Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

W dniach 19 i 20 kwietnia br. odbyło się 9. posiedzenie Senatu. Posiedzeniu przewodniczyli marszałek Bogdan Borusewicz oraz wicemarszałkowie - Ryszard Legutko, Maciej Płażyński, Krzysztof Putra i Marek Ziółkowski. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Dorotę Arciszewską-Mielewczyk i Urszulę Gacek; listę mówców prowadziła senator D. Arciszewska-Mielewczyk.

Przed przystąpieniem do porządku obrad Senat minutą ciszy uczcił pamięć zmarłego 4 kwietnia br. Witolda Feliksa Gładkowskiego, senatora piątej kadencji, członka Komisji Nauki, Edukacji i Sportu oraz Komisji Emigracji i Polaków za Granicą.

Zatwierdzony przez Izbę porządek posiedzenia obejmował:

• informację Ministra Spraw Zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2006 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie roślin*,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz o zmianie innych ustaw,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o spółdzielniach socjalnych,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Bułgarii o zabezpieczeniu społecznym, podpisanej w Sofii dnia 9 czerwca 2005 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Międzynarodowej Umowy dotyczącej Drewna Tropikalnego, sporządzonej w Genewie dnia 26 stycznia 1994 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Gruzji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Warszawie dnia 5 listopada 1999 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Nową Zelandią w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Warszawie dnia 21 kwietnia 2005 r.,
• stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami bunkrowymi,
• drugie czytanie projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących przekształceń własnościowych nieruchomości,
• informacja Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu o działalności Instytutu Pamięci Narodowej w okresie od dnia 1 lipca 2004 r. do dnia 31 grudnia 2005 r.,
• zmiany w składach komisji senackich.

* Ustawa zawiera przepisy mające na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.

Informację o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w bieżącym roku przedstawił minister spraw zagranicznych Stefan Meller. Minister odpowiadał także na pytania zadawane przez senatorów.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 14. posiedzeniu, 23 marca br. Do Senatu została przekazana 28 marca i tego samego dnia marszałek, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Jerzy Chróścikowski. Jak poinformował, na posiedzeniu komisji, w czasie dość długiej dyskusji z udziałem wielu przedstawicieli zwracano szczególną uwagę na zakaz obrotu nasionami genetycznie modyfikowanymi. Jest to kwestia sporna, ale komisja uznała - takie jest też stanowisko rządu - że nie powinno się doprowadzać do obrotu materiałem siewnym i uwalniać organizmów genetycznie modyfikowanych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Komisja przyjęła też 18 poprawek do ustawy, doprecyzowujących niektóre zagadnienia. Senator omówił proponowane poprawki i w imieniu komisji wniósł o ich uchwalenie.

Poprawki zgłosili także senatorowie podczas dyskusji.

Do propozycji zmian w ustawie ustosunkowała się Komisja Rolnictwa i Ochrony Środowiska. Komisja poparła 18 spośród 20 zgłoszonych ogółem poprawek.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, po czym Izba 81 głosami, przy 4 przeciw i 4 wstrzymujących się, podjęła uchwałę:

Uchwała

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 14. posiedzeniu, 23 marca br. Do Senatu trafiła 28 marca i tego samego dnia marszałek, zgodnie z regulaminem, skierował ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca Komisji Gospodarki Narodowej senator Jerzy Szmit zaznaczył, że w ustawie dokonano wielu bardzo istotnych regulacji w zakresie przedsiębiorstw państwowych oraz spółek z udziałem Skarbu Państwa. Przede wszystkim nowelizacja przewiduje, że do 30 czerwca 2007 r. zostanie przeprowadzona komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych, to jest około trzystu firm, które obecnie podlegają ministrowi skarbu państwa. Jednocześnie pozostali ministrowie, przedstawiciele ministerstw, które są organami założycielskimi innych przedsiębiorstw państwowych, zostają zobowiązani do zgłoszenia stosownych wniosków do ministra skarbu państwa.

Ustawa stworzy możliwość korzystania przez obecne przedsiębiorstwa państwowe z pomocy publicznej, co dziś jest bardzo utrudnione. Ponadto umożliwi przekazywanie, w szerszym niż do tej pory zakresie, spółek skarbu państwa gminom i jednostkom samorządu, szczególnie w sytuacji, gdy te firmy, te przedsiębiorstwa, prowadzą działalność w rzeczywistości pozostającą w zakresie działalności samorządów, jak wodociągi czy tramwaje. Umożliwi też i uprości wnoszenie spółek jako całości do innych spółek w formie aportu w sytuacji, gdy jest to celowe i ekonomicznie uzasadnione. Reguluje także ochronę interesów pracowników przekształcanych przedsiębiorstw. Stwarza ponadto jasne i proste zasady sprzedaży pakietów mniejszościowych w tych firmach, w których udziały Skarbu Państwa są mniejsze niż 10% akcji bądź udziałów.

