Oświadczenie skierowane do prezesa Rady Ministrów, ministra rolnictwa i rozwoju wsi Jarosława Kaczyńskiego

Zarząd Związku Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego oraz Zarząd Podlaskiej Izby Rolniczej przesłały do mojej wiadomości swoje stanowisko, w którym wyrażają protest związany z niespójnością przepisów dotyczących udzielania pomocy gospodarstwom rolnym dotkniętym skutkami suszy.

Ta sytuacja przyczyniła się do tego, że znaczna część gospodarstw rolnych nie będzie mogła z takiej pomocy skorzystać. W stanowisku wskazano kilka okoliczności, które w znacznej mierze utrudniają uzyskanie wspomnianej pomocy.

Jedną z nich jest niemożność oszacowania strat przez powołane do tego przez wojewodów komisje z powodu znacznie większej liczby gospodarstw ubiegających się o kredyt preferencyjny. Bez tego nie jest możliwe otrzymanie takiego rodzaju pomocy przez poszkodowane gospodarstwa rolne. Także nie bez znaczenia pozostaje fakt, że komisje powołano w czasie trwania żniw i nie były one w stanie oszacować szkód we wszystkich uprawach, przez co zaniżony został ogólny wskaźnik w stosunku do całego gospodarstwa. Ponadto zawężono krąg gospodarstw mogących skorzystać z pomocy budżetu państwa do gospodarstw rolnych podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników na mocy ustawy.

Autorzy stanowiska wskazują również na zróżnicowanie wysokości pomocy dla rodziny rolniczej prowadzącej gospodarstwo o powierzchni do 5 ha - 500 zł, i powyżej 5 ha - 1 tysiąc zł. Do dnia dzisiejszego nie określono zasad pomocy gospodarstwom w zakupie materiału siewnego, chociaż mijają już terminy agrotechniczne siewu. Mimo informacji rządu o możliwości umorzenia podatku rolnego przez samorządy ustawa o dochodach JST wyraźnie stwierdza, że wszelkie umorzenia skutkują dla gmin pomniejszeniem subwencji w roku następnym. W przypadku klęski pomoc z budżetu państwa powinna zatem dotyczyć również samorządów.

W związku z powyższym oba zarządy wnoszą o: zmianę przepisów dotyczących łagodzenia klęski suszy w roku bieżącym tak, by z tej pomocy mogli skorzystać poszkodowani; obniżenie progu dochodowości dla gospodarstw dotkniętych klęską suszy; opracowanie nowego systemu pomocy rolnikom dotykanym klęskami żywiołowymi z uwzględnieniem gmin, na terenie których te klęski wystąpią; zwrot gminom z budżetu państwa w roku 2006 utraconych dochodów z tytułu umorzenia podatku rolnego rolnikom poszkodowanym przez klęskę suszy; zmianę ustawy o dochodach JST znoszącą negatywne dla gmin skutki tych umorzeń w roku następnym.

Przychylając się do wskazanych wniosków, zwracam się do Pana Ministra o ich uwzględnienie oraz spowodowanie pozytywnych zmian dla dobra poszkodowanych rolników.

Z poważaniem

Jan Szafraniec
senator RP

Warszawa, dnia 2006-11-03

Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

W związku z przesłanym przy piśmie z dnia 3.10.2006 r. znak: BPS/DSK-043-658/06 oświadczeniem złożonym przez senatora Jana Szafrańca na 19 posiedzeniu Senatu w dniu 28 września w dniu 2006 r. dotyczącym udzielania pomocy w związku z klęską suszy w roku bieżącym, uprzejmie informuję Pana Marszałka, co następuje.

W dniu 29 sierpnia 2006 r. Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków realizacji programu pomocy dla gospodarstw rolnych w celu załagodzenia skutków suszy (Dz. U. nr 155, poz. 1109). W rozporządzeniu przewiduje się udzielanie pomocy dla gospodarstw rolnych poszkodowanych w skutek suszy, w których komisje powołane przez wojewodów, na podstawie § 20 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996 r. w sprawie szczegółowych kierunków działań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz sposobów ich realizacji (Dz. U. Nr 16, poz. 82 z późn. zm.), oszacowały straty tj.:

1) zasiłki dla rodzin rolniczych prowadzących gospodarstwo rolne, w których straty oszacowane przez komisję wyniosły średnio w uprawach rolnych w wysokości powyżej 30% (pomoc udzielana jest bez wywiadu środowiskowego) w wysokości:

▪ dla rodzin rolniczych prowadzących gospodarstwa rolne o powierzchni do 5 ha użytków rolnych - 500 zł

▪ dla rodzin rolniczych prowadzących gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 5 ha użytków rolnych - 1000 zł

2) dodatkową pomoc w wysokości 392 zł dla poszkodowanych przez suszę gospodarstw rolnych prowadzących produkcję zwierzęcą, jeżeli straty w użytkach zielonych przekroczyły 30%.

Pomoc udzielana jest rodzinom rolniczym, jeżeli co najmniej jedna osoba w rodzinie jest rolnikiem ubezpieczonym z mocy ustawy na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, tj. z gospodarstw rolnych o powierzchni użytków rolnych o powierzchni powyżej 1 ha przeliczeniowego.

Pomoc jest również udzielana rolnikom będącym osobami samotnie gospodarującymi, jeżeli spełniają warunki udzielania pomocy określonej dla rodziny rolniczej. Ostateczny termin składania wniosków przez producentów rolnych upłynął z dniem 15 października br.

Do dnia 25 października br. Minister Finansów wydał decyzje w sprawie zmian w budżecie państwa, zwiększając budżety wojewodów z przeznaczeniem na jednorazowe zasiłki na łączną kwotę 443.778.557 zł, w tym dla województwa podlaskiego 31.943.181 zł. Decyzje zostały wydane na podstawie zapotrzebowań złożonych przez urzędy gmin za pośrednictwem wojewodów w kwotach wynikających z wniosków złożonych przez rolników w gminnych ośrodkach pomocy społecznej.

Zgodnie z ustaleniami z Ministrem Pracy i Polityki Społecznej - rodziny rolnicze, które nie spełniają wymogów określonych w ww. rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 2006 r. mogą ubiegać się o przyznanie im zasiłków celowych na ogólnych zasadach wynikających z art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. nr 64, poz. 593 z późn. zm.) - zgodnie bowiem z ww. przepisem, zasiłek celowy może być przyznany także osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Ze swej strony pragnę nadmienić, iż informacje o podejmowanych działaniach w związku z tegoroczną suszą były podawane do publicznej wiadomości za pośrednictwem środków masowego przekazu, bezpośrednio w odpowiedzi na zapytania zainteresowanym rolnikom i organizacjom rolniczym, a także stosowne informacje m.in. o konieczności wyszacowania strat dla celów ubiegania się o pomoc z tytułu suszy, były podawane na organizowanych w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi spotkaniach z przedstawicielami Wojewodów. Ponadto pismem z dnia 3.08.2006 r. znak Fwe 3133-89a/06 skierowanym do Wojewodów Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało o konieczności szacowania strat w gospodarstwach rolnych dotkniętych klęską suszy dla celów uruchamiania również innych form pomocy w związku tegoroczną susza.

W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi został opracowany projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego, w którym przewiduje się udzielanie przez Agencją pomocy w formie dopłat do kwalifikowanego materiału siewnego i sadzeniakowego. Projekt tej ustawy został już przyjęty przez Radę Ministrów w trybie obiegowym i zostanie przekazany do Sejmu RP po jej notyfikacji przez Komisję Europejską. Zostały również w MRiRW przygotowane projekty aktów wykonawczych do ww. ustawy. Rolnicy poszkodowani przez suszę zostali poinformowani o możliwości odzyskania części zapłaconej ceny za zakupiony materiał kwalifikowany pod warunkiem posiadania dowodu zakupu, tj. faktury. Dopłaty obejmą tych producentów, którzy po 15 sierpnia 2006 r. oraz wiosną 2007 zakupią materiał siewny oraz u których szkoda spowodowana suszą szacowana przez komisją powołaną przez wojewodę, będzie wynosiła średnio powyżej 30%.

