Oświadczenie skierowane do ministra budownictwa Antoniego Jaszczaka oraz do głównego inspektora nadzoru budowlanego Marka Naglewskiego

Do mojego biura senatorskiego zgłosili się Maria i Jan Hartlińscy, zamieszkali w Częstochowie przy ulicy Botanicznej 23 mieszkania 25. Proszą o interwencję w sprawie wydania zezwolenia na użytkowanie budynku mieszkalnego mieszczącego się na działce przy ulicy Wyszyńskiego 137a w Częstochowie. Mimo że budowa budynku została ukończona w 1992 r., zezwolenie na jego użytkowanie do dnia obecnego nie zostało wydane.

Krótko, w czym rzecz. W 2000 r. powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego dokonał dwukrotnie oględzin budynku przy ulicy Wyszyńskiego 137a. W ich wyniku wydał decyzję 7 sierpnia 2000 r. w oparciu o nowe prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r., mimo że podczas budowy obowiązywało stare prawo budowlane, ustawa z dnia 24 października 1974 r.

Decyzja zobowiązywała Hartlińskich do wykonania określonych czynności, które nie dotyczyły natury technicznej budynku, lecz złożenia odpowiednich dokumentów, w celu uzyskania pozwolenia na jego użytkowanie.

Państwo Hartlińscy wykonali czynności nakazane decyzją, wobec czego stwierdzono możliwość wystąpienia do wydziału urbanistyki i administracji architektoniczno-budowlanej z wnioskiem o pozwolenie na użytkowanie budynku - jest to potwierdzone pismem PINB z dnia 17 stycznia 2001 r.

W międzyczasie, po uprawomocnieniu się decyzji z dnia 7 sierpnia 2000 r., w dniu 17 października 2000 r. Śląski Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Częstochowie - organ II instancji - dokonał, bez podstawy prawnej, trzecich z kolei oględzin, stwierdzając, iż budynek nadaje się do użytkowania.

W oparciu o pismo powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego z dnia 21 grudnia 2001 r. państwo Hartlińscy dnia 7 marca 2002 r. wystąpili z wnioskiem do prezydenta miasta Częstochowy o wydanie pozwolenia na użytkowanie budynku mieszkalnego. Prezydent miasta Częstochowy decyzją z dnia 2 kwietnia 2002 r. odmówił wydania pozwolenia na użytkowanie, opierając się na czwartych już z kolei oględzinach, przeprowadzonych 5 kwietnia 2002 r., a więc trzy dni po wydaniu decyzji. Od tak zajętego stanowiska organu I instancji Hartlińscy odwołali się pismem z dnia 22 kwietnia 2002 r. do wojewody śląskiego - organ II instancji, Śląski Urząd Wojewódzki, Wydział Rozwoju Regionalnego w Częstochowie - za pośrednictwem urzędu miasta, zaskarżając decyzję w całości i wnosząc o jej uchylenie.

Po kolejnych oględzinach przeprowadzonych przez organ II instancji, ŚUW WRR w Częstochowie, które miały miejsce 21 maja 2002 r., w trybie przedłużonego postępowania wydana została decyzja z dnia 13 grudnia 2002 r., uchylająca decyzję I instancji, prezydenta miasta Częstochowy, z dnia 2 kwietnia 2002 r. i umarzająca postępowanie w I instancji w sprawie ubytkowania budynku z wniosku państwa Hartlińskich z dnia 7 marca 2002 r. Nie moc pogodzić się z tą decyzją, państwo Hartlińscy pismem z dnia 9 stycznia 2003 r. wnieśli o wznowienie postępowania z wniosku z dnia 7 marca 2002 r., przedstawiając nowe okoliczności.

Organ II instancji, Śląski Urząd Wojewódzki, Wydział Rozwoju Regionalnego w Częstochowie, postanowieniem z dnia 20 stycznia 2003 r. wznowił postępowanie o wydanie pozwolenia na użytkowanie z wniosku z dnia 7 marca 2002 r. Pismem z dnia 30 stycznia 2003 r. pierwszy wicewojewoda śląski dokonał zaleceń w trybie pilnym, które jednak nie zostały wykonane.

Decyzja wojewody śląskiego z dnia 14 marca 2003 r. odmawia uchylenia decyzji ostatecznej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, Wydziału Rozwoju Regionalnego w Częstochowie z dnia 13 grudnia 2002 r. - decyzja wydana z naruszeniem przepisów o właściwości organu. Od tej decyzji państwo Hartlińscy odwołali się pismem z dnia 25 marca 2003 r. do głównego inspektora nadzoru budowlanego w Warszawie. Ich skarga została przekazana do Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, Wydziału Rozwoju Regionalnego w Częstochowie, który pismem z dnia 7 kwietnia 2003 r. zajął następujące stanowisko: "przeszkodą w uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie budynku był przede wszystkim brak przyłącza kanalizacji sanitarnej, którego państwo Hartlińscy nie wykonali". O wykonaniu przyłącza kanalizacji sanitarnej powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego został powiadomiony przez państwa Hartlińskich po otrzymaniu protokołu odbioru w dniu 17 października 2003 r.

Decyzja dotycząca użytkowania lokalu mieszkalnego przy ulicy Wyszyńskiego 137a w Częstochowie nie została wydana do dziś. Dołączam dokumentację, z której jasno wynikają nieprawidłowości i rażące naruszanie prawa w przedstawionej sprawie.

Spodziewam się podjęcia odpowiednich czynności, które wyjaśnią sytuację państwa Marii i Jana Hartlińskich z Częstochowy.

Czesław Ryszka

Szanowny Panie Marszałku,

Reasumując - na obecnym etapie postępowania przedmiotowa sprawa należy do właściwości Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla m. Częstochowy oraz Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego - jako organu II instancji wyłącznie właściwego do oceny - w zakresie nadzoru merytorycznego - postępowania administracyjnego organu powiatowego.

