Oświadczenie złożone
przez senatora Zbigniewa Kruszewskiego
Oświadczenie skierowane do ministra nauki i informatyzacji Michała Kleibera
Uprzejmie proszę Pana Ministra o odpowiedź na następujące pytania. Czy w podległym Panu resorcie prowadzone są aktualnie prace nad projektem ustawy o finansowaniu nauki? Jeśli takie prace są prowadzone, to czy projektem tej ustawy objęte zostaną także jednostki organizacyjne mające osobowość prawną, które posiadają, prowadzą biblioteki naukowe stanowiące część narodowego zasobu bibliotecznego, na przykład regionalne towarzystwa naukowe?
W chwili obecnej do bibliotek naukowych zaliczane są: Biblioteka Narodowa, biblioteki szkół wyższych, biblioteka PAN i jej jednostki oraz tak zwane inne biblioteki, którym status biblioteki naukowej nadał minister kultury i sztuki rozporządzeniem z dnia 19 marca 1998 r., DzU nr 44 poz. 269.
Zdecydowana większość tak zwanych organizatorów aktualnie funkcjonujących bibliotek naukowych to instytucje państwowe bądź samorządowe finansowane z budżetu państwa lub przez jednostki samorządu terytorialnego. Wyjątek stanowią biblioteki naukowe prowadzone przez regionalne towarzystwa naukowe - na przykład Biblioteka imienia Zielińskich Towarzystwa Naukowego Płockiego czy biblioteka Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, liczące po około stu pięćdziesięciu lat - które korzystały dotąd, w ograniczonym zresztą zakresie, z dotacji KBN.
Objęcie w projektowanej ustawie o finansowaniu nauki pojęciem jednostki naukowej towarzystw naukowych prowadzących biblioteki naukowe pozwoliłoby zapewnić im podmiotowe dofinansowanie ze strony państwa, a więc stały byt. Dziesiątki lat doświadczeń pozwalają bowiem na stwierdzenie, że biblioteki naukowe prowadzone przez regionalne towarzystwa naukowe są optymalnymi, najbardziej efektywnymi jednostkami, zapewniającymi łatwą dostępność dostosowaną do charakteru zbiorów, szybką obsługę czytelników, niewielką, precyzyjnie dobraną kadrę bez przerostów administracyjnych.
Wspomniane długie trwanie i wyrobiona marka w środowisku stanowią o wartości tych bibliotek. Żeby nie zaprzepaścić tego, objęcie także tych bibliotek przyszłą ustawą o finansowaniu nauki wydaje mi się zasadne i konieczne.
Zbigniew Kruszewski