Dopłaty będą udzielane do powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych materiałem kategorii elitarny lub kwalifikowany roślin: zbożowych (pszenica, jęczmień, owiec, pszenżyto, żyto), ziemniaka, roślin strączkowych (groch siewny, łubiny).

O przyznanie dopłaty z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego może ubiegać się o producent rolny (w rozumieniu ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności), który:

• uprawia rośliny objęte dopłatami, o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 1 ha,

• zużył do siewu lub sadzenia materiał siewny kategorii elitarny lub kwalifikowany, zakupiony do podmiotów prowadzących obrót materiałem siewnym lub wyprodukowany we własnym gospodarstwie,

• złożył wniosek do właściwego terytorialnie OT ARR na formularzu opracowanym i udostępnionym przez ARR,

• do wniosku dołączył fakturę zakupu materiału siewnego oraz wykaz numerów etykiet albo paszportów,

• opinię wojewody określającą wysokość szkody w uprawach.

Zgodnie z informacją Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnej dyrektorzy oddziałów terenowych na podstawie art. 700 Kodeksu cywilnego oraz jednolitych zasad przyjętych w ANR podejmują decyzje o obniżeniu czynszu dzierżawionego, jeżeli łącznie spełnione są dwie przesłanki:

- zaistniały okoliczności, za które dzierżawca nie ponosi odpowiedzialności i które nie dotyczą jego osoby, w tym negatywne działanie sił przyrody,

- nastąpiło znaczne zmniejszenie zwykłego przychodu z przedmiotu dzierżawy.

Obniżenie czynszu może nastąpić po złożeniu przez dzierżawcą stosownego wniosku, w którym zawarte zostaną informacje dotyczące:

- struktury zasiewów,

- okoliczności, które miały wpływ na znaczne zmniejszenie plonów,

- rodzaju uprawy (z określeniem, czy jest to uprawa jara czy ozima), powierzchni uprawy, na którą miały wpływ negatywne skutki potwierdzone protokołem Komisji dokonującej szacowania strat,

- uzyskany plon i średni plon z 3 ostatnich lat,

- kwoty uzyskane z tytułu odszkodowań i ubezpieczeń.

Ponadto wychodząc naprzeciw oczekiwaniom dzierżawców, z uwagi na tegoroczną klęskę suszy:

- zostały przekazane do stosowania dyrektorom oddziałów terenowych ANR zmodyfikowane ww. zasady, w których m.in. obniżony został z 15% do 10% wskaźnik spadku plonów umożliwiający ubieganie się o ulgę w opłacie czynszu,

- dyrektorzy zostali upoważnieni do proporcjonalnego umorzenia czynszu dzierżawionego za budynki produkcyjne, w których w bieżącym roku prowadzona jest produkcja zwierzęca, a także do zastosowania ulg w spłacie należności Agencji z tytułu sprzedaży i rozłożeniem ceny na raty majątku obrotowego i ruchomych środków trwałych oraz sprzedaży nieruchomości (przesunięcie terminu płatności bieżącej raty).

Dotychczas dokonane przez Agencją na prawidłowo złożone wnioski wraz z niezbędnymi, wymaganymi dokumentami umorzenia przekroczyły 100 mln zł.

Zgodnie z informacją Prezesa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego rolnikom, którzy doznali poważnej szkody w prowadzeniu gospodarstwa rolnego wskutek suszy, KRUS udziela pomocy w opłacaniu bieżących składek na ubezpieczenia społeczne rolników za III i IV kw. 2006 r. w terminach odroczonych lub korzystnych układach ratalnych, jak również stosuje przesunięcie terminu płatności rat układów ratalnych do końca roku. W wyjątkowo uzasadnionych indywidualnych przypadkach podejmowane są decyzje o umorzeniu w całości lub w części bieżących składek, a także wstrzymywane są postępowania egzekucyjne wobec poszkodowanych przez suszę rolników. Według stanu na 19 października br. do jednostek KRUS wpłynęło łącznie 31.018 wniosków rolników o umorzenie i udzielenie ulgi w opłacaniu składek za III i IV kw. 2006 r. (tj. 2,6% płatników czynnych), z czego rozpatrzono 10.343 sprawy (tj. umorzeń - 8.439 spraw na kwotę ok. 3,4 mln zł, odrodzeń terminu płatności - 1.014 spraw na kwotą ok. 440 tys. zł, rozłożenia na raty - 890 spraw na kwotę ok. 427 tys. zł).

Z Funduszu Składkowego KRUS na książki dla dzieci i rodzin rolniczych poszkodowanych przez suszę przeznaczone zostało 1 mln zł. Środki te rozprowadzane są za pośrednictwem Caritasu.

W przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 1 sierpnia 2006 r. programie pomocy dla gospodarstw rolnych w celu złagodzenia skutków suszy (uchwała Rady Ministrów Nr 129/2006) wśród działań, które mogą być realizowane w ramach programu przewiduje się stosowanie przez wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast ulg i zwolnień w opłatach podatku rolnego na podstawie art. 13c ustawy z dnia 15 grudnia 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969). Zgodnie z art. 13c ww. ustawy o podatku rolnym w razie wystąpienia klęski żywiołowej, która spowodowała istotne szkody w budynkach, ziemiopłodach , inwentarzu żywym lub martwym albo w drzewostanie, przyznaje się podatnikom ulgi w podatku rolnym przez zaniechanie jego ustalania albo poboru w całości lub w części w wysokości zależnej od rozmiarów strat spowodowanych klęską w gospodarstwie rolnym, z uwzględnieniem wysokości otrzymanego odszkodowania z tytułu ubezpieczenia ustawowego.

Według stanowiska Ministerstwa Finansów powyższy przepis ma zastosowanie w sytuacji, gdy ogłoszony zostanie stan klęski żywiołowej przez Radę Ministrów z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody na podstawie ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej. (Dz. U. Nr 62, poz. 558 ze zm.). W rozumieniu tej ustawy za klęskę żywiołową uważa się katastrofę naturalną albo awarię techniczną, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem.

Podstawę prawną do stosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, w tym z tytułu podatku rolnego czy podatku od nieruchomości zawiera również ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), jednakże działania na podstawie ww. ustawy nie zostały ujęte w rządowym programie, gdyż decyzje w tym zakresie, mające charakter uznaniowy, mogą być podejmowane wyłącznie przez odpowiednie organy jednostek samorządu terytorialnego.

Wyliczenie faktycznie osiągniętego przez dane gospodarstwo rolne dochodu możliwe jest wyłącznie na podstawie prowadzonej ewidencji zdarzeń gospodarczych zaistniałych w tym gospodarstwie. W Polsce niewielka grupa gospodarstw rolnych prowadzi ww. ewidencją umożliwiającą ustalenie wysokości dochodu z prowadzonej działalności rolniczej.

Na podstawie ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969, z późn. zm.) Prezes Głównego Urzędu Statystycznego zobowiązany jest do ogłaszania, na podstawie danych statystycznych, wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach z 1 ha przeliczeniowego. Zgodnie z Obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 września 2006 r. w sprawie wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego w 2005 r. (Dz. Urz. GUS Nr 9, poz. 60), dochód ten wyniósł 1844 zł.

