Minister Finansów przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora
Henryka Stokłosy, złożonym na 18. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 16):Warszawa, 2002-06-27
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senat
Szanowny Panie Marszałku
W związku z przesłanym przy piśmie z dnia 11 czerwca br. Nr LP/043/193/02/I oświadczeniem złożonym przez Pana Senatora Henryka Stokłosę podczas 18 posiedzenia Senatu RP - uprzejmie informuję, iż w Ministerstwie Finansów został opracowany projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, która zastąpi obowiązującą do końca 2002 r. ustawę z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2002 r.
Opracowując projekt ustawy projektodawcy przede wszystkim mieli na względzie konstytucyjną zasadę równowagi pomiędzy przekazywanymi zadaniami, a zapewnieniem odpowiednich środków finansowych na realizację tych zadań. Zapewnienie tej zasady w projekcie ustawy przejawia się m.in. zwiększen
iem wysokości udziałów w podatkach dochodowych, przyznaniem wszystkim szczeblom 5% dochodów, wynikających z realizacji zadań z zakresu administracji rządowej, a dodatkowo powiatom - części wpływów wynikających z ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz części wpływów z kar i mandatów, pobieranych przez powiatowe komendy policji.Likwidacja części rekompensującej subwencji ogólnej nie oznacza odebrania gminom części ich dochodów, gdyż w zamian za to likwiduje się w ustawach szczególnych tytuły, uprawniające poszczególne podmioty do uzyskania ulg i zwolnień podatkowych. Tak więc zamiast rekompensaty z budżetu państwa, gminy będą uzyskiwały dodatkowe wpływy z podatków i opłat lokalnych. Dotychczasowa rekompensata ubytku dochodów gmin z tytułu ustawowych ulg i
zwolnień, nie obejmowała wszystkich ustawowych ulg i zwolnień, jakie zawarte są w przepisach prawa. Nowe regulacje powinny zmierzać do ograniczenia katalogu ulg i zwolnień rekompensowanych z budżetu państwa jak i pozostałych ulg i zwolnień ustawowych. Katalog ulg i zwolnień ustawowych, który pozbawia gminy dochodów własnych i obciąża budżet państwa został zweryfikowany i tam gdzie jest to możliwe podmioty będą zobowiązane do uiszczania należnych podatków.Projekt ustawy, pomimo iż generalnie ogranicza możliwość dotowania zadań własnych samorządów, nie rezygnuje całkowicie z tej formy finansowania jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z zaproponowanymi zapisami, jednostki te będą mogły otrzymywać również dotacje na dofinansowanie zadań własnych - poza
kontraktami wojewódzkimi.Jeżeli chodzi o przyznanie jednostkom samorządu terytorialnego dodatkowego dochodu w postaci udziału we wpływach z VAT-u to należy nadmienić, iż nie byłoby to stabilne źródło dochodów, gdyś podatek ten na terenie kraju rozkłada się nierównomiernie i w niektórych przypadkach może być on także ujemny.
Projekt ustawy przewiduje również, iż w każdym roku budżetowym będzie tworzona rezerwa w budżecie państwa na kontynuację inwestycji na drogach publicznych, rozpoczętych przed dniem 1 sty
cznia 1999 r.Z uwagi na duże zróżnicowanie jednostek samorządu terytorialnego pod względem dochodów, w projekcie ustawy zaproponowano taki system wyrównawczy, który będzie chronić te jednostki samorządu terytorialnego, których dochód na jednego mieszkańca będzie znacznie niższy od przeciętnej krajowej. Jednostki te będą otrzymywać znacznie wyższą subwencje wyrównawczą od jednostek, które dysponują większym potencjałem podatkowym.
Również z uwagi na wprowadzoną istotną zmianę w systemie finansów jednostek samorządu terytorialnego, zaproponowany został przez okres 3 lat mechanizm dostosowawczy. W tym czasie jednostki samorządu terytorialnego otrzymają środki finansowe na wyrównywanie ewentualnych różnic w dochodach (w przypadku gmin i powiatów będzie to c
zęść równoważąca subwencji ogólnej, zaś województwa otrzymają część regionalną). Zaproponowane zmiany w projekcie ustawy, w ciągu okresu przejściowego, będą na bieżąco monitorowane, co pozwoli na ocenę ich prawidłowości i dokonanie ewentualnych działań korygujących.Aby więc wyrównać potencjał dochodowy, wynikający ze zmiany sposobu finansowania samorządów (głównie zmiany większości dotacji celowych na zwiększone dochody własne) oraz z uwagi na nierównomierny rozkład dochodów z tytułu wpływów z podatków dochodowych na obszarze kraju, budżet państwa przekaże do samorządów dodatkowo 2.159 mln zł.
Tak więc zgłoszone przez środowiska samorządowe Wielkopolski postulaty poza wnioskiem o przyznanie udziału w podatku VAT - z przyczyn podanych wyżej, zostały zawarte w przygotowanym projekcie ustawy. Jednakże o ostatecznym kształcie ustawy oraz o tym, czy w/w rozwiązania zostaną w ustawie utrzymane, zadecyduje Parlament RP.
Z wyrazami szacunku
Z upoważnienia MINISTRA FINANSÓW
Jacek Uczkiewicz
Podsekretarz Stanu