Z upoważnienia

GŁÓWNEGO INSPEKTRORA

NADZORU BUDOWLANEGO

ZASTĘPCA GŁÓWNEGO INSPEKTORA

NADZORU BUDOWLANEGO

Robert Dziwiński

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Naruszanie praw pracowniczych przez pracodawców, w szczególności prawa do wynagrodzenia i ochrony prawa do wypoczynku, stało się w Polsce powszechne. Wskazują na to ustalenia Państwowej Inspekcji Pracy. Skutkiem tych naruszeń była skarga NSZZ "Solidarność" złożona w Międzynarodowej Organizacji Pracy.

Jedną z przykładowych spraw, w której pracodawca wszelkimi środkami broni naruszającego prawo członka średniej kadry kierowniczej, jest sprawa zakładów "Frito Lay" z Grodziska Mazowieckiego, gdzie pracownice, które nie godzą się na molestowanie seksualne w miejscu pracy, usuwane są z pracy, a zakład pracy wspiera obronę ich kierownika przed sądem.

Zwracam się do pana ministra sprawiedliwości o objęcie tego procesu sądowego szczególnym nadzorem. Proszę też pana ministra o poinformowanie, czy wobec notorycznych naruszeń praw pracowniczych przygotowywana jest strategia zwalczania tego zjawiska. Dziękuję.

Szanowny Panie Marszałku,

Z poczynionych przez Ministerstwo Sprawiedliwości ustaleń wynika, że przed Sądem Rejonowym w Pruszkowie toczą się trzy postępowania z powództw ośmiu pracownic spółki z o.o. Frito-Lay z siedzibą w Grodzisku Mazowieckim.

Postępowanie z powództwa Beaty K. o przywrócenie do pracy, prowadzone jest w wymienionym sądzie w sprawie oznaczonej sygn. akt IV P 952/04. Sąd prowadzi obecnie postępowanie dowodowe przesłuchując kolejnych świadków. Następny termin rozprawy wyznaczony został na 20 września 2006 r., na którą zostało wezwanych sześciu świadków. Postępowanie to, na polecenie Dyrektora Departamentu Sądów Powszechnych Ministerstwa Sprawiedliwości wydane w dniu 6 marca 2006 r., zostało objęte nadzorem administracyjnym przez Prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie. W wyniku podjętych działań nadzorczych do Departamentu nadsyłane są comiesięczne sprawozdania z przebiegu postępowania. Ponadto, zarządzeniem przewodniczącego IV Wydziału Pracy Sądu Rejonowego w Pruszkowie sędzia referent został zobowiązany do zintensyfikowania czynności procesowych, tak ażeby możliwe było zakończenie sprawy w rozsądnym terminie, przy czym terminy odraczania rozpraw nie mogą, co do zasady, przekraczać jednego miesiąca. Sprawa ta pozostanie w nadzorze do czasu jej prawomocnego zakończenia.

Pozostałe dwa postępowania toczą się z powództw pracownic o uchylenie się od skutków prawnych oświadczeń woli w przedmiocie rozwiązania umowy o pracą z pozwaną spółką za porozumieniem stron, jako złożonych pod wpływem bezprawnej groźby oraz o dopuszczenie do pracy - alternatywnie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach. Sprawy te wpłynęły do Sądu Rejonowego w Pruszkowie w dniu 6 stycznia 2005 r. Sąd połączył do łącznego rozpoznania sprawę z powództwa Marzeny P. ze sprawami z powództw: Elżbiety Rz., Doroty H., Marii M. i Barbary W. Sprawa ta zarejestrowana jest pod sygn. akt IV P 12/05. Dotychczasowy tok postępowania wskazuje, iż toczy się ono sprawnie. Na kolejnych rozprawach są przeprowadza postępowanie dowodowe celem wszechstronnego zbadania zasadności zgłoszonych roszczeń. Następna rozprawa została wyznaczona na dzień 21 września 2006 r., na którą wezwano czterech świadków.

Odrębnie rozpoznawana sprawa, oznaczona sygn. akt IV P 13/05, toczy się przed tym sądem z powództw Grażyny C. i Aleksandry Z. Sąd, podobnie jak w wyżej wymienionej sprawie, przeprowadza na kolejnych rozprawach dowody z zeznań świadków. Następna rozprawa, na którą wezwano 4 świadków, wyznaczona została na dzień 4 października 2006 r.

Z uwagi na fakt, iż wymienione postępowania toczą się sprawnie, podejmowanie środków z zakresu nadzoru administracyjnego jest na obecnym ich etapie zbędne.

Pragnę w tym miejscu wyjaśnić, iż nadzór Ministra Sprawiedliwości nad działalnością administracyjną sądów, przewidziany w art. 9 i 39 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) wykonywany jest w oparciu o przepisy rozporządzenia z dnia 25 października 2002 r. w sprawie trybu i sposobu sprawowania nadzoru nad działalnością administracyjną sądów (Dz. U. Nr 187, poz. 1564 ze zm.). W ramach czynności z zakresu nadzoru administracyjnego nie jest możliwe merytoryczne badanie zasadności czynności podejmowanych przez sąd związanych ze sposobem rozstrzygnięcia sprawy, jak również ocena wydanych orzeczeń podlegających kontroli w toku instancji.

Moje uprawnienia nadzorcze nad działalnością administracyjną sądów, przewidziane w powołanym wyżej rozporządzeniu, sprowadzają się do takich czynności, jak: ustalanie i koordynowanie kierunków nadzoru wykonywanego przez prezesów sądów, ocena planów zadań nadzorczych przedstawianych przez prezesów sądów, przeprowadzanie doraźnych wizytacji i lustracji sądów, działalności nadzorczej prezesów sądów oraz wydawanie odpowiednich zarządzeń, przygotowanie i analiza rocznych informacji o działalności sądów, kontrola i ocena materiałów dotyczących nadzoru wykonywanego przez prezesów sądów oraz wydawanie wiążących im dyspozycji, organizowanie narad powizytacyjnych sędziów i innych pracowników sądów. Ponadto, o ile ujawniają się okoliczności wskazujące, iż postępowania w sprawach indywidualnych prowadzone są niesprawnie lub z naruszeniem prawa, dokonywana jest bieżąca lub okresowa kontrola toku postępowania.