Kolejny zapis w ustawie zmierza do tego, aby ograniczyć możliwość zajmowania miejsc w radach nadzorczych i zarządach spółek z udziałem Skarbu Państwa licznej grupie osób. Zgodnie z tym przepisem osobami wskazanymi przez Skarb Państwa lub inne państwowe osoby prawne do pełnienia funkcji członka rady nadzorczej spółki powstałej w drodze komercjalizacji nie mogą być osoby: zatrudnione w biurach poselskich, senatorskich lub biurach posłów do Parlamentu Europejskiego na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub innej umowy o podobnym charakterze; wchodzące w skład organów partii politycznych reprezentujących partie polityczne na zewnątrz oraz uprawnionych do zaciągania zobowiązań; zatrudnione przez partie polityczne na podstawie umowy o pracę.

Senator J. Szmit poinformował, że komisja przyjęła dziesięć poprawek do ustawy i wniósł o ich uchwalenie.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie propozycje zmian w ustawie rozpatrzyła Komisja Gospodarki Narodowej podczas przerwy w obradach. Komisja poparła 11 spośród 13 zgłoszonych ogółem poprawek.

Senat przegłosował poszczególne poprawki, a następnie jednomyślnie, 89 głosami, podjął uchwałę:

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 14. posiedzeniu, 24 marca br. Do Senatu przekazano ją 28 marca i tego samego dnia marszałek skierował ją do Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiła senator Ewa Tomaszewska. Senator zaznaczyła, że ustawa o spółdzielniach socjalnych realizuje założenia Strategii Lizbońskiej i wspólnotowego programu zwalczania wykluczenia społecznego, a także cele określone na szczycie w Nicei i odnoszące się do walki z bezrobociem i wykluczeniem społecznym.

Senator wskazała, że spółdzielnie takie funkcjonują we Włoszech, w Finlandii, we Francji, w Grecji, Portugalii i Hiszpanii i z powodzeniem ułatwiają osobom wykluczonym i bezrobotnym powrót do aktywności społecznej i gospodarczej. W Polsce natomiast istnieje niewiele ponad czterdzieści takich spółdzielni. Nie jest łatwo je zakładać. Ułatwienia wprowadzane w ustawie dadzą tej formie spółdzielczości większe szanse rozwoju.

Ustawa znalazła akceptację partnerów społecznych jako jedna z form zwalczania bezrobocia.

Jak stwierdziła senator, celem tworzenia i działania spółdzielni socjalnych jest zapewnienie ich członkom społecznej reintegracji, przywrócenie im umiejętności pełnienia funkcji społecznych, co jest związane przede wszystkim z faktem zatrudnienia, przygotowanie ich członków do zatrudnienia na otwartym rynku.

Oprócz działalności gospodarczej spółdzielnie takie mogą prowadzić działalność społeczną, oświatową i kulturalną na rzecz swych członków i środowiska lokalnego.

Spółdzielnie mogą założyć osoby bezrobotne, wykluczone, a także niepełnosprawni. Liczba założycieli nie może być mniejsza niż pięć ani większa niż pięćdziesiąt. Jedynie w wypadku przekształcenia spółdzielni inwalidów w spółdzielnię socjalną dopuszczalne jest przekroczenie limitu pięćdziesięciu członków.

Ustawa przewidując możliwość przekształcenia się spółdzielni inwalidów w spółdzielnię socjalną nie przewidziała możliwości automatycznego zachowania statusu zakładu pracy chronionej. Komisja uznała za konieczne skorygowanie tego niedopatrzenia odpowiednimi poprawkami.

Członkami spółdzielni mogą zostać osoby fizyczne bądź prawne, na przykład organizacje pozarządowe, gminne osoby prawne, a także eksperci, których szczególne kwalifikacje umożliwią działanie spółdzielni. Liczba ich nie może jednak przekroczyć 25% ogólnej liczby członków.

Rada nadzorcza spółdzielni wybierana jest w spółdzielniach liczących nie mniej iż piętnastu członków. W mniej licznych spółdzielniach jej funkcje pełni walne zgromadzenie.

Statutowa działalność w zakresie reintegracji społecznej i zawodowej prowadzona jako działalność odpłatna wymaga wyodrębnienia rachunkowego. Stosuje się do niej przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Stosunek pracy między spółdzielnią socjalną a jej członkiem nawiązuje się na podstawie spółdzielczej umowy o pracę. Prawo do wynagrodzenia nie obejmuje jednak nadwyżki bilansowej.

Wsparcie finansowe udzielane jest spółdzielniom socjalnym jako pomoc de minimis. Ta regulacja jest zawarta w ustawie o zatrudnieniu socjalnym.

Dochody spółdzielni socjalnej wydatkowane na cele reintegracji społecznej i zawodowej są zwolnione z opodatkowania.

Senator E. Tomaszewska poinformowała, że komisja przyjęła 12 poprawek do ustawy. Senator przedstawiła i omówiła najważniejsze z proponowanych zmian.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej przedstawił senator Andrzej Owczarek. Senator podkreślił, że projektowana ustawa o spółdzielniach socjalnych jest jednym z elementów polityki społecznej, zmierzających do ograniczenia zjawiska marginalizacji i wykluczenia społecznego oraz osiągnięcia zwiększenia aktywizacji zawodowej. Celem tworzenia spółdzielni socjalnych jest nie tylko powstanie nowych miejsc pracy, ale także społeczna reintegracja ich członków. Działania na rzecz reintegracji zawodowej i społecznej oraz prowadzenie działalności społecznej i kulturalnej na rzecz członków oraz ich środowisk będą oparte na rozwiązaniach ustawy o pożytku publicznym i o wolontariacie.

