Pierwszy Zastępca Prezesa NBP przekazał odpowiedź na oświadczenie senatorów Januarego Bienia i Krzysztofa Borkowskiego, złożone na 16. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 14):
Warszawa, dnia 16 maja 2002 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku,
Dot.: restrukturyzacji sieci terenowej NBP.
W odpowiedzi na pisma znak L/043/170/02/V oraz LP/171/02/V z dnia 13 maja br. oraz po zapoznaniu się z oświadczeniami złożonymi przez senatorów Krzysztofa Borkowskiego i Januarego Bienia, uprzejmie informuję Pana Marszałka, że decyzja o rozpoczęciu restrukturyzacji sieci terenowej - chociaż niełatwa i złożona - jest w pełni uzasadniona merytorycznie i podjęto ją po rozpatr
zeniu wszystkich aspektów dotychczasowego funkcjonowania zespołów i oddziałów zamiejscowych NBP.Analiza dotycząca rodzajów i rozmiarów zadań wykonywanych przez placówki terenowe NBP wyraźnie przemawia za konsekwentnym ograniczaniem sieci terenowej i pozostawieniem w strukturze NBP 16 placówek terenowych, których siedziby będą usytuowane po jednej w województwie. Taki docelowy model funkcjonowania NBP chce wprowadzić nie później niż w 2003 r.
Ponieważ pierwszoplanową kwestią restrukturyzacji - również ze względu na obecną sytuację na rynku pracy - są sprawy pracownicze, poniżej pozwolę sobie wyjaśnić, na czym polega i w jaki sposób zostanie przeprowadzony proces restrukturyzacji sieci terenowej NBP.
Fakt rozpoczęcia restrukturyzacji został ostatecznie przesądzony przez Zarząd NBP ponad dwa lata temu. Decyzja ta była podyktowana takimi warunkami, jak:
- zmniejszenie liczby prowadzonych rachunków jednostek budżetowych oraz rachunków banków w związku z procesem ich konsolidacji,
- zmiana zasad zaopatrywania banków w znaki pieniężne,
- liberalizacja prawa dewizowego i tym samym znaczne zmniejszenie liczby udzielanych zezwoleń,
- przeniesienie zadań związanych ze sprawowaniem nadzoru bankowego z oddziałów okręgowych do Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego,
- zmiana podziału administracyjnego kraju, ograniczająca liczbę województw z 49 do 16,
- rozwój technologii umożliwiający unowocześnienie i automatyzację metod pracy oraz skrócenie realizacji zadań, w tym automatyzację czynności kasowo-skarbowych oraz wprowadzanie bankowości elektronicznej dla obsługi budżetu państwa.
Proces restrukturyzacji zgodny jest również z kierunkami zmian organizacyjnych, obserwowanymi w innych bankach centralnych działających w Europejskim Systemie Banków Centralnych, które upraszczają wewnętrzne terenowe struktury organizacyjne i koncentrują się na realizacji podstawowych funkcji banków centralnych.
Mając w pełni świadomość trudnej sytuacji na rynku pracy w całej Polsce, Narodowy Bank Polski rozpoczynając restrukturyzację, podjął intensywne starania na rzecz godziwego i akceptowanego przez zwalnianych pracowników rozwiązania problemu. Z tego względu rozpoczęte zostały negocjacje z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, któremu - zgodnie z uchwaloną na wniosek NBP ustawą z dnia 23 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy Prawo bankowe - NBP mógł przekazać nieodpłatnie niektóre jednostki organizacyjne NBP lub ich zorganizowane części.
Bank Gospodarstwa Krajowego, początkowo entuzjastycznie nastawiony do propozycji NBP, w końcowej fazie negocjacji nieoczekiwanie zmienił swoje stanowisko, tj. odmówił przejęcia wszystkich likwidowanych placówek NBP, znacząco ograniczył liczbę przejmowanych wszystkich pracowników (nie gwarantując im jednocześnie stabilności stosunku pracy), a całe przedsięwzięcie uzależnił od udzielenia mu ze strony NBP wsparcia finansowego nieproporcjonalnie wysokiego w stosunku do oferowanych korzyści.
To nagłe usztywnienie stanowiska spowodowało, że ostatecznie do BGK przejął jedynie oddział zamiejscowy NBP w Pile, a następnie zrezygnował z kontynuowania negocjacji.