Wykorzystując powyższe instrumenty nadzorcze, wymienione wyżej postępowanie toczące się przed Sądem Rejonowym w Pruszkowie w sprawie oznaczonej sygn. akt IV P 952/04, zostało objęte nadzorem administracyjnym. Ponadto, pozostałe dwa postępowania, o których mowa wyżej, pozostaną w zainteresowaniu Ministerstwa, zaś o ile ujawnią się określone okoliczności przemawiające za potrzebą objęcia ich nadzorem, zostaną wykorzystane odpowiednie instrumenty w tym przedmiocie, tak, aby sprawy te zostały rozpoznane bez nieuzasadnionej zwłoki.

Odnosząc się do pytania Pani Senator, czy wobec notorycznych naruszeń praw pracowniczych przygotowywana jest strategia zwalczania tego zjawiska, uprzejmie informuję, że, w moim przekonaniu, istniejące instrumenty prawne będące w dyspozycji prokuratury i sądów uważam za wystarczające w tym przedmiocie.

Pragnę nadto zauważyć, że bieżący nadzór i kontrola przestrzegania przez pracodawców przepisów prawa pracy należy do kompetencji Państwowej Inspekcji Pracy, współpracującej w razie potrzeby z organami Policji.

W podsumowaniu wyrażam głębokie przekonanie, że powyższe informacje zaspokajają oczekiwania Pani Senator wyrażone w przesłanym oświadczeniu.

z upoważnienia

MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI

Krzysztof Józefowicz

PODSEKRETARZ STANU

Oświadczenie skierowane do ministra obrony narodowej Radosława Sikorskiego

Panie Ministrze!

Na podstawie art. 16 ust. 1 i art. 49 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (DzU Nr 221 pozycja 2199 z późniejszymi zmianami) zwracam się do Pana Ministra z prośbą o informację odnośnie do przyszłości kompleksu koszarowego po byłej Jednostce Wojskowej Nr 1956 w Ostrowie Wielkopolskim, rozwiązanej decyzją Ministra Obrony Narodowej w 2004 r.

W skład obiektu po byłej jednostce wojskowej wchodzi szereg budynków i terenów powojskowych, które z chwilą likwidacji jednostki JW. 1956 zostały przekazane do dyspozycji Agencji Mienia Wojskowego.

Od czasu przejęcia majątku dawnej JW. 1956 przez AMW szereg instytucji podejmowało starania o przejęcie nieruchomości wchodzących w skład koszar na własne potrzeby, jednak próby te zakończyły się niepowodzeniem.

Jedną z tych instytucji jest Centralny Zarząd Służby Więziennej, który planuje utworzyć tam ośrodek szkolenia personelu Służby Więziennej.

Dodatkową przesłanką uzasadniającą przekazanie obiektów byłej jednostki wojskowej służbom więziennym jest istnienie w pobliskim Kaliszu Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej, co zapewniłoby kadrę dydaktyczną dla podobnego ośrodka w Ostrowie Wielkopolskim.

W tej sprawie wolę daleko idącej współpracy zgłosił również Prezydent Miasta Ostrowa Wielkopolskiego, pan Jerzy Świątek, który zadeklarował pomoc w przejęciu obiektu po JW. 1956 oraz przystąpienie przez miasto do sporządzenia planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów powojskowych w Ostrowie Wielkopolskim.

Do propozycji tej bardzo pozytywnie odniósł się też dyrektor generalny Służby Więziennej.

Podejmowane w przeszłości próby rewitalizacji terenów byłej jednostki wojskowej w Ostrowie Wielkopolskim zakończyły się niepowodzeniem. Agencja Mienia Wojskowego zrezygnowała między innymi z propozycji przekazania opisanych nieruchomości na cele więziennictwa.

Tymczasem opuszczone od prawie dwóch lat budynki byłych koszar systematycznie niszczeją, kolejna zima może doprowadzić do ich dewastacji w stopniu, który zmusiłby potencjalnego nabywcę do przeprowadzenia kapitalnego remontu przejmowanego obiektu.

Mając to na uwadze, apelujemy do Pana Ministra o poparcie działań podejmowanych przez władze miasta Ostrowa Wielkopolskiego w celu stworzenia w obiektach po byłej JW. 1956 bazy dydaktycznej dla służb więziennych.

W naszym najgłębszym przekonaniu podobne rozwiązane problemu zagospodarowania majątku powojskowego będzie korzystne zarówno dla obecnych dysponentów obiektów byłej jednostki wojskowej, jak i dla miasta Ostrowa Wielkopolskiego.

Dlatego jako senatorowie RP chcielibyśmy skierować do Pana Ministra obrony narodowej następujące pytania.

Jakie są przyczyny, dla których Agencja Mienia Wojskowego, nadzorowana przez Pana Ministra, nie znalazła sposobu na zagospodarowanie nieruchomości wchodzących w skład koszar?

I jakie działania zamierza Pan, jako Minister Obrony Narodowej, podjąć celem rozwiązania tego problemu.

Z wyrazami szacunku
Mirosław Adamczak
senator Rzeczypospolitej Polskiej
Bogdan Lisiecki
senator Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na oświadczenie złożone przez senatorów Mirosława Adamczaka i Bogdana Lisieckiego podczas 15. posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej polskiej w dniu 20 lipca 2006 r., dotyczące przyszłości kompleksu koszarowego w Ostrowie Wielkopolskim, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.