Spółdzielnie będą specyficznym podmiotem łączącym działalność gospodarczą i społeczną, w tym działalność pożytku publicznego. Na przykład uzyskane środki ze źródeł publicznych nie będą ograniczane zasadami pomocy publicznej. Założycielami spółdzielni mogą być osoby bezrobotne, niepełnosprawne i inne, które przeszły proces reintegracji społecznej. Spółdzielnie mogą liczyć od pięciu do pięćdziesięciu członków, z czego do 20% zatrudnionych to fachowcy, którzy mają szczególne kwalifikacje, nieposiadane przez pozostałych członków spółdzielni. Członkostwo spółdzielni mogą nabyć organizacje pozarządowe oraz gminne osoby prawne, których statutowym zadaniem jest działanie na rzecz reintegracji społecznej i zawodowej.

Ze względu na to, że spółdzielnie korzystają ze szczególnej pomocy państwa, w wypadku likwidacji ich majątek pozostały po uwzględnieniu roszczeń będzie przekazywany na Fundusz Pracy, a nadwyżki bilansowe nie mogą podlegać podziałowi między członków spółdzielni ani być przeznaczone na zwiększenie funduszu zasobowego.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że wątpliwości może budzić zakłócenie uczciwej konkurencji na rynku pracy ze względu na pomoc państwa i samorządów. Pomoc państwa to przede wszystkim pomoc Funduszu Pracy dla każdego z członków założycieli w wysokości 300% przeciętnego wynagrodzenia, to jest około 7 tysięcy 500 zł, a w wypadku pozostałych - 200%. Poza tym spółdzielnie socjalne zwolnione są z opłat sądowych przy wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego, mogą mieć refundowane przez starostę składki na ubezpieczenie społeczne przez dwanaście miesięcy i zwolnione są z podatku dochodowego od osób prawnych z dochodów przeznaczanych na cele społecznej i zawodowej reintegracji członków spółdzielni. Pomoc publiczna w ciągu trzech lat może wynieść 100 tysięcy euro.

Senator A. Owczarek poinformował, że Komisja Gospodarki Narodowej przyjęła cztery poprawki do ustawy. Poza tym członkowie komisji uznali, że powinien być ustalony dokładny katalog działań na rzecz reintegracji, aby nie dochodziło do nadużyć zwolnień z podatku dochodowego.

Senator A. Owczarek przedstawił także wniosek mniejszości Komisji Gospodarki Narodowej. Mniejszość wniosła o wprowadzenie jednej poprawki.

Wszystkie wnioski i propozycje zmian w ustawie rozpatrzyły dwie komisje senackie. Połączone komisje poparły 13 spośród 16 zgłoszonych ogółem zmian.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, a następnie Izba 88 głosami, przy 1 przeciw, powzięła uchwałę:

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 14. posiedzeniu, 23 marca br. Do Senatu przekazano ją 28 marca. Marszałek tego samego dnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych przedstawił senator Franciszek Adamczyk. Jak stwierdził, przedmiotem ustawy jest wyrażenie przez prezydenta zgody na jej ratyfikację. Umowa stanowi przygotowanie do współpracy z Bułgarią w dziedzinie zabezpieczenia społecznego na zasadach obowiązujących w Unii Europejskiej. Celem umowy jest zapewnienie koordynacji systemów ubezpieczenia społecznego. Uwzględniono w niej standardy międzynarodowe w dziedzinie zabezpieczenia społecznego oraz podstawowe zasady: równego traktowania, swobodnego eksportu świadczeń, jedności stosowanego prawa oraz sumowania okresu ubezpieczenia.

Podmiotowy zakres umowy obejmuje osoby, które podlegają lub podlegały ustawodawstwu jednej lub obu stron, a także członków ich rodzin. Przedmiotowy zakres dotyczy obowiązku ubezpieczenia społecznego, świadczeń emerytalnych i rentowych, świadczeń z tytułu chorób i macierzyństwa, świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, świadczeń rzeczowych, zasiłków dla bezrobotnych, zasiłków rodzinnych, zasiłków pogrzebowych. Umowa nie będzie stosowana do świadczeń na rzecz ofiar wojny lub jej skutków.

Z dniem wejścia w życie umowy zostaną uchylone regulacje z zakresu ubezpieczeń społecznych dotychczas obowiązujące w stosunkach między Polską a Bułgarią, co ma eliminować problemy występujące w związku z realizacją umowy z 12 lipca 1961 r. o współpracy w dziedzinie polityki społecznej. Uregulowania nowej umowy mają korzystniejszy charakter dla świadczeniobiorców.

Senator sprawozdawca poinformował, że w trakcie obrad komisji pytano, jakiej liczby osób dotyczy ta ustawa. Wyjaśniono, że obecnie takie wzajemne świadczenia dotyczą około dwustu osób, a jeżeli Bułgaria wejdzie do Unii Europejskiej, szacuje się, że będzie to dotyczyć około tysiąca osób. Przewidywane koszty są niewielkie i ustawa nie budzi zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym.

Senator F. Adamczyk poinformował, że komisja po rozpatrzeniu projektu ustawy postanowiła wnieść o jego przyjęcie bez poprawek.