Na skutek tego, NBP rozpoczął wprowadzanie alternatywnego wariantu restrukturyzacji i skierował wstępne zapytania do różnych podmiotów z prośbą o rozważenie możliwości zakupu (w przypadku banków) lub nieodpłatnie przejęcia (w przypadku administracji rządowej i samorządowej) likwidowanych placówek NBP - ze wskazaniem, że NBP jest szczególnie zainteresowany propozycjami uwzględniającymi możliwość zatrudnienia dotychczasowych pracowników tych placówek.
Kierując zapytania do poszczególnych banków, NBP do grona potencjalnych zainteresowanych włączył również BGK. Jednak mimo zmiany warunków całego przedsięwzięcia (tj. umożliwienie danemu podmiotowi przejmowania jedynie tych placówek, które są mu niezbędne), BGK nie wyraził dotychczas zainteresowania nabyciem którejkolwiek likwidowanej placówki NBP.
Z przykrością muszę zauważyć, że wśród napływających odpowiedzi zabrakło również stanowiska Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, mimo że pismo w tej sprawie zostało skierowane do
resortu 17 kwietnia br., po uprzednich kontaktach roboczych.Obecnie NBP dokonuje analizy nadesłanych ofert, która pozwoli na sprawne i efektywne przeprowadzenie negocjacji w sprawie zagospodarowania likwidowanych placówek.
Zdając sobie jednak sprawę z faktu, że brak jest możliwości zatrudnienia wszystkich zwalnianych pracowników, Prezes NBP wystąpił w dniu 24 stycznia 2002 r. do Ministerstwa Finansów o wyrażenie zgody na utworzenie funduszu specjalnego w ciężar kosztów NBP, który byłby przeznaczony na wy
płatę rekompensat pracownikom NBP, którzy utracą pracę w związku z restrukturyzacją sieci terenowej NBP. Do dnia dzisiejszego Ministerstwo Finansów nie zajęło stanowiska w tej sprawie.Chociaż Narodowy Bank Polski ma świadomość, że w obecnej sytuacji trudno oczekiwać zrozumienia, a tym bardziej akceptacji dla prowadzonych prac restrukturyzacyjnych ze strony pracowników zagrożonych utratą pracy, to pragnę zapewnić Pana Marszałka, że brane są pod uwagę wszystkie możliwości, które pomogłyby złagodzić społeczne
skutki tego procesu, m.in.:Na zakończenie pragnąłbym omówić jeszcze jedną kwestię. Dotyczy ona zarzutów, jakoby Narodowy Bank Polski nie był wystarczająco przygotowany do przeprowadzenia restrukturyzacji sieci terenowej. Chciałbym podkreślić, że NBP już w sierpniu ub.r. poinformował banki o zmianie zasad zaopatrywania oddziałów banków komercyjnych w krajowe i zagraniczne znaki pieniężne i nadal prowadzi intensywną kampanię informacyjną wśród swoich Klientów.
Ponadto, przeprowadzenie restrukturyzacji nie jest w żaden sposób uzależnione od terminowego wprowadzenia bankowości elektronicznej ("enbepe"). Wprowadzenie systemu - które przebiega sprawnie i zgodnie z przyjętym harmonogramem - ma na celu wyposażenie Klientów NBP w dodatkowe narzędzie usprawniające ich pracę. Nadal jednak będą oni mogli korzystać z tradycyjnych sposobów obsługi, tj. z bankowości telefonicznej czy też z zastępczej obsługi kasowej.
W zakresie bankowości elektronicznej, w ostatnim czasie zostały ukończone z wynikiem pozytywnym prace testowe adaptacji systemu "enbepe" i wytypowano sześciu Klientów Oddziału Okręgowego w Warszawie, którzy wyrazili wolę wprowadzenia systemu jako pierwsi. W dniach 15-16 maja br. system został wprowadzony u pierwszego Klienta, którym jest Polski Komitet Normalizacyjny.
Dziękując Panu Marszałkowi za zainteresowanie okazane niniejszej sprawie, jednocześnie zapewniam, iż Narodowy Bank Polski podjął decyzję o restrukturyzacji sieci terenowej NBP po wnikliwym rozpatrzeniu wszystkich argu
mentów.Z poważaniem
Pierwszy
Zastępca Prezesa
Narodowego Banku Polskiego
Jerzy Stopyra