Oświadczenie


Minister Finansów przedstawił stanowisko w związku z oświadczeniem senatora Kazimierza Drożdża, złożonym na 49. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 51):

Warszawa, 2003.12.16

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku!

W nawiązaniu do pisma Nr BPS/DSK-043-1/268/03 z dnia 27 listopada 2003 r. przesyłającego w załączeniu tekst oświadczenia złożonego przez senatora Kazimierza Drożdża podczas posiedzenia Senatu RP w dniu 21 listopada 2003 r. w sprawie utrzymania i rozwoju placówki administracji celnej w Międzylesiu, uprzejmie przedstawiam stanowisko w sprawie.

Proces dostosowywania polskiej administracji celnej do warunków w których będzie funkcjonowała Służba Celna od maja 2004 r. wymaga opracowania nowego modelu struktury organizacyjnej. Podejmując ww. prace wzięto pod uwagę szereg nierozerwalnie związanych z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej faktów, a mianowicie:

- faktyczną likwidację ponad połowy granic celnych,

- włączenie od 1 maja 2004 r. polskiego obszaru celnego w skład wspólnotowego obszaru celnego,

- bezcłowy przepływ towarów w ramach krajów unijnych - ok. 80% wszystkich odpraw celnych stanowi wymianę handlową z krajami Unii Europejskiej i krajami kandydującymi do Unii,

- część importu i eksportu nie będzie podlegała kontroli celnej, a co za tym idzie będzie miało miejsce znacznie mniejsze obciążenie pracą funkcjonariuszy celnych z tytułu obsługi obrotu towarowego z zagranicą.

Wpływ na opracowywany model struktury organizacyjnej administracji celnej mają również nowe zadania, które administracja celna przejęła z dniem 1 września 2003 r. na mocy ustawy z dnia 27 sierpnia 2003 r. o utworzeniu Wojewódzkich Kolegiów Skarbowych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zadania i kompetencje organów oraz organizację jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych (Dz. U. Nr 137, poz. 1302) tj. m.in. zadania związane z akcyzą, kontrolą legalności wykonywania pracy przez cudzoziemców.

Reasumując obawy Pana Senatora o przyszłość Oddziału Celnego w Międzylesiu oraz podmiotów gospodarczych dokonujących obrotu towarowego z zagranicą za pośrednictwem tej jednostki organizacyjnej, pragnę zapewnić, iż docelowy model strukturalno-organizacyjny Służby Celnej został opracowywany z uwzględnieniem wszystkich uwarunkowań gospodarczych, ekonomicznych, infrastrukturalnych i społecznych, w jakich funkcjonuje administracja celna. W pracach szczegółowych nad określeniem struktury administracji celnej przyjęto, iż pełną realizację zasady obiektywizmu może zapewnić zdefiniowanie i przeanalizowanie parametrów odrębnie dla izb, urzędów i oddziałów celnych. Powyższe wskaźniki są od 10 kwietnia 2003 r. zamieszczone na stronie internetowej Służby Celnej, a informacja o ich zamieszczeniu została przekazana do wojewodów, marszałków sejmików wojewódzkich, Rady Celnej oraz Związków Zawodowych i środowisk gospodarczych.

Zagadnienie struktury organizacyjnej jednostek administracji celnej funkcjonujących na terenie właściwości miejscowej Dyrektora Izby Celnej we Wrocławiu, było przedmiotem wnikliwej analizy Ministerstwa Finansów i kierownictwa Izby Celnej we Wrocławiu. W przypadku oddziałów celnych za podstawowe kryterium w typowaniu liczby i lokalizacji oddziałów celnych przewidzianych dla obsługi ruchu towarowego po 1 maja 2004 r. przyjęto liczbę zgłoszeń celnych (z wyłączeniem procedury tranzytu).

