Minister Infrastruktury przekazał odpowiedź na oświadczenie marszałka Longina Pastusiaka, złożone na 56. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 56):
Warszawa, dnia 8 marca 2004 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek
Szanowny Panie Marszałku
Nawiązując do oświadczenia Pana Marszałka z dnia 16 lutego br. w sprawie Ośrodka Szkolenia Ratowniczego w Gdyni - pragnę przedstawić, co następuje:
Utworzony w 1984 r. na mocy decyzji Ministra-Kierownika Urzędu Gospodarki Morskiej, w strukturach Wyższej Szkoły Morskiej - Ośrodek Szkolenia Ratowniczego w Gdyni, w związku z zatonięciami statków m/s "Kudowa-Zdrój" i m/s "Busko-Zdrój" - miał za zadanie przeszkolenie wszystkich członków załóg statków morskich w zakresie praktycznych umiejętności posługiwania się środkami ratunkowymi. Wynikało to z faktu, że obowiązująca wówczas Międzynarodowa konwencja o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, (STCW-78) sporządzona w Londynie dnia 7 lipca 1978 r. (Dz.U. z 1984 r. Nr 39, poz. 201) nie nakładała obowiązku posiadania przez każdego członka załogi indywidualnych przeszkoleń w tym zakresie, stanowiąc jedynie, że:
marynarz wchodzący w skład wachty pokładowej i maszynowej powinien mieć doświadczenie lub przejść przeszkolenie obejmujące m. in. technikę ratowania życia, zagrożenia zdrowia i bezpieczeństwo osobiste,
ratownik na łodziach i tratwach ratunkowych powinien mieć umiejętność: poprawnego nałożenia kamizelki ratunkowej, bezpiecznego zeskoczenia do wody, wejścia w kamizelce ratunkowej z wody na łódź lub tratwę ratunkową, a także wyprostowania odwróconej tratwy ratunkowej,
kapitan i starszy oficer na statkach pojemności brutto 200 RT i większej powinien posiadać znajomość zasad ratowania życia w zakresie organizacji alarmów opuszczania statku, łodzi ratunkowych, tratw i innego sprzętu ratunkowego.
Radykalna zmiana w wymaganiach dot. wyszkolenia marynarzy nastąpiła po wejściu w życie z dniem 1 lutego 1997 r. Kodu Wyszkolenia Marynarzy, Wydawania Świadectw oraz Pełnienia Wacht - będącego zmienionym załącznikiem do Konwencji STCW - który został przyjęty na konferencji Stron tej konwencji, która odbyła się w Londynie od 26 czerwca do 7 lipca 1995 r. Zgodnie z Prawidłem VI/1 Rozdziału VI nowego załącznika, każdy członek załogi statku morskiego obowiązany jest przyswoić zakres wiedzy oraz przejść podstawowe szkolenie lub instruktaż dotyczące bezpieczeństwa tj:
- indywidualnych technik ratunkowych,
- ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego,
- elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej,
- bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej.
Postanowienia nowego załącznika do Konwencji wprowadzając obowiązek podstawowych szkoleń, nie nakładają jednocześnie konieczności odnawiania świadectw z tych szkoleń (o czym stanowi jednoznacznie Prawidło I/11) - zastrzegając jedynie, aby do pracy na statku dopuszczać tylko te osoby, które w okresie nie przekraczającym 5 lat przeszły szkolenia podstawow
e. Oznacza to, że w myśl Konwencji STCW nie ma wymogu potwierdzania ważności świadectw z podstawowych szkoleń w drodze kursu, cyklicznie powtarzanego. Nie można negować potrzeby, ani znaczenia szkolenia lądowego. Każdy marynarz na początku swojej kariery morskiej takie szkolenie przejść musi, także później - kiedy w miarę awansowania, wymogi określone w Konwencji STCW w stosunku do kolejno zajmowanych wyższych stanowisk, są coraz wyższe. Nie może się to jednak odbywać kosztem rzeczywistych potrzeb, a decydującym kryterium o obowiązku szkolenia nie mogą być wyłącznie względy finansowe i sytuacja ekonomiczna ośrodków szkoleniowych.W związku z powyższym, formułowane opinie w sprzecznej z prawem uchwale kolegium dyrektorów Urzędów Morskich - nie znajdują uzasadnienia, a dowodem, iż jej postanowienia korespondują z postanowieniami Konwencji STCW jest chociażby praktyka stosowana w takich państwach morskich jak: Wielka Brytania, Republika Federalna Niemiec, czy Dania - gdzie funkcjonują rozwiązania analogiczne jak
przyjęte w uchwale negowanej przez ośrodki szkoleniowe.Z tych też względów wysuwana sugestia, że zapaść finansowa Ośrodka Szkolenia Ratowniczego w Gdyni spowodowana jest "działaniami dyrektorów urzędów morskich wspieranych przez urzędników ministerstwa infrastruktury" jest sugestią mającą na celu wyłącznie deprecjację pracowników administracji morskiej.
Jednocześnie pragnę poinformować, że konieczność transpozycji postanowień zmienionej Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/25/WE o minimalnym poziomie wyszkolenia marynarzy, nakazała podjęcie prac nad nowelizacją rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych marynarzy (Dz.U. Nr 81, poz. 734). Uznając ponadto, że działań mających na c
elu podniesienie stopnia bezpieczeństwa żeglugi nigdy nie jest za wiele, projekt nowelizacji przewiduje także obowiązek odnawiania co pięć lat świadectw szkoleń podstawowych w zakresie bezpieczeństwa - poprzez ukończenie kursu uaktualniającego, co jest zaostrzeniem kryteriów określonych w tej mierze przez Konwencję STCW. Projekt zmian cyt. rozporządzenia jest po etapie uzgodnień wewnątrz resortowych (m.in. został przesłany do zaopiniowania Ośrodkowi Szkolenia Ratowniczego w Gdyni) i niebawem zostanie skierowany do uzgodnień międzyresortowych.Przedstawiając powyższe, wyrażam przekonanie, że wprowadzone zmiany do powołanego aktu prawnego pozwolą Ośrodkowi w dalszym ciągu prowadzić swoją pożyteczną działalność.
Z poważaniem
Z upoważnienia
MINISTRA INFRASTRUKTURY
Witold Górski
PODSEKRETARZ STANU