Minister Sprawiedliwości przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Grzegorza Lipowskiego, złożonym na 72. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 75):
Warszawa, 17.XII.2004 r.
Pan Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku
W związku z przekazanym przez Pana Marszałka, przy piśmie z dnia 23 listopada 2004 r. nr BPS/DSK-043-497/04, oświadczeniem Pana Senatora Grzegorza Lipowskiego, złożonym podczas 72 posiedzenia Senatu RP w dniu 18 listopada 2004 r. w sprawie postępowania karnego prowadzonego przeciwko Januszowi D. - Naczelnikowi Sekcji Ruchu Drogowego w Komendzie Miejskiej Policji w Częstochowie oraz udzielonym przez Prezesa Rady Ministrów Pana Marka Belkę upoważnieniem do ustosunkowania się do zawartych w nim wniosków uprzejmie przedstawiam, co następuje.
Wydział II do Spraw Przestępczości Zorganizowanej Prokuratury Apelacyjnej w Krakowie pod sygn. Ap II Ds. 1/02/S prowadził śledztwo przeciwko Wojciechowi L. (byłemu Komendantowi Komisariatu Policji w Kamieńsku) i innym podejrzanym o przestępstwa z art. 231 § 1 kk (nadużycie funkcji) i inne.
W toku tegoż postępowania zabezpieczono materiał dowodowy dotyczący struktur przestępczych grupy działającej na terenie Polski centralnej, w skład której wchodzili m.in. funkcjonariusze Policji. Działająca od kilku lat grupa zajmowała się kradzieżami i legalizacją pojazdów, wymuszeniami korzyści finansowych za zwrot skradzionych pojazdów, handlem narkotykami i bronią, fałszowaniem znaków pieniężnych, czerpaniem korzyści materialnych z nierządu, napadami drogowymi na tzw. "TIR-y" (organizacja zgłoszeń fikcyjnych napadów), wyłudzeniami bankowymi i ubezpieczeniowymi, różnego rodzaju przestępstwami gospodarczymi.
W dniu 10 września 2003 r. z akt postępowania sygn. Ap II Ds. 1/02/S wyłączony został materiał dowodowy w sprawie zorganizowanej grupy przestępczej, działającej na terenie Radomska, Kłobucka, Częstochowy, kierowanej przez Sławomira L. zajmującej się wyłudzaniem odszkodowań z tytułu sfingowanych kradzieży i kolizji samochodowych, w skład której wchodzili również funkcjonariusze policji. Wyłączone materiały zarejestrowano pod sygn. Ap II Ds. 2/03/S.
W tym zakresie w dniu 22 marca 2004 r. skierowano do Sądu Rejonowego w Częstochowie akt oskarżenia przeciwko 31 osobom o przestępstwa z art. 298 § 1 kk (oszustwo ubezpieczeniowe) i inne. Spośród osób oskarżonych w tej sprawie, 9 to funkcjonariusze policji, zaś 5 z nich bezpośrednio podlegało Januszowi D. - Naczelnikowi Sekcji Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Częstochowie.
W toku tegoż postępowania zebrano również dowody dotyczące kolejnych 61 osób współdziałających ze Sławomirem L. skutkiem czego doprowadziły one firmy ubezpieczeniowe do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. W tej części postanowieniem z dnia 15 marca 2004 r., przed skierowaniem wymienionego aktu oskarżenia, wyłączono materiały procesowe m.in. przeciwko Januszowi D. i innym podejrzanym o przestępstwa z art. 231 § 1 kk i inne, które zarejestrowano pod sygn. Ap II Ds. 2/04/S
W ramach postępowania Ap II Ds. 2/04/S (wówczas Ap II Ds. 2/03/S), na bazie zabezpieczonych materiałów dowodowych, w dniu 23 października 2003 r. sporządzone zostało postanowieniem o przedstawieniu zarzutów Januszowi D., któremu zarzucono, że: w okresie od 24 listopada 2000 r. do 15 marca 2002 r. w Częstochowie w woj. Śląskim, pełniąc funkcję publiczną Naczelnika Sekcji Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Częstochowie, w trakcie pełnienia obowiązków służbowych, dopuszczając się naruszenia obowiązków służbowych, działając na szkodę interesu publicznego i prywatnego, w celu udaremnienia postępowań karnych, nie podjął działań służbowych, ani nie zlecił takich działań, mających na celu pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za czyny karalne podległych mu funkcjonariuszy, jakich dopuścili się w związku z pełnieniem służby, poprzez wystawianie stwierdzających nieprawdę notatek urzędowych z kolizji drogowych, będących później podstawą do zgłoszenia nienależnych odszkodowań, tj. o przestępstwo z art. 231 § 1 kk (nadużycie funkcji) i art. 239 § 1 kk (poplecznictwo) w zw. z art. 11 § 2 kk przy zast. art. 12 kk.