Należy podkreślić, iż wysokość dochodu ogłaszana na podstawie danych statystycznych w danym roku, dotyczy zawsze roku poprzedniego. Jak wynika z informacji uzyskanej z GUS przyjęcie powyższego trybu wynika z faktu, że ostateczne oszacowanie produkcji rolnej i dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych za dany rok jest możliwe dopiero we wrześniu roku następnego. Począwszy od 1990 r. dochody do dyspozycji gospodarstw indywidualnych w rolnictwie szacowane są przez Główny Urząd Statystyczny na podstawie danych statystycznych według metody powszechnie stosowanej w krajach Unii Europejskiej, zgodnej z zasadami systemu rachunków narodowych SNA 93 (System of National Acconts 1993) i ESA 95 (European System of Accounts 1995), odpowiednio dostosowanej do warunków polskich. Metoda ta polega na oszacowaniu, na podstawie bilansów poszczególnych produktów rolnych w podziale na kierunki rozdysponowania produkcji końcowej w indywidualnych gospodarstwach rolnych, na którą składają się: przychody z produkcji towarowej, spożycie naturalne, przyrost zapasów produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz przyrost stada. Produkcja końcowa pomniejszona o zakup towarów i usług na cele bieżącej produkcji stanowi wartość dodaną brutto. Wartość dodana brutto powiększona o inne przychody związane bezpośrednio z produkcją, o saldo kredytów oraz o dochody przeznaczone na inwestycje nieprodukcyjne i pomniejszona o sumę obciążeń finansowych oraz akumulację rzeczową stanowi dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Przedstawiony powyżej sposób odliczania dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych jest taki sam we wszystkich latach i szczegółowe dane statystyczne stanowiące podstawę do obliczania dochodu znajdują się w GUS.

Na podstawie § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 1996 r. w sprawie szczegółowych kierunków działań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz sposobów ich realizacji (Dz. U. Nr 16, poz. 82 z późniejszymi zmianami), za zgodą Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa może stosować dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych udzielonych na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, znajdujących się na obszarach dotkniętych klęską suszy, nadmiernych opadów atmosferycznych, powodzi, gradobicia, wymarznięcia, huraganu, pożaru, osuwisk ziemi lub plagi gryzoni w wysokości poniesionych strat. Warunkiem uruchomienia powyższej procedury jest dokonanie oszacowania strat przez komisję powołaną przez wojewodę w ciągu 30 dni od dnia stwierdzenia skutków klęski m.in. suszy, powodzi, nadmiernych opadów atmosferycznych, huraganu.

W przypadku ww. kredytów mają zastosowanie uproszczone procedury ich udzielania. Powyższe kredyty są przeznaczone na zakup m.in. nawozów, kwalifikowanego materiału siewnego i sadzeniakowego, paliwa, środków ochrony roślin itp. Producent rolny może sfinansować środkami z kredytu klęskowego zakup materiałów i środków trwałych dokonany w okresie od zaistnienia klęski a przed uzyskaniem kredytu. Kredyty udzielane są (obrotowe na okres do 24 miesięcy, a inwestycyjne od 5 do 8 lat) ze środków bankowych i są oprocentowane obecnie dla kredytobiorcy w wysokości 1,2 w skali roku.

W celu ułatwienia producentom rolnym dotkniętym w roku bieżącym klęskami, zwłaszcza suszy wydłużony został do 5 lat okres spłaty zaciągniętych kredytów obrotowych na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej poszkodowanych w wyniku klęsk.

W obecnie obowiązujących zasadach stosowania dopłat do oprocentowania kredytów klęskowych stworzono podstawy prawne, aby w sytuacji trudności ze spłatą kredytu klęskowego, udzielonego na podstawie § 20 w/w rozporządzenia Rady Ministrów, bank kredytujący na wniosek kredytobiorcy mógł po upływie umownego okresu stosowania przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dopłat do jego oprocentowania, przekwalifikować pozostałą do spłaty część kredytu na warunki komercyjne, bez konieczności zwrotu zastosowanych przez Agencję dopłat.

Ponadto Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa może udzielać gwarancji lub poręczeń spłaty kredytów bankowych na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, znajdujących się na obszarach dotkniętych klęską suszy, gradobicia, nadmiernych opadów atmosferycznych, osuwisk ziemi, wymarznięcia, powodzi, huraganu, pożaru lub plagi gryzoni. O udzielenie gwarancji lub poręczenia kredytu klęskowego mogą ubiegać się podmioty, które spełniają warunki do uzyskania kredytu klęskowego, posiadają zdolność kredytową, a którym bank kredytujący nie może przyznać kredytu klęskowego ze względu na brak pełnego, wymaganego procedurami banku kredytującego, zabezpieczenia oraz dokonają zabezpieczenia przyznanego poręczenia w formie weksla in blanco a przyznanej gwarancji w formie - weksla in balnco oraz w dodatkowej formie ustalonej z Agencją. Z tytułu udzielanych poręczeń i gwarancji pobierana jest prowizja w wysokości 0,8% kwoty udzielonego poręczenia lub gwarancji.

Według stanu na dzień 25 października br. wojewodowie złożyli do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi 53 wnioski o wyrażenie zgody na uruchomienie procedury w zakresie preferencyjnych kredytów dla 630.036 gospodarstw rolnych poszkodowanych wskutek tegorocznej suszy ubiegających się o kredyty preferencyjne, na łączną kwotę strat w tych gospodarstwach w wysokości 5.260.836,2 tys. zł, na łącznej powierzchni 8,5 mln ha użytków rolnych. Zgody na uruchomienie procedury preferencyjnego kredytowania stosownie do ww. wniosków wojewodów zostały już przekazane do Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wnioski wojewodów o uruchomienie procedury preferencyjnych kredytów na wznowienie produkcji po klęskach, w tym zwłaszcza suszy są uruchamiane na bieżąco bez zbędnej zwłoki.

Ustawą z dnia 7 lipca 2005 r. o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych oraz zwierząt gospodarskich (Dz. U. nr 150, poz. 1249 ze zm.) od 1 stycznia 2006 r. wprowadzony został system ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich z dofinansowaniem z budżetu państwa do składek producentów rolnych z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia od wystąpienia następujących zdarzeń losowych:

• dla produkcji roślinnej (tj. upraw - zbóż, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, ziemniaków i buraków cukrowych): huraganu, powodzi, deszczu nawalnego, gradu, piorunu, obsunięcia się ziemi, lawiny, suszy, ujemnych skutków przezimowania lub przymrozków wiosennych,

• dla produkcji zwierzęcej (tj. bydła, koni, owiec, kóz i świń): huraganu, powodzi, deszczu nawalnego, gradu, piorunu, obsunięcia się ziemi, lawiny, uboju z konieczności.

Wysokość dopłat do składek ubezpieczeń określa rozporządzenie Rady Ministrów z 21 marca 2006 r. (Dz. U. Nr 52, poz. 381) w sprawie wysokości dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w 2006 r., w którym ustalona w 2006 r. dopłata do składki z tytułu ubezpieczenia:

1) upraw zbóż, kukurydzy, rzepaku lub rzepiku - wynosi 40% składki do 1 ha uprawy;

2) upraw ziemniaków lub buraków cukrowych - wynosi 35% składki do 1 ha uprawy;

3) koni - wynosi 45% składki do 1 sztuki;

4) bydła, owiec, kóz lub świń - wynosi 50% składki do 1 sztuki.

Zgodnie z ww. ustawą Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zawarł z pięcioma zakładami ubezpieczeń umowy w sprawie dopłat ze środków budżetu państwa do składek z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia z producentami rolnymi od ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych w rolnictwie, tj. z PZU S.A. w Warszawie, Towarzystwem Ubezpieczeń Allianz Polska S.A. w Warszawie, Towarzystwem Ubezpieczeń Wzajemnych TUW w Warszawie, Concordia Polska TUW w Poznaniu, Towarzystwem Ubezpieczeń i Reasekuracji Warta S.A. w Warszawie.

