Informację w związku z oświadczeniem senatora Roberta Smoktunowicza, złożonym na 54. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 54), przekazał Minister Edukacji Narodowej i Sportu:
Warszawa, 29.02.2004 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku!
W odpowiedzi na oświadczenie Senatora Roberta Smoktunowicza nr BPS/DSK-043-36/04 w sprawie regulacji prawnych dotyczących uprawniania sportów i sztuk walki, w nawiązaniu do pisma z dnia 29 stycznia 2004 r. nr DSRS/020-185/04/MR, uprzejmie informuję, co następuje.
Uprawianie niektórych dyscyplin i dziedzin sportu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia zagrożeń dla zdrowia ćwiczących osób, dlatego też ustawa z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (tj. Dz. U. z 2001 r. Nr 81, poz. 889 z późn. zm.) i wydane na jej podstawie akty wykonawcze określają zasady bezpieczeństwa obowiązujące przy uprawianiu tych dyscyplin. W art. 53 ust. 1 ustawy o kulturze fizycznej wymie
nia się dyscypliny i dziedziny sportu uprawnianie których wymaga posiadania odpowiednich kwalifikacji oraz przestrzegania szczególnych zasad bezpieczeństwa. Do tych dyscyplin, w obecnym stanie prawnym, zalicza się m.in. dalekowschodnie sporty i sztuki walki. Jednakże należy zgodzić się z podniesioną w oświadczeniu Senatora uwagą, że zakresem regulacji przepisu art. 53 powinny być objęte nie tylko dalekowschodnie, ale wszystkie sporty i sztuki walki.W tym miejscu należy wyjaśnić, że zakresem regulacji art. 53 ustawy o kulturze fizycznej objęte jest uprawianie wymienionych w tym artykule dyscyplin zarówno w celach sportowych, jak i w celach rekreacyjnych.
Szczegółowe zasady uprawiania sportów i sztuk walki określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 listopada 2002 r. w sprawie uprawiania dalekowschodnich sportów i sztuk walki oraz kick-boxingu (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 66). W kontekście przedstawionych w oświadczeniu Senatora uwag odnośnie określonego w § 2 pkt 1 rozporządzenia obowiązku posiadania prze
z uprawiających sporty i sztuki walki zaświadczenia, wydanego przez lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie medycyny sportowej, o braku przeciwwskazań do uprawiania tych dyscyplin należy wyjaśnić, że z uwagi na specyfikę i rodzaje zagrożeń jakie niesie ze sobą uprawianie tych dyscyplin konieczne jest przeprowadzenie badań przez lekarzy posiadających niezbędną wiedzę i kwalifikacje w zakresie medycyny sportowej. Medycyna sportowa obejmuje doświadczenia lekarzy wszystkich specjalności zarówno, zachowawczych jak i inwazyjnych - kardiologów, ortopedów, chirurgów, laryngologów, neurologów itd. Istotnym elementem wiedzy specjalisty medycyny sportowej jest fizjologia wysiłku, czy szeroko pojęta nauka o wysiłku (exercise science). Specjalista medycyny sportowej nie tylko leczy urazy, ale ma także obowiązek włączania elementów profilaktyki. Rolą lekarza medycyny sportowej jest wykrywanie stanów, patologii, które w połączeniu z wysiłkiem fizycznym mogłyby stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia sportowców. Rolą lekarza specjalisty medycyny sportowej jest kontrola obciążeń treningowych i zapobieganie przeciążeniom.Również ze względów bezpieczeństwa i stopnia zagrożeń jakie niesie ze sobą uprawianie sportów i sztuk walki wynika obowiązek posiadania umowy ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków przez osoby biorące udział w zajęciach w ramach sportów i sztuk walki.
Ponadto należy wskazać, że zgodnie z §7 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 września 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków prowadzenia działalności w dziedzinie rekreacji ruchowej (Dz. U. Nr 101, poz. 1095) warunki bezpieczeństwa, jakie powinny być spełnione podczas prowadzenia działalności w dziedzinie rekreacji ruchowej w dyscyplinach lub dziedzinach sportu
wymienionych w art. 53 ustawy o kulturze fizycznej określają przepisy odrębne, w tym przypadku przepisy rozporządzenia w sprawie uprawiania dalekowschodnich sportów i sztuk walki oraz kick-boxingu.W odniesieniu do przedstawionych w oświadczeniu uwag dotyczących możliwości cofania stopni określających poziom wyszkolenia wyjaśniam, że § 4 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia określa organy właściwe między innymi do cofania i nadawania stopni, w przypadkach wskazanych w rozporządzeniu. Możliwość cofnięcia sto
pnia istnieje na podstawie §5 ust. 6 rozporządzenia tylko w przypadku nieprawidłowości przy przeprowadzaniu egzaminu sprawdzającego na poszczególne stopnie. Konieczność takiego rozwiązania prawnego wynika z możliwości wystąpienia ewentualnych nieprawidłowości przy przeprowadzaniu egzaminów na poszczególne stopnie.Natomiast art. 53 ust. 2 ustawy o kulturze fizycznej przewiduje jedynie możliwość cofnięcia uprawnień wynikających z nadanych stopni, co nie oznacza odebrania ich samych. Rozporządzenie w sprawie uprawiania dalekowschodnich sportów i sztuk walki oraz kick-boxingu w § 8 ust. 2 precyzuje przypadki cofnięcia tych uprawnień, co jest uzasadnione względami bezpieczeństwa.
Ponadto odnosząc się do kwestii dotyczącej możliwości zrzeszania się klubów nieuczestniczących we współzawodnictwie sportowym, o których mowa w art. 6 ust. 3 ustawy o kulturze fizycznej, wyjaśniam, że kluby te mogą zrzeszać się na podstawie przepisów ustawy z 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855
z późn. zm.). Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o kulturze fizycznej do stowarzyszeń kultury fizycznej i związków sportowych stosuje się odpowiednio przepisy ustawy - Prawo o stowarzyszeniach.Informuję jednocześnie, że Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu podejmie działania zmierzające do zmiany ustawy o kulturze fizycznej, mające na celu m.in. doprecyzowanie przepisów art. 53 ustawy.
Łączę wyrazy szacunku
Krystyna Łybacka