Warszawa, 2005-08-11

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

W związku z oświadczeniem Pana Senatora Ryszarda Matusiaka, złożonego wspólnie z innymi Senatorami podczas 79 posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie niepublicznych samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej, przekazuję wyjaśnienia w tej kwestii.

Zgłoszone w oświadczeniu problemy dotyczą:

- zróżnicowania publicznych i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej pod względem prawa do korzystania ze zwolnienia z podatku dochodowego, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (updop),

- pisma w sprawie interpretacji z zakresu zwolnień od podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 updop,

- kwestii stosowania jednolitych interpretacji prawa podatkowego przez podległe Ministrowi Finansów organy podatkowe i kontrolne,

- publikowania przez Ministra Finansów urzędowych interpretacji i umożliwienia zapoznania się z nimi obywatelom.

Na wstępie pragnę zauważyć, że adresatami zwolnienia podatkowego są wyłącznie podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, a podatnikami w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych są osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej (art. 1 updop).

Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej (ustawa o zoz) definiuje zakład opieki zdrowotnej jako wyodrębniony organizacyjnie zespół osób i środków majątkowych, utworzony i utrzymywany w celu udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia (art. 1 ust. 1 ustawy o zoz). Zakład opieki zdrowotnej może być odrębną jednostką organizacyjną, częścią innej jednostki organizacyjnej lub jednostką organizacyjną podległą innej jednostce organizacyjnej (art. 2 ust. 2 ustawy o zoz).

Przyznane przez ustawodawcę wyodrębnienie dotyczy wyłącznie organizacji zakładu opieki zdrowotnej, a nie wyodrębnienia prawnego, które przesądza o jego samodzielności. Zgodnie z ustawą o zakładach opieki zdrowotnej tylko samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej posiadają osobowość prawną. Ustawa ta nie daje natomiast przymiotu osobowości prawnej niepublicznemu zakładowi opieki zdrowotnej (art. 35b ust. 3 ustawy o zoz).

Niepubliczny zakład opieki zdrowotnej nie posiada osobowości prawnej i nie jest też niezależną od osoby założyciela (osoby prawnej, osoby fizycznej lub spółki tych osób) jednostką organizacyjną nie mającą osobowości prawnej, która funkcjonuje samodzielnie w obrocie prawnym.

Oznacza to, że niepubliczny zakład opieki zdrowotnej nie może być uznany za podatnika podatku dochodowego od osób prawnych, w rozumieniu art. 1 updop. Takiemu zakładowi nie przysługuje zwolnienie od podatku dochodowego, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 updop. Ze wspomnianego zwolnienia może natomiast skorzystać założyciel niepublicznego zakładu, ale tylko ten, który nie jest przedsiębiorstwem państwowym, spółdzielnią lub spółką, o ile spełnia warunki określone w tym przepisie (art. 17 ust. 1c pkt 1 updop). Mogą również z niego skorzystać spółki, o których mowa w art. 74 ustawy o jednostkach badawczo-rozwojowych (art. 17 ust. 1c pkt 1 updop).

Ustawodawca poprzez taki zapis, wyłączając ze zwolnienia od podatku dochodowego spółki kapitałowe, pozbawił je jako założycieli niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej prawa do zwolnienia, przysługującego podatnikom z tytułu prowadzenia działalności statutowej, polegającej na ochronie zdrowia i pomocy społecznej.

Niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, którego założycielem jest spółka kapitałowa jest tylko wyodrębnioną organizacyjnie formą działalności tej spółki, która go utworzyła. Wszystkie wymienione wyżej uprawnienia przysługują jedynie posiadającym osobowość prawną samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej.

Odnosząc się do informacji w sprawie pisma Ministerstwa Finansów z dnia 12 września 2001 r., znak: PB3/843/8214-108/AS/01 uprzejmie wyjaśniam, że pismo to nie stanowi urzędowej interpretacji Ministra Finansów, w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej. Zgodnie, bowiem z art. 14 § 2 Ordynacji podatkowej interpretacjami Ministra Finansów są wyjaśnienia treści obowiązującego prawa podatkowego, kierowane do organów podatkowych i organów kontroli skarbowej, dotyczące problemów prawa podatkowego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów.