Sprawozdanie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej przedstawił senator Antoni Szymański. Senator zaznaczył, że ustawa jest bardzo krótka, dotyczy wyrażenia zgody na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji umowy.

Senator poinformował, że podczas posiedzenia komisji jej członkowie pytali przedstawicieli rządu o koszty, jakie ustawa za sobą pociągnie. Wyjaśniono, że będzie to nieznaczne zwiększenie kosztów, wynoszące od 150 do 200 tysięcy zł w roku bieżącym.

Komisja uznała, że względy społeczne, fakt, iż Bułgaria w najbliższym czasie przystąpi do Unii Europejskiej, kwestia zabezpieczenia właściwych standardów - przemawiają za tym, żeby ustawę przyjąć bez poprawek.

Senat w głosowaniu przychylił się do wniosku komisji i 85 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 14. posiedzeniu, 23 marca br. Do Senatu trafiła 28 marca i tego samego dnia marszałek, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Gospodarki Narodowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdawca Komisji Spraw Zagranicznych senator Andrzej Mazurkiewicz zaznaczył, że przedmiotowa umowa, dotycząca drewna tropikalnego, weszła w życie w 1997 r. Jest to umowa wielostronna, wymagana przez Unię Europejską, regulująca kwestie dotyczące drewna tropikalnego produkowanego w krajach leżących pomiędzy zwrotnikami Raka i Koziorożca, a stronami umowy są nie tylko kraje produkujące drewno tropikalne, ale również korzystające z tego drewna. Głównym celem umowy jest ustanowienie Międzynarodowej Organizacji do spraw Drewna Tropikalnego, dążenie do rozwoju handlu tym drewnem, zarządzanie tym handlem, ale w sposób zrównoważony, aby środowisko naturalne nie podlegało destrukcji.

Ratyfikacja umowy wynika z art. 6 traktatu akcesyjnego do Unii Europejskiej, zobowiązującego nowe kraje członkowskie Unii do przystąpienia do wszystkich umów mieszanych, których stronami są członkowie Unii Europejskiej i Wspólnota Europejska. Umowa będąca przedmiotem rozpatrywanej ustawy należy właśnie do takiej kategorii umów mieszanych.

Senator sprawozdawca podkreślił, że Polska jest przede wszystkim producentem i eksporterem mebli i problemy, z którymi boryka się przemysł meblowy, to między innymi brak drewna, a nie jego nadmiar. Z danych, które członkowie komisji uzyskali w toku dyskusji nad ratyfikacją, wynika, iż udział drewna tropikalnego w całym imporcie naszego kraju wynosi około 3%, co daje kwotę około 1 miliona 700 tysięcy dolarów. Ten udział będzie stale wzrastał, jeśli chodzi o naszą gospodarkę. Szacunkowe koszty przystąpienia Polski do Międzynarodowej Organizacji do spraw Drewna Tropikalnego będą wynosiły około 35 tysięcy dolarów (jest to wysokość składki członkowskiej, którą będziemy płacili).

Senator zaznaczył, że sygnatariuszami przedmiotowej umowy są trzydzieści dwa kraje Ameryki Południowej i Azji, czyli kraje ubogie, dla których dochody z eksportu drewna tropikalnego stanowią niebagatelny udział w dochodach ich budżetów. Jej akcjonariuszami są też trzydzieści trzy państwa wysoko rozwinięte, importujące ten surowiec. Do największych importerów należą: Japonia, Stany Zjednoczone, a także Wspólnota Europejska. Stąd - jak stwierdził senator A. Mazurkiewicz - przystąpienie Polski do traktatu, stąd spojrzenie przez Polskę na kwestie związane z ochroną środowiska, z tą myślą, aby gospodarując zasobami ziemi, nie tylko dokonywać wyniszczania, wycinania tych lasów, ale równocześnie zadbać, aby te lasy odrodziły się i stanowiły zielone płuca naszej planety.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Spraw Zagranicznych jednogłośnie postanowiła wnieść o wyrażenie przez Izbę zgody na ratyfikację.

Sprawozdawca Komisji Gospodarki Narodowej senator Jerzy Szymura poinformował, że rozpatrywana regulacja nie budziła żadnych kontrowersji w komisji i jej członkowie jednoznacznie postanowili rekomendować Izbie poparcie ustawy.

Jednobrzmiące projekty uchwał obu komisji senackich poddano pod głosowanie. W jego wyniku Senat 85 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 14. posiedzeniu, 23 marca br. Do Senatu trafiła 28 marca i tego samego dnia marszałek, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Gospodarki Narodowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Przedstawił je senator Jarosław Lasecki. Senator poinformował, że komisje senackie pracowały nad projektem ustawy odpowiednio: Komisja Spraw Zagranicznych 29 marca, a Komisja Gospodarki Narodowej 12 kwietnia. W pracach komisji brali udział przedstawiciele Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Ministerstwa Finansów.