Analiza ww. kryterium wskazuje, iż w 2002 r. w oddziałach celnych podległych obecnemu Urzędowi Celnemu w Kudowie Zdroju zostało przyjętych:

1) w Referacie Przyjmowania Zgłoszeń Celnych Urzędu Celnego w Kudowie Zdroju - ok. 9.000 zgłoszeń celnych,

2) w Oddziale Celnym w Międzylesiu - ok. 11.500 zgłoszeń celnych,

3) w Oddziale Celnym w Boboszowie - ok. 1.800 zgłoszeń celnych,

4) w Oddziale Celnym w Tłumaczowie - ok. 1.000 zgłoszeń celnych,

5) w Oddziale Celnym w Kłodzku - ok. 29.000 zgłoszeń celnych.

Mając na uwadze, iż z analizy struktury importu i eksportu wynika, iż około 80% wszystkich odpraw celnych stanowi wymianę handlową z krajami Unii Europejskiej i krajami kandydującymi do Unii i po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej ta część importu i eksportu nie będzie podlegała kontroli celnej, kolejnym ważnym kryterium jest szacowany spadek liczby zgłoszeń celnych w procedurach celnych po 1 maja 2004 r.

Dla reprezentowanych powyżej jednostek administracji celnej szacunkowy spadek liczby zgłoszeń osiągnie poziom:

1) dla Referatu Przyjmowania Zgłoszeń Celnych Urzędu Celnego w Kudowie Zdroju - ok. 0,5% liczby zgłoszeń celnych za 2002 r. tj. ok. 45 zgłoszeń celnych,

2) dla Oddziału Celnego w Międzylesiu - 0,5% liczby zgłoszeń celnych za 2002 r. tj. ok. 60 zgłoszeń celnych,

3) dla Oddziału Celnego w Boboszowie - ok. 0,5% liczby zgłoszeń celnych za 2002 r. tj. ok. 9 zgłoszeń celnych,

4) dla Oddziału Celnego w Tłumaczowie - ok. 11% liczby zgłoszeń celnych za 2002 r. tj. ok. 110 zgłoszeń celnych,

5) dla Oddziału Celnego w Kłodzku - ok. 3% liczby zgłoszeń celnych za 2002 r. tj. ok. 870 zgłoszeń celnych

Analiza powyższych danych jednoznacznie wskazuje na brak przesłanek przemawiających za utworzeniem na terenie właściwości miejscowej obecnego Urzędu Celnego w Kudowie Zdroju więcej niż jednej jednostki administracji celnej. Należy podkreślić, iż odejmowane przez administrację działania zmierzają do racjonalizacji rozmieszczenia komórek organizacyjnych oraz maksymalnie efektywnego wykorzystania posiadanego potencjału kadrowego, bazy materialnej i środków finansowych. Są to decyzje trudne i czasami z punktu widzenia indywidualnych podmiotów - niepopularne. Jednakże przyjęte założenia pozwalają z jednej strony na utworzenie sprawnych jednostek administracji celnej zdolnych realizować kontrolę obrotu towarowego w pełnym zakresie, z drugiej zaś zapewniają względnie dobry dostęp do placówek celnych podmiotom dokonującym tego obrotu towarowego.

Ustosunkowując się do kwestii utrzymania Oddziału Celnego w Międzylesiu z uwagi na przejęcie przez administrację celną zadań związanych z poborem podatku akcyzowego, pragnę poinformować, iż charakter zadań w ramach szczególnego nadzoru podatkowego oraz podatku akcyzowego i kontroli podatku akcyzowego wymaga zlokalizowania ich bezpośrednio w urzędach celnych. Mając powyższe na uwadze, Departament Podatku Akcyzowego Ministerstwa Finansów do realizacji zadań związanych z podatkiem akcyzowym w obrocie krajowym wyznaczył Urząd Celny w Wałbrzychu. Natomiast do poboru podatku akcyzowego w imporcie po 1 maja 2004 r. uprawniony będzie Oddział Celny w Kudowie Zdroju - jednostka administracji celnej, która po akcesji do Unii Europejskiej pozostanie na terenie właściwości miejscowej obecnego Urzędu Celnego w Kudowie Zdroju.

