Warszawa, 3.XII.2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Prokuratura Apelacyjna w Krakowie prowadzi śledztwo sygn. Ap II Ds. 9/02/S w sprawie wyłudzenia od Skarbu Państwa, reprezentowanego przez Urząd Skarbowy w Nowym Sączu, bezpodstawnego zwrotu podatku VAT w kwocie co najmniej 14 500 000 zł. przez przedstawicieli Spółki "Optimus" S.A. z siedzibą w Nowym Sączu, poprzez wprowadzenie w błąd w latach 1998-2000 urzędów skarbowych i celnych, co do rzekomego eksportu i importu sprzętu komputerowego dla realizacji programu komputeryzacji szkół na terenie kraju.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwolił na przedstawienie zarzutów popełnienia przestępstw z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i w zw. z art. 12 kk, z art. 76 § 1 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 1 kks i w zw. z art. 6 § 2 kks sześciu osobom z kierownictwa Spółki "Optimus" S.A., w tym Dariuszowi D. Prezesowi Zarządu tej firmy w okresie od czerwca do grudnia 2000 r., któremu zarzucono m.in. doprowadzenie Skarbu Państwa do bezpodstawnego zwrotu podatkowej należności publicznoprawnej w postaci podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług w kwocie nie mniejszej niż 4 752 226 zł.

W celu zagwarantowania prawidłowego toku śledztwa, postanowieniem z dnia 19 marca 2003 r. Prokurator Apelacyjny w Krakowie zastosował wobec Dariusza D. środki zapobiegawcze w postaci: zakazu opuszczania kraju połączonego z jednoczesnym zatrzymaniem paszportów: polskiego i amerykańskiego oraz poręczenia majątkowego w formie hipoteki kaucyjnej do kwoty 4 000 000 zł na nieruchomości położonej w m. Konstancin - Jeziorna na rzecz Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prokuraturę Apelacyjną w Krakowie. Podejrzany zobowiązany został jednocześnie do ustanowienia tej hipoteki w terminie 7 dni od daty doręczenia mu odpisu przedmiotowego postanowienia.

Postanowienie to zostało zaskarżone przez obrońców Dariusza D. Sąd Rejonowy dla Krakowa - Śródmieścia postanowieniem z dnia 9 maja 2003 r. uwzględnił częściowo to zażalenie i uchylił zastosowany wobec podejrzanego środek zapobiegawczy w postaci zakazu opuszczania kraju z jednoczesnym zatrzymaniem paszportów, wskazując, iż zastosowanie poręczenia majątkowego w postaci hipoteki o wysokiej wartości powinno wystarczająco powstrzymać podejrzanego przed ewentualnością utrudniania postępowania karnego we wszelkich możliwych jego przejawach. Przy wydawaniu tego orzeczenia uwadze Sądu Rejonowego uszedł jednak fakt, że podejrzany Dariusz D. nie wywiązał się z nałożonego na niego obowiązku i nie ustanowił hipoteki kaucyjnej na należącej do niego nieruchomości, przez co postanowienie o zastosowaniu wobec niego poręczenia majątkowego utraciło moc.

Taki stan rzeczy spowodował sytuację procesową, w której od dnia 9 maja 2003 r. wobec Dariusza D. nie był stosowany żaden środek zapobiegawczy i podejrzany (po odebraniu z prokuratury paszportów) mógł opuścić Kraj nie wykonując obowiązku ustanowienia hipoteki, co całkowicie pozbawiłoby organ śledczy gwarancji jego stawiennictwa i udziału w czynnościach procesowych.

Postanowieniem z dnia 10 maja 2003 r. Prokurator Apelacyjny w Krakowie kierując się wyłącznie potrzebą zapewnienia dalszego prawidłowego toku postępowania przygotowawczego, ponownie zastosował wobec Dariusza D. te same środki zapobiegawcze, to jest zakaz opuszczania kraju oraz poręczenie majątkowe i powtórnie zobowiązał podejrzanego do ustanowienia hipoteki kaucyjnej na należącej do niego nieruchomości, poprzez złożenie stosownego oświadczenia przed notariuszem, w terminie 7 dni od daty doręczenia mu odpisu tej decyzji.

