Prezes Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Tadeusza Rzemykowskiego, złożonym na 11. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr
10):Warszawa, 26.03.2002 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku!
W związku z oświadczeniem na temat rekultywacji terenów byłej kopalni "Basznia", złożonym na 11 posiedzeniu Senatu w dniu 7 marca 2000 r., przez Senatora Tadeusza Rzemykowskiego przedstawiam informacje w powyższej sprawie.
Kopalnia Siarki "Basznia" w gminie Lubaczów to nieczynna obecnie kopalnia otworowa, w której eksploatacja prowadzona była do 1993 r. przez Sulphurquest of Poland Ltd. Udziałowcem Sulphurquest of Poland jest powstała w 1990 r. (akt notarialny z 04.06.1990 r. Nr Rep. A-4702/90), utworzona na bazie majątku byłego przedsiębiorstwa państwowego "Basznia", Spółka z o.o. Sulphur z 25% udziałem.
Od momentu zaprzestania eksploatacji następuje dewastacja kopalni i urządzeń a także degradacja terenów górniczych ponieważ przedsiębiorca górnicy (Sulphurquest of Poland Ltd. - reprezentowany przez Prezesa Bohdana Żakiewicza) nie wykonał żadnych prac zabezpieczających, eliminujących zagrożenie dla środowiska.
Potencjalnym źródłem zagrożeń dla środowiska są przede wszystkim:
- otwory wiertnicze w ilości 110 (otwory eksploatacyjne i piezometry) o silnie skorodowanych rurach, z których w przypadku uszkodzenia głowicy może następować erupcja siarkowodoru),
- skupiska siarki zalegającej na placach składowych i polach eksploatacyjnych powodujące pylenie i skażenie powietrza, gleb i wód.
Wobec narastającego zagrożenia środowiska i bezskutecznych działań samorządu lokalnego i władz wojewódzkich (narady spotkania, sesje wyjazdowe Komisji Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Sejmu RP) w celu wyegzekwowania eliminacji zagrożeń, z dniem 13 lipca 2000 r. Sulphur Sp. z o.o., której właścicielem jest Skarb Państwa, została postawiona w stan likwidacji a
na likwidatora nałożono obowiązek zorganizowania prac w zakresie ochrony środowiska na terenie byłej kopalni siarki w Baszni Górnej oraz fizycznej likwidacji kopalni. (Uchwała nr 1 NZW z dnia 13 lipca 2000 r.).W celu realizacji nałożonych obowiązków likwid
ator kopalni w oparciu o:- ustawę z dnia 14 lipca 3000 r. o restrukturyzacji finansowej górnictwa siarki,
- program restrukturyzacji górnictwa siarki w Polsce, przyjęty przez Radę Ministrów z dnia 13 lutego 2001 r.
- rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 maja 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad wykorzystania środków budżetowych przeznaczonych na restrukturyzację górnictwa siarki,
- zarządzenie pokontrolne Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia 28 listopada 2000 r. WI-602/IX/77/55/2000 nakazujące usunięcie istniejących zagrożeń na polu górniczym i stacji kolejowej w m. Basznia.
- decyzję Starosty Lubaczowskiego z dnia 29 listopada 2000 r. RO-7640-1/2000 w sprawie podjęcia działań mających na celu usunięcie przyczyn szkodliwego oddziaływania na środowisko oraz zagrożenia wynikającego z nieczynnej Kopalni Siarki "Basznia",
- decyzję Starosty Lubaczowskiego z dnia 5 lipca 2001 r. RG-7649-29/2001 w sprawie wydania decyzji o ustaleniu kierunku rekultywacji terenów pogórniczych byłej kopalni siarki "Basznia",
doprowadził do opracowania:
- "Programu rekultywacji terenów pogórniczych i likwidacji infrastruktury przemysłowej byłej Kopalni Siarki "Basznia" w 2001 r." - akceptacja Ministra Gospodarki (pismo z dnia 24 maja 2001 r., znak
: DR-2/HR/1543w/01),- "Rocznego planu rekultywacji terenów pogórniczych i likwidacji infrastruktury przemysłowej byłej Kopalni Siarki "Basznia" w 1001 r." - akceptacja Ministra Gospodarki w lipcu 2001 r. decyzja DR-2/HRR/2401w/2001.
