Warszawa, 2003.06.05

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

W przygotowanym w Ministerstwie Finansów Programie Naprawy Finansów Rzeczypospolitej przewidziano konieczność zmodyfikowania obecnego systemu podatku akcyzowego w celu jego dostosowania do wymogów prawa wspólnotowego. Przygotowanie nowych rozwiązań prawnych podyktowane jest ponadto koniecznością wypełnienia zobowiązań wynikających z przyjętego przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej Stanowiska negocjacyjnego w obszarze "Podatki". A zatem, kwestie związane z podatkiem akcyzowym znajdują swoje odzwierciedlenie w programie Naprawy Finansów Rzeczypospolitej.

Z dniem przystąpienia do Unii Europejskiej terytorium RP stanie się częścią obszaru celnego Wspólnoty, co spowoduje, iż zniesieniu ulegną cła na towary przywożone z innych Państw Członkowskich. Zniesienie barier celnych dotyczyć jednak będzie wszystkich importowanych towarów, w tym m.in. wyrobów akcyzowych. Powyższy fakt sprzyjać może zwiększonej konkurencji dla krajowych producentów w odniesieniu do różnych grup towarów.

W przypadku piwa minimalna stawka unijna wynosi 0,748 EUR/hl/^oPlato. Jednakże, każde z Państw Członkowskich ustala stawkę podatku akcyzowego w oparciu o zasady prowadzonej przez dane Państwo polityki gospodarczej, co powoduje, iż w krajach UE istnieją różnice w wysokości opodatkowania podatkiem akcyzowym piwa. Przykładowo w Niemczech obowiązuje stawka podatku akcyzowego w wysokości 0,787 EUR/hl/^oPlato, we Włoszech stawka została ustalona na poziomie 1,39 EUR/hl/^oPlato, natomiast w Austrii stawka podatku akcyzowego od piwa wynosi 2,08 EUR/hl/^oPlato. W Polsce obowiązuje stawka podatku akcyzowego w wysokości 6,86 zł/hl/^oPlato, co stanowi 1,68 EUR/hl/^oPlato, która funkcjonuje na niezmienionym poziomie od czerwca 2001 r. Realizacja polityki niepodnoszenia stawki akcyzy na piwo przyniosła oczekiwane efekty - sytuacja na rynku piwa na dzień dzisiejszy jest stabilna. Wpływy podatku akcyzowego od piwa w 2002 roku były wyższe o 3,6% w porównaniu z 2001 rokiem, pomimo obowiązywania stawki podatku na niezmienionym poziomie.

Ponadto należy podkreślić, iż w 2002 r. w znacznym stopniu rozszerzone zostały ulgi w podatku akcyzowym dla średnich i małych browarów. Celem wprowadzonych zmian było wsparcie, w jeszcze większym stopniu, małych i średnich browarów w konkurencji z dużymi, międzynarodowymi koncernami działającymi na polskim rynku. Obowiązujące w Polsce przepisy dotyczące ulgi w podatku akcyzowym dla małych i średnich browarów są zgodne z postanowieniami Dyrektywy UE (92/83/EEC), która przewiduje ulgi dla małych browarów produkujących poniżej 200000 hl piwa w skali roku. W związku z powyższym nie jest planowana likwidacja tej ulgi po przystąpieniu Polski do UE. Należy zaznaczyć, iż w 2002 r. większy od liderów przyrost sprzedaży piwa zanotowały średnie i małe browary. W wielu z nich przyrost ten przekroczył 10%.

Tym niemniej, w kontekście niższych stawek akcyzy na piwo w krajach sąsiadujących, jak również w sytuacji zniesienia stawek celnych (po otwarciu granic), uzasadnione są obawy polskich producentów, iż przy założeniu utrzymania obecnych stawek na piwo, konkurencyjność naszych browarów może się obniżyć. W efekcie nastąpiłby napływ tańszego, niż polskie, piwa, w tym pochodzącego z tzw. importu prywatnego. A zatem zmniejszeniu mogłyby ulec wpływy budżetowe, ponieważ polski konsument będzie uiszczał podatki za granicą.

Podawane w publikacjach prasowych jak również w materiałach udostępnianych przez Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego Browary Polskie wielkości spadku sprzedaży piwa wytwarzanego przez krajowych producentów po akcesji do UE, utraty wpływów budżetowych z tego tytułu, jak również ilości zagrożonych likwidacją miejsc brany w branży piwnej i w sektorach kooperujących są wielkościami szacunkowymi, jednakże nie można się wprost odnieść do nich, ponieważ nie zostały podane podstawy takich szacunków. Tym niemniej sygnalizują mogący powstać problem zbyt dużego spadku popytu na piwo rodzimej produkcji.

Spodziewana sytuacja na rynku piwa z pewnością wymusi restrukturyzację obecnie funkcjonujących browarów. Należy jednak zauważyć, że akcesja Polski do Unii Europejskiej i funkcjonowanie w warunkach jednolitego, wspólnego rynku w UE stworzy jej obywatelom możliwość urzeczywistnienia zasady swobodnego przepływu osób, a zatem można przypuszczać, że przyniesie ona poprawę sytuacji na rynku pracy.

Z upoważnienia Ministra Finansów

Podsekretarz Stanu
Robert Kwaśniak