Senator sprawozdawca zaakcentował, że Gruzja po nowych wyborach prezydenckich w 2004 r. pod przewodnictwem prezydenta Michaiła Saakaszwilego realizuje program reorientacji gospodarczej. Nowe władze konsekwentnie realizują program masowej prywatyzacji gospodarki gruzińskiej, a także program walki z korupcją. Stosunki gospodarcze naszego kraju z Gruzją są słabo rozwinięte, głównie z powodu wysokiego ryzyka inwestycyjnego, niestabilnej sytuacji wewnętrznej w Gruzji, i obecnie koncentrują się przede wszystkim na handlu. Obrót towarowy z Gruzją to około 5 milionów dolarów amerykańskich - przeważa eksport polskich produktów do Gruzji. Główne obszary możliwości inwestycyjnych w Gruzji to obecnie takie dziedziny, jak energetyka, rolnictwo, przemysł spożywczy, transport, komunikacja, ochrona zdrowia oraz zaopatrzenie rynku. Rozwój wzajemnych stosunków gospodarczych będzie zależeć przede wszystkim od tego, w jakim stopniu Gruzji uda się zrealizować ambitne plany przebudowy gospodarki i stabilnego wzrostu gospodarczego.

Senator sprawozdawca podkreślił, że rozpatrywana ustawa jest ustawą ratyfikacyjną pierwszej tego typu umowy zawartej z Gruzją. Umowa ta reguluje kwestie opodatkowania zarówno firm, jak i podatników indywidualnych. Według tej umowy podatek z państwa, gdzie jest on należny, będzie mógł zostać zapłacony w państwie zamieszkania. Zgodnie z postanowieniami umowy będzie się w tym wypadku stosować tak zwaną metodę zaliczenia, polegającą na zaliczeniu już zapłaconego podatku w danym kraju na poczet podatku należnego w kraju zamieszkania. Inaczej jednak niż w innych modelowych uregulowaniach będzie to dotyczyć tych wypadków, gdy podatek będzie płacony w miejscu zamieszkania wtedy, kiedy maksymalny okres przebywania w drugim państwie nie przekroczy dziewięćdziesięciu dni. Modelowy okres, zgodnie z konwencją modelową OECD, to połowa roku kalendarzowego, czyli sto osiemdziesiąt trzy dni.

Senator sprawozdawca zaakcentował, że zniesienie podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską i Gruzją pozwoli na zintensyfikowanie obrotu towarowego pomiędzy naszymi krajami, a wejście w życie ustawy nie spowoduje zmian w ustawodawstwie wewnętrznym oraz nie spowoduje żadnych zobowiązań ze strony budżetu państwa.

Senator J. Lasecki poinformował, że obie komisje jednomyślnie przyjęły rozpatrywany projekt ustawy bez poprawek, w związku z czym wniósł o uchwalenie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Gruzji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku.

Senat w głosowaniu podzielił stanowisko komisji i 83 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 14. posiedzeniu, 23 marca br. Do Senatu trafiła 28 marca i tego samego dnia marszałek, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Gospodarki Narodowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Przedstawił je senator Jarosław Lasecki. Jak poinformował, nad projektem ustawy pracowały odpowiednio: Komisja Spraw Zagranicznych 29 marca, a Komisja Gospodarki Narodowej 12 kwietnia. W pracach komisji brali udział przedstawiciele Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Gospodarki oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Senator podkreślił, że nasze stosunki dyplomatyczne i handlowe z Nową Zelandią mają pewną tradycję sięgającą lat siedemdziesiątych. Obroty handlowe z Nową Zelandią wynoszą kilkanaście milionów dolarów amerykańskich rocznie i od kilku lat utrzymują się na podobnym poziomie. Polska importuje z Nowej Zelandii przede wszystkim świeże owoce, wełnę, produkty rolne, sery, mięso rybie, a eksportuje tam maszyny rolnicze, statki rybackie, sieci, opony, szkło i kryształ.

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania została podpisana 21 kwietnia 2005 r. w Warszawie i Nowa Zelandia była w tym czasie jedynym państwem członkowskim OECD, z którym Polska nie była związana umową podatkową.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że jest to pierwsza umowa tego rodzaju pomiędzy Polską a Nową Zelandią i reguluje ona, stosując metodę zwolnienia, zagadnienie, w jaki sposób podmioty gospodarcze i osoby fizyczne będą opodatkowane. Zakłada ona, że podatnik będzie opodatkowany tylko w jednym państwie. Umowa zakłada odrębne regulacje dotyczące podwójnego opodatkowania w Polsce i w Nowej Zelandii. I tak w Nowej Zelandii podatek zapłacony w Polsce przez osobę mieszkającą w Nowej Zelandii będzie zaliczany na poczet podatku nowozelandzkiego, a w Polsce będą stosowane dwie metody: wyłączenie z progresją w odniesieniu do dochodu osiąganego przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce, który podlega zgodnie z umową opodatkowaniu w Nowej Zelandii, a w odniesieniu do dywidend, odsetek, należności licencyjnych i składek ubezpieczeniowych podatek zapłacony w Nowej Zelandii przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce będzie odliczony od podatku tej osoby należnego od pozostałego dochodu.

Senator J. Lasecki podkreślił, że uregulowanie kwestii unikania podwójnego opodatkowania pozwoli na zacieśnienie wzajemnych stosunków gospodarczych pomiędzy naszymi krajami. Zaznaczył też, że umowa nie spowoduje żadnych zmian w ustawodawstwie wewnętrznym, ani też nie będzie mieć żadnego wpływu na budżet państwa.