Odnosząc się do nieruchomości w Ostrowie Wielkopolskim, o które pytają senatorowie informuję, że Agencja Mienia Wojskowego przejęła ją protokołem zdawczo-odbiorczym z dnia 5 maja 2005 r., a następnie przystąpiła do regulacji stanu prawnego nieruchomości. W tym celu wygaszono zarząd Ministerstwa Obrony Narodowej i wystąpiono do właściwego miejscowo Sądu Rejonowego Wydziału Ksiąg Wieczystych celem uaktualnienia zapisów księgi wieczystej nieruchomości. Z uwagi na konieczność wydzielenia stacji transformatorowej przeprowadzony został podział geodezyjny nieruchomości, zakończony decyzją podziałową, która uprawomocniła się w dniu 18 listopada 2005 r. Po zakończeniu powyższych procedur podjęto działania mające na celu sporządzenie operatu szacunkowego, który opracowany został w marcu 2006 r.

Równocześnie do przedstawionych powyżej działań, Prezydent Ostrowa Wielkopolskiego, wystąpieniem z dnia 5 lipca 2005 r., podjął starania o nabycie nieruchomości. Jego propozycja zmierzała do zakupu obiektów przy ul. Kościuszki, za kwotę stanowiącą 10% wartości nieruchomości, wg operatu szacunkowego sporządzonego na zlecenie władz samorządowych, tj. 162 670 zł.

Z uwagi na prowadzoną z Prezydentem Miasta korespondencję w omawianej sprawie, Agencja nie podejmowała działań zmierzających do innego sposobu zagospodarowania tej nieruchomości.

Mając na uwadze przytoczone powyżej faktury, działanie AMW uznać należy za w pełni racjonalne i zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.

Odnosząc się do kwestii przejęcia nieruchomości powojskowych przez Służbę Więzienną, należy zauważyć, iż w dniu 30 czerwca br. w Ministerstwie Obrony Narodowej odbyło się spotkanie z Dyrektorem Generalnym Służby Więziennej, podczas którego przedstawiony został katalog nieruchomości pozostających w zasobie AMW, które mogłyby być przeznaczone na cele penitencjarne w 2006 r. oraz nieruchomości, które w latach 2007-2008 planowane są do przekazania Agencji. Ponadto Agencja zobowiązała się do dokonania ponownej analizy możliwości przekazania terenów i obiektów uprzednio rozpatrywanych w kontekście ich zagospodarowania przez Służbę Więzienną, w tym również przejętej do wojska nieruchomości położonej w Ostrowie Wielkopolskim.

Przedstawiając powyższe wyjaśnienia żywię nadzieję, że uzna je Pan Marszałek za wystarczające.

Oświadczenie skierowane do ministra skarbu państwa Wojciecha Jasińskiego

Szanowny Panie Ministrze!

W związku z uchwaleniem ustawy z dnia 12 maja 2006 r. o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz o zmianie innych ustaw bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania. O które przedsiębiorstwa państwowe mogą występować z wnioskami jednostki samorządu terytorialnego? W jakich powiatach i gminach zlokalizowane są wymienione podmioty gospodarcze?

Z poważaniem
Adam Biela

W odpowiedzi na oświadczenie złożone przez Pana Senatora Adama Bielę na 14. Posiedzeniu Senatu w dniu 6 lipca 2006 roku, w związku z uchwaleniem ustawy z dnia 12 maja 2006 r. o zmianie ustawy komercjalizacji i prywatyzacji oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2006 r., Nr 107, poz. 721), uprzejmie wyjaśniam:

Wspomniana przez Pana Senatora ustawa wprowadziła zapis umożliwiający organom wykonawczym jednostki samorządu terytorialnego lub związku jednostek samorządu terytorialnego wystąpienie do Ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa z uzasadnionym wnioskiem o dokonanie komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego w celu komunalizacji. Wniosek może dotyczyć jedynie tego przedsiębiorstwa państwowego, którego siedziba znajduje się na terenie wnioskowanej jednostki samorządu terytorialnego a organ stanowiący tej jednostki podjął w tej sprawie stosowną uchwałę. Ponadto, komercjalizacji w celu komunalizacji mogą zostać poddane tylko te z przedsiębiorstw państwowych, które zgodnie z art. 3, ust. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. z 2002 r., Nr 171, poz. 1397, ze zm.);

1. nie są postawione w stan likwidacji lub upadłości,

2. nie wykonują prawomocnej decyzji o podziale lub łączeniu przedsiębiorstwa państwowego,

3. nie toczy się w stosunku do nich postępowanie układowe lub bankowe postępowanie ugodowe,

4. nie wydane zostało w stosunku do nich zarządzenie o prywatyzacji bezpośredniej,

5. nie działają na podstawie ustaw innych niż ustawa o przedsiębiorstwie państwowym,

6. nie są przedsiębiorstwem wykonującym działalność gospodarczą z zakresu międzynarodowego transportu morskiego.

Z wnioskiem o komercjalizację w celu komunalizacji organy wykonawcze jednostki samorządu terytorialnego oraz związku jednostek samorządu terytorialnego mogą występować od dnia 28 lipca 2006 r., czyli od dnia wejścia w życie wymienionej przez Pana Senatora ustawy - do dnia 30 czerwca 2007 r. Do tego bowiem czasu, w świetle zapisów art. 5, Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa dokona komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych działających na podstawie ustawy z 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz.U. z 2002 r., Nr 112, ze zm.), dla których pełni funkcją organu założycielskiego. Natomiast w ww. terminie organy założycielskie przedsiębiorstw państwowych inne niż minister Skarbu Państwa, zgodnie z art. 6 wspominanej ustawy zobowiązane są złożyć Ministrowi właściwemu do spraw Skarbu Państwa wnioski o dokonanie komercjalizacji tych przedsiębiorstw.

