Informację w związku z oświadczeniem senator Krystyny Sienkiewicz, złożonym na 69. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 72), przekazał Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji:
Warszawa, 8 grudnia 2004 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku!
Nawiązując do pisma z dnia 22 października 2004 r. BPS/BSK-043-414/04, przekazującego oświadczenie Senatora RP Pani Krystyny Sienkiewicz w sprawie realizacji postanowień Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską podpisanego w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r., z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów, uprzejmie przedstawiam następujące informacje.
Stosunki między Państwem a Kościołem Katolickim regulują - zgodnie z art. 25 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej - dwa podstawowe akty prawne: Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską (Dz.U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318) oraz ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 29, poz. 154 z późn. zm.). Konkordat nie obejmuje całości tych relacji. Poza zakresem Konkordatu pozostały m.in. działy III i IV ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego (...) dotyczące spraw majątkowych Kościoła oraz dział I w części poświęconej kościelnym osobom prawnym.
Podstawą prawną funkcjonowania Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i Konferencji Episkopatu Polski jest art. 4 ust. 1 ustawy o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego (...), w myśl którego Komisja Wspólna rozpatruje problemy związane z rozwojem stosunków między państwem i Kościołem oraz sprawy interpretacji niniejszej ustawy i jej wykonywania. Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu i Episkopatu nie można - co jak się wydaje czyni Pani Senator - utożsamiać z Komisją Majątkową. Komisja Majątkowa powołana 28 kwietnia 1990 r. na mocy w/w ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w RP w celu uregulowania spraw własności upaństwowionych po II wojnie światowej nieruchomości kościelnych osób prawnych funkcjonuje na analogicznych zasadach prawnych jak inne istniejące na mocy odpowiednich ustaw komisje do rozpatrzenia spraw rewindykacyjnych mienia kościelnego: Komisja Regulacyjna ds. Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, Komisja Regulacyjna ds. Gmin Wyznaniowych Żydowskich, Komisja Regulacyjna ds. Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, Międzykościelna Komisja Regulacyjna.
Działalność Rządowej i Kościelnej Komisji Konkordatowej wynika z art. 22 ust. 2 Konkordatu.
Papież Jan Paweł II powołał Kościelną Komisję Konkordatową oraz ustalił jej skład ogłoszony w Komunikacie Nuncjatury Apostolskiej w Warszawie z dnia 11 maja 1998 r. Powołanie i ustalenie składu Rządowej Komisji Konkordatowej zostało dokonane decyzją Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 maja 1998 r., na podstawie art. 12 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów (Dz.U. Nr 106, poz. 492 z późn. zm.).
Ponadto uprzejmie informuję, że w ustawie budżetowej na rok 2005 przewidziano środki na Fundusz Kościelny zgodnie z obowiązującym w tym zakresie stanem prawa.
Należy zaznaczyć, że zagadnienie Funduszu Kościelnego mające ścisły związek z finansowymi sprawami Kościoła Katolickiego objęte jest dyspozycją art. 22 ust. 2 Konkordatu zakładającą utworzenie specjalnej Komisji do spraw finansowych, która "zajmie się koniecznymi zmianami", zaś Deklaracja Rządu RP z dnia 15 kwietnia 1997 r. w celu zapewnienia jasnej wykładni przepisów Konkordatu odnosząca się do tego przepisu przewidywała, że strona państwowa zapozna się z opinią strony kościelnej w łonie wyżej wspomnianej Komisji.
Dlatego też strona rządowa na spotkaniu Komisji Konkordatowych w dniu 16 listopada 2004 r. zwróciła się do strony kościelnej o opinię Stolicy Apostolskiej w sprawie senackiego projektu ustawy o zniesieniu Funduszu Kościelnego. Stanowisko strony rządowej w sprawie tego projektu ustawy zostanie określone po zapoznaniu się z opinią Stolicy Apostolskiej przedstawioną na forum Komisji Konkordatowych.
W związku z wykorzystaniem forum Komisji Konkordatowych, nie istnieje obecnie potrzeba podejmowania dodatkowych działań przez Ambasadora RP przy Stolicy Apostolskiej w sprawie relacji państwa z Kościołem Katolickim.
Z wyrazami szacunku
MINISTER
Spraw Wewnętrznych i Administracji
z up. Tadeusz MATUSIAK
Podsekretarz Stanu