Chciałbym prosić o odpowiedź na pytanie, jak przedstawia się w skali kraju problem zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych zaliczanych do sfery budżetowej osób, które pomimo nabycia praw do emerytury nadal są zatrudnione w tych jednostkach na podstawie umowy o pracę. Chciałbym, aby w informacji tej znalazły się liczby obrazujące skalę tego zjawiska w poszczególnych działach administracji, których działalność finansowana jest z budżetu państwa. Chciałbym także prosić o informację, w jaki sposób rząd zamierza ten problem rozwiązać.

Moim zdaniem problem dalszego zatrudniania w sferze budżetowej, a więc tam, gdzie rząd ma bezpośredni wpływ na działalność tych instytucji, osób, które nabyły prawa do świadczeń emerytalnych, wymaga kompleksowego uregulowania. Z jednej strony mamy bowiem do czynienia z bardzo wysoką stopą bezrobocia, obejmującego także młodych wysoko wykwalifikowanych absolwentów szkół wyższych, mających często poza sobą także dodatkowe studia podyplomowe lub specjalistyczne szkolenia, na przykład aplikacje, dla których nie ma miejsc pracy, z drugiej zaś strony etaty w naturalny sposób dla nich przeznaczone zajęte są przez osoby, którym pomimo nabycia prawa do świadczeń emerytalnych przedłuża się umowy o pracę. Swego czasu zwracałem uwagę na ten fakt w oparciu o informacje, które dotyczyły zatrudnienia w państwowych szkołach wyższych nie na etatach dydaktycznych.

Podobna sytuacja, moim zdaniem, występuje w innej dziedzinie sfery budżetowej, w wymiarze sprawiedliwości, gdzie bardzo często mamy do czynienia z wnioskami sędziów o wyrażenie im zgody na dalsze zajmowane stanowiska sędziego, pomimo osiągnięcia prawa do emerytury. W sądownictwie ścierają się dwa poglądy w tych sprawach. Z jednej strony samo środowisko sędziowskie - dysponuję tu konkretnymi materiałami - czasami negatywnie odnosi się do wniosków swoich kolegów, motywując to między innymi długą kolejką oczekujących na zatrudnienie egzaminowanych aplikantów sądowych, często z bardzo dobrymi ocenami. Przy tym środowisko sędziowskie zwraca uwagę na to, że przejście sędziego w stan spoczynku nie jest żadnym przejawem dyskryminacji ze względu na wiek. Sędzia zwalniający stanowisko ma zapewnione środki utrzymania. A ponadto wyrażanie zgody na dalsze pozostawanie sędziego w stanie czynnym odsuwa w czasie, a niekiedy uniemożliwia, kształcenie młodej kadry sędziowskiej. Z drugiej zaś strony przedstawiciele kierownictwa Ministerstwa Sprawiedliwości, a więc osoby odpowiedzialne za politykę kadrową resortu, sami występują do Krajowej Rady Sądownictwa - tu także dysponuję konkretnym materiałem - o wyrażenie zgody na dalsze zajmowanie stanowiska sędziego, uzasadniając swój wniosek tym, że taka zgoda to wyraz szczególnego uznania dla tego sędziego, że "jest to także wyraz szacunku dla dotychczasowej wyróżniającej postawy sędziego w pracy zawodowej"...

Zdaję sobie w pełni sprawę ze złożoności tego problemu. Dlatego też uważam, że minister gospodarki, pracy i polityki społecznej powinien w swoim programie aktywnej walki z bezrobociem uwzględnić także możliwość zatrudniania ludzi młodych, często świetnie wykształconych absolwentów szkół wyższych, na etatach zajmowanych w sferze budżetowej przez osoby, które nabyły prawa do świadczeń emerytalnych.

Zbigniew Kruszewski