Warszawa, 7 sierpnia 2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

W dniu 25 lipca br. Rada Ministrów uznała za konieczną i pilną restrukturyzację zadłużenia zakładów opieki zdrowotnej. Restrukturyzacja zostanie przeprowadzona na podstawie przepisów ustawy o restrukturyzacji zadłużenia i pomocy publicznej dla zakładów opieki zdrowotnej. Ustawą tą będzie objęte udokumentowane zadłużenie zakładów opieki zdrowotnej w okresie od 1 stycznia 2000 do 31 marca 2003 roku. Przyjęto również, że z wnioskiem o restrukturyzację zadłużenia i udzielenie pomocy publicznej wystąpi zakład opieki zdrowotnej po uzyskaniu pozytywnej opinii organu założycielskiego. Wniosek będzie zawierał szczegółowe sprawozdanie z działalności finansowej zoz-u w okresie od 1 stycznia 2000 r. do 31 marca 2003 r., oraz program naprawczy, mający zapewnić efektywne funkcjonowanie zoz-u w przyszłości. Restrukturyzacja zadłużenia zoz-u i udzielenie mu pomocy publicznej nastąpi po zaakceptowaniu wniosku przez wyznaczony w ustawie organ i będzie warunkowana realizacją uzgodnionego z tym organem programu naprawczego. W planowanej ustawie określone mają zostać dopuszczalne instrumenty restrukturyzacji zadłużenia i udzielania pomocy publicznej dla zoz-ów, w szczególności dotyczy to: częściowego umorzenia zobowiązań publicznoprawnych, postępowania ugodowego z wierzycielami w sprawie uregulowania zobowiązań cywilnoprawnych, sekurytyzacji części długu polegającej na wyemitowaniu przez organ założycielski lub zoz papierów wartościowych, udzielenia zoz-owi grantu restrukturyzacyjnego, gwarantowania oraz obsługi przez Bank Gospodarstwa Krajowego emisji papierów wartościowych dla zoz lub jego organu założycielskiego.

Postępowanie restrukturyzacyjne wiązać się będzie z określeniem i ewentualnie przekształceniem statusu prawnego zoz, szczególnie w publiczną spółkę kapitałową, a zasady przekształcenia określone będą w znowelizowanej ustawie o zakładach opieki zdrowotnej, która dopuści możliwość komercjalizacji zoz oraz umożliwi jego upadłość.

Projekty obu ustaw mają zostać rozpatrzone i przyjęte przez Radę Ministrów do końca września 2003 r. Będą one przygotowane i przedłożone przez specjalny zespół międzyresortowy powołany przez Prezesa Rady Ministrów. Powołanemu zespołowi przewodniczyć będzie wiceprezes Rady Ministrów, minister gospodarki, pracy i polityki społecznej, wiceprzewodniczącym będzie minister zdrowia. W skład zespołu wejdą m.in. minister zdrowia, minister finansów oraz minister skarbu państwa. Zespół opracuje także szczegółowe rozwiązania organizacyjne i techniczne umożliwiające rozpoczęcie postępowania restrukturyzacyjnego i naprawczego najpóźniej od 1 stycznia 2004 r.

Jednocześnie Rada Ministrów zaakceptowała przedłożone przez Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia szczegółowe propozycje gospodarki finansowej funduszu w roku 2003. Przyjęcie tych propozycji oznacza, że zawarte na rok 2003 kontrakty z zoz-ami na świadczenia medyczne będą miały pełne pokrycie finansowe.

Ponadto Rada Ministrów określiła, że celem restrukturyzacji zadłużenia publicznego zakładów opieki zdrowotnej i udzielenia im pomocy publicznej ma być z jednej strony zaspokojenie udokumentowanych roszczeń pracowniczych, wynikających z ustawy z 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw, zaś z drugiej strony wywołanie takich przekształceń w funkcjonowaniu zoz-ów, aby ich ewentualna zła gospodarka finansowa i ponowne zadłużenie się nie przenosiło się na zobowiązania skarbu państwa.

Ponieważ opracowane kryteria nie są jeszcze ostateczne, nie jest możliwe przekazanie dokładniejszych informacji na temat poszczególnych kryteriów dot. kwalifikowania jednostek do sieci. Po zakończeniu prac, będą podane do wiadomości publicznej wszystkie szczegóły związane z tworzeniem krajowej sieci szpitali.