Dla zapewnienia prawidłowego toku śledztwa z uwagi na uzasadnioną obawę utrudniania postępowania, zacierania śladów przestępstwa, w dniu 23 października 2003 r. w oparciu o treść art. 247 § 1 kpk prokurator zarządził zatrzymanie podejrzanego Janusza D. celem jego doprowadzenia, ogłoszenia zarzutów i zastosowania środka zapobiegawczego. Podobne zarządzenia z tej samej daty dotyczyły innych podległych mu służbowo funkcjonariuszy policji.
W oparciu o powyższe zarządzenie w dniu 4 listopada 2003 r. zatrzymano Janusza D. W dniu 5 listopada 2003 r., po wykonaniu czynności procesowych, tj. ogłoszeniu zarzutów, odebraniu wyjaśnień, przeprowadzeniu konfrontacji, z uwagi m.in. na charakter czynów zarzucanych temu podejrzanemu, w oparciu o ustalenia na bazie zgromadzonych dowodów, prokurator zastosował wobec wymienionego środki zapobiegawcze o charakterze wolnościowym w postaci dozoru policji i zawieszenia w czynnościach służbowych policjanta.
Decyzję tę Prokuratura Apelacyjna w Krakowie podjęła celem zapewnienia prawidłowego toku postępowania, albowiem Janusz D. z racji zajmowanego stanowiska Naczelnika Sekcji Ruchu Drogowego KMP w Częstochowie miał dostęp do pełnej dokumentacji, mającej istotne znaczenie dla dalszego biegu postępowania o charakterze rozwojowym, nadto zarzuty przedstawiono 5 innym podległym mu funkcjonariuszom, a w kręgu osób podejrzewanych pozostawali kolejni policjanci.
Stosując wobec Janusza D. - w kontekście stawianych mu zarzutów - środki zapobiegawcze o charakterze nieizolacyjnym wzięto pod uwagę wszystkie okoliczności, w tym jego dotychczasową postawę w śledztwie i przebieg jego służby. Miarkując środki zapobiegawcze prokurator przede wszystkim kierował się dobrem śledztwa. Dla zapewnienia prawidłowego toku postępowania niezbędnym było zastosowanie środka w postaci zawieszenia w czynnościach policjanta. Materiał dowodowy dotyczący zarzutów stawianych Januszowi D. miał bezpośredni związek z pełnioną przez niego funkcją. Okoliczność ta musiała determinować zastosowanie środka opisanego w art. 276 kpk.
W toku śledztwa podejrzany Janusz D. korzystał z uprawnień, jakie stwarzało mu prawo do obrony. M.in. jego obrońca zaskarżył decyzje incydentalne podejmowane w postępowaniu przygotowawczym Ap II Ds. 2/03/S (obecnie Ap II Ds. 2/04/S), w tym w kierunku wzruszenia postanowienia z dnia 5 listopada 2003 r. o zastosowaniu środków zapobiegawczych. Poddanie kontroli przez Sąd Rejonowy dla Krakowa Śródmieścia akt sprawy w związku ze złożonym zażaleniem nie doprowadziło do zmiany stanowiska w zakresie konieczności dalszego stosowania środków zapobiegawczych. Postanowieniem z dnia 29 stycznia 2004 r. sąd nie uwzględnił zażalenia obrońcy podejrzanego Janusza D. Postanowieniem z dnia 8 marca 2004 r. Prokuratura apelacyjna w Krakowie nie uwzględniła wniosku z dnia 23 lutego 2004 r. o uchylenie i zmianę stosowanych środków zapobiegawczych. Również i ta decyzja została zaskarżona. Sąd Rejonowy dla Krakowa Śródmieścia postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2004 r. nie uwzględnił złożonego środka odwoławczego.
