Warszawa, 2002-045-06

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Problem przedstawiony przez pana Senatora Adama Bielę dotyczy interpretacji art. 6 ust. 1 pkt 6 powołanej na wstępie ustawy, który stanowi, że przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności następuje nieodpłatnie na rzecz użytkowników wieczystych, którym przyznano jako dotychczasowym właścicielom lub ich następcom prawnym prawo wieczystej dzierżawy lub prawo zabudowy (prawo użytkowania wieczystego) na podstawie art. 7 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz.U. Nr 50, poz. 279) bez względu na termin przyznania tego prawa lub termin wniesienia czynszu lub opłaty. Sformułowanie przepisu istotnie może nasuwać pewne wątpliwości interpretacyjne i jest to z pewnością przyczyną, dla której organy Gminy Warszawa - Centrum wstrzymują się z załatwianiem wniosków i wydawaniem decyzji na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 6 powołanej ustawy. Niejednoznaczność sformułowania zawartego w omawianym przepisie polega na tym, że z przepisu nie wynika czy odstąpienie od przesłanki jaką jest "termin przyznania tego prawa lub termin wniesienia czynszu lub opłaty" odnosi się jedynie do możliwości bezpłatnego przekształcenia czy też dotyczy generalnie możliwości przekształcenia praw. Jeżeli przyjmiemy tą drugą możliwość, to należałoby uznać, że wszyscy użytkownicy wieczyści nieruchomości na tzw. gruntach warszawskich mogą składać wnioski o przekształcenie w każdym czasie tzn. bezterminowo, pomimo że w myśl art. 1 ust. 2 ustawę stosuje się tylko do użytkowania wieczystego powstałego przed dniem 31 października 1998 r.

Za przyjęciem takiego poglądu mogłaby przemawiać wykładnia funkcjonalna przepisu, zgodnie z którą mając na uwadze funkcję, jaką przepis miał spełniać należałoby przyjąć, że zamierzonym celem było stworzenie szerszych możliwości przekształcania praw na obszarach objętych działaniem tzw. dekretu warszawskiego. Powodem takiego uregulowania warunków przekształcenia w odniesieniu do nieruchomości warszawskich jest fakt, że nie wszystkie wnioski złożone na podstawie w/w dekretu o gruntach warszawskich zostały do dnia dzisiejszego rozpatrzone i sprawy te są nadal załatwiane. Toczą się ponadto liczne postępowania administracyjne dotyczące stwierdzenia nieważności dawnych decyzji wydanych na podstawie dekretu warszawskiego, odmawiających poprzednim właścicielom ustanowienia własności czasowej (prawa użytkowania wieczystego). Zatem specyfika nieruchomości warszawskich w stosunku do nieruchomości położonych na pozostałych obszarach kraju powoduje, że procesy dotyczące regulowania stanów prawnych nieruchomości oraz naprawiania skutków różnego rodzaju nieprawidłowości, które miały miejsce w poprzednich latach, następują na obszarze objętym działaniem omawianego dekretu znacznie wolniej. Stąd też pewnego rodzaju rekompensatę za opisane negatywne czynniki stanowić mogłaby regulacja stwarzająca użytkownikom wieczystym na gruntach warszawskich nieco uprzywilejowaną sytuację w zakresie przekształcania użytkowania wieczystego w prawo własności.

Mając na uwadze powyższe można by przyjąć, że norma zawarta w art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o przekształceniu (...) jest przepisem szczególnym, który wyłącza stosowanie wobec nieruchomości określonych w tej normie, przepisu art. 1 ust. 2 powołanej ustawy. Należy jednak mieć na uwadze, że omówione wątpliwości związane z interpretacją art. 6 ust. 1 pkt 6 są na tyle trudne, że powinny zostać rozstrzygnięte w drodze orzecznictwa sądu administracyjnego bądź też Sądu Najwyższego. Niemniej jednak nie znajduję podstaw do odwlekania przez organy administracji załatwiania spraw w sprawie przekształcenia. Każda osoba, która składa wniosek w sprawie przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności ma prawo oczekiwać zakończenia załatwiania sprawy poprzez wydanie decyzji pozytywnej lub negatywnej, od której służyć jej będzie odwołanie do organu drugiej decyzji.

Z wyrazami szacunku

PREZES

Marek Bryx