Jednocześnie chciałbym wyjaśnić, iż wyjaśnienia zawarte w tym piśmie nie dotyczą niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, lecz niepublicznych szkół i placówek oświatowych utworzonych przez osoby prawne, które działają na podstawie ustawy o systemie oświaty. Z przepisów ustawy o systemie oświaty jednoznacznie wynika, że zarówno publiczne, jak i niepubliczne szkoły oraz placówki oświatowe oraz prowadzące je organy są zwolnione z podatków (art. 81 i art. 90 ust. 7). W przepisach ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, w stosunku do niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej i ich założycieli, taka regulacja natomiast nie występuje.

Również w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych przewidziane są zwolnienia od podatku dochodowego dla publicznych i niepublicznych szkół oraz prowadzących je założycieli (art. 17 ust. 1 pkt 4 i pkt 7 updop).

Nie można zatem wyjaśnień zawartych we wspomnianym piśmie, dotyczących konkretnego stanu faktycznego i prawnego związanego ze zwolnieniem od podatku dochodowego niepublicznych szkół prowadzonych przez stowarzyszenie oświatowe automatycznie stosować do niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, ponieważ inny jest charakter przyznanych przez ustawodawcę zwolnień od podatku dla szkół niż dla zakładów opieki zdrowotnej.

Jeśli chodzi o pozostałe kwestie poruszone w oświadczeniu uprzejmie informuję, że zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, na pisemny wniosek podatnika, ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w jego indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Udzielenie interpretacji dotyczącej problemów z zakresu prawa podatkowego następuje w drodze postępowania, na które przysługuje zażalenie (art. 14a ust. § 1 i 4 Ordynacji podatkowej). Interpretacja jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej, właściwych dla wnioskodawcy i może zostać zmieniona albo uchylona wyłącznie w drodze decyzji (art. 14b § 2 Ordynacji podatkowej). Izb skarbowa ma obowiązek zamieszczania na stronie internetowej postanowienia oraz decyzji dotyczącej interpretacji, bez podania danych identyfikujących podatnika (art. 14b § 7 Ordynacji podatkowej).

W kwestii jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej uprzejmie wyjaśniam, że Minister Finansów sprawując ogólny nadzór w sprawach podatkowych dokonuje jego interpretacji, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (art. 14 § 1 pkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej).

Przepisy ordynacji podatkowej zobowiązują Ministra Finansów do ogłaszania interpretacji obowiązującego prawa podatkowego, które są kierowane do organów podatkowych i organów kontroli skarbowej w powszechnie dostępnym Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów.

Opublikowanie interpretacji prawa podatkowego w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów umożliwia zapoznanie się z ich treścią każdemu obywatelowi zainteresowanemu tymi problemami. Ponadto, wspomniane interpretacje Ministra Finansów zamieszczane są także na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.

W sprawie podjęcia przez Ministra Finansów środków mających na celu niekwestionowanie przez kontrolę skarbową przyjętych wcześniej przez urząd skarbowy interpretacji uprzejmie wyjaśniam, że każdy z tych urzędów powołany został do realizacji odmiennych zadań na mocy odrębnych przepisów ustawowych (tj. ustawy o kontroli skarbowej lub ustawy o urzędach i izbach skarbowych).

Jednocześnie chciałbym wyjaśnić, iż nie posiadam Aktualnie informacji w sprawie występujących rozbieżności pomiędzy interpretacjami udzielanymi przez podległe organy w kwestii opodatkowania niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej. W tej sytuacji uważam, że nie ma potrzeby do "wydania oficjalnej interpretacji" przez Ministra Finansów dotyczącej stosowania przepisów ustaw podatkowych przez niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej oraz opublikowania jej w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów.

Chciałbym też zwrócić uwagę na fakt, że zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2004 r., sygn. K 4/03, interpretacja przepisów prawa podatkowego przez Ministra Finansów nie wiąże organów podatkowych.

Z poważaniem

Z upoważnienia Ministra Finansów

PODSEKRETARZ STANU

Jarosław Neneman