Dodatkowe informacje w związku z oświadczeniem senatora
Tadeusza Rzemykowskiego, złożonym na 11. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 10), przekazał Minister Środowiska:Warszawa, dnia 18 kwietnia 2002 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
W nawiązaniu do Oświadczenia złożonego przez Pana Tadeusza Rzemykowskiego w dniu 7 marca 2002 r. podczas 11 posiedzenia Senatu, w sprawie rekultywacji terenu po byłej kopalni siarki "Basznia", uprzejmie informuję.
Kopalnia "Basznia", znajdująca się na terenie gminy Lubaczów, to obecnie nieczynna kopalnia otworowa, w której eksploatacja prowadzona była od 1993 r. przez Sulphurqestof Poland Ldt., której udziałowcem jest powstała w 1990 r., utworzona na bazie majątku byłego przedsiębiorstwa państwowego "Basznia", Spółka z o.o. Sulphur z 25% udziałem.
Od momentu zaprzestania eksploatacji zaczęła następować dewastacja kopalni i urządzeń, a także degradacja terenów górniczych, ponieważ przedsiębiorca górniczy, nie wykonał żadnych prac zabezpieczających w celu eliminacji zagrożenia dla środowiska.
Potencjalnym źródłem zagrożenia dla środowiska są m.in.:
- otwory wiertnicze w ilości 110 szt. (otwory eksploatacyjne i piezometry) o silnie skorodowanych rurach, z których w przypadku uszkodzenia głowicy może następować erupcja siarkowodoru,
- skupiska siarki zalegającej na placach składowych i polach eksploatacyjnych powodujące pylenie i zanieczyszczenie powietrza, gleby i wód.
Wobec narastającego zagrożenia dla środowiska i bezskutecznych działań samorządu lokalnego i władz wojewódzkich dążących do wyegzekwowania eliminacji zagrożeń (narady, spotkania, sesje wyjazdowe Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Sejmu RP), z dniem 13 lipca 2000 r. Sulphur Sp. z o.o., której właścicielem jest Skarb Państwa, została postawiona w stan likwidacji, a na likwidatora nałożono obowiązek zorganizowania prac w zakresie ochrony środowiska na terenie byłej kopalni siarki w Baszni Górnej oraz fizycznej likwidacji kopalni (Uchwała nr 1 NZW z dnia 13 lipca 2000 r.).
W celu realizacji nałożonych na likwidatora obowiązków, przystąpił on do realizacji zadania opierając się na poniżej wymienionych dokumentach:
- ustawie z dnia 1 lipca 2002 r. o restrukturyzacji finansowej górnictwa siarki,
- programie restrukturyzacji górnictwa siarki w Polsce, przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 13 lutego 2001 r.,
- rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 14 maja 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad wykorzystania środków budżetowych przeznaczonych na restrukturyzację górnictwa siarki,
- zarządzeniu pokontrolnym Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia 28 lutego 2000 r. WI-602/IX/77/5/55/2000, nakazującym usunięcie istniejących zagrożeń na polu górniczym
i stacji kolejowej Basznia,- decyzji Starosty Lubaczowskiego z dnia 29 listopada 2000 r. RO-7640-1/2000, w sprawie podjęcia działań mających na celu usunięcie przyczyn szkodliwego oddziaływania na środowisko oraz zagrożenia wynikającego z nieczynnej kopa
lni siarki "Basznia",- decyzji Starosty Lubaczowskiego z dnia 5 lipca 2001 r. RG 7649-29/2001, w sprawie wydania decyzji o ustaleniu kierunku rekultywacji terenów pogórniczych byłej kopalni siarki "Basznia",
Likwidator doprowadził do opracowania:
- "Programu rekultywacji terenów pogórniczych i likwidacji infrastruktury przemysłowej byłej kopalni siarki "Basznia" w 22001 r.", który zyskał akceptację Ministra Gospodarki w maju 2001 r.,
- "Rocznego planu rekultywacji terenów górniczych i likwidacji infrastruktury przemysłowej byłej kopalni siarki "Basznia" w 2001 r.", który zyskał akceptację Ministra Gospodarki w lipcu 2001 r.
Na podstawie wyżej wymienionych dokumentów, a także w oparciu o przyjętą przez Sejm RP ustawę budżetową na rok 2001 uwzględniającą poprawkę do ustawy, w której wskazano Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jako instytucję finansującą prace likwidacyjne i rekultywacyjne w górnictwie siarki w roku 2001, w tym również na terenie kopalni siarki "Basznia", likwidator wystąpił do NFOŚiGW o dofinansowanie przedsięwzięcia w kwocie 12,7 mln zł, przy kosztach całkowitych szacowanych na sumę 13 mln zł.
Biorąc pod uwagę możliwości finansowe NFOŚiGW oraz potrzebę likwidacji przedsięwzięć stanowiących największe zagrożenie dla środowiska, Zarząd Narodowego Funduszu podjął decyzję o udzieleniu pomocy finansowej w wysokości 0,75 mln zł.
Przeznaczenie środków na ten cel uzyskało pozytywną opinię Ministra Gospodarki i Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego.
W ramach prac finansowanych ze środków Narodowego Funduszu wykonano:
- likwidację składowiska siarki poprzez demontaż płyt betonowych - 16,6 m2,
- zlikwidowano rurociąg z zestaloną siarką - 200m,
- przewieziono i zdeponowano w wyrobisku kopalni "Machów" około 2902 Mg siarki zanieczyszczonej,
- prowadzono monitoring stanu technicznego 110 otworów wiertniczych, wymieniono awaryjne zawory i głowice wraz z armaturą na 2 otworach,
- przewieziono ok. 2902 Mg wapna poflotacyjnego, które będzie wykorzystane do neutralizacji zakwaszonych gleb,
- spryzmowano ziemię zanieczyszczoną siarką - 3200 m3
- opracowano niezbędne ekspertyzy i dokumentacje.
Przebieg prac był kontrolowany, na zlecenie Ministra Gospodarki, przez Państwową Agencję Restrukturyzacji Górnictwa S.A.
Reasumując powyższe, dotychczasowe rozpoznanie stanu środowiska przez właściwe służby i instytucje oraz wydane na tej podstawie decyzje uzasadniają wykonanie rekultywacji terenów zdegradowanych działalnością górniczą w rejonie Baszni i jej finansowanie.
Ponadto w dniu 13 lutego 2002 r. przeprowadzona została przez Państwową Agencję Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego S.A. Biuro Reformy Górnictwa Katowice, działającą na zlecenie Ministra Gospodarki, kontrola przebiegu realizacji przedsięwzięcia "Rekultywacja terenów i likwidacja infrastruktury przemysłowej Kopalni Siarki Basznia" za okres 2001 r. Z przeprowadzonej kontroli wynika, że wykonywane prace likwidacyjne zostały przeprowadzone przez specjalistyczną firmę, zgodnie z przyjętą dokumentacją.
Rekultywacja jest obecnie w początkowym etapie, co przyczynia się do niezbyt efektownego na dzień dzisiejszy wyglądu terenu.
Stanisław Żelichowski