Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przekazał odpowiedź na oświadczenie senator Krystyny Sienkiewicz, złożone na 45. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 47):
Warszawa, dnia 9.10. 2003 r.
Pan
Kazimierz Kutz
Wicemarszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Kancelaria Senatu
ul. Wiejska 6
00-902 Warszawa
Szanowny Panie Marszałku,
W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka dotyczące oświadczenia Pani Senator Krystyny Sienkiewicz w sprawie Zespołu Opieki Zdrowotnej - Szpital im. Prof. dr med. Rafała Czerwiakowskiego w Brodnicy, uprzejmie informuję.
Wprowadzona 1.10.1999 r. reforma systemu ubezpieczeń społecznych przeniosła w części ciężar finansowania składek na ubezpieczenia społeczne na osoby ubezpieczone czyli na pracowników. W praktyce oznacza to, iż składki na ubezpieczenia społeczne opłacane co miesiąc przez płatników składek składają się z części finansowanej przez płatnika składek (pracodawcę) oraz z części finansowanej przez ubezpieczonego (pracownika). Część składki finansowanej przez pracownika przekazywana jest do otwartych funduszy emerytalnych.
Składki na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne faktycznie więc pobierane są przez płatnika składek z wynagrodzenia pracownika i stanowią jego integralną część.
Składki finansowane przez ubezpieczonego podlegają szczególnej ochronie prawnej. Ma to wyraz w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 37, poz. 887 z późn. zm.), które nie przewidują możliwości stosowania przez Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ulg w odniesieniu do tej części składek.
Ogólne zasady udzielenia ulg w opłacaniu składek przez Zakład zostały określone w art. 29 i 30 powołanej ustawy, zgodnie z którymi ze względów gospodarczych lub innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie Zakład Ubezpieczeń Społecznych może na wniosek dłużnika odroczyć termin płatności należności z tytułu składek oraz rozłożyć należność na raty, uwzględniając możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych. Udzielona ulga ma na celu umożliwienie płatnikowi bezegzekucyjne wywiązanie się ze swoich zobowiązań oraz poprawę sytuacji finansowej wyrażającą się m.in. w zaprzestaniu generowania nowych zobowiązań i przystąpieniu do spłaty należności wobec wierzycieli.
Ulgami udzielanymi przez Zakład mogą być więc obejmowane wyłącznie składki w części finansowanej przez płatnika składek. Tym samym płatnik składek ubiegający się o udzielenie układu ratalnego lub odroczenie terminu płatności składek bieżących musi spełniać podstawowy warunek tj. uregulować należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne wraz z należnymi odsetkami za zwłokę.
Niespełnianie warunków określonych w ustawie przez zainteresowanych wyklucza możliwość udzielenia ulgi przez Zakład.
Zespół Opieki Zdrowotnej w Brodnicy na dzień 25 czerwca 2002 r. spełnił warunki konieczne do udzielenia ulgi. W związku z powyższym z płatnikiem zawarta została Umowa o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek. Zgodnie z postanowieniami zawartej Umowy w przypadku wystąpienia choćby jednego z wymienionych niżej warunków:
1. nieopłacenia dwóch kolejnych rat,
2. opłacenia rat w częściowej wysokości, jeśli kwota zaległości przekroczy wartość dwóch kolejnych rat,
3. opóźnienia się dłużnika o okres dłuższy niż 14 dni w wykonywaniu ustawowego obowiązku opłacania - w wysokości wynikającej z odrębnych przepisów i terminach ustawowo określonych - składek bieżących na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Umowa ulega rozwiązaniu.
Zespół Opieki Zdrowotnej w Brodnicy nie wywiązywał się z realizacji warunków umowy, tj. dokonywał nieterminowych opłat rat, jak również zaprzestał ich opłacania:
V rata - 8 dni po terminie
VI rata - 3 dni po terminie
VII rata - 7 dni po terminie
IX rata - 14 dni po terminie
XI rata - termin płatności 01.05.2003 r. - brak wpłaty
XII rata - termin płatności 01.06.2003 r. - brak wpłaty
XIII rata - termin płatności 01.07.2003 r. - brak wpłaty
XIV rata - termin płatności 01.08.2003 r. - brak wpłaty
XV rata - termin płatności 01.09.2003 r. - brak wpłaty
Ponadto dłużnik nie regulował składek bieżących.
W związku z trwałym zaprzestaniem realizowania warunków układu ratalnego (5 miesięcy) oraz generowaniem nowego zadłużenia zaistniały przesłanki uzasadniające zerwanie układu ratalnego. Jednak na prośbę dłużnika oraz rozumiejąc jego trudną sytuację finansową Oddział wyraził zgodę na niezrywanie układu ratalnego pod warunkiem uregulowania zaległych rat oraz składek bieżących w terminach określonych przez dłużnika w piśmie z dnia 16 maja 2003 r. ZOZ w Brodnicy nie dotrzymał jednak
określonych w w/w piśmie terminów, a tym samym nie zostały spełnione warunki skutkujące utrzymaniem w mocy układu ratalnego. Ponadto, mimo pisemnego wezwania, dłużnik od 01/2003 r. nie dokonywał żadnych wpłat na poczet zaległości i bieżących składek, w tym w części finansowanej przez ubezpieczonych. Wpłata dokonana została dopiero w dniu 01.09.2003 r. na konto Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w kwocie 8.800,00 zł za miesiąc sierpień 2003 r. (zgodnie z deklaracją przypis na FUS za miesiąc sierpień wynosi 151.000,72 zł).Płatnik ponownie zwrócił się z prośbą o niezrywanie układu ratalnego nie dokonując jednocześnie żadnych wpłat na rzecz istniejącego zadłużenia, w tym na poczet składek w części finansowanej przez ubezpieczonych, których opłacenie jest ustawowym wymogiem udzielenia ulgi. Ponadto dłużnik nadal nie regulował składek bieżących.
W związku z powyższym nie została wyrażona zgoda na przywrócenie układu ratalnego. Pismem z dnia 27 sierpnia 2003 r. znak: FDd 440-1518/03 Zakład Opieki Zdrowotnej w Brodnicy poinformowany został o podjętym rozstrzygnięciu w przedmiotowej sprawie.
Rozwiązanie umowy ratalnej skutkuje natychmiastową wymagalnością należności wraz z należnymi odsetkami naliczonymi na zasadach określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137 poz. 926 z późn. zm.). Dlatego też Zakład ma obowiązek zgodnie z przepisami prawa - dochodzić należności w drodze postępowania egzekucyjnego. Ponadto w myśl przepisów ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicz
nych (Dz.U. Nr 155, poz. 1014 z późn. zm.) zaniechanie dochodzenia przez Zakład nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych.W odpowiedzi na kolejny wniosek dłużnika (z dnia 02.09.2003 r.) dotyczący utrzymania w mocy układu ratalnego udzielonego na spłatę zadłużenia z tytułu składek, Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował ZOZ w Brodnicy o możliwości ponownego udzielenia ulgi w spłacie zadłużenia w postaci układu ratalnego po uprzednim spełnieniu u
stawowego warunki, tj. uregulowaniu należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne, wraz z należnymi odsetkami za zwłokę.Rozumiem sytuację finansową Zespołu Opieki Zdrowotnej w Brodnicy jednak zasady udzielania ulg są obowiązujące dla wszystkich płatników posiadających zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i wynikają z przepisów prawnych, którymi zakład jest związany. Ponadto Zakład - jako dysponent
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - zobowiązany jest do podejmowania działań, które nie naruszają interesu FUS.Z poważaniem
(podpis nieczytelny)