Ustawą z dnia 27 kwietnia br. o zmianie ustawy o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, od 2007 r. będą mogły być stosowane z budżetu państwa dopłaty do składek z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia:

• upraw chmielu, warzyw oraz drzew i krzewów owocowych od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie ziemi, lawinę, suszę oraz ujemne skutki przezimowania lub przymrozków wiosennych,

• drobiu od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę oraz uboju z konieczności.

W związku z problemami związanymi z wdrażaniem w roku bieżącym systemu ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich na podstawie obecnie obowiązującej ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, który uwzględnia dotychczasowe doświadczenia w zakresie wdrażania systemu dotowanych z budżetu państwa ubezpieczeń oraz ma na celu objęcie jak największej liczby producentów rolnych dopłatami do składek z tytułu zawarcia umowy ubezpieczenia.

W projekcie ustawy przewiduje się m.in.:

• możliwość ubezpieczania upraw roślin i zwierząt od wszystkich określonych w ustawie ryzyk lub wybranych przez producenta rolnego, np. występujących najczęściej na danym obszarze,

• doprecyzowanie zakresu odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za powstałe szkody

• uszczegółowienie wysokości dopłat w zależności od rodzaju upraw oraz składki taryfowej stanowiącej % sumy ubezpieczenia, przy czym do uzgodnień międzyresortowych zaproponowano dwa warianty,

• wprowadzenie systemu obowiązkowych ubezpieczeń w przypadkach określonych w ustawie.

Zgodnie z informacją uzyskaną z Ministerstwa Finansów, resort ten nie znajduje uzasadnienia i nie przewiduje zmian przepisów w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w zakresie przyznawania subwencji wyrównawczej dla gmin.

Z poważaniem

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

SEKRETARZ STANU

Marek Zagórski

Oświadczenie skierowane do prezesa Rady Ministrów Jarosława Kaczyńskiego

Szanowny Panie Premierze!

Wnioskuję o wsparcie finansowe z budżetu państwa przewozów regionalnych PKP oraz szczególne zainteresowanie się tym problemem. Jestem świadomy faktu, że sprawa finansowania przewozów regionalnych leży w rękach sejmików wojewódzkich, ale biorąc pod uwagę ich dotychczasowe postępowanie, nie trudno zauważyć, że sejmiki dążą do zlikwidowania przewozów regionalnych, gdyż ich finansowanie jest dla sejmików niewygodne.

Upadek przewozów regionalnych będzie nieuchronnie prowadzić do podziału na Polskę A i Polskę B.

Dawniej wokół kolei rozwijały się miasta i wsie, dziś młodzież nawet nie może swobodnie dojechać do szkoły czy pracy. Nie można dopuścić do tego, by proces ten nadal postępował.

Proszę o należyte ustosunkowanie się do wnioskowanego problemu.

Z poważaniem

Stanisław Kogut
senator RP

Warszawa, dnia 3 listopada 2006 r.

Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu RP

ustosunkowując się do oświadczenia Pana Senatora Stanisława Koguta (BPS/DSK-043-657/06 z dnia 3 października 2006 r.), skierowanego do Prezesa Rady Ministrów, w sprawie wsparcia finansowego z budżetu państwa przewozów regionalnych uprzejmie informuję, że brak jest na to podstaw prawnych.

Spółka PKP Przewozy Regionalne świadcząc usługi publiczne w zakresie pasażerskich regionalnych przewozów kolejowych na zlecenie samorządów województw nie była finansowana w odpowiednim stopniu. Nie były też dofinansowane przez Ministra właściwego do spraw transportu przewozy międzywojewódzkie pomimo, że do 30 kwietnia 2004 r. była taka ustawowa możliwość. Narastający od momentu powstania Spółki deficyt, stanowiący różnicę pomiędzy uzasadnionymi wydatkami a przychodami ze sprzedaży biletów i dotacji Organizatorów przewozów, doprowadził do fatalnej sytuacji ekonomicznej.

Dostrzegając wagą problemów kolejnictwa resort transportu opracował już w lutym br. "Strategię dla transportu kolejowego do roku 2009", w której istotnym elementem jest kwestia oddłużenia i usamorządowienia przewozów regionalnych. Ze względu na brak zgody Ministerstwa Finansów na jednorazowe i całkowite oddłużenie spółki PKP Przewozy Regionalne z budżetu państwa resort transportu przedstawił nową propozycję rozwiązania tego problemu. Ministerstwo Transportu nie przewiduje finansowania przewozów regionalnych z budżetu państwa, zamierza natomiast doprowadzić do pokrycia różnicy pomiędzy uzasadnionymi wydatkami, poniesionymi przez PKP Przewozy Regionalne na świadczenie usług publicznych w latach 2001 - 2006, a przychodami uzyskanymi z tytułu wykonywania przewozów w tym okresie. Rekompensata ta będzie wypłacona przy wykorzystaniu instytucji Funduszu Kolejowego. Środki pochodzące z opłaty paliwowej (20%), części akcyzy przeznaczonej na finansowanie transportu lądowego oraz kredytów lub obligacji gwarantowanych przez Skarb Państwa będą przeznaczone w części na spłatę zadłużenia PKP Przewozy Regionalne w stosunku do PKP PLK S.A. oraz pozostałych wierzycieli z Grupy PKP (PKP CARGO S.A., PKP S.A. PKP Energetyka S.A.). Taki model wsparcia Spółki pozwoli na zasilenie jej w środki finansowe o wielkości około 1,5 mld PLN.

Resort jest na etapie konsultowania projektu ustawy zmieniającej ustawę o Funduszu Kolejowym z Ministerstwem Finansów oraz Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Z upoważnienia

MINISTRA TRANSPORTU

Mirosław Chaberek

Podsekretarz Stanu

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Moje oświadczenie kieruję do pana prezesa Rady Ministrów Jarosława Kaczyńskiego.

Chodzi o podjęcie przez rząd prac nad umową o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi. Sprawa ta od wielu lat nurtuje Polaków pracujących i mieszkających w Stanach Zjednoczonych. Ostatnio, kiedy pan prezes był w Chicago, jeden z naszych obywateli tam mieszkających nie mógł tego pytania zadać bezpośrednio, ponieważ było mało czasu, przesłał je więc do pana Franka Spuli, prezesa Kongresu Polonii Amerykańskiej. I ono dotarło do mnie razem z prośbą o przedstawienie tego problemu. Ludzie, którzy pracowali w Polsce czasami wiele lat, a później przenieśli się do Stanów Zjednoczonych, nie mają zabezpieczenia emerytalnego ani z Polski, ani ze Stanów Zjednoczonych. Polska ma podpisane takie umowy z wieloma krajami. Dzisiaj też mieliśmy z tym do czynienia, kiedy wyrażaliśmy w uchwale zgodę na ratyfikację takiej umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Macedonii. To jest przykład takiej standardowej umowy, która reguluje tego typu kwestie pomiędzy państwami Unii a państwami spoza Unii. Myślę, że taka standardowa umowa mówiąca o objęciu ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu choroby i macierzyństwa, emerytalnym i rentowym, z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, o zasiłkach dla bezrobotnych, a także o zasiłkach rodzinnych, rozwiązałaby te problemy, z którymi borykają się Polacy pracujący w Stanach Zjednoczonych czy przesiedlający się do nich lub powracający później ze Stanów Zjednoczonych do Polski.

Gdyby rząd zechciał się nad tym problemem pochylić, to na pewno Polonia amerykańska, Polacy mieszkający w Stanach Zjednoczonych byliby bardzo usatysfakcjonowani z takiego rozwiązania, standardowego i powszechnie obowiązującego w stosunkach między Stanami Zjednoczonymi a innymi krajami Unii. Dziękuję bardzo.

Warszawa, 3 listopada 2006 r.

Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

W nawiązaniu do oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Franciszka Adamczyka na 19 posiedzeniu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 28 września 2006 r., kierowanego do Prezesa Rady Ministrów Pana Jarosława Kaczyńskiego, w sprawie podjęcia przez Rząd prac nad umową o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Społecznej uprzejmie wyjaśniam, co następuje:

Minister Pracy i Polityki Społecznej, w którego obszarze kompetencji leży zawieranie umów w zakresie zabezpieczenia społecznego, od czerwca ubiegłego roku jest w pełni przygotowany do negocjacji takiej umowy ze Stanami Zjednoczonymi.

Z propozycją zawarcia umowy, ograniczonej do unikania podwójnego opłacania składek przy przejściowym wykonywaniu pracy w drugim państwie, wyszła 10 września 2003 r. podczas dwustronnych konsultacji konsularnych Strona amerykańska, o czym Ministerstwo Spraw Zagranicznych poinformowało Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

Po zapoznaniu się z tą propozycją, mając na względzie problemy związane z transferem świadczeń rodzinnych ze Stanów Zjednoczonych (zgodnie z obowiązującymi obecnie dwustronnymi porozumieniami o transferze, zawartymi w latach pięćdziesiątych, świadczenia dla osób owdowiałych i sierot nie są transferowane do Polski), przy uwzględnieniu wniosków osób zamieszkałych w Stanach Zjednoczonych, które mają zbyt krótkie okresy ubezpieczenia w Polsce, aby ubiegać się o emerytury bądź renty, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej wyszło z propozycją zawarcia szerszej umowy.

Na początku 2004 r., za pośrednictwem Ambasadora Stanów Zjednoczonych w Polsce, który wielokrotnie kontaktował się z Ministrem Pracy i Polityki Społecznej w sprawie umowy, propozycja strony polskiej została przyjęta i po stronie polskiej podjęte zostały prace w celu przygotowania wniosku o zgodę na negocjacje umowy. Ze względu na trudności z uzyskaniem wiarygodnych i spójnych danych liczbowych, koniecznych do oszacowania skutków finansowych umowy, prace te zakończyły się z początkiem 2005 roku i w czerwcu 2005 r. Prezes Rady Ministrów udzielił zgodę na rozpoczęcie negocjacji.

Polski projekt Umowy o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, który będzie przedmiotem negocjacji, umożliwia zaliczanie okresów ubezpieczenia w obu państwach do emerytury bądź renty, z zastosowaniem zasady proporcjonalności przy wyliczaniu i wypłacie świadczeń. Oznacza to, że osoba posiadająca niewystarczający okres do uzyskania świadczenia zgodnie z prawem krajowym, a która po zliczeniu okresów w dwóch państwach spełni wymagane takim prawem warunki w obu tych państwach, będzie mogła otrzymać świadczenia cząstkowe za okresy pracy w Polsce i w Stanach Zjednoczonych. Jeżeli jednak osoba, bez zliczania okresów, spełni warunki zgodnie z prawem jednego państwa a w drugim tylko po zliczeniu okresów, otrzyma pełne świadczenie z pierwszego państwa a cząstkowe z drugiego. Projekt przewiduje też ubezpieczenie tylko w państwie delegowania podczas przejściowego wykonywania pracy w drugim z państw, a także wzajemny transfer świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Należy zaznaczy, że ze względu na znaczące koszty umowy (najliczniejsza Polonia) oraz priorytety unijne, do niedawna naszym podstawowym celem było uregulowanie stosunków w zakresie ubezpieczenia społecznego z państwami UE. Obecnie Polska uczestniczy w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego z państwami UE, EOG i Szwajcarią. Stopniowo są podejmowane działania w celu zapewnienia korzyści z przebytych okresów ubezpieczenia naszym obywatelom, którzy pracowali w Polsce i w takich państwach jak Stany Zjednoczone, Kanada (z którą trwają już negocjacje) czy Australia a nie otrzymują z tytułu tej pracy żadnych świadczeń.

Stany Zjednoczone, poinformowane o naszej gotowości do negocjacji, nieoficjalnie potwierdziły zainteresowanie umową podkreślając jednak, że ze względu na rozpoczęte już rozmowy z innymi państwami będą gotowe do rozmów z Polską nie wcześniej niż na wiosnę 2007 roku. Po tej informacji Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej rozpoczęło starania o przyśpieszenie negocjacji, wysyłając listy do osób odpowiedzialnych w Stanach Zjednoczonych za negocjacje tego rodzaju umów oraz osób mogących udzielić takim staraniom wsparcia w Sekretariacie Stanu. Za pośrednictwem Ministerstwa Spraw Zagranicznych zwróciło się także o pomoc do Ambasadora RP w Waszyngtonie Pana Janusza Reitera. Wysiłki te zostały uwieńczone sukcesem.

W dniu 12 października 2006 r. Ambasador RP w Waszyngtonie przekazał pismo Zastępcy Komisarza w Administracji Zabezpieczenia Społecznego, Pana Martina H. Gerry, z propozycją konkretnego terminu rozmów w sprawie umowy, jeszcze w 2006 roku. Tak więc pierwsza runda negocjacji umowy odbędzie się w dniach 4-8 grudnia 2006 roku w Warszawie.

Z poważaniem

Anna E. Fotyga

Oświadczenie skierowane do prezesa Rady Ministrów Jarosława Kaczyńskiego.

Szanowny Panie Premierze!

Po raz kolejny Ministerstwo Transportu przedstawia projekt priorytetowych inwestycji drogowych, kolejowych i lotniczych na lata 2007-2013. Czyni to tym razem w komunikacie nr 45 z dnia 8 września 2006 r. przeznaczonym do konsultacji społecznych w związku z Narodową Strategią Spójności.

Niestety lektura komunikatu wskazuje, iż plany inwestycji drogowych w ogóle nie przewidują budowy drogi ekspresowej S11 i tylko częściową budowę drogi S5, na odcinku Nowe Marzy - Bydgoszcz - Żnin i Poznań - Gniezno. Można zatem stwierdzić, że Ministerstwo Transportu pomija w kolejnym projekcie priorytetowych inwestycji drogowych najważniejsze szlaki komunikacyjne Wielkopolski.

Jest to tym bardziej dla mnie niezrozumiałe, że w odpowiedzi na moje oświadczenie, złożone na piątym posiedzeniu Senatu dnia 1 lutego 2006 r., minister transportu i budownictwa, wyrażając nadzieję na dalsze poparcie inwestycji, zapewniał, że budowa drogi ekspresowej S5 Poznań - Leszno - Wrocław planowana jest na lata 2010-2013.

Analizując powyższe, można odnieść wrażenie, iż brakuje tu spójnej koncepcji realizacji inwestycji drogowych. Wrażenie to potęguje fakt, że prowadzi się planowanie tych inwestycji z pominięciem kluczowych elementów, na przykład dobowego natężenia ruchu pojazdów. Są miejscowości, przez które przebiega trasa S11, gdzie w ciągu doby przejeżdża ponad dwadzieścia pięć tysięcy pojazdów, a rozważa się budową dróg, na których notuje się ponad dwukrotnie mniejsze natężenie ruchu.

Wobec powyższego proszę Pana Premiera o zajęcie się przedstawioną sprawą i rozważenie możliwości realizacji potrzebnych Wielkopolsce inwestycji w zakresie budowy dróg ekspresowych S5 i S11.

Z poważaniem

Mariusz Witczak
senator RP

Warszawa, dnia 7 listopada 2006 r.

Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu RP

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na oświadczenie Pana Senatora Mariusza Witczaka z dnia 28 września br., dotyczące planów budowy dróg ekspresowych S5 i S11 na obszarze województwa wielkopolskiego, uprzejmie przekazuję stanowisko Ministra Transportu.

Prace nad planem inwestycyjnym do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 są bardzo zaawansowane, ale nie zostały jeszcze zakończone. Potrzeby w zakresie budowy i modernizacji infrastruktury transportowej wielokrotnie przewyższają wielkość dostępnych środków i w latach 2007-2013 możliwe będzie jedynie zaspokojenie najpilniejszych potrzeb.