Zaproponowane w art. 3 i w art. 4a zmiany ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji regulują warunki oraz tryb komunalizacji części akcji objętych przez Skarb Państwa w spółkach powstałych w wyniku komercjalizacji przez ich przekazanie na rzecz jednostek samorządu terytorialnego. Komunalizacja, w rozumieniu tych zapisów, polega na nieodpłatnym zbyciu przez Ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa pakietu akcji jednoosobowej spółki Skarbu Państwa. Nie może być w tym przypadku mowy o przekazywaniu jednostkom samorządu terytorialnego i ich związkom przedsiębiorstw państwowych. Konieczność zastosowania takiego trybu komunalizacji wymuszona jest zapisami ustaw ustrojowych, które z jednej strony uniemożliwiają jednostkom samorządu terytorialnego prowadzenie działalności w formie przedsiębiorstwa państwowego a z drugiej strony nie dopuszczają prowadzenia działalności komercyjnej przez jednostki samorządu terytorialnego (ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej - Dz. U. z 1997 r., Nr 9, poz. 43, ze zm.). Oznacza to, że organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego lub związku jednostek samorządu terytorialnego, występując z wnioskiem do Ministra Skarbu Państwa o nieodpłatne zbycie akcji jednoosobowej spółki Skarbu Państwa musi wykazać, że podstawowy przedmiot działalności danej spółki służy realizacji zadań własnych tej jednostki samorządowej a spółka wykonuje działalność gospodarczą na obszarze składającej wniosek jednostki samorządu terytorialnego lub związku jednostek samorządu terytorialnego. Proponowane regulacje zapewniają tym samym właściwą i niezbędną ochronę interesów Skarbu Państwa. Wprowadza się także dodatkowe zabezpieczenia w postaci:

1) nakazu zachowania większościowego pakietu akcji lub udziałów jednostek samorządu terytorialnego w spółce,

2) ustanowienia zasady, że w przypadku prywatyzacji takiej spółki środki uzyskane z odpłatnego zbycia akcji lub udziałów lub środki uzyskane ze zbycia istotnych składników majątkowych spółki na rzecz podmiotów innych, niż jednostki samorządu terytorialnego, podlegają przekazaniu na rachunek dochodów budżetu państwa, zaś prawa nabyte w zamian za wniesienie tych akcji lub udziałów albo majątku spółki do innych podmiotów, niż jednostki samorządu terytorialnego, przysługują Skarbowi Państwa.

Rozwiązania takie są konsekwencją przyjęcia, że decyzja jednostki samorządu terytorialnego o prywatyzacji spółki świadczy, że tej jednostce spółka nie jest potrzebna do wykonywania jej zadań własnych, a zatem nie było uzasadnionych podstaw do jej komunalizacji. Definicję "zdań własnych" jednostek samorządu terytorialnego i związku jednostek określają ustawy ustrojowe:

- ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591),

- ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tj. Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1592),

-ustawa z dnia czerwca 1998 r. o samorządzie wojewódzkim (tj. Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1590).

Nie jest zatem możliwe określanie przez Ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa za jednostkę samorządu terytorialnego, jakie podmioty są jej potrzebne do realizacji zadań własnych.

W takim kontekście nie zachodzi okoliczność ustalania przez Ministra Skarbu Państwa jakiejkolwiek listy przedsiębiorstw państwowych do przekazania jednostkom samorządu terytorialnego.

MINISTER SKARBU PAŃSTWA

w.z. SEKRETARZ STANU

Paweł Szałamacha

Oświadczenie skierowane do minister pracy i polityki społecznej Anny Kalaty

Rok 2006 jest ustawowym terminem zakończenia standaryzacji w domach pomocy społecznej. Realizacja programów naprawczych nie gwarantuje osiągnięcia z końcem 2006 r. założonego poziomu usług. Wiele domów pomocy społecznej ciągle odbiega od standardów wprowadzonych ustawą o pomocy społecznej i rozporządzeniem ministra polityki społecznej z dnia 19 października 2005 r. w sprawie domów pomocy społecznej, DzU nr 217 poz. 1837. Istniejące braki dotyczą przede wszystkim jakości świadczonych usług, kwalifikacji pracowników oraz niewystarczających środków finansowych.

Wdrożenie nowych zasad, szczególnie dotyczących bazy lokalowej, jest utrudnione, gdyż większość domów pomocy społecznej od lat funkcjonuje w warunkach dostosowanych do poprzednich przepisów. Budynki często mają zabytkowy charakter i ich modernizacja ze względu na inne przepisy jest utrudniona bądź niewykonalna. Dostosowanie budynków wiąże się często z daleko idącą przebudową, między innymi pomieszczeń mieszkalnych, ze spełnieniem wymagań dotyczących wielkości metrażu, łazienek, toalet i koniecznością powtórnego - w przypadku starych dps - poniesienia milionowych wydatków na kolejną modernizację, przy jednoczesnym ograniczaniu środków na ich bieżące funkcjonowanie. Również stale obniżająca się dotacja na jednego mieszkańca, a także poszukiwanie tańszych niestacjonarnych form pomocy przez gminy, powoduje poważne problemy finansowe, co wręcz uniemożliwia dokonanie modernizacji wielu istniejących obiektów.

W tej sytuacji zwracam się do Pani Minister z zapytaniem, czy przewidywane są: po pierwsze, przedłużenie terminu standaryzacji dps, na przykład do 2010 r., po drugie, ewentualne zmiany niektórych standardów, zwłaszcza dotyczących lokalu w już istniejących budynkach, tak aby było możliwe ich dokonanie w świetle innych istniejących przepisów dotyczących na przykład ochrony zabytków, po trzecie, ewentualne wprowadzenie kategoryzacji dps z uwzględnieniem różnic w zakresie usług zaspokajających potrzeby bytowe, opiekuńczo-wspomagające, jak również w zakresie finansowania usług specjalistycznych, po czwarte, urealnienie wskaźników zatrudniania pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego, zgodnie z zapotrzebowaniem, na przykład żeby było nie mniej niż 0,4 i nie więcej niż 0,7?

Z poważaniem
senator RP
Janina Fetlińska

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na wystąpienie Pana Marszałka - znak: BPS/DSK-043-488/06 - w związku z oświadczeniem złożonym przez senator Janinę Fetlińską podczas 15 posiedzenia Senatu RP w dniu 20 lipca 2006 r. w sprawie standardów w domach pomocy społecznej, udzielam następującej odpowiedzi.

Od 1 stycznia 1999 roku organizowanie, prowadzenie i finansowanie domów pomocy społecznej jest zadaniem własnym samorządu powiatowego. W okresie przejściowym wprowadzona została dotacja celowa na dofinansowanie pobytu osób przebywających w domach pomocy społecznej. W założeniu dotacja miała funkcjonować w dwuletnim okresie przejściowym, ostatecznie została utrzymana do końca 2003 r. (dla osób skierowanych do domów pomocy społecznej do końca 2003 r. została nadal zachowana).

Od 1 stycznia 2004 r. funkcjonują nowe zasady finansowania pobytu osób kierowanych do ponadgminnych domów pomocy społecznej. Wprowadzenie tych zasad podyktowane było zracjonalizowaniem funkcjonowania tej sfery usług świadczonych w ramach pomocy społecznej. Należy jednak zaznaczyć, że po wprowadzeniu nowych zasad finansowania pobytu osoby w domu pomocy społecznej, prowadzenie i rozwój domów pomocy społecznej, nadal znajduje się w katalogu zadań własnych samorządu powiatowego, zgodnie z art. 19 ustawy o pomocy społecznej.

W kwestii zgłaszanych w niektórych przypadkach dużych kosztów dochodzenia do końca 2006 r. do obowiązującego standardu przez domy pomocy społecznej należy zauważyć, że powiatom został wyznaczony 10-letni okres na dojście do standardu, w związku z tym ewentualne duże koszty dochodzenia do standardu powiaty mogły rozłożyć na ten długi okres, a niekoniecznie zostawiać na ostatni rok. W związku jednak ze zgłaszanymi przez domy pomocy społecznej sygnałami o możliwości niewywiązania się do końca 2006 r. z realizacji programów naprawczych w domach pomocy społecznej resort przygotowuje zmiany do ustawy umożliwiające dalsze funkcjonowanie tych domów po 1 stycznia 2007 r. Projekt zakłada, że zachowują moc (nie dłużej jednak niż do końca 2009 r.) zezwolenia warunkowe na prowadzenie domu pomocy społecznej wydane przed dniem wejścia w życie ustawy. Jednak od dnia 1 stycznia 2008 r. organy gminy nie będą mogły kierować osób do domu pomocy społecznej prowadzonego na podstawie zezwolenia warunkowego. Jeżeli chodzi o inne zmiany dotyczące obniżenia standardów, kategoryzacji domów czy też obniżenia wskaźników zatrudnienia w domach pomocy społecznej to tego typu zmiany nie są w chwili obecnej planowane.

MINISTER

z up. PODSEKRETARZ STANU

Bogdan Socha

Oświadczenie skierowane do ministra finansów Pawła Wojciechowskiego

Szanowny Panie Ministrze!

W ostatnich latach można zaobserwować niepokojącą praktykę Ministerstwa Finansów polegającą na prowadzeniu postępowań administracyjnych na podstawie ustawy z dnia 9 kwietnia 1968 r. o dokonywaniu w księgach wieczystych wpisów na rzecz Skarbu Państwa w oparciu o międzynarodowe umowy o uregulowaniu roszczeń finansowych i wydawaniu na podstawie tej ustawy decyzji o przejściu na rzecz Skarbu Państwa prawa własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Postępowania te prowadzone są w stosunku do osób, które działając w zaufaniu do rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, nabyły w dobrej wierze prawo własności lub użytkowania wieczystego.

Ustawa z dnia 9 kwietnia 1968 r. umożliwiała wpisanie na rzecz Skarbu Państwa tytułu własności oraz uprawnień wynikających z wieczystego użytkowania nieruchomości, które należały niegdyś do obywateli państw obcych, w sytuacji, gdy nieruchomości i prawa przeszły na rzecz Skarbu Państwa na podstawie międzynarodowych umów o uregulowaniu wzajemnych roszczeń finansowych, zawartych przez rząd Polski z rządami państw obcych.

W dużej części przypadków Skarb Państwa, działający przez ministra finansów, wszczął postępowania administracyjne mające na celu dokonanie wpisu w księgach wieczystych na podstawie wskazanej ustawy dopiero po upływie kilkudziesięciu lat od dnia jej wejścia w życie. Stan faktyczny i prawny nieruchomości będących przedmiotem postępowań w latach sześćdziesiątych oraz stan obecny są zazwyczaj diametralnie różne.

Obecnie minister finansów wszczyna postępowania administracyjne z urzędu i wydaje decyzje o przejściu na rzecz Skarbu Państwa prawa własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości nie w stosunku do osób obywateli państw obcych lub ich spadkobierców, którzy otrzymali odszkodowania na podstawie międzynarodowych umów zawieranych przez rząd Polski z rządami państw obcych, lecz w stosunku do osób, które w dobrej wierze nabyły prawo własności lub użytkowania wieczystego tych nieruchomości od osób wpisanych jako właściciele do ksiąg wieczystych prowadzonych dla tych nieruchomości. Minister finansów - jako organ prowadzący postępowanie - niejednokrotnie nie dokonywał w przeszłości, nie dokonuje też obecnie żadnych ostrzeżeń w księgach wieczystych, ani nie wnosił i nie wnosi o wpis żadnych wzmianek w przedmiocie praw i roszczeń służących Skarbowi Państwa na podstawie ustawy z dnia 9 kwietnia 1968 r.

Prowadzenie postępowań administracyjnych i wydawanie decyzji na podstawie ustawy, o której mowa, prowadzi do rażącego naruszenia prawa własności i podważenia instytucji dobrej wiary ksiąg wieczystych. Takie wkraczanie ministra finansów jako organu administracji w podstawowe prawo każdego obywatela, jakim jest prawo własności, stoi w sprzeczności z podstawowymi zasadami obowiązującymi w demokratycznym państwie prawnym i nie może być akceptowane.

W opisanych postępowaniach minister finansów wydaje decyzję stwierdzającą przejście własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa wobec osoby chronionej rękojmią wiary publicznej ksiąg wieczystych, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece. Wydanie decyzji w stosunku do osoby, która w dobrej wierze nabyła w sposób skuteczny prawo własności lub użytkowanie wieczyste nieruchomości prowadzi zatem do rażącego naruszenia art. 21 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i może spowodować totalną utratę zaufania obywateli do instytucji państwa.

W związku z tym proszę Pana Ministra o wyjaśnienie: czy minister finansów, jako organ prowadzący postępowania administracyjne na podstawie ustawy z dnia 9 kwietnia 1968 r. o dokonywaniu w księgach wieczystych wpisów na rzecz Skarbu Państwa w oparciu o międzynarodowe umowy o uregulowaniu roszczeń finansowych, nadal zamierza, nie zważając na stan prawny nieruchomości, który od dnia wejścia w życie tej ustawy do dnia wszczęcia postępowań administracyjnych niejednokrotnie wielokrotnie się zmienił, naruszać zasady ochrony prawa własności i lekceważyć zasadę rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych? Czy podstawowe prawa i wolności, zagwarantowane Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej nie będą przez Ministerstwo Finansów przestrzegane i uwzględniane?

Z wyrazami szacunku
Jacek Włosowicz
senator RP

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na oświadczenie złożone przez Senatora Jacka Włosowicza podczas 14. posiedzenia Senatu RP w dniu 6 lipca 2006 r., pragnę przekazać następujące wyjaśnienia.

Na wstępie pragnę nadmienić, iż Polska w latach 1948-71 zawarła 12 układów indemnizacyjnych z rządami państw zachodnich: Stanami Zjednoczonymi Ameryki Północnej, Kanadą, Republiką Francuską, Belgią i Wielkim Księstwem Luksemburga, Szwecją, Norwegią, Danią, Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii, Grecją, Holandią, Austrią, Konfederacją Szwajcarską oraz Księstwem Liechtenstein. Na tej podstawie rząd polski przekazał państwom-sygnatariuszom układów globalne kwoty pieniężne na uregulowanie roszczeń odszkodowawczych ich obywateli, których mienie pozostawione w Polsce zostało po wojnie przejęte na rzecz Skarbu Państwa.

Wydawanie decyzji deklaratoryjnych nie jest możliwe bez wnikliwego zbadania stanu prawnego nieruchomości, toteż każdorazowo poprzedzone jest analizą dokumentacji zgromadzonej w postępowaniu administracyjnym. Szczególną troską Ministra Finansów jest, aby postępowania te były prowadzone w sposób rzetelny i skrupulatny, gdyż dotykają one bardzo istotnej sfery uprawnień, jaką jest prawo własności. Takie działanie jest szczególnie uzasadnione w świetle zapisów Konstytucji, gdzie prawo własności objęto szczególną ochroną. W sytuacji, kiedy beneficjent (lub jego następcy prawni) jest ujawniony w księdze wieczystej, decyzja Ministra Finansów obejmuje jego prawo własności. Niestety, sprawa się komplikuje kiedy nieruchomość, za którą przyznano odszkodowanie, została zbyta na rzecz osób trzecich, które następnie ujawniły swoje prawo w księgach wieczystych urządzonych dla tych nieruchomości. Jest to sytuacja analogiczna do opisanej przez senatora Pana Jacka Włosowicza.

Jednocześnie należy podkreślić, iż postępowania administracyjne w sprawach sprzedanych nieruchomości są prowadzone na wniosek Prezydenta Miasta Krakowa i stanowią one margines wydawanych decyzji Ministra Finansów, zważywszy na fakt, iż na około 200 decyzji deklaratoryjnych tylko 7 dotyczy stanu faktycznego, w którym nieruchomość została zbytu na rzecz osób trzecich.

W odpowiedzi na zadane pytanie, czy Minister Finansów nadal zamierza naruszać zasady ochrony prawa własności należy podkreślić, iż zaistnienie przesłanek formalnych do wydania decyzji deklaratoryjnej implikuje obowiązek ze strony Ministra Finansów jakim jest wydanie decyzji w takim brzmieniu do jakiego zobligowała go ustawa. Zaniechanie wydania decyzji przez Ministra Finansów niniejszej sprawie sugerowałoby działanie w ramach uznania administracyjnego, zgodnie z którym norma prawna w swej dyspozycji wyposaża organ w określoną kompetencję, pozostawiając jego uznaniu skorzystanie z niej w konkretnym przypadku, a takiego rozwiązania niewątpliwie ustawa z dnia 9 kwietnia 1968 r. nie dopuszcza. Dlatego też Minister Finansów w sytuacji przyznanego odszkodowania ma obowiązek pozytywnie rozpatrzyć wniosek o wydanie decyzji deklaratoryjnej.

Jak już wcześniej zostało wskazane ustawa z dnia 9 kwietnia 1968 r. zobowiązuje Ministra Finansów do wydawania decyzji stwierdzających przejście na rzecz Skarbu Państwa prawa własności nieruchomości, za które wypłacono odszkodowanie na podstawie układów indemnizacyjnych, niemniej jednak Minister Finansów mając świadomość, iż działania na podstawie powyższej ustawy mogą być uznane jako wkraczające w sferę uprawnień właścicielskich osób, które nabyły nieruchomość od beneficjentów układów lub ich spadkobierców, zwrócił się z prośbą o opinię w tej kwestii do Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa i w obecnej chwili oczekuje na jej stanowisko w tym zakresie.

Tadeusz Wydra

Oświadczenie skierowane do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego RP Zbigniewa Ziobry

W związku z wykonaniem ustawy z 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (DzU z 1995 r. nr 1 poz. 2 ze zmianami - chodzi o wzrost wynagrodzeń średnio o 203 zł miesięcznie) samodzielne publiczne zakłady zdrowotne w wielu przypadkach występowały o zwrot wypłaconych dodatkowych wynagrodzeń, w zwiększonej wysokości, do Narodowego Funduszu Zdrowia, często na drodze procesowej. Orzeczenia sądów w omawianych sprawach niejednokrotnie odbiegały od późniejszej uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 30 czerwca 2006 r. (sygnatura akt III CZP 130/05).

Proszę o udzielenie informacji, jaki tryb postępowania prawnego winny przyjąć samodzielne publiczne zakłady zdrowotne, które uzyskały przed 30 czerwca 2006 r. orzeczenie niekorzystne - niezgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego - a te orzeczenia się uprawomocniły.

Uprzejmie proszę o udzielenie możliwie wyczerpującej i szybkiej odpowiedzi.

Z poważaniem
Michał Okła

Szanowny Panie Marszałku,

W związku z nadesłanym przez Pana Marszałka tekstem oświadczenia Pana Senatora Michała Okły, złożonego podczas 15 posiedzenia Senatu w dniu 20 lipca 2006 roku, dotyczącego prośby o udzielenie informacji, jaki tryb postępowania prawnego winny przyjąć samodzielnie publiczne zakłady zdrowotne, które uzyskały przed 30 czerwca 2006 roku orzeczenie niekorzystne - niezgodne z uchwałą Sądu Najwyższego - a te orzeczenia uprawomocniły się, uprzejmie wyjaśniam, co następuje:

Polski system środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym (procesie) obejmuje: środki zaskarżenia zwyczajne, czyli środki odwoławcze przysługujące od nieprawomocnych orzeczeń (apelacja i zażalenie), oraz środki zaskarżenia nadzwyczajne (skarga o wznowienie postępowania, skarga kasacyjna, skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia), które przysługują od orzeczeń prawomocnych. Środki te stanowią dopełniający się system kontroli legalności orzeczeń.

W sprawach poruszonych w złożonym oświadczeniu w przypadku nieakceptowania treści wydanego przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku niewątpliwie strony będą mogły skorzystać z instytucji skargi kasacyjnej uregulowanej w art. 398¹ - 398²¹ kpc. Oprócz strony również Prokurator Generalny lub Rzecznik Praw Obywatelskich może wnieść skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, przy czym wniesienie skargi kasacyjnej przez stronę wyłącza - w zaskarżonym zakresie - wniesienie skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego lub Rzecznika Praw Obywatelskich.

Skargę kasacyjną strona może oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Prokurator Generalny może oprzeć skargą kasacyjną na podstawach wyżej określonych, jeżeli przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego, a Rzecznik Praw Obywatelskich - jeżeli przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela. Podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów.

Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach a prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych (w sprawach gospodarczych - niższa niż siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych, a w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych - niższa niż dziesięć tysięcy złotych).

Skarga kasacyjna zgodnie z art. 398⁴ § 1 kpc powinna zawierać: 1) oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości czy w części, 2) przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, 3) wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienie oraz 4) wniosek o uchylenie lub uchylenia i zmianę orzeczenia o oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia i zmiany.

Skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem stronie skarżącej. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokurator Generalnego i Rzecznika Praw Obywatelskich wynosi sześć miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, a jeżeli strona zażądała doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem - od chwili doręczenia orzeczenia stronie (art. 398⁵ § 1 i 2 kpc.

Sąd Najwyższy przyjmuje skargą kasacyjną do rozpoznania, jeżeli:1) w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, 2) istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, 3) zachodzi nieważność postępowania lub 4) skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. O przyjęciu lub odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania Sąd Najwyższy orzeka o posiedzeniu niejawnym zgodnie z art. art. 398⁹ kpc.

Pozostałe nadzwyczajne środki zaskarżenia: wznowienie postępowania i skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w zasadzie w omawianym przypadku nie będą miały zastosowania. Wobec jednak tego, że skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, jest instytucją nową wprowadzoną do polskiego systemu prawnego ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, przedstawiam podstawowe informacje dotyczące tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie tylko wtedy, gdy nie jest możliwa zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych (tj. np. wznowienia postępowania, skargi kasacyjnej).

Skarga ta zgodnie z art. 424¹ § 1 kpc przysługuje, gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. W wyjątkowych wypadkach, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, skarga przysługuje także od prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie wydanego przez sąd pierwszej lub drugiej instancji, jeżeli strony nie skorzystały z przysługujących im środków prawnych. Skarg ta nie przysługuje od orzeczeń sądu drugiej instancji, od których wniesiono skargę kasacyjną, oraz od orzeczeń Sądu Najwyższego. Skarga kasacyjna oraz skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia - są środkami komplementarnymi w stosunku do siebie. Skargę może wnieść także Prokurator Generalny, jeżeli niezgodność orzeczenia z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego, albo Rzecznika Praw Obywatelskich, jeżeli niezgodność orzeczenia z prawem wynika z naruszenia konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela. Skarga powinna zawierać: 1) oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości lub w części, 2) przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie, 3) wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne, 4) uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy, 5) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto - gdy skargę wniesiono stosując art. 424¹ § 2 - że występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie skargi, 6) wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem.

Skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, w terminie dwóch lat od dnia jego uprawomocnienia się. Sąd Najwyższy oddala skargę w razie braku podstawy do stwierdzenia, że zaskarżone orzeczenie jest niezgodne z prawem. Uwzględniając skargę Sąd Najwyższy stwierdza, że orzeczenie jest w zaskarżonym zakresie niezgodne z prawem.

Ostatni z nadzwyczajnych środków zaskarżenia wznowienie postępowania uregulowane w art. 399-416 kodeksu postępowania cywilnego jednakże ze względu na oznaczony ustawowo zakres podstaw wznowienia nie będzie miał, jak wyżej wskazano, zastosowania w sprawach opisanych w oświadczeniu Pana Senatora.

Mam nadzieję, że w sposób wyczerpujący wyjaśniono ewentualne możliwości zaskarżenia służące do prawomocnych orzeczeń, w tym o jakich mowa w oświadczeniu Pana Senatora.

z upoważnienia

MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI

Krzysztof Józefowicz

PODSEKRETARZ STANU