W dniu 20 maja 2003 r. do Prokuratury Apelacyjnej w Krakowie wpłynął wypis aktu notarialnego z dnia 15 maja 2003 r., w którym Dariusz D. składa oświadczenie o ustanowieniu hipoteki kaucyjnej na nieruchomości położonej w m. Konstancin - Jeziorna, natomiast w dniu 24 czerwca 2003 r. wpłynęło zawiadomienie o wpisie do księgi wieczystej hipoteki kaucyjnej do kwoty 4 000 000 zł na rzecz Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prokuraturę Apelacyjną w Krakowie. W dniu 17 lipca 2003 r., po spełnieniu wymogów formalnych, tj. uprawomocnieniu się wpisu do księgi wieczystej hipoteki kaucyjnej, Prokurator Apelacyjny w Krakowie uchylił zastosowany wobec podejrzanego środek zapobiegawczy w postaci zakazu opuszczania kraju połączonego z zatrzymaniem paszportów.

Podkreślenia wymaga, że na skutek zaskarżenia postanowienia z dnia 10 maja 2003 r. przez obrońców podejrzanego, prawidłowość decyzji Prokuratora Apelacyjnego o ponownym zastosowaniu wobec Dariusza D. tych samych środków zapobiegawczych była przedmiotem oceny Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia, który orzeczeniem z dnia 11 sierpnia 2003 r. utrzymał w mocy postanowienie o zastosowaniu poręczenia majątkowego oraz pozostawił bez rozpoznania zażalenie w zakresie dotyczącym zakazu opuszczania kraju połączonego z zatrzymaniem paszportów wobec uchylenia tego środka zapobiegawczego w dniu 17 lipca 2003 r.

W uzasadnieniu swojego orzeczenia Sąd Rejonowy podniósł m.in., że "... w zakreślonym przez prokuratora w postanowieniu z 19 maja 2003 r. o zastosowaniu poręczenia majątkowego terminie podejrzany Dariusz D. miał realną możliwość wykonania nałożonego na niego obowiązku osobiście bądź przez pełnomocnika. Co prawda podejrzany w dniu 15 maja 2003 r., a więc po wydaniu zaskarżonego postanowienia z dnia 10 maja 2003 r. złożył przed notariuszem oświadczenie o ustanowieniu hipoteki kaucyjnej, jednakże nie uczynił tego w terminie zakreślonym przez prokuratora. Skoro przedmiot poręczenia nie został złożony w zakreślonym w postanowieniu terminie to postanowienie utraciło moc. Podejrzany i jego obrońcy nie złożyli też wniosku o zmianę zakreślonego w postanowieniu terminu poprzez jego wydłużenie. Samo zaś złożenie zażalenia na zastosowany środek zapobiegawczy nie wstrzymuje wykonania postanowienia (OSNKW 1999/7-8/43)."

Odnosząc się z kolei do stwierdzenia Pana Senatora Kazimierza Pawełka o zastraszeniu i wpływaniu na treść wyjaśnień podejrzanego Dariusza D. przez prokuratora prowadzącego postępowanie zauważyć trzeba, że Prokurator Apelacyjny w Krakowie stanowczo zaprzeczył, aby takie okoliczności miały miejsce i wyjaśnił, że w toku śledztwa sygn. Ap II Ds. 9/02/S jedyny osobisty kontakt prokuratora prowadzącego postępowanie z podejrzanym miał miejsce w dniu 19 marca 2003 r. W tym dniu przedstawiono Dariuszowi D. zarzut popełnienia przestępstwa, przesłuchano go w charakterze podejrzanego, a następnie zastosowano wobec niego środki zapobiegawcze. Czynność przesłuchania podejrzanego wraz z ogłoszeniem zarzutu podaniem ustnie jego motywów oraz pouczeniem o uprawnieniach i obowiązkach podejrzanego w toku postępowania karnego trwała 37 minut, albowiem Dariusz D. skorzystał z prawa do odmowy wyjaśnień.

Wspomnieć także należy, że zarzut wpływania na treść wyjaśnień Dariusza D. nie był dotychczas podnoszony ani w zażaleniach obrońców podejrzanego na postanowienia o zastosowaniu środków zapobiegawczych, ani podczas posiedzeń Sądu Rejonowego, który je rozpoznawał. Zarzutów tych nie zawiera także skierowana do Ministerstwa Sprawiedliwości korespondencja obrońców podejrzanego z dnia 28 maja 2003 r.

Decyzja ta podjęta została w związku z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 listopada 2003 r. sygn. FSA 3/03 stwierdzającym, iż podejmowanych przez spółkę "Optimus" S.A. działań polegających na eksporcie produkowanego przez nią sprzętu komputerowego za granicę w celu uzyskania finalnego zwolnienia tych towarów od podatku od towarów i usług nie można zakwalifikować jako działań mających na celu obejście prawa podatkowego.

Z wyrazami szacunku

PROKURATORA GENERALNEGO

Kazimierz Olejnik