Wstępny plan inwestycyjny na lata 2007-2013 przewiduje budowę czterech odcinków drogi S-5, które znajdują się w sieci TEN-T. Są to odcinki Nowe Marzy - Bydgoszcz, Bydgoszcz - Żnin, Żnin - Gniezno oraz Gniezno - Poznań (węzeł "Kleszczewo"). Całkowity koszt tych inwestycji jest szacowany na ok. 740 mln euro. Projekty zostaną zrealizowane w ramach działania 6.1. Rozwój sieci drogowej TEN-T.

Należy dodać, że w 2006 r. przeznaczono środki na prowadzenie prac przygotowawczych do realizacji inwestycji na drodze S5 w wysokości 14 mln zł, z czego na terenie Wielkopolski wartość ta wyniesie ok. 9 mln zł, w tym na Wschodnią Obwodnicę Poznania 7,2 mln zł.

Struktura środków unijnych przeznaczonych w PO Infrastruktura i Środowisko na transport niezwykle silnie faworyzuje inwestycje znajdujące się w sieci TEN-T. Pomimo, że sieć ta obejmuje większość dróg o największym natężeniu ruchu w Polsce, część dróg o dużym natężeniu ruchu oraz dróg o istotnym znaczeniu z punktu widzenia rozwoju regionalnego znajduje się poza tą siecią. W latach 2007-2013 94% środków unijnych przeznaczonych na transport będą stanowiły środki Funduszu Spójności, z których mogą być finansowane wyłącznie drogi znajdujące się w sieci TEN-T. Jedynie 6% środków to środki z EFRR, przeznaczone do finansowania dróg znajdujących się poza tą siecią.

Droga S-11 w całości znajduje się poza siecią TEN-T i tym samym nie ma możliwości sfinansowania tej inwestycji w latach 2007-2013 w ramach PO Infrastruktura i Środowisko. Ministerstwo Transportu zdaje sobie w pełni sprawę ze znaczenia tej drogi dla rozwoju nie tylko Wielkopolski, ale i całego kraju. Dlatego już w latach 2006-2008 uruchomiono finansowanie odcinka Poznań - Kórnik wyłącznie ze środków Krajowego Funduszu Drogowego. W latach 2007-2013 będą kontynuowane rozpoczęte już w 2006 roku prace przygotowawcze na wszystkich odcinkach drogi S-11.

Inne inwestycje drogowe na terenie województwa wielkopolskiego mogą być finansowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego oraz ze środków KFD. Ze środków krajowych na terenie Wielkopolski planowane są w latach 2006-2013 budowy obwodnic następujących miejscowości: Wyrzyska, Kępna, Ostrowa Wielkopolskiego, Jarocina, Nowych Skalmierzyc, Borka Wielkopolskiego, Konina, Koźmina Wielkopolskiego.

Równocześnie pragnę podkreślić, że Wielkopolska jest beneficjentem inwestycji drogowych o znacznej wartości, czego przykładem jest autostrada A2.

Jerzy Polaczek

Panie Marszałku! Szanowni Państwo!

Swoje oświadczenie kieruję do ministra skarbu, pana Wojciecha Jasińskiego, a dotyczy ono kolejnych mieszkań sprzedanych wraz z mieszkańcami.

Jest to już w tej chwili prawdziwa plaga na Śląsku. W związku z licznymi interwencjami mieszkańców budynków będących własnością spółki "Orzeł Biały" SA w Piekarach Śląskich przedkładam panu ministrowi listę pytań i zagadnień, w przypadku których chciałabym uzyskać wyczerpujące informacje.

Jaki był przebieg prywatyzacji mieszkań zakładowych spółki "Orzeł Biały" SA, zwanej w dalszej części pisma spółką, na rzecz najemców w poszczególnych latach? Liczba wniosków o wykup mieszkania zakładowego skierowanych przez najemców do spółki? Ile z tych wniosków było rozpatrzonych pozytywnie? Liczba propozycji sprzedaży mieszkania na rzecz najemcy, skierowanych przez spółkę do najemców? Ilu najemców pozytywnie odpowiedziało na propozycję i wykupiło mieszkania? Liczba mieszkań ogółem sprzedanych najemcom? Dokładne opisanie procesu wnoszenia mieszkań zakładowych aportem do agencji nieruchomości Orzeł Spółka z o.o., zwanej agencją? Które budynki i kiedy zostały wniesione do agencji? Które budynki nadal pozostają własnością spółki?

Kolejne pytania, jakie zadaję panu ministrowi. Dlaczego tylko niektóre budynki zostały wniesione aportem do agencji? Dlaczego w ogóle spółka zdecydowała się niektóre budynki wnieść do agencji, zamiast, jak to było w przypadku innych budynków, zaproponować w pierwszej kolejności najemcom wykup mieszkań? Dlaczego przed wniesieniem mieszkań aportem do agencji spółka nie złożyła propozycji wykupu mieszkań? Dlaczego mimo wniosków najemców otrzymywali oni odmowne odpowiedzi w sprawie sprzedaży mieszkań na rzecz najemców? Jakie były powody sprzedaży agencji wraz z jej majątkiem? Przebieg prywatyzacji spółki, to jest w jakim okresie Skarb Państwa był właścicielem spółki w 100%? W jakim okresie Skarb Państwa był podmiotem dominującym w odniesieniu do spółki w rozumieniu przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi? Czy, a jeśli tak, to kiedy spółka otrzymała zgodę ministra skarbu państwa na wniesienie budynków zakładowych aportem do agencji? Na jakich warunkach byłoby możliwe skorzystanie przez najemców z prawa pierwokupu?

Dodam jednocześnie, że do chwili obecnej ani spółka, ani agencja nie poinformowały oficjalnie lokatorów mieszkań zakładowych o systematycznym wnoszeniu budynków aportem do agencji i sprzedaży agencji przez spółkę prywatnej firmie z Wrocławia.

W związku z tym wszystkim proszę o jak najpilniejsze udzielenie odpowiedzi na te nurtujące pytania. Dziękuję.

Warszawa, 2006-11-09

Pan
Bogdan Borusewicz
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

Z informacji uzyskanych od Zarządu ORZEŁ BIAŁY S.A. wynika, iż: Spółka ORZEŁ BIAŁY S.A. wniosła aportem do Agencji Nieruchomości ORZEŁ Sp. z o.o. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi sukcesywnie w październiku 1999 roku, w marcu 2000 roku i w lipcu 2005 roku. Do Agencji Nieruchomości ORZEŁ Sp. z o.o., zgodnie z decyzją Spółki ORZEŁ BIAŁY S.A. wnoszono aportem tylko budynki o uregulowanym stanie prawnym, z jednoczesnym zachowaniem wszelkich procedur określonych obowiązującymi przepisami prawa.

Odrębna zgodna Skarbu Państwa na wniesienie budynków aportem do Spółki nie była wymagana, a w czasie utworzenia Agencji Nieruchomości ORZEŁ Sp. z o.o. budynki mieszkalne nie stanowiły nieruchomości tzw. fabrycznych, zgodnie z definicją obowiązującego wówczas kodeksu handlowego. Na wnoszenie aportu do Agencji Nieruchomości ORZEŁ BIAŁY S.A., o ile było to wymagane przepisami, uzyskiwał zgodę Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy.

Propozycje wykupu lokali mieszkalnych, na zasadach preferencyjnych, to jest dopuszczających obniżki cen rynkowych do 70%, ze strony ORZEŁ BIAŁY S.A. oraz Agencji Nieruchomości ORZEŁ Sp. z o.o. otrzymało 920 najemców, a z propozycji skorzystało 511 najemców.

