki finansowe po chodzące z dotacji zostały wykorzystane w całości zgodnie z harmonogramem rzeczowo-finansowym, a dokumenty objęte kontrolą spełniały wymogi ustawy o rachunkowości.

W dniu 20 marca 2006 roku w czasie spotkania Przewodniczącego Rady Gminy i inspektorów, nadzorujących prace budowlane ustalono, iż całkowity odbiór prac był przedwczesny, co było jednak uwarunkowane koniecznością uzyskania dotacji na pokrycie wydatków.

W miesiącu czerwcu 2006 roku na zlecenie Urzędu Gminy Czernichów sporządzona została przez specjalistów z Politechniki Krakowskiej ekspertyza, dotycząca funkcjonowania procesu technologicznego po wykonanej rozbudowie i modernizacji oczyszczalni ścieków w Przegini Duchownej.

Wyniki tej ekspertyzy wskazują, iż projekt oczyszczalni oparty był o błędne założenia techniczne m. in. co do ładunku zanieczyszczeń i wyposażenia. Wadliwy jest również schemat wysokościowy i może to rzutować na sprawność procesu oczyszczania ścieków.

W oparciu o poczynione ustalenia prokurator w dniu 14 lipca 2006 roku umorzył śledztwo w sprawie:

I. "niedopełnienia w okresie od 9 grudnia 2005 roku do dnia 28 grudnia 2005 roku w Czernichowie woj. małopolskiego obowiązków służbowych przez urzędników Gminy Czernichów - podejmowanych w związku z rozbudową oczyszczalni ścieków w Przegini Duchownej polegających na nieprawidłowym rozliczeniu faktu VAT o nr 0004/1 0/05/K, 0005/12/05/K oraz 0006/12/05/K w oparciu o poświadczające nieprawdę dokumenty w postaci protokołów z odbioru wykonanych prac objętych umową nr 2222/56/2004 z dnia 20.09.2004 i harmonogramem sporządzonych w dniach 9 grudnia 2005, 15 grudnia 2005 i 28 grudnia 2005 roku, skutkujących wypłaceniem podwykonawcom należności za prace zlecone w związku z prowadzoną inwestycją a faktycznie niewykonane jak również przekroczenia w tym samym miejscu nie później niż do dnia 28 grudnia 2005 roku obowiązków służbowych przez Urzędników Gminy Czernichów skutkujących wydatkowaniem z budżetu gminy na opisany cel kwoty 1.285.855 zł a przez to działanie na szkodę interesu publicznego reprezentowanej gminy"

- tj. o przestępstwo z art. 231 § 1 kk i 271 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

II. "przekroczenia uprawnień przez urzędników Gminy Czernichów w zakresie związanym ze staraniem się o uzyskanie dotacji i pożyczki o nr P/120/05/7a-4 zawartej z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska polegających na przedłożeniu w tym celu uprzednio sporządzonych przez inspektorów nadzoru inwestorskiego protokołów odbioru robót budowlanych stanowiących dokumenty poświadczające wykonanie wszystkich prac związanych z rozbudową i modernizacją oczyszczalni ścieków w Przegini Duchownej celem uzyskania środków na sfinansowanie inwestycji, podczas gdy w rzeczywistości przedmiotowe prace nie zostały wykonane

- tj. o przestępstwo z art. 231 § 1 kk i art.297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk uznając, iż brak jest w nich znamion czynu zabronionego.

Na skutek zażalenia pokrzywdzonego orzeczenie to zostało uchylone postanowieniem Prokuratora Okręgowego w Krakowie z dnia 3 października 2006 r. sygnatura I Dsn 156/06/Kr.

Po ponownej rejestracji sprawy pod sygnaturą 5 Ds 258/06 i wykonaniu zleconych przez Prokuratora Okręgowego w Krakowie czynności śledztwo w przedmiotowej sprawie ponownie zostało umorzone postanowieniem z dnia 9 lutego 2007 r. Jako podstawę tej decyzji ponownie wskazano brak znamion czynu zabronionego.

Szczegółowe motywy i podstawy takiej decyzji zostały zawarte w uzasadnieniu przedmiotowego postanowienia, którego to kopią dysponuje Pan Senator. W związku z czym nie ma potrzeby przytaczania ich treści w niniejszej odpowiedzi.

Postanowienie powyższe zostało zaskarżone w ustawowym terminie przez Wójta Gminy Czernichów.

Prokurator Okręgowy w Krakowie rozpoznający w tej sprawie środek odwoławczy nie uwzględnił tego zażalenia i pismem z dnia 27 kwietnia 2007 r. przekazał je wraz z aktami sprawy do rozpoznania przez Sąd Rejonowy dla Krakowa Krowodrzy Wydział II Karny.

Do chwili obecnej Sąd nie rozpoznał tego zażalenia.

Powyższe wskazuje więc, iż decyzja prokuratury zostanie poddana kontroli niezawisłego Sądu.

Z uwagi na to, iż oświadczenie Pana Senatora nie zawiera konkretnych zarzutów w stosunku do opisanego powyżej postępowania a jedynie prośbę o zainteresowanie tą sprawą ze strony Ministra Sprawiedliwości stąd też w niniejszej odpowiedzi zawarto tylko informację o powyższym postępowaniu.

Jednakże z uwagi na zaniepokojenie Pana Senatora kłopotami Gminy Czernichów z powodu tej oczyszczalni, o ile Sąd rozpoznający zażalenie nie uchyli zaskarżonej decyzji, zostanie przekazane polecenie Prokuraturze Apelacyjnej w Krakowie, aby w przypadku utrzymania w mocy przez Sąd decyzji o umorzeniu sprawa ta została zbadana w Prokuraturze Apelacyjnej pod kątem prawidłowości prowadzonego postępowania i zasadności podjętego postanowienia o umorzeniu śledztwa.

Z poważaniem

z upoważnienia

PROKURATORA GENERALNEGO

Dariusz Barski

Zastępca Prokuratora Generalnego