Senator sprawozdawca poinformował, że obie komisje w jednomyślnym głosowaniu przyjęły bez poprawek propozycję ustawy i rekomendował Izbie uchwalenie rozpatrywanej ustawy, aby doprowadzić do jak najszybszej ratyfikacji umowy.

Senat w głosowaniu przychylił się do stanowiska komisji i 82 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Rozpatrywaną ustawę Sejm uchwalił na 14. posiedzeniu, 23 marca br. Do Senatu została przekazana 28 marca. Marszałek tego samego dnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Gospodarki Narodowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych przedstawił senator Franciszek Adamczyk. Senator zaznaczył, że celem ustawy jest wyrażenie zgody na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami bunkrowymi, określanej konwencją bunkrową, przyjętej przez Międzynarodową Organizację Morską 23 marca 2001 r.

Jak wskazał senator sprawozdawca, konwencja bunkrowa ma na celu zapewnienie rekompensaty osobom, które poniosły straty spowodowane zanieczyszczeniami powstałymi na skutek wycieku lub wypuszczenia oleju bunkrowego ze statku. W rozumieniu konwencji bunkrowej olej bunkrowy to każdy węglowodorowy olej mineralny, łącznie z olejem surowym, który jest używany lub który ma być używany jako paliwo lub napęd statku, oraz wszelkie pozostałości takiego oleju. Szkodą spowodowaną zanieczyszczeniem jest strata lub szkoda spowodowana poza statkiem przez zanieczyszczenie powstałe na skutek wycieku lub wypuszczenia oleju bunkrowego ze statku wszędzie, gdziekolwiek taki wyciek lub wypuszczenie może nastąpić. Przedmiotowa konwencja przewiduje odpowiedzialność właściciela statku oraz określa, w których wypadkach jest on zwolniony od tej odpowiedzialności, na przykład jeśli udowodni, że szkoda powstała na skutek działań wojennych, aktów agresji, wojny domowej, powstania lub na skutek wyjątkowego, nieuniknionego i niemożliwego do przewidzenia zjawiska naturalnego. Konwencja bunkrowa wprowadza obowiązek posiadania przez właściciela statku ubezpieczenia lub innego finansowego zabezpieczenia, na przykład gwarancji banku. Państwo strona będzie wydawać certyfikat, że ubezpieczenie lub inne zabezpieczenie majątkowe odpowiedzialności cywilnej jest w mocy, zgodnie z przepisami konwencji.

Senator F. Adamczyk podkreślił, że uchwalenie tej ustawy jest związane z zaleceniem, które zostało sformułowane w decyzji Rady Unii Europejskiej z 19 września 2002 r., decyzji nr 2002/762. Rada Unii Europejskiej wezwała państwa członkowskie do podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu wdrożenia Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami bunkrowymi. Rada Unii Europejskiej prosi, żeby, jeśli jest to możliwe, konwencja była wprowadzona do prawa wewnętrznego do 30 lipca 2006 r.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że ratyfikacja konwencji nie spowoduje dodatkowych skutków finansowych dla budżetu państwa. Uczestnictwo Polski w konwencji nie skutkuje powstaniem zobowiązań składkowych. Realizacja postanowień konwencji odbywać się będzie w ramach środków będących w dyspozycji terenowych organów administracji morskiej. W Polsce to urząd morski będzie kontrolował i reagował w wypadku zanieczyszczenia. Nowymi zadaniami, jakie będą nałożone na administrację morską, będzie konieczność wydawania certyfikatów potwierdzających posiadanie przez statek odpowiedniego zabezpieczenia lub zabezpieczenia finansowego oraz kontrola w ramach sprawowanej już kontroli państwa portu, czy wpływające do polskich portów statki obcych bander posiadają odpowiednie certyfikaty. Ratyfikowanie przez Polskę konwencji nie spowoduje wzrostu kosztów ubezpieczenia statków grupy Polskiej Żeglugi Morskiej, a przyczyni się do ochrony wód terytorialnych oraz uzyskania odpowiedniej rekompensaty z tytułu zanieczyszczeń.

Ratyfikacja konwencji będzie wymagała przede wszystkim nowelizacji ustawy z  18 września 2001 r. - Kodeks morski, która będzie polegała przede wszystkim na odwołaniu się do konwencji bunkrowej i wskazaniu, że do odpowiedzialności i odszkodowania za szkody spowodowane zanieczyszczeniami olejami bunkrowymi stosuje się postanowienia tej konwencji.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Spraw Zagranicznych 29 marca br. rozpatrzyła projekt ustawy i postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie jej  bez poprawek.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej przedstawiła senator Dorota Arciszewska-Mielewczyk. Senator podkreśliła, że reżim odpowiedzialności wprowadzony w omawianej konwencji wpłynie na poprawę jakości środowiska naturalnego oraz zwiększy bezpieczeństwo ekologiczne, a to jest bardzo ważny element, jeżeli chodzi o zanieczyszczenie wód. Dodała też, iż dzięki ratyfikacji konwencji zwiększy się ochrona obywateli, gdyż każde roszczenie o odszkodowanie może być dochodzone bezpośrednio wobec ubezpieczyciela lub innej osoby dającej finansowe zabezpieczenie odpowiedzialności właściciela za szkodę.

