Informację w związku z oświadczeniem senatora Grzegorza Matuszaka, złożonym na 9. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 8), przekazał Minister Pracy i Polityki Społecznej:
Warszawa, dnia 12.03.2002 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku!
W odpowiedzi na przesłane przez Pana Marszałka, przy piśmie z dnia 15 lutego 2002 r., znak: LP/043/63/02/V, oświadczenie senatora Grzegorza Matuszaka w sprawie przeprowadzenia analizy funkcjonowania rynku koncesjonowanej ochrony osób i mienia pod kątem udziału w nim podmiotów zatrudniających osoby niepełnosprawne, uprzejmie informuję:
Działania na rynku pracy powinny zmierzać do uzyskania jak największej dostępności miejsc pracy w dowolnym zawodzie i u dowolnego pracodawcy. Jednym z najważniejszych sposobów rehabilitacji osób niepełnosprawnych jest rehabilitacja zawodowa. Poprzez możliwość zatrudnienia osoby niepełnosprawne mają szanse na w miarę "normalne życie".
To właśnie pracodawcy prowadzący zakład pracy chronionej zatrudniają najwięcej osób niepełnosprawnych, a uzyskanie tego statusu, uwarunkowane jest spełnieniem szeregu warunków i obowiązków wyrażonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 ze zm.). W zakres tych obowiązków wchodzi m.in. zapewnienie osobom niepełnosprawnym doraźnej i specjalistycznej opieki lekarskiej, poradnictwa i usług rehabilitacyjnych.
Prowadzący zakład pracy chronionej ponosi zatem większe koszty z tytułu zatrudniania osób niepełnosprawnych, z tego też tytułu ustawodawca przyznał mu pewne preferencje.
Należy przy tym pamiętać, iż zgodnie z przepisem art. 6 ust. 2 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców (Dz.U. Nr 60, poz. 704) - dopuszczalna jest pomoc stanowiąca rekompensatę dla przedsiębiorcy z tytułu jego udziału w realizacji zadań publicznych, w tym w szczególności wyrównanie podwyższonych kosztów ponoszonych przez przedsiębiorcę, związanych z rehabilitacją i zatrudnianiem osób niepełnosprawnych. Ponadto zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 cytowanej ustawy - dopuszczalna jest także pomoc horyzontalna, wspierająca rehabilitację i zatrudnianie osób niepełnosprawnych.
Zakres tychże preferencji z roku na rok ulega zmniejszeniu, zmieniane są także przepisy w celu wyeliminowania mogących powstawać patologii.
I tak, z dniem 1 stycznia 2002 r. prowadzący zakłady pracy chronionej zobowiązani są do opłacania składek na Fundusz Pracy za wszystkich pracowników (także niepełnosprawnych) i podatku od środków transportu.
Ustawa z dnia 17 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej, ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 154, poz. 1792), wprowadzono m.in. zmiany do art. 22 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zgodnie z którymi wpłaty na PFRON ulegają obniżeniu o kwoty - pomniejszone o należne od pracowników składki na ubezpieczenia społeczne - wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych zakładów pracy chronionej lub zakładów aktywności zawodowej, z tytułu realizacji przez te zakłady określonej produkcji lub usługi. Przepis ten obowiązywać będzie jedynie do czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.
Z uwagi na to, że zakłady pracy chronionej stanowią istotne ogniwo systemu rehabilitacji, zmiany przepisów dotyczących ich funkcjonowania są poprzedzone głęboką analizą, która pozwoli m.in. na dokładne określenie kosztów związanych z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych. Albowiem należy dążyć do stworzenia racjonalnego systemu wsparcia finansowego, wyrównującego wyższe koszty pracy, a pomoc w ramach niego udzielana powinna być trafnie adresowana.
Zostały już podjęte prace studialne w celu dokonania analizy kosztów związanych z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych w zakładach pracy chronionej i sformułowaniem wniosków do prac nad zmianą rozwiązań systemowych. W tym celu, w dniu 10 stycznia 2002 r. powołany został zespół ekspertów.
Wypracowane projekty nowych rozwiązań systemowych będą podlegały szerokim konsultacjom społecznym.
W związku z powyższym uprzejmie dziękuję za wyrażone w oświadczeniu pana Senatora uwagi, które zostaną wykorzystane w toku prac nad nowelizacją ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. nr 123, poz. 776 ze zm.).
Z poważaniem
MINISTER
Up. SEKRETARZ STANU
Jolanta Banach