Warszawa, 29.08.2002 r.

Pan
Kazimierz Kutz
Wicemarszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Ustawa z dnia 14 kwietnia 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny (Dz.U. Nr 48, poz. 548) która weszła w życie z dniem 15 lipca 2000 r., rozszerzyła zakres stosowania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów, poprzez dodanie do art. 42 paragrafu 3 w następującym brzmieniu "Sąd może orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 143 lub 174, którego następstwem jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie popełnienia przestępstwa określonego w art. 177 § 2 lub art. 355 § 2 był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem ośrodka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia", oraz § 4 - "Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze w razie ponownego skazania osoby prowadzącej pojazd mechaniczny w warunkach określonych w § 3".

Kolejna nowelizacja kodeksu karnego, która weszła w życie z dniem 15 grudnia 2000 r., podniosła do rangi przestępstwa poprzez wprowadzenie art. 178 a § 1 i § 2 - prowadzenie pojazdu mechanicznego w ruchu lądowym, wodnym i powietrznym w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego oraz prowadzenie w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem środka odurzającego po drodze publicznej lub w strefie zamieszkania, innego pojazdu niż określony w § 1.

W roku 2001 za przestępstwa opisane w art. 178 kk w zw. z art. 177 § 1 kk, a więc polegające na spowodowaniu przez nietrzeźwego sprawcę wypadku w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, w którym inna osoba doznała naruszenia narządu ciała lub rozstroju zdrowia innego niż ciężki uszczerbek na zdrowiu, skazane zostały ogółem w kraju 774 osoby, w tym 765 osób na karę pozbawienia wolności, z czego w stosunku do 680 osób wykonanie kary warunkowo zawieszono. Najczęściej orzekano karę pozbawienia wolności w wymiarze od roku do 2 lat - w stosunku do 520 osób.

Za przestępstwo opisane w art. 178 kk w zw. z art. 177 § 2 kk różniące się od opisanego wyżej (art. 178 kk w zw. z art. 177 § 1 kk) skutkiem w postaci śmierci innej osoby lub ciężkiego uszczerbku na jej zdrowiu, skazanych zostało w roku 2001 ogółem 329 osób w tym 327 na karę pozbawienia wolności. Zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności orzeczono wobec 110 osób zaś wobec 217, co stanowi 66,4% skazanych, orzeczono karę bezwzględną.

W odniesieniu do środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów, Ministerstwo Sprawiedliwości dysponuje danymi za rok 2000. Wynika z nich, iż w 2000 r. w związku z popełnieniem przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, zakaz prowadzenia pojazdów orzeczono w stosunku do 1310 osób - w trybie art. 42 § 1 kk oraz wobec 2318 osób w trybie art. 42 § 2 kk. W roku 2000 orzeczono od 1604 osób skazanych za przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji nawiązki, a od 65 osób także świadczenia pieniężne.

Przedstawiając powyższe dane statystyczne pragnę jednocześnie podkreślić, iż art. 178 ust. 1 Konstytucji stanowi, że sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tyko Konstytucji i ustawom. Dlatego też art. 39 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych określa, że czynności nadzorcze Ministra Sprawiedliwości nie mogą wkraczać w treść wyroków w tym więc w rodzaj i wymiar orzekanych kar oraz środków karnych. Prawidłowość orzeczeń może być badana wyłącznie w trybie przewidzianym w kodeksie postępowania karnego, a więc przez wnoszenie apelacji do sądu II instancji, a po uprawomocnieniu się orzeczenia kasacji do Sądu Najwyższego. O tym bowiem jak realizowane są normy prawne decyzją sądy, czyli składy orzekające w konkretnych warunkach.

Marek Staszak

PODSEKRETARZ STANU