Treść wymienionych orzeczeń wskazuje, że Sąd nie tylko uznał za prawidłowe stosowanie względem Janusza D. środków zapobiegawczych, lecz również potwierdził, że zgromadzony materiał dowodowy dawał podstawy do wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów. Stosownie bowiem do treści art. 249 § 1 kpk środki zapobiegawcze można stosować tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił zarzucane mu przestępstwo. Tym samym Sąd podzielił stanowisko prezentowane w tej sprawie przez prokuratora prowadzącego śledztwo.
Ponadto Prokuratura Krajowa postanowieniem z dnia 8 października 2004 r. utrzymała w mocy, zaskarżone przez obrońcę Janusza D., zarządzenie Prokuratury Apelacyjnej w Krakowie o odmowie wyrażenia zgody na udostępnienie akt postępowania.
Pragnę jednocześnie poinformować Pana Marszałka, iż poza procesowymi środkami odwoławczymi Janusz D. składał również skargi dotyczące nieprawidłowości, jakich w jego ocenie dopuścił się prowadzący śledztwo prokurator w związku z wyżej opisanymi czynnościami. Były one kierowane m. in. do Prokuratora Krajowego. Zgodnie z treścią § 319 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 kwietnia 1992 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz.U. nr 38, poz. 163 ze zmianami) rozpatrywał je przełożony prokuratora, którego dotyczyła skarga. Jedna z nich, nosząca datę 21 lipca 2004 r. wymieniona w oświadczeniu Pana Senatora Grzegorza Lipowskiego, została przy piśmie Prokuratury Krajowej z dnia 11 sierpnia 2004 r. przekazana według właściwości Prokuratorowi Apelacyjnemu w Krakowie celem spowodowania wnikliwego zbadania zasadności podniesionych w niej zarzutów, a następnie o zajętym stanowisku powiadomienia zainteresowanego. Odpowiedź na skargę została udzielona pismem Zastępcy Prokuratora Apelacyjnego w Krakowie z dnia 5 października 2004 r., który nie podzielił negatywnych uwag dotyczących sposobu prowadzenia śledztwa Ap II Ds. 2/04/S. W tym miejscu należy podkreślić, że w cytowanym w wymienionym oświadczeniu fragmencie pisma Prokuratury Krajowej z dnia 11 sierpnia 2004 r. sygn. PR III Dsn 27/02 wskazano jedynie na rodzaj zarzutów sformułowanych przez Janusza D. odnośnie postępowania przygotowawczego, co z oczywistych względów nie świadczy o tym, iż uwagi te znalazły akceptację Prokuratury Krajowej.
Nie ulega wątpliwości, iż śledztwo przeciwko Januszowi D. trwa już dłuższy okres czasu. Istotny jednak na to wpływ ma opisany wyżej obszerny zakres przedmiotowy i podmiotowy tego postępowania, w trakcie którego wykonywane są również czynności procesowe w stosunku do innych podejrzanych. I tak w dniu 25 listopada 2004 r. prokurator przedstawił zarzuty popełnienia przestępstwa z art. 231 § 1 kk i inne Zastępcy Naczelnika Sekcji Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Częstochowie - Stanisławowi Z. Postanowieniem z tej samej daty zastosowano wobec wymienionego analogiczne środki zapobiegawcze jak w stosunku do Janusza D., tj. dozór policyjny i zawieszenie w czynnościach służbowych. Aktualnie śledztwo w sprawie Ap II Ds. 2/04/S jest przedłużone do dnia 12 marca 2005 r. i jak wynika z informacji Prokuratora Apelacyjnego w Krakowie w tym terminie powinno zostać zakończone m.in. wobec Janusza D.
Reasumując pragnę wyrazić pogląd, iż śledztwo w przedmiotowej sprawie prowadzone jest prawidłowo, co potwierdzają przytoczone wyżej orzeczenia sądowe, nadzór instancyjny i służbowy Prokuratury Krajowej oraz nadzór bezpośredni sprawowany przez kierownictwo Prokuratury Apelacyjnej w Krakowie. Nie negując w niczym przedstawionych w oświadczeniu zasług Janusza D. i wyrażanych w nim opinii należy podkreślić, że zastosowane wobec niego środki zapobiegawcze uzasadnione są koniecznością zapewnienia prawidłowego toku postępowania.
Z wyrazami szacunku
z upoważnienia
PROKURATORA GENERALNEGO
Kazimierz Olejnik
Zastępca Prokuratora Generalnego