Odnosząc się do tzw. nadwykonań świadczeń zdrowotnych wykonanych na rzecz ubezpieczonych z innych województw pragnę wyjaśnić, że stosownie do przepisu art. 198 ust. 1 ww. ustawy, Fundusz zapewnia ciągłość udzielania świadczeń zdrowotnych ubezpieczonym, w szczególności wstępuje w prawa i obowiązki kas chorych wynikające z umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy. Wszystkie w ten sposób zawarte umowy na świadczenia zostały aneksowane przez kasy chorych i obowiązują do końca 2003 r., to jest do czasu zawarcia przez NFZ nowych umów. Jednocześnie należy przypomnieć, że do 31 marca 2003 r., kasy chorych - zgodnie z przepisami ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (puz), (Dz. U. 97.28.153 ze zm.) - art. 131b - prowadziły gospodarkę finansową w oparciu o plan finansowy zrównoważony w zakresie przychodów i kosztów.

Podobnie Narodowy Fundusz Zdrowia, zgodnie z przepisami ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (NFZ) - art. 136, działa w oparciu o plan finansowy zrównoważony w zakresie przychodów i kosztów.

Kasy chorych, by sfinansować ubezpieczonym koszty potrzebnych im świadczeń zdrowotnych, zawierały odpowiednie umowy ze świadczeniodawcami. Procedury zawierania tych umów były określone przez art. 53 i następne artykuły ustawy o puz. I tak, art. 53 ust. 3 ustawy o puz stwierdzał, iż kasa chorych przy zawieraniu umów obowiązana jest, m.in. do przestrzegania zasady zrównoważenia kosztów z przychodami oraz zasady, że suma kwot zobowiązań kasy chorych wobec świadczeniodawców ze wszystkich zawartych umów musi się zmieścić w planie finansowym kasy chorych.

Podobne przepisy, odnoszące się do Narodowego Funduszu Zdrowia znajdują się w ustawie o NFZ. Art. 72 ust. 1 stwierdza, iż podstawą udzielania świadczeń zdrowotnych finansowanych przez Fundusz jest umowa o udzielanie świadczeń zdrowotnych zawarta pomiędzy Funduszem a świadczeniodawcą, w ust. 3 zaś, iż suma kwot zobowiązań Funduszu wobec świadczeniodawców nie może przekroczyć wysokości kosztów przewidzianych na ten cel w planie finansowym Funduszu.

W tym miejscu należy nadmienić, że w celu określenia potrzeb zdrowotnych ubezpieczonych oraz warunków należytego zabezpieczenia tych potrzeb tworzy się zgodnie z zapisami ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia wojewódzkie plany zdrowotne i plan zdrowotny dla służb mundurowych, na podstawie których tworzony jest następnie krajowy plan zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych. Przy ustalaniu krajowego planu Fundusz zobowiązany jest również do przestrzegania zasad zrównoważenia kosztów z przychodami. Krajowy plan stanowi podstawę do sporządzania projektu planu finansowego Funduszu. Realizacja krajowego planu następuje w drodze zawierania umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych ze świadczeniodawcami przez oddziały Funduszu - art. 108 i 109 ustawy. Konieczność zbilansowania przychodów z kosztami wskazuje możliwości Funduszu w finansowaniu świadczeń zdrowotnych. Stąd, w umowach ze świadczeniodawcami Fundusz nie może gwarantować środków większych niż te, którymi dysponuje.

Proces agregacji umów przedłużył się w czasie w stosunku do pierwotnie zakładanego terminu. Wstępnie szacowane wpływy do systemu zawarte w planie finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia (Zarządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 lipca 2003 r. w sprawie planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia) nie gwarantowały pełnego zabezpieczenia środków między innymi na pokrycie rozliczeń z tytułu obowiązywania do końca I kwartału br. tzw. promes oraz rozliczeń międzykasowych. W wyniku decyzji Rady Ministrów podjętych w dniu 25 lipca 2003 r., Narodowy Fundusz Zdrowia został zasilony dodatkowymi środkami finansowymi w wysokości ponad 700 mln zł. Kwota ta znalazła swoje odzwierciedlenie w zmienionym planie finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia na rok bieżący. Przewiduje się, iż do połowy sierpnia br. Centrala Narodowego Funduszu Zdrowia dokona podziału środków finansowych na poszczególne oddziały.

Ministra Zdrowia

Podsekretarz Stanu