Warszawa, 200-04-15

W związku z przesłanym przy piśmie LP/043/92/02/V oświadczeniem senatora Mariana Lewickiego złożonym podczas 11 posiedzenia Senatu RP w dniu 7 marca 2002 r. dotyczącym objęcia rolników przepisami ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178 z późniejszymi zmianami) oraz przepisami prawa o postępowaniu układowym i upadłościowym jakie mają zastosowanie wobec przedsiębiorców - uprzejmie informuję Pana Marszałka, co następuje.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w Polsce jest ok. 1,9 mln gospodarstw rolnych, spełniających wymogi określone w ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431 z późn. zm.). Zgodnie z art. 1 ust. 2 tej ustawy za gospodarstwo rolne dla celów podatku rolnego uważa się obszar użytków rolnych, gruntów pod stawami oraz, sklasyfikowanych w operatach ewidencyjnych jako użytki rolne, gruntów pod zabudowaniami związanymi z prowadzeniem tego gospodarstwa o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub o powierzchni użytków rolnych przekraczających 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej (w tym także w przypadku małżonków stanowiących wspólność majątkową) lub osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej. Zastosowanie przepisów ustawy Prawo działalności gospodarczej do gospodarstw rolnych oznaczałoby, że właściciele lub posiadacze gospodarstwa musieliby spełnić podstawowy warunek, tj. uzyskać wpis do rejestru przedsiębiorców, co w praktyce oznaczałoby poważny problem biorąc pod uwagę tak znaczną liczbę rolników. Należy także zauważyć, iż niezbędne byłoby także wyodrębnienie z gospodarstwa rolnego, majątku służącego wyłącznie dla celów prowadzonej działalności rolniczej.

Niezależnie od powyższego uprzejmie informuję Pana Marszałka, że rolnicy prowadzący gospodarstwa rolne w przypadku problemów z regulowaniem swoich zobowiązań, mogą zawierać umowy ugody z wierzycielami na spłatę swoich zobowiązań, w tym również z bankami. Natomiast zgodnie z ustawą z dnia 17 czerwca 1996 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 1991 r. Nr 36, poz. 161 z późn. zm.) w przypadku zobowiązań rolników prowadzących gospodarstwo rolne - poza przedmiotami wyłączonymi spod egzekucji administracyjnej na ogólnych zasadach - spod powyższej egzekucji ustawowo wyłączone zostały również m.in.: niektóre zwierzęta gospodarskie, zapasy paszy i ściółki dla inwentarza żywego, paliwa i innych środków do produkcji rolnej, niektóre maszyny rolnicze i sprzęt techniczny, zboże lub inne ziemiopłody niezbędne do najbliższych zasiewów, jeden ciągnik na 25 ha, zaliczki kontraktacyjne, zapasy opału, a także część wierzytelności pieniężnej z tytułu umowy kontraktacji itp.

Ponadto pragnę nadmienić, iż wobec pogarszającej się na początku lat dziewięćdziesiątych sytuacji finansowej znacznej liczby zadłużonych w bankach gospodarstw rolnych oraz podmiotów prowadzących działalność w otoczeniu rolnictwa, rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 1992 r. w sprawie zasad funkcjonowania oraz źródeł zasilania Funduszu Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa (Dz.U. Nr 49, poz. 222 i z późniejszymi zmianami) utworzony został Fundusz Restrukturyzacji i Oddłużenia Rolnictwa (FRiOR), w celu zapewnienia stabilizacji finansowania rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego. Zgodnie z w/w rozporządzeniem działalność Funduszu RiOR prowadzona była za pośrednictwem banków, a środki tego Funduszu przeznaczone były na następujące cele:

- udzielonych do 14 listopada 1991 r. i przeterminowanych do dnia 30.06.1992 r.

- wykorzystanie kredytów na cele produkcyjne i inwestycyjne w gospodarstwie rolnym i działach specjalnych produkcji rolnej, wyłącznie na cele inwestycyjne w przetwórstwie rolno-spożywczym oraz usługach na rzecz rolnictwa,

• pozytywna opinia komisji społecznej działającej przy banku kredytującym, powołanej na zasadach określonych przez Fundusz,
• zaakceptowanie przez bank regionalny planu naprawczego kredytobiorcy,

Na sfinansowanie pomocy w formie wykupu i restrukturyzacji wierzytelności banków w stosunku do podmiotów sektora rolno-spożywczego wydatkowano ponad 210 mln zł. Poza restrukturyzacją zadłużenia ciążącego na rolnikach i podmiotach prowadzących działalność w zakresie przetwórstwa rolno-spożywczego udzielane były kredyty naprawcze i modernizacyjne. Kredyty te oprocentowane były dla kredytobiorcy w wysokości 20% w skali roku i udzielane były na okres 7 lat, z roczną karencją w płacie rat kapitału i odsetek. Na sfinansowanie pomocy w formie kredytów modernizacyjnych i naprawczych wydatkowano ponad 88 mln zł.

Ponadto na podstawie art. 39 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o restrukturyzacji banków spółdzielczych i Banku Gospodarki Żywnościowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 80, poz. 369 z późniejszymi zmianami) na restrukturyzację trudnych wierzytelności w bankach spółdzielczych przekazane zostały obligacje Skarbu Państwa w kwocie 290 mln zł. W wyniku tego procesu został uchroniony przed upadkiem spółdzielczy sektor bankowy, który prowadzi obsługę finansową rolnictwa i przemysłu rolno-spożywczego. W ramach restrukturyzacji wierzytelności trudnych banków dokonano (poprzez m.in. zawarcie ugód, umorzeń wierzytelności, ustalenie nowych warunków spłaty na raty zobowiązań itp.) restrukturyzacji kredytów udzielonych m.in. rolnikom, zakładom przetwórczym, wydatkując na ten cel 130 mln zł i obejmując tym procesem 7.100 wierzytelności banków spółdzielczych. Obsługę obligacji serii "D", tj. wykup rat kapitałowych i odsetek budżet państwa będzie prowadził do 2009 roku. Ponadto pomoc finansowa ze środków publicznych na rzecz BGŻ S.A. została udzielona na podstawie ustawy budżetowej na 1996 r. z dnia 1 lutego 1996 r. (Dz.U. nr 19, poz. 87), która upoważniła Ministra Finansów do emisji obligacji na ogólną kwotę 700 mln zł. Powyższa emisja miała na celu przeprowadzenie procesu restrukturyzacji BGŻ S.A., jak i zadłużenia Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, w której Bank jest głównym wierzycielem. Obsługa przez budżet tej emisji (wykup rat kapitałowych i odsetek) będzie trwać do końca 2011 r.

Równocześnie od początku procesu transformacji gospodarki stosowane były i są z budżetu państwa dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych, udzielanych gospodarstwom rolnym na zakup środków do produkcji rolnej, hodowlanych zwierząt gospodarskich oraz na skup niektórych produktów rolnych, a także na przedsięwzięcia inwestycyjne i likwidację skutków klęsk żywiołowych w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej.

Dopłaty ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do oprocentowania w/w kredytów inwestycyjnych są zróżnicowane w zależności od linii kredytowej i kształtują się w granicach od 1,0 do 0,625 stopy redyskontowej weksli.

Sekretarz Stanu