Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Pan Senator Marian Lewicki słusznie zauważył w swoim wystąpieniu, że zwiększenie zadań urzędów skarbowych z zakresu administracji publicznej bez wzmocnienia ich wyposażenia, zarówno technicznego, jak i kadrowego, nie może nie mieć wpływu na prawidłowość i terminowość przeprowadzenia rocznego rozliczenia podmiotów z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Z informacji uzyskanych od jednej z izb skarbowych za okres styczeń - kwiecień br. wynika, że w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego liczba wydawanych zaświadczeń wzrosła od 252% do 525%. W pierwszych dniach maja ilość podań wzrosła o ponad 2000%. Zbieg terminu wydawania zaświadczeń z akcją przyjmowania zeznań rocznych i rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych powoduje konieczność przesunięcia części pracowników dotychczas obsługujących zeznania roczne do prac związanych z wydawaniem zaświadczeń. Uniemożliwia to terminowe wprowadzenie danych zeznań rocznych do systemu POLTAX, dokonywanie czynności sprawdzających, obsługę korekt. Krótki termin wydawania zaświadczeń (art. 217 § 3 Kpa - 7 dni), powoduje konieczność kierowania do pracy przy wydawaniu zaświadczeń pracowników z innych komórek, a nawet zatrudniania osób na umowy zlecenia. Powyższe w poważnym stopniu dezorganizuje prace we wszystkich komórkach organizacyjnych urzędów i powoduje, że osoby zaangażowane przy obsłudze zaświadczeń nie wykonują swych zadań podstawowych na bieżąco. Nie wszystkie urzędy posiadają również warunki lokalowe pozwalające na sprawne przyjęcie i obsłużenie tak dużej liczby interesantów. Z informacji zebranych do dnia 15 lipca br. wynika, że urzędy skarbowe wydały 5 425 676 zaświadczeń co skutkuje w zakresie kosztów materiałowych wydatkiem w kwocie 6 395 137 zł.

Z danych jakimi dysponuje Ministerstwo Finansów wynika również, że w 2001 r. budżet państwa wydatkował na ww. zasiłki ponad 5,5 mld zł. Przeciętnie miesięczne zasiłki rodzinne pobierało ponad 3,6 mln rodzin, tj. ok. 7,4 mln zasiłków. Do świadczeń z funduszu alimentacyjnego uprawnionych było prawie 0,5 mln osób, zaś zasiłki wychowawcze były wypłacane dla prawie 0,2 mln osób.

Mając na uwadze liczbę uprawnionych do świadczeń ustalonych w oparciu o "oświadczenia" o dochodach osób zainteresowanych, wydawanie zaświadczeń może mieć istotne znaczenie z punktu widzenia wydatków budżetu państwa. Ocena skutków wynikających z realizacji przedmiotowego obowiązku przez urzędy skarbowe będzie możliwa dopiero w roku przyszłym. Jednakże aby uniknąć podobnej sytuacji jak miała miejsce w tym roku, Minister Finansów zaproponował Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej (w piśmie z dnia 6 czerwca 2002 r. nr SP 1/EB-861-378-946/02) aby:

1) zmienić formy udokumentowania wysokości osiągniętych dochodów stanowiących podstawą przyznawania zasiłków przez powrót do formuły oświadczeń osób ubiegających się o zasiłek,

Przedmiotem rozważań była również kwestia zwolnienia z obowiązku przedkładania zaświadczeń z urzędu skarbowego o wysokości dochodu przez wszystkie te osoby, za których rocznego obliczenia podatku dokonał Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z art. 34 ust. 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z późn. zm.), i osoby te złożyły jednocześnie oświadczenie, że rozliczenie roczne dokonane przez ZUS (PIT-40A) stanowi zeznanie roczne. Ministerstwo Pracy stwierdziło jednak, iż rozwiązanie takie byłoby sprzeczne z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o funduszu alimentacyjnym, ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych i ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 154, poz. 1791).

Niemniej jednak nie sposób nie zgodzić się z tezą Pana Senatora, że urząd skarbowy w wydawanym zaświadczeniu jedynie potwierdza wysokość zadeklarowanego przez podatnika dochodu w złożonym zeznaniu. Dane te są równocześnie danymi przedstawianymi w zaświadczeniu podatnika. Dlatego też należy stwierdzić, że przedstawiony przez Pana Senatora pogląd jest zasadny i zasługuje w pełni na uwzględnienie.