Ustawa nie generuje skutków finansowych dla budżetu, jednak nie tylko w kodeksie morskim, ale również w ustawie o obszarach morskich będzie konieczne wprowadzenie stosownych zmian, a także będzie potrzebne wydanie przez ministra odpowiednich aktów wykonawczych.

Kończąc swe wystąpienie, senator poinformowała, że komisja jednogłośnie opowiedziała się za ratyfikowaniem konwencji, a więc za przyjęciem ustawy bez poprawek.

Jednobrzmiące wnioski komisji senackich poddano pod głosowanie. W jego wyniku Senat jednomyślnie, 83 głosami, podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Projekt ustawy został wniesiony przez grupę senatorów. Marszałek 15 lutego br., zgodnie z art. 79 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Gospodarki Narodowej.

Pierwsze czytanie projektu ustawy zostało przeprowadzone zgodnie z art. 80 ust. 1, 2 i 3 Regulaminu Senatu na wspólnych posiedzeniach komisji, 14 i 15 oraz 29 marca. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Adam Biela, który poinformował, że połączone komisje, Ustawodawcza oraz Gospodarki Narodowej, po rozpatrzeniu w pierwszym czytaniu projektu ustawy w dniach 14, 15 oraz 29 marca wprowadziły poprawki do projektu przedstawionego przez wnioskodawców.

Projekt ten ma na celu nowelizację następujących ustaw regulujących kwestię przekształceń własnościowych mieszkań oraz nieruchomości gruntowych: ustawy z  15 grudnia 2000 r. o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa, ustawy z  15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy z 7 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących nabywania własności nieruchomości oraz ustawy z 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Wykonywanie wymienionych ustaw ujawniło wiele istotnych trudności, dotyczących głównie zwolnienia z opłat określonych postępowań sądowych, trybu nieprocesowego tych postępowań oraz zakresu podmiotowego uprawnień ustawowych.

Senator sprawozdawca podkreślił, że niektóre z tych kwestii były już dwukrotnie przedmiotem oświadczeń senatorskich, skierowanych do ministra sprawiedliwości, jako reakcja na skargi osób uprawnionych, występujących ze stosownymi wnioskami do sądów o stwierdzenie faktu, czy dano im prawo pierwszeństwa w nabyciu mieszkania zakładowego. W odpowiedzi na oświadczenie z 15 listopada 2005 r. minister sprawiedliwości wyraził ubolewanie z powodu zaistnienia wypadków nakładania przez sądy obowiązków fiskalnych wbrew ustawowemu zwolnieniu wynikającemu z ustawy. W ślad za tą odpowiedzią zostały podjęte stosowne kroki informacyjne, skierowane do prezesów sądów okręgowych w całej Polsce, dotyczące nowych regulacji w zakresie kosztów sądowych wynikających z przedmiotowych ustaw.

Senator A. Biela zaznaczył, że w niektórych sądach zdarzają się jednak wypadki postępowania wbrew intencjom ustawodawcy, który zmierzał do tego, aby procedurę postępowania sądowego w sprawie przekształceń własnościowych mieszkań zakładowych i spółdzielczych maksymalnie uprościć, uczynić postępowaniem nieprocesowym oraz zwolnić od kosztów sądowych z uwagi na to, iż dotyczą one osób w starszym wieku, których dochody nie pozwoliłyby na ponoszenie opłat sądowych oraz wchodzenie w trudną procedurę postępowania procesowego. Niektóre sądy realizują ustawę w sposób zgodny z tą intencją, niektóre jednak nie. Dlatego też, zdaniem senatora sprawozdawcy, wydaje się ze wszech miar stosowne takie doprecyzowanie niektórych przepisów ustaw "mieszkaniowych", aby wyraźnie prezentowały one intencje ustawodawcy, w sposób niedający sądom powodów do różnych interpretacji oraz aby ułatwiły ich stosowanie osobom uprawnionym, określały w sposób ostry zakresowo przedmiot i podmiot uprawnień do przekształcenia.

W zakresie dotyczącym ustawy o zasadach zbywania mieszkań będących własnością przedsiębiorstw państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa projekt przyznaje osobie uprawnionej dotychczas jedynie z tytułu tak zwanego prawa pierwszeństwa roszczenie o nabycie zajmowanego przez nią mieszkania w sytuacji, w której w określonym budynku co najmniej jedno mieszkanie zostało już sprzedane.

Senator wskazał też, że proponowany projekt ustawy wychodzi naprzeciw wyrokom Trybunału Konstytucyjnego z 20 kwietnia 2005 r. oraz z  21 grudnia 2005 r. W pierwszym z tych orzeczeń trybunał uznał za niekonstytucyjny między innymi przepis nowelizacji z 19 grudnia 2002 r., uchylający art. 49 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, który umożliwiał nabycie własności mieszkania spółdzielczego na mocy orzeczenia sądu w wypadku bezczynności spółdzielni. Skutkiem tego wyroku była wprawdzie utrata mocy przepisu uchylającego art. 49 ustawy, lecz dotychczas żadna ustawa nie wprowadziła go ponownie do systemu prawa. Dokonuje tego wnoszony projekt, który dodaje do ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych art. 48² o treści dostosowanej do obecnego brzmienia ustawy. Wykonaniu drugiego ze wspomnianych orzeczeń służą zmiany zaproponowane do art. 44 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. W zakresie dotyczącym tej ustawy proponuje się także, aby w wypadku przeniesienia własności lokalu na rzecz członka spółdzielni, któremu przysługuje lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, członek ten oprócz spłaty zobowiązań spółdzielni związanych z budową tego lokalu, poprzez wniesienie wkładu mieszkaniowego, i spłaty zadłużenia z tytułu opłat eksploatacyjnych wpłacał nominalną kwotę wartości pomocy, uzyskanej przez spółdzielnię z finansów publicznych.