W związku ze sprzedażą Agencji Nieruchomości ORZEŁ Sp. z o.o. Spółce HKS Sp. z o.o. zauważyć należy, iż zmienił się jedynie udziałowiec spółki. Agencja Nieruchomości ORZEŁ Sp. z o.o. nadal jest użytkownikiem wieczystym i ma prawo własności co do budynków. Procedura sprzedaży udziałów była jawna. W Pulsie Biznesu, w miesięczniku o zasięgu ogólnopolskim Polska Giełda Nieruchomości jak i dwukrotnie w Dzienniku "Rzeczpospolita" ukazały się ogłoszenia o zaproszeniu do składania pisemnych ofert na zakup udziałów. Ogłoszenia te Spółka ORZEŁ BIAŁY S.A. zamieściła również na swojej stronie internetowej. W wyniku przeprowadzonej procedury udziały zostały kupione przez HKS Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu.

Zgodę na zbycie posiadanych przez ORZEŁ BIAŁY S.A. udziałów Agencji Nieruchomości ORZEŁ Sp. z o.o. udzieliło Walne Zgromadzenie ORZEŁ BIAŁY S.A. w 2004 roku. Ostateczne warunki zbycia (w tym ustalenie ceny nie niższej niż wynikająca z aktualnej wyceny biegłego rzeczoznawcy) zostały zatwierdzone przez Radę Nadzorczą Spółki. Reprezentant Skarbu Państwa w Radzie Nadzorczej ORZEŁ BIAŁY S.A. nie sygnalizował Skarbowi Państwa ewentualnych nieprawidłowości jakie miałyby dotyczyć przedmiotowej transakcji.

ORZEŁ BIAŁY S.A. w lipcu 2006 roku zbył udziały, które posiadał w Agencji Nieruchomości ORZEŁ Sp. z o.o., a stan prawny nieruchomości w czasie sprzedaży udziałów nie uległ zmianie. Prawa i uprawnienia lokatorów mieszkań będących w dyspozycji Agencji Nieruchomości ORZEŁ Sp. z o.o. są nadal regulowane tymi samymi przepisami co przed datą zbycia udziałów.

Jednocześnie pragną poinformować, iż jak wynika z informacji posiadanych przez Skarb Państwa, Prokuratura Rejonowa w Bytomiu odmówiła wszczęcia postępowania w sprawie domniemanego popełnienia przestępstwa przez Zarząd ORZEŁ BIAŁY S.A. odnośnie sprzedaży mieszkań zakładowych z wniosku lokatorów budynku przy ulicy Chełmońskiego w Bytomiu.

Ponad powyższe pragnę zaznaczyć, iż Skarb Państwa jako akcjonariusz Spółki, posiadający 25,57% udziału w kapitale zakładowym i 1 przedstawiciela w 5-osobowej Radzie Nadzorczej nie ma faktycznych i formalnych możliwości wpływania na politykę właścicielską akcjonariusza wiodącego jak również na decyzje Rady Nadzorczej, która działa jako organ kolegialny. Pozwalam sobie podkreślić fakt, iż Skarb Państwa nie dysponuje kompetencjami ustawowymi pozwalającymi wpływać na politykę inwestycyjną prywatnych, niezależnych podmiotów prawnych, jakim pozostaje również ORZEŁ BIAŁY S.A. Ograniczenie kompetencji Skarbu Państwa tylko do takich, jakimi dysponują akcjonariusze mniejszościowi w spółkach prawa handlowego wynika z ogólnie obowiązujących przepisów prawa. Ponadto, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i Statutu Spółki, to Zarząd, powoływany przez Radę Nadzorczą, odpowiada za bieżące prowadzenie spraw Spółki i reprezentowanie jej na zewnątrz. Sprawa procedur dotyczących udostępniania na zasadach preferencyjnych mieszkań zakładowych należących do Spółki należy do spraw tzw.: "zwykłego zarządu" (o ile nie jest wymagana stosowna zgoda Walnego Zgromadzenia, np.: na zbycie nieruchomości) i podlega bieżącej kontroli Rady Nadzorczej. Należy w tym miejscu podkreślić, iż zgodnie z ksh Rada Nadzorcza nie ma prawa wydawania Zarządowi wiążących zaleceń co do prowadzenia spraw Spółki i kompetencja ta nie przysługuje również Walnemu Zgromadzeniu, tj. akcjonariuszom, w tym Skarbowi Państwa.

Przedstawiając powyższe pragnę poinformować, iż w pozostałym zakresie poruszającej przez Panią Senator problematyki, kompetentnym do przedstawienia wyjaśnień pozostaje Zarząd Spółki ORZEŁ BIAŁY S.A.

Łączę wyrazy szacunku

MINISTER

Wojciech Jasiński

Oświadczenie skierowane do ministra środowiska Jana Szyszki

Szanowny Panie Ministrze!

Działając na podstawie art. 16 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora, zwracam się do Pana Ministra z prośbą o informację, kiedy będzie wydane, w myśl art. 222 ust. 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo o ochronie środowiska (tekst jednolity DzU nr 129 poz. 902), rozporządzenie dotyczące wartości odniesienia substancji zapachowych w powietrzu i metody oceny zapachowej jakości powietrza.

Powyższy przepis był obowiązkowy począwszy od 28 lipca 2005 r., lecz zgodnie z ustawą z dnia 24 lutego 2006 r. nastąpiła zmiana i obecnie jest fakultatywny. Ale zarówno w toku prac w komisji, jak i tych na posiedzeniu Senatu przedstawicielka ministra środowiska oświadczyła, iż prace w zakresie tegoż rozporządzenia są na końcowym etapie.

Wnoszę o podanie, kiedy rozporządzenie będzie przez Pana Ministra wydane w myśl powołanego wyżej przepisu, gdyż napływają w tym zakresie interwencje od społeczeństwa.

Z poważaniem

Janusz Kubiak
senator RP

Warszawa, 2006-11-10

Pan
Ryszard Legutko
Wicemarszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na oświadczenie senatora Janusza Kubiaka z dnia 28 września br., znak: BPS/DSK-043-669/06, w sprawie braku przepisów wykonawczych do ustawy - Prawo ochrony środowiska art. 222 ust. 5 dotyczących jakości zapachowej powietrza przedstawiam następujące wyjaśnienia.

Aktualnie ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. Nr 129, poz. 902, z 2006 r. z późn. zm.¹) zawiera w artykule 222 upoważnienie fakultatywne dla Ministra Środowiska do wydania rozporządzenia w sprawie wartości odniesienia substancji zapachowych w powietrzu i metod oceny zapachowej jakości powietrza. Na podstawie tego artykułu, Minister Środowiska może wydań akt szczegółowy zawierający m.in. wartości odniesienia do substancji zapachowych. Kolejne projekty rozporządzenia w sprawie, początkowo standardów zapachowej jakości powietrza i metod oceny zapachowej jakości powietrza (art. 86 ustawy - Prawo ochrony środowiska) a następnie wartości odniesienia substancji zapachowych w powietrzu i metod oceny zapachowej jakości powietrza (art. 222 ustawy - Prawo ochrony środowiska), powstały na podstawie prac wykonanych na zlecenie Ministerstwa Środowiska w latach 2001-2003.

W resorcie środowiska opracowano dotąd kilka projektów rozporządzeń, mających na celu uregulowanie tego zagadnienia. Przeprowadzono szereg dyskusji, konsultacji merytorycznych i uzgodnień wewnątrzresortowych oraz z Ministerstwem Zdrowia i wiodącymi w tej dziedzinie ośrodkami naukowymi. W ich trakcie powstało jednak wiele wątpliwości dotyczących praktycznego zastosowanie proponowanych regulacji. Nowatorski w skali kraju charakter rozporządzenia oraz brak ogólnie obowiązujących przepisów unijnych wymagają bardzo ostrożnego podejścia do rozstrzygnięć formalnoprawnych tego zagadnienia. Między innymi dlatego też, żaden z dotychczasowo przygotowanych projektów nie został skierowany do dalszych prac w drodze uzgodnień międzyresortowych. W trakcie prowadzonych prac bierze się pod uwagę prawodawstwo oraz doświadczenia m.in.: Holandii, Niemiec, Japonii, Anglii, Walii i Szkocji.

