Warszawa, 10 stycznia 2002 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Z zaniepokojeniem odebrałam zawartą w oświadczeniu złożonym przez Pana Senatora Witolda Gładkowskiego krytyczną ocenę działań resortu edukacji na rzecz szkolnictwa dla mniejszości narodowych w Rzeczypospolitej Polskiej. Pragnę zwrócić uwagę, że Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu podejmuje wiele działań służących wspomaganiu szkół dla mniejszości narodowych i grup etnicznych. W szczególności, dzięki przyjętym ostatnio rozwiązaniom systemowym, w roku 2002 przewidziany jest wzrost o 42,5% kwoty przeznaczonej w budżecie na finansowanie szkół dla mniejszości narodowych i grup etnicznych (w porównaniu z kwotą, jaką przekazano samorządom terytorialnym z tego tytułu w roku ubiegłym). Wynika to głównie z wprowadzenia w algorytmie podziału części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2002, obok dotychczasowej wagi przeliczeniowej P14=0.2, dodatkowej wagi P15=0.5 dotyczącej małych szkół (w których liczba uczniów w klasach jest na granicy przyjętego kryterium minimalnej liczebności). Wprowadzenie przelicznika pozwalającego zwiększyć subwencję oświatową o 50% jest szczególną formą wspomagania finansowego małych szkół, działających w środowiskach mniejszości narodowych żyjących w rozproszeniu, a zarazem jest dowodem szczególnej troski Ministerstwa o te właśnie placówki i wspólnoty szkolne w sytuacji narastającego niżu demograficznego.

Zaniepokoiło mnie również w oświadczeniu Pana Senatora Witolda Gładkowskiego przedstawienie problemów, dotyczących Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. Tarasa Szewczenki w Białym Borze, jako problemów typowych dla całego szkolnictwa dla mniejszości ukraińskiej w Polsce (liczącego w roku szkolnym 2000/2001 łącznie z oddziałami pozaszkolnymi i międzyszkolnymi zespołami nauczania języka ukraińskiego ogółem 136 placówek). Pragnę podkreślić, że placówka w Białym Borze jest pod wieloma względami przykładem wyjątkowym i takie uogólnienie nie wydaje się być uprawnione.

Drugim problemem charakterystycznym dla tej placówki jest próba zmiany organu prowadzącego. W odniesieniu do tej kwestii podtrzymuję przedstawione wcześniej stanowisko: w obecnym stanie prawnym przejęcie prowadzenia Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Białym Borze powinno nastąpić na zasadzie porozumienia pomiędzy dotychczasowymi organami prowadzącymi oraz samorządem województwa. Podstawą prawną do powierzenia przez władze samorządowe gminy i powiatu władzom samorządowym województwa prowadzenia szkoły jest art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. Nr 91 poz. 578 z późn. zm.) oraz art. 5 ust. 5b i 5c ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (po wprowadzeniu zmian określonych ustawą z dnia 23 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy Przepisy wprowadzające reformy ustroju szkolnego, ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. Nr 111 poz. 1194). Znowelizowane przepisy stanowią, że jednostki samorządu terytorialnego mogą zakładać, prowadzić i przejmować w trybie przekazania szkoły i placówki, których prowadzenie nie należy do ich zadań własnych, po zawarciu porozumienia z jednostką samorządu terytorialnego, dla którego prowadzenie danego typu szkoły lub placówki jest zadaniem własnym. Zatem Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego może - na zasadzie porozumienia z samorządem gminnym i powiatowym - przejąć prowadzenie Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. Tarasa Szewczenki w Białym Borze, uwzględniając w porozumieniu wszystkie kwestie dotyczące finansowania przekazywanych zadań oraz kwestie wynikające z własności mienia szkolnego. Odrębnym problemem jest jednak, czy samorząd wojewódzki zechce przejąć to zadanie (szczególnie w sytuacji zadłużenia placówki).

Informuję ponadto, w oparciu o interpretację Centrum Legislacyjnego Rządu, że przekazanie prowadzenia Zespołu Szkół w Białym Borze samorządowi wojewódzkiemu w trybie nowelizacji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 października 1998 r. w sprawie określenia wykazu szkół i placówek o znaczeniu ponadregionalnym, których prowadzenie należy do samorządu województwa (Dz.U. Nr 147 poz. 964) nie jest możliwe w obecnym stanie prawnym.

Z wyrazami szacunku