Warszawa, dnia 17.04.2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Należy zauważyć, że zmiany strukturalne dotyczące wypełnienia przez Polskę ekologicznych zobowiązań w stosunku do Unii Europejskiej wymagają poniesienia bardzo dużych nakładów finansowych. Sprostać tym wyzwaniom finansowym można przede wszystkim poprzez stworzenie mechanizmu redukowania tych nakładów do niezbędnego minimum oraz skuteczne i efektywne absorbowanie pomocy Unii Europejskiej skierowanej na cele ekologiczne. Wymaga to zarówno szerszego stosowania instrumentów ekonomicznych w dziedzinie ochrony środowiska oraz zapewnienia odpowiedniego udziału krajowych środków w finansowaniu przedsięwzięć dofinansowywanych z funduszy unijnych.

Chciałbym podkreślić, że wobec słabej kondycji finansowej polskich przedsiębiorstw i jednostek samorządu terytorialnego oraz konieczności dużego ograniczania wydatków ze środków budżetowych, przewiduje się, że fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej nadal będą stanowiły najpoważniejsze źródło finansowania ochrony środowiska w Polsce, w szczególności inwestycji realizowanych ze wsparciem unijnym. Konieczne zatem jest wprowadzenie mechanizmów mających na celu pełną koordynację działań wszystkich instytucji, które ze strony krajowej będą mogły zapewnić niezbędną część środków finansowych. Przewiduje się, że główną rolę w tym procesie będzie odgrywał Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, przy ścisłej współpracy wojewódzkich funduszy oraz samorządów lokalnych.

Wychodząc naprzeciw tym potrzebom, w marcu 2003 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, w którym zaproponowano rozwiązania prowadzące do centralizacji środków pozostających w dyspozycji funduszy ekologicznych. Rozwiązania te polegają na ujednoliceniu polityk Narodowego Funduszu i wojewódzkich funduszy, opracowywaniu wspólnej strategii tych funduszy oraz uzgadnianiu z Narodowym Funduszem list przedsięwzięć priorytetowych wojewódzkich funduszy. Z drugiej strony proponowane rozwiązania mają stwarzać możliwość realizacji odrębnych regionalnych polityk ochrony środowiska. W związku z tym proponuje się utrzymanie osobowości prawnej zarówno Narodowego Funduszu, jak i wojewódzkich funduszy.

Wzmocnienie instrumentów oddziaływania Narodowego Funduszu na wojewódzkie fundusze ma być również realizowane poprzez zwiększenie z jednego do dwóch przedstawicieli Narodowego Funduszu w radach nadzorczych wojewódzkich funduszy. Ponadto, zaproponowano udział przedstawiciela wojewódzkiej inspekcji ochrony środowiska w strukturze rad nadzorczych wojewódzkich funduszy, co ma przyczynić się przede wszystkim do wzmocnienia nadzoru merytorycznego nad działaniami podejmowanymi przez te fundusze. Inspekcja Ochrony Środowiska, z uwagi na ustawowy zakres kompetencji, posiada bowiem najlepsze rozpoznanie stanu środowiska na terenie województwa. Wiedza i doświadczenie przedstawiciela inspekcji ochrony środowiska będą bardzo pomocne między innymi w ustalaniu kryteriów oraz hierarchii wyboru przedsięwzięć, a także w określaniu osiągniętego efektu ekologicznego przedsięwzięć finansowych ze środków wojewódzkich funduszy.

Z wyrazami szacunku