W części odnoszącej się do ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących nabywania własności nieruchomości projekt zmierza przede wszystkim do przyznania roszczenia o nabycie mieszkania tym najemcom byłych mieszkań zakładowych, którym w obecnym stanie prawnym przysługuje jedynie prawo pierwokupu mieszkania, jeżeli w określonych procesach przekształceniowych naruszono ich prawo do nabycia zajmowanych przez nich mieszkań lub co najmniej naruszono ich interes prawny. Jednocześnie projekt rozszerza katalog osób uprawnionych do nabycia własności mieszkania o najemców byłych mieszkań zakładowych, którym zaoferowano nabycie mieszkania za cenę wyższą niż cena, za jaką zostało ono następnie zbyte osobie trzeciej.

Senator A. Biela przypomniał, że w ferworze utarczek politycznych w poprzedniej kadencji Sejmu uchwalono ustawę o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości z wyraźnym uchybieniem konstytucyjnej zasady ochrony praw nabytych. Proponowana w projekcie zmiana rozszerza zatem katalog użytkowników wieczystych, uprawnionych do nieodpłatnego przekształcenia przysługującego im prawa w prawo własności nieruchomości, o użytkowników wieczystych lub ich następców prawnych, w odniesieniu do których nie wykonano przepisów ustawy z 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości, mimo iż spełniali oni warunki nabycia własności użytkowanych nieruchomości z mocy samego prawa.

Senator sprawozdawca poinformował, że projekt nie niesie za sobą skutków finansowych wobec budżetu państwa z wyjątkiem skutków zwolnienia od opłat sądowych wniosku o ustanowienie odrębnej własności lokalu, złożonego na podstawie art. 48² ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, a także zwolnienia z opłat sądowych wniosku o stwierdzenie okoliczności uprawniających do żądania przeniesienia własności mieszkania na podstawie art. 4 i 5 ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących nabywania własności nieruchomości i obowiązku poniesienia przez Skarb Państwa pozostałych kosztów tego postępowania. Obciążenie budżetu państwa z tego tytułu będzie jednak zrekompensowane większymi dochodami z tytułu opłat i podatków pobieranych w związku z ustanawianiem na rzecz osób uprawnionych odrębnej własności lokali - chodzi o czynności notarialne, czy też postępowanie wieczystoksięgowe. Można także przewidywać, iż uzyskanie prawa własności nieruchomości przez osoby uprawnione spowoduje ożywienie gospodarcze, co w dłuższej perspektywie korzystnie wpłynie także na stan finansów publicznych.

Senator wyjaśnił także, iż przedmiot projektowanej ustawy pozostaje poza obszarem regulacji prawa Unii Europejskiej, co wynika z opinii dołączonej przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej.

Po przedstawieniu sprawozdania komisji o projekcie ustawy senator A. Biela odpowiadał na pytania senatorów.

Następnie przeprowadzono dyskusję nad przedstawionym projektem, po czym Izba, zgodnie z art. 81 ust. 3 Regulaminu Senatu, skierowała projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw dotyczących przekształceń własnościowych nieruchomości do Komisji Ustawodawczej oraz do Komisji Gospodarki Narodowej.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy z 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu prezes Instytutu Pamięci Narodowej składa Sejmowi i Senatowi raz w roku informację o działalności instytutu.

Marszałek Senatu skierował otrzymaną od prezesa Instytutu Pamięci Narodowej informację do Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Komisja Praw Człowieka i Praworządności na posiedzeniu 12 kwietnia br. zapoznała się z informacją przedstawioną przez prezesa instytutu i poinformowała o tym marszałka.

Na posiedzeniu plenarnym Izby informację przedstawił prezes Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Janusz Kurtyka. Prezes odpowiadał także na pytania senatorów.

Po przeprowadzeniu debaty przewodniczący posiedzeniu marszałek Bogdan Borusewicz stwierdził, że Senat zapoznał się z przedstawioną informacją.

Sprawozdawca Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich senator Zbigniew Romaszewski poinformował, że senator Michał Wojtczak złożył do marszałka wniosek o odwołanie go z Komisji Ustawodawczej i powołanie do Komisji Kultury i Środków Przekazu. Marszałek skierował wniosek do komisji regulaminowej, a komisja rozpatrzyła go, zaakceptowała i przygotowała projekt uchwały w tej sprawie.

Projekt uchwały poddano pod głosowanie. W jego wyniku Izba 77 głosami, przy braku głosów sprzeciwu i wstrzymujących się, podjęła uchwałę:

Uchwała

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment