Warszawa, 2004.05.11

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Przystąpienie Polski do struktur UE i włączenie terytorium RP do obszaru celnego Wspólnoty spowodowało, iż zniesieniu uległy cła na towary przywożone z innych państw członkowskich, chroniące polski rynek przed konkurencją z zagranicy. Zatem zniesienie barier celnych dotyczy wszystkich przywożonych towarów, w tym m.in. wyrobów akcyzowych. Powyższy fakt sprzyjać może zwiększonej konkurencji dla krajowych producentów w odniesieniu do różnych grup towarów. Dlatego też otwarcie granic należy postrzegać z perspektywy całej gospodarki, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji finansów publicznych.

Ministerstwo Finansów dostrzega zarówno szanse jak i zagrożenia związane ze wstąpieniem do UE. Również zagrożenie konkurencyjności dla krajowych browarów niebezpieczeństwo, że sprzedaż wyprodukowanego w Polsce piwa może zostać zastąpiona, w pewnej części, przywozem tańszego piwa z innych krajów UE, w tym piwa pochodzącego z tzw. importu prywatnego. Nie bez znaczenia dla powyższego pozostawać będzie zapewne stosowna regulacja Dyrektywy 92/12/EEC zakładająca wzrost limitu przywozu przez osoby prywatne na użytek własny wszystkich wyrobów akcyzowych podlegających harmonizacji, w tym również piwa.

Powyższe znalazło odzwierciedlenie we wprowadzanych regulacjach prawnych, również w odniesieniu do małych i średnich browarów tj. produkujących poniżej 200 000 hl piwa w skali roku. Chciałbym przypomnieć, iż w 2002 roku w znacznym stopniu rozszerzone zostały ulgi w podatku akcyzowym dla małych i średnich browarów. Ponadto w obowiązującym do 30 kwietnia br. rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie podatku akcyzowego, utrzymana została, na nie zmienianym od czerwca 2001 r. poziomie, stawka podatku akcyzowego dla piwa jak również dokonana została zmiana konstrukcji, obowiązującej w 2003 r. regulacji § 18 rozporządzenia w sprawie podatku akcyzowego. Umożliwia ona, począwszy od 2004 r., małym i średnim browarom rozpoczynającym działalność, skorzystanie z ulgi w podatku akcyzowym już w pierwszym roku rozpoczęcia działalności.

Należy zaznaczyć, iż sytuacja na rynku piwa jest stabilna. Dochody z podatku akcyzowego od piwa od 2001 r. stale rosną, w 2003 r. osiągnęły poziom 2 238,8 mln zł i były wyższe o 6,4 % w porównaniu z 2002 r., pomimo obowiązywania stawki akcyzy na niezmienionym poziomie. Tendencja ta utrzymała się również w styczniu, lutym i marcu br. - dynamika dochodów za trzy miesiące 2004 r. w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego wyniosła 111,0 %.

W tym miejscu chciałbym podkreślić, iż realizowana przez resort finansów polityka niepodnoszenia stawki akcyzy dla piwa jak również regulacje rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz.U. Nr 97, poz. 966), określające dalsze zwiększenie (o 25 % w stosunku do dotychczas obowiązujących) ulg dla małych i średnich browarów w powiązaniu z szeregiem nowych, bardzo istotnych instytucji zapisanych w nowej ustawie z dnia 23 stycznia 2004 roku o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 29, poz. 257), mają wspomagać krajowych producentów piwa w podejmowanych przez tę branżę działaniach zmierzających do podjęcia konkurencji na unijnym rynku piwa. Tym niemniej otwarcie granic bez wątpienia spowoduje liberalizację handlu i spodziewana sytuacja na rynku piwa z pewnością wymusi restrukturyzację części obecnie funkcjonujących browarów. Należy jednak zaznaczyć, iż dopiero wspólny wysiłek, tj. połączenie działań i korelacja prowadzonej przez rząd polityki akcyzowej z realizowaną przez branżę piwowarską polityką cenową w odniesieniu do piwa pozwoli na zminimalizowanie ewentualnych niekorzystnych skutków włączenia Polski w obszar wspólnego rynku. Nie można jedynie poprzez obniżki akcyzy dla piwa dążyć do wyrównania cen, bowiem występujące różnice poziomu cen między Polską, a innymi krajami wynikają również z innych, niż stawki akcyzy, czynników. Same zmiany stawek akcyzy nie ochronią polskiego przemysłu przed konkurencją na rynku unijnym.

Obowiązująca ustawa o podatku akcyzowym, w art. 68 ust. 4, określa dla piwa stawkę akcyzy w wysokości 6,86 zł od 1 hl za każdy stopień Plato. Przyjęcie w aktualnym stanie prawnym stawki akcyzy dla piwa na poziomie ustawowym nie przekreśla jednakże możliwości wprowadzenia obniżki akcyzy na ten wyrób akcyzowy. Tym niemniej będzie to możliwe dopiero po analizie funkcjonowania branży piwowarskiej na tle rynku wyrobów alkoholowych w pierwszych miesiącach obecności Polski w strukturach UE. Jeżeli przeprowadzone analizy wykażą, że obniżenie akcyzy jest zasadne, Minister Finansów podejmie stosowną decyzję.

Pozostaję z szacunkiem

PODSEKRETARZ STANU