Ponadto, pragnę poinformować, iż Polskie Koleje Państwowe Cargo S.A. w odpowiedzi na pismo Ministerstwa Finansów w sprawie jednostek administracji celnej obsługujących kolejowe przejścia graniczne, przekazała za pismem z dnia 13.10.2003 r. wykaz placówek celnych, których utrzymanie, lub przekształcenie w placówki wewnętrzne byłoby zasadne dla dokonywania sprawnej obsługi podmiotów gospodarczych korzystających z usług PKP Cargo jako przewoźnika. W ww. wykazie placówka celna w Międzylesiu nie została uwzględniona.

Jednocześnie ustosunkowując się do kwestii "obecności na stacji w Międzylesiu Inspekcji Jakości Handlowej Produktów Rolno-Spożywczych, Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (...)", należy podkreślić, iż po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej graniczna jednostka administracji celnej jaką jest Oddział Celny w Międzylesiu, stanie się jednostką wewnętrzną. W związku z powyższym, korzystanie przez podmioty gospodarcze wykorzystujące PKP Cargo S.A. jako przewoźnika z tej jednostki nie będzie wynikało z obowiązku (jak obecnie), lecz z suwerennie podjętej decyzji. Mając na uwadze fakt, iż objęcia towarów procedurą dopuszczenia do obrotu lub jakąkolwiek inną procedurą będzie można dokonać również w innych jednostkach wewnętrznych administracji celnej, z samego faktu usytuowania na stacji w Międzylesiu Inspekcji Jakości Handlowej Produktów Rolno-Spożywczych, Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa, nie można bezpośrednio wnioskować, iż podmioty gospodarcze będą zainteresowane dokonaniem odprawy właśnie w tej jednostce.

Odnosząc się do argumentu, jakim jest możliwość realizowania przez Oddział Celny w Międzylesiu kontroli w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), pragnę poinformować, iż z analizy zasad i procedur postępowania przy wykonywaniu kontroli w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, wynika obowiązek 100% rozładunku towaru objętego ww. polityką, w przypadku jej realizowania w urzędach celnych, czy oddziałach celnych. Stąd bardziej prawdopodobne wydaje się być oddelegowywanie w celu objęcia towarów Wspólną Polityką Rolną funkcjonariuszy celnych na miejsce załadunku - tj. bezpośrednio do siedziby podmiotu. Infrastruktura Oddziału Celnego w Międzylesiu z pewnością nie jest wystarczająca do zapewnienia 100% rozładunku towarów objętych tą polityką.

Odnosząc się całościowo do zagadnienia dotyczącego pozostawienia Oddziału Celnego w Międzylesiu, uprzejmie informuję, iż w świetle aktualnie prowadzonych prac nad strukturą polskiej administracji celnej na dzień przystąpienia do Unii Europejskiej z powodu braku obiektywnie zasadnych przesłanek, nie przewiduje się funkcjonowania jednostki organizacyjnej Służby Celnej w Międzylesiu.

Niemniej jednak, pragnę poinformować, iż przedstawione przez Pana argumenty odnośnie ww. oddziału, stanowią dla nas cenny materiał, który wraz z innymi zebranymi wcześniej informacjami zostanie ponownie poddany dogłębnej analizie w trakcie przygotowywania aktów prawnych dotyczących struktury administracji celnej po 1 maja 2004 r.

Pozostaję w głębokim przekonaniu, iż informacje o kierunkach działań dotyczących utworzenia nowej struktury organizacyjnej Służby Celnej, spotkają się ze zrozumieniem Pana Senatora.

Z poważaniem

Z upoważnienia

Ministra Finansów
Podsekretarz Stanu

Robert Kwaśniak


Oświadczenie