Warszawa, 10 czerwca 2003 r.

Krajowy Fundusz Mieszkaniowy, który został utworzony ustawą z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, zasilany jest przede wszystkim środkami budżetowymi oraz w ostatnim okresie również środkami pochodzącymi z pożyczek w bankach zagranicznych, których spłata gwarantowana jest przez Skarb Państwa. Ze względu na fakt, iż zainteresowanie tą formą finansowania budownictwa mieszkaniowego znacznie przewyższa dostępne na ten cel fundusze, należy je wykorzystywać jak najefektywniej. Selekcja i jej kryteria mają na celu wyłonienie podmiotów, które będą w stanie realizować program społecznego budownictwa czynszowego i ponieść jego finansowe skutki. Kryteria z natury swej muszą preferować określony typ przedsięwzięcia, w przeciwnym razie wszystkie przedsięwzięcia oceniane byłyby podobnie, a selekcja byłaby niemożliwa. Kryteria te określone zostały w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 4 lipca 2000 r. w sprawie warunków i trybu udzielania kredytów i pożyczek ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego oraz niektórych wymagań dotyczących lokali i budynków finansowanych przy udziale tych środków. Prawidłowy dobór kredytobiorców w długim okresie pozwoli Funduszowi na dalsze finansowanie budownictwa mieszkaniowego ze zwracanych przez TBSy i spółdzielnie mieszkaniowe środków.

W kwestii dostępności środków z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, pragnę poinformować, że Ministerstwo Infrastruktury będzie zabiegało o jak największe dotacje do Krajowego Funduszu Mieszkaniowego z budżetu państwa. Zgodnie z rządowym programem w najbliższych latach nie powinny one być niższe niż 450 mln zł rocznie. Należy również rozwijać koncepcje sprzedaży wierzytelności KFM bankom hipotecznym lub funduszom inwestycyjnym oraz emisji obligacji własnych Banku Gospodarstwa Krajowego z przeznaczeniem na zasilenie KFM. Działania takie pozwolą utrzymać akcję kredytową na dotychczasowym wysokim poziomie (ponad 10% efektów budownictwa mieszkaniowego ogółem). W roku 2003 planowana do udzielenia kwota kredytów z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego w wysokości 1.381.424 tys. zł, pozwoli na budowę ponad 18 tysięcy mieszkań.

W swoim oświadczeniu Pan senator Władysław Mańkut zwraca uwagę na wybrane kryteria oceny wniosków wstępnych, pod względem ich preferencyjności w stosunku do podmiotów z większych ośrodków miejskich. Zdaniem UMiRM kryteria oceny planowanych przedsięwzięć inwestycyjno-budowlanych, kryteria polityki w zakresie rozwoju lokalnego i regionalnego, oraz kryteria kredytowe nie dyskryminują w żadnym razie podmiotów z mniejszych ośrodków miejskich, a mają na celu prawidłowy rozwój programu społecznego budownictwa czynszowego. Poniżej przedstawiam stanowisko wobec zarzutów, sformułowanych pod adresem niektórych kryteriów.

Kryterium I.5 (koszty budowy) - Kryterium I.5 przyznaje punkty przedsięwzięciom inwestycyjno-budowlanym, w zależności od całkowitego kosztu przedsięwzięcia na 1m kw. w odniesieniu do lokalnych uwarunkowań realizacji inwestycji. Odniesienie kosztu do wskaźnika powiatowego było podyktowane różnicami występującymi w poszczególnych powiatach pod względem cen materiałów budowlanych, kosztów pracy, czy też kosztów pozyskania gruntu. Niski wskaźnik powiatowy wskazuje, iż w danym regionie ceny są niższe, i potrzebne są mniejsze nakłady do realizacji danego przedsięwzięcia. Należy również zauważyć, że nie tylko do takich celów wskaźniki powiatowe są wykorzystywane i generalnie nie kwestionuje się zasadności ich istnienia.

Kryterium II.1 (deficyt mieszkań w gminie), Kryterium II.2 (udział mieszkań komunalnych i społecznych czynszowych, współfinansowanych przez KFM w zasobach mieszkaniowych w gminie) - Zarzut, iż ww. kryteria preferują przedsięwzięcia realizowane w większych miastach jest całkowicie niezrozumiały. Wręcz przeciwnie, mniejsze ośrodki miejskie mogą osiągnąć wyższą punktację, ze względu na nieduże nasycenie mieszkaniami komunalnymi i TBS na ich terenie.

Kryterium II.10 (potencjalna możliwość absorpcji bezrobocia) - Program budowy mieszkań na wynajem ma przede wszystkim zaspokajać potrzeby mieszkaniowe osób średnio uposażonych, których nie stać jest na zakup własnego mieszkania. Poza tym, ma on również sprzyjać przenoszeniu się osób w miejsca, gdzie łatwiej dostępna jest praca, co pozwoli uniknąć sytuacji braku popytu na budowane mieszkania. Czynnikiem decydującym o otrzymanej liczbie punktów z tytułu tego kryterium jest wskaźnik dochodów własnych gminy, co może świadczyć o możliwości stworzenia nowych miejsc pracy na jej terenie. Wielkość ośrodka miejskiego nie jest brana pod uwagę.

Kryterium II.8 (popyt na mieszkania finansowane z udziałem środków KFM) - Program realizowany przez Krajowy Fundusz Mieszkaniowy jest długofalowym przedsięwzięciem, które zakłada, iż kolejne inwestycje mieszkaniowe na wynajem, będą realizowane przy pomocy środków uzyskanych ze spłaty wcześniej udzielanych kredytów. Wystąpienie ryzyka braku popytu na społeczne mieszkania czynszowe jest o tyle istotne, iż spłata zaciągniętych kredytów zależy bezpośrednio od osób zajmujących lokale mieszkalne i spłacających wraz z czynszem te właśnie kredyty.

Kryterium III.1 (wysokość wskaźnika pierwszej spłaty) - Na Krajowy Fundusz Mieszkaniowy składają się środki budżetowe, a Bank Gospodarstwa Krajowego, który zarządza Funduszem, musi przede wszystkim kierować się ich bezpieczeństwem. Symulacje wskazują, że w razie przyjęcia pierwszej spłaty na minimalnym dopuszczalnym poziomie, rodzi się niebezpieczeństwo niespłacalności kredytu. Dlatego preferuje się wnioskodawców deklarujących wyższe spłaty.

Z wyrazami szacunku

Marek Bryx