Prace nad prawnym uregulowaniem zagadnień dotyczących standardów zapachowej jakości powietrza podejmowane są od lat w wielu krajach Unii Europejskiej i nadal nie doprowadziły do sformułowania jednoznacznych definicji pojęć i kryteriów uciążliwości zapachu. Obecnie nie istnieją ogólnie obowiązujące przepisy unijne, które ujednolicałyby podejście do tego tematu, poza normą EN 13725 (aktualnie Polski Komitet Normalizacyjny ankietyzuje polskojęzyczną wersję tej normy). W zbiorze Polskich Norm znajduje się już - przyjęta metodą uznania - wersja anglojęzyczna tej normy. Po zakończeniu prac nad polskojęzyczną wersją normy i jej zatwierdzeniu przez Prezesa PKN norma ta będzie mogła być przywoływana w krajowych przepisach prawnych. Należy tutaj wyjaśnić, że norma ta określa jedynie metodykę prowadzenia pomiarów, natomiast nie odnosi się do sposobu oceny uzyskanych wyników, jak i nie ustala dopuszczalnych wartości dla substancji zapachowoczynnych w powietrzu. Badanie uciążliwości zapachu odbywa się subiektywną metodą sensoryczną obarczoną znacznym błędem powtarzalności wyników, co może być przyczyną ciągnących się latami odwołań i skarg.

Rozważano także alternatywne rozwiązanie - przygotowanie projektu rozporządzenia na podstawie dopuszczalnych stężeń konkretnych substancji zapachowoczynnych takich, jak: amoniak, siarkowodór, merkaptany itp. Propozycja ta nie została jednak zaakceptowana. Metoda określa wartości odniesienia imiennie dla niektórych substancji w powietrzu nie rozwiązuje do końca kwestii uciążliwości zapachowej. Jakkolwiek bowiem rozporządzenie przygotowane na bazie stężeń substancji byłoby niewątpliwie łatwiejsze w przygotowaniu i w stosowaniu, niemniej jednak mogłoby być traktowane jako regulacja przejściowa, gdyż nie uwzględniałaby wszystkich aspektów uciążliwości zapachowej. Stężenia pojedynczych substancji mogą być w granicach normy, jednak występując w połączeniach, odczuwane są jako bardzo uciążliwe zapachowo. Imienne określenie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu uregulowane jest poprzez rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2003 r. Nr 1, poz.12). Rozporządzenie to określa wartości odniesienia dla 167 substancji, w tym dla wymienionych imiennie takich substancji zapachowoczynnych, jak: aceton, amoniak, siarkowodór (ok. połowa podanych tam substancji jest zapachowoczynnych).

Niezależnie od powyższego, zwracam uwagę, że kwestie ograniczania negatywnego wpływu np. ferm drobiu i trzody chlewnej na otoczenie w związku z emisją odorów regulowane są przez prawo polskie poprzez następujące akty prawne:

- ustawa z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. Nr 89, poz. 991 z późn. zm.) reguluje zasady postępowania z nawozami naturalnymi,

- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie szczególnych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. z 2003 r. Nr 4, poz. 44) wydane na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zmianami),

- ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016, z późn. zm.) daje natomiast delegację do wydania rozporządzenia określającego warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie, uwzględniając m.in. kwestie ochrony środowiska. Korzystając z tej delegacji Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w roku 1997 wydał rozporządzenie z dnia 7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 132, poz. 877), które reguluje m.in. sprawy związane z konstrukcją i usytuowaniem obiektów budowlanych (zbiorniki i płyty na odchody zwierzęce), w których prowadzona jest produkcja zwierzęca. Obecnie trwają prace nad nowelizacją tego rozporządzenia, mające na celu dostosowanie jego zapisów do wymogów prawa unijnego - stosowanie najlepszych dostępnych technik. Resort środowiska zaproponował zwiększenie minimalnych odległości zbiorników na płynne odchody zwierzęce i płyt gnojowych od budynków mieszkalnych czy bezpośredniego otoczenia domostw,

- funkcjonuje także Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej również odnoszący się do zagadnień odorów i ich ograniczania.

Resort środowiska, korzystając z ww. upoważnienia z ustawy - Prawo budowlane analizuje, jakie dodatkowe kwestie należy jeszcze regulować w drodze rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie, jako sposobu normowania zagadnień ograniczania uciążliwości odorowych. Rozpatrywana jest również możliwość wprowadzenia nowych rozwiązań prawnych, wykraczających poza ww. delegację ustawy - Prawo budowlane w drodze nowelizacji stosowanych ustaw. Resort środowiska zaproponował wprowadzenie zapisów regulujących sprawy z zakresu usytuowania obiektów budowlanych mogących powodować uciążliwości zapachowe do projektu nowej ustawy o planowaniu przestrzennym. Kwestie te powinny być już uregulowane na etapie sporządzania dokumentów planistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem udziału społeczności lokalnych przy sporządzaniu tych dokumentów.

Obejmuje to:

1. Określanie warunków lokalizacji dla obiektów budowlanych mogących powodować uciążliwości zapachowe dla istniejącej lub planowanej zabudowy mieszkalnej, zagrodowej lub innej wrażliwej z powodu tych uciążliwości, w szczególności odległości minimalizujących wpływ tych obiektów.

2. Zagwarantowanie wyeliminowania wpływu obiektów uciążliwych zapachowo na tereny objęte planem zagospodarowania przestrzennego w przypadku jego zmiany (np. zakaz zabudowy, mieszkalnej, zagrodowej, rekreacyjnej).

3. Analizę uciążliwości zapachowych powodowanych eksploatacją instalacji na danym terenie przy uchwalaniu każdego z planów zagospodarowania przestrzennego.

4. Zobowiązanie organów gminy do zarządzania planowaniem przestrzennym z uwzględnieniem zagadnień związanych z ewentualną uciążliwością zapachową.

5. Obligatoryjne uchwalenie planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów, gdzie przewidywana jest lokalizacja obiektów uciążliwych zapachowo.

Na bazie wykonanych opracowań, projektów i konsultacji rysują się dwa podstawowe kierunki rozwiązań problemu odorów w środowisku i w tych kierunkach będą prowadzone prace:

- ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, dająca delegację do wydania rozporządzenia określającego warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie, uwzględniając m. in. kwestie ochrony środowiska, w tym odorów oraz możliwość wprowadzenia obowiązku stosowania najlepszych dostępnych technik,

- wyraźne zaadresowanie, jak to ma miejsce w ww. krajach UE, problemu odorów do najniższego szczebla samorządu terytorialnego, pozostawiając w jego gestii kontrolę zagadnień do rozstrzygnięcia w zakresie ochrony środowiska, kierując się zasadą znajdowania kompromisu pomiędzy lokalną społecznością, a zakładami produkcyjnymi, usługowymi na danym terenie (np. w formie referendum) jako organu właściwego do spraw lokalizacji inwestycji.

Konieczność ujęcia subiektywnych odczuć, jakimi są negatywne wrażenia zapachowe, w formę obiektywnych i właściwych w każdych warunkach standardów i procedur jest zadaniem bardzo złożonym. Nowatorski w skali kraju charakter pracy i konieczność przeprowadzenia szeregu dyskusji merytorycznych dotyczących problemu substancji złowonnych wymaga jednak bardzo ostrożnego i wyważonego podejścia do rozstrzygnięć formalnoprawnych tego zagadnienia.

Z poważaniem

MINISTER ŚRODOWISKA

Prof. dr hab. Jan Szyszko

¹ zmiany ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 1609 poz. 1199, poz. 1217.