Warszawa, dnia 6 czerwca 2005 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP

Szanowny Panie Marszałku,

w związku z pismem Pana Marszałka, skierowanym do pana Premiera Marka Belki, a związanym z oświadczeniem złożonym na 80 posiedzeniu Senatu przez pana Senatora Zbigniewa Kulaka, uprzejmie informuję, że poruszona w piśmie kwestia umieszczenia obozu w Gostyniu w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 20 września 2001 roku w sprawie określenia miejsc odosobnienia, w których były osadzone osoby narodowości polskiej lub obywatele polscy innych narodowości (Dz.U. Nr 106. poz. 1154) była wielokrotnie przedmiotem mojej korespondencji kierowanej do Pana Senatora Zbigniew Kulaka. Jednakże z przykrością muszę stwierdzić, iż istniejące przeszkody uniemożliwiają pozytywne załatwienie tej kwestii.

Uprzejmie wyjaśniam, iż Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych rozpatrując wnioski o przyznanie uprawnień kombatanckich z tytułu określonych w art. 3 pkt 2, w art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. b) i lit. c) oraz w art. 4 ust. 1, pkt 3 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 roku o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371 z późn. zm.), zobligowany jest kierować się wspomnianym wykazem obozów zamieszczonym w rozporządzeniu Rady Ministrów. W jego § 6 wymieniony został zamknięty katalog "innych miejsc odosobnienia" określonych w art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. "c" ustawy o kombatantach, w którym obóz w obiektach klasztoru oo. Filipinów na Świętej Górze koło Gostynia nie został uwzględniony.

W świetle przepisu art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. "c" cytowanej ustawy przesłankami, warunkującymi możliwość umieszczenia obozu w ww. rozporządzeniu są:

1) eksterminacyjny charakter pobytu dzieci do lat czternastu,

2) pozostawanie osadzonych tam osób w dyspozycji hitlerowskich władz bezpieczeństwa.

Dotychczasowe badania nie potwierdziły, by w przypadku obozu na Świętej Górze koło Gostynia spełnione zostały powyższe kryteria ustawowe. Obóz ten nie został np. wymieniony w publikacji pt. "Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939-1945, informator encyklopedyczny, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1979, w którym to informatorze wymienione zostało 5877 najważniejszych obozów i miejsc odosobnienia na terytorium Polski. Także publikacje: prof. Bogusława Polaka Ziemia Gostyńska w latach wojny i okupacji 1939-1945, wydana w Gostyniu w 1978 roku oraz monografia prof. Stanisława Sierpowskiego Dzieje ziemi gostyńskiej, wydana w 1979 roku opisując fakty wysiedleń z Gostynia oraz deportacji do Generalnej Guberni, nie zawierają informacji, które potwierdzałyby istnienie na terenie klasztoru Filipinów obozu przesiedleńczego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o kombatantach (...).

Z informacji jakie Urząd uzyskał z Archiwum Państwowego w Łodzi, w którym znajdują się akta obozów przesiedleńczych z terenu Wielkopolski, wynika, że obóz na terenie Gostynia nie posiadał statusu obozu przejściowego (Durchgangslager). Archiwum w Łodzi nie posiada dokumentacji pozwalającej na bliższe sprecyzowanie charakteru obozu i jego podległości. Z uwagi na powyższy stan rzeczy, zaświadczenia wydane przez ww. placówkę archiwalną informują jedynie o osadzeniu poszczególnych osób w obozie w Gostyniu, bez podania charakteru tego obozu. Także Instytut Pamięci Narodowej Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w piśmie GK II 6051-14/04 z dnia 17 lutego 2004 roku poinformował, iż nie są znane dokumenty potwierdzające istnienie obozu na Świętej Górze w klasztorze księży Filipinów w Gostyniu. Powyższy obóz nie figuruje także w wykazie Międzynarodowej Służby Poszukiwawczej (ITS Arolsen)

Pozostaję z nadzieją, że powyższe wyjaśnienia, choć nie spełniają oczekiwań osób zainteresowanych przyznaniem uprawnień z tytułu pobytu w obozie w Gostyniu, zostaną przyjęte ze zrozumieniem.

Z wyrazami szacunku

KIEROWNIK

Urzędu do Spraw kombatantów

i Osób Represjonowanych

Jan Turski

Sekretarz Stanu