Na podstawie wyżej wymienionych dokumentów oraz w oparciu o przyjętą przez Sejm RP ustawę budżetową na 2001 rok uwzględniającą poprawkę do ustawy, w której wskazano Narodowy Fundusz jako instytucję finansującą prace likwidacyjne i rekultywacyjne w górnictwie siarki w roku 2001
, w tym na terenie kopalni "Basznia", likwidator wystąpił do Narodowego Funduszu o dofinansowanie przedsięwzięcia dotacją w kwocie 12,7 mln zł, przy kosztach całkowitych szacowanych na 13,5 mln zł. Biorąc pod uwagę możliwości finansowe Narodowego Funduszu oraz potrzebę likwidacji najbardziej uciążliwych dla środowiska zjawisk Zarząd NF podjął decyzję o udzieleniu pomocy finansowej w wysokości 0,75 mln zł. Zgodnie z wymogami Prawa ochrony środowiska przeznaczenie środków na powyższy cel uzyskało pozytywną opinię Ministra Gospodarki i Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego.W ramach finansowanych w 2001 r. przez Narodowy Fundusz prac wykonano:
- likwidację składowisk siarki poprzez demontaż płyt betonowych - 16,6 m
2,- zlikwidowano rurociąg z zestaloną siatką - 200
m,- przewieziono i zdeponowano w wyrobisku kopalni "Machów" około 2902 t siarki zanieczyszczonej,
- prowadzono monitoring stanu technicznego 110 otworów wiertniczych,
- wymieniono awaryjnie zawory i głowice wraz z armaturą na 12 otworach,
- przywieziono ok. 2902 t wapna poflotacyjnego, które będzie wykorzystane do neutralizacji zakwaszonych gleb (kursy powrotne po dostarczeniu siarki do kopalni "Machów"). Możliwość stosowania wapna poflotacyjnego jako "nawozu wapniowego z pozysku" potwierdzone badaniem wykonanym przez WIOŚ Rzeszów - badanie nr L.6210-66/439/2001 z dnia 17.10.2001 r.,
- spryzmowano ziemię zanieczyszczoną siarką - 3200 m3,
- opracowano niezbędne ekspertyzy i dokumentacje.
Przebieg prac był kontrolowany, na zlecenie Ministra Gospodarki, przez Państwową Agencję Restrukturyzacji Górnictwa S.A. Zgodność wykonanych prac z "Rocznym planem rekultywacji terenów pogórniczych i likwidacji infrastruktury przemysłowej byłej kopalni Siarki "Basznia" została potwierdzona przez Ministra Gospodarki.
Przedstawiając powyższe wyrażam pogląd, że dotychczasowe rozpoznanie stanu środowiska przez właściwe służby i instytucje oraz wydane na tej podstawie decyzje uzasadniają wykonanie rekultywacji terenów zdegradowanych działalnością górniczą w rejonie Baszni i jej finansowanie. Na potwierdzenie prawidłowości wykonanych prac przedstawiam w załączeniu postanowienie Prokuratury Rejonowej w Lubaczowie z dnia 22.10.2001 r. i 11.12.2001 r. Sygn. akt II.Ko1.80/01 (Ds. 956/01) o odmowie wszczęcia dochodzenia po rozpatrzeniu zawiadomienia złożonego przez Prezesa Zarządu "Sulphurquest of Poland" Sp. z o.o. w Warszawie - Bohdana Żakiewicza w sprawie zaistniałego w okresie sierpnia 2001 roku usunięcia z pola górniczego, odpadów siarki oraz przewiezienia wapna poflotacyjnego na teren Kopalni Siarki "Basznia" w Baszni Górnej woj. podkarpackiego, mogącym spowodować zniszczenie w świecie roślinnym i zwierzęcym w znacznych rozmiarach.
Z poważaniem
Jerzy W. Pietrewicz