Wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Tadeusza Bartosa, złożonym na 8. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 8), przekazał Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
Warszawa, 2002-03-05
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku
W nawiązaniu do pisma Pana Marszałka z dnia 13 lutego 2002 roku znak: LP/043/41/02/, przy którym przekazany został tekst oświadczenia złożonego przez senatora Rzeczypospolitej Polskiej Pana Tadeusza Bartosa na 8 posiedzeniu Senatu w dniu 8 lutego 2001 r. w sprawie realizacji ustawy z dnia 8 czerwca 2001 roku o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia (Dz.U. Nr 73, poz. 764) - w porozumieniu z Ministrem Środowiska pozwalam sobie przedstawić następujące wyjaśnienia w tej sprawie w kolejności skierowanych pytań.
Na pytanie 1.
Czy panowie są przygotowani do bezzwłocznego wystąpienia z odpowiednią inicjatywą ustawodawczą?
Jak mi wiadomo, przygotowywany jest obecnie poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia, w którym przewiduje się m. innymi wprowadzenie dla potrzeb tej ustawy definicji "gospodarstwa rolnego". Zdefiniowanie tego pojęcia pozwoliłoby wyeliminować próby wykorzystywania dobrodziejstwa tej ustawy przez osoby nieuprawnione.
W projekcie tym przewiduje się również wprowadzenie dla potrzeb tej ustawy zapisu, zgodnie z którym, zalesienie gruntu rolnego jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy jest on przewidziany do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Wprowadzenie tego zapisu pozwoliłoby na dokonywanie planowego zalesiania gruntów i wyeliminowanie przypadków zalesienia gruntów rolnych przewidzianych w planie zago
spodarowania na inne cele np. pod inwestycje drogowe.Niezależnie od tego resort rolnictwa prowadzi monitoring problemów, które zgłaszają starostowie, a które wyłaniają się w toku realizacji ustawy. Ma to na celu ustalenie jednolitej wykładni przepisów ustawy, którą resort przekaże wkrótce starostom, a także będzie to wykorzystane w projekcie nowelizacji ustawy, który w niedługim czasie będzie przedłożony Wysokiej Izbie. Dotychczasowa realizacja ustawy wskazuje na potrzebę zmiany niektórych przepisów, a właściwie ich poszerzenia w celu umożliwienia sprawniejszej realizacji ustaw. Na potrzebę niektórych drobnych uzupełnień ustawy zwraca uwagę spora liczba starostów.
Na pytanie 2.
Kiedy rolnicy i inni uczestnicy tego procesu będą mieli jasność co do szczegółowego trybu postępowania?
Realizacja przepisów tej ustawy powierzona została starostom, którzy ją realizują w uzgodnieniu z właściwymi nadleśniczymi, wójtami, Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W realizacji tej ustawy uczestniczy także Minister Środowiska, Minister Finansów oraz Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jednak podstawowymi jednostkami realizującymi przepisy ustawy będą starostowie oraz nadleśniczowie.
Wszystkie wymienione organy administracji i podległe im jednostki organizacyjne podjęły w tym celu odpowiednie działania.
I tak zgodnie z delegacjami ustawowymi:
1) Minister Środowiska w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi wydał rozporządzenie z dnia 6 lutego 2002 r. w sprawie zasad współdziałania Lasów Państwowych ze starostami w zakresie sporządzania planów zalesiania i uproszczonych planów urządzania lasu, szkoleń, nadzoru nad wykonywaniem prac zalesieniowych oraz dostarczania sadzonek, biorąc pod uwagę roczne
rozmiary zalesień, jakość gleb przeznaczonych do zalesienia, dobór gatunków drzew i krzewów na poszczególnych klasach gruntów.Rozporządzenie to zostało opublikowane w Dz.U. nr 12 z 2002 r. i weszło w życie z dniem 15 lutego 2002 r.
2) Minister Finansów w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracował projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad rozliczania agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z właściwymi starostami w zakresie przekazywania środków finansowych na wypłaty ekwiwalentów, sposoby i terminy płatności, uwzględniając roczne rozmiary zalesień.
Projekt rozporządzenia jest aktualnie w końcowej fazie uzgodnień międzyresortowych i również wkrótce zostanie ono podpisane i ogłoszone.
Występujące aktualnie trudności związane z wdrożeniem przepisów tej ustawy wynikały m. innymi z braku obecnie wiążących danych o wysokości środków finansowych jakie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie mogła przeznaczyć na wypłatę ekwiwalentów. Pragnę zauważyć, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa została wymienioną ustawą ustalona agencją płatniczą, ale środki na wypłaty ekwiwalentów będą pochodzić z budżetu państwa. Trudności te znikną więc po uchwaleniu ustawy budżetowej.
Pragnę natomiast zapewnić Pana Marszałka, że od strony logistycznej służba leśna jest przygotowana do sprawnej realizacji omawianej ustawy.
Minister Środowiska poinformował mnie, że nadleśniczowie są w stanie zapewnić terminowe opiniowanie wniosków składanych przez starostów, przy ustalaniu "rocznych limitów zalesień", jak również są w stanie terminowo sporządzać plany zalesień gruntów. Pragnę wyjaśnić, że zgodnie z ustawą plany zalesień nadleśniczy sporządza dopiero po wydaniu przez starostę decyzji o przeznaczeniu gruntu rolnego do zalesienia i sporządzić go musi w terminie 30 dni od dnia otrzymania decyzji. Okres ten zdaniem specjalistów jest wystarczający do sporządzenia planów.
Otrzymałem również zapewnienie, że Lasy Państwowe na terenie całego kraju posiadają odpowiedni zapas sadzonek przeznaczonych do zalesienia gruntów w ramach zarówno bieżącej realizacji krajowego programu zwiększania lesistości jak również na pokrycie zapotrzebowania wynikającego z ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia.
Sygnalizowana w oświadczeniu Pana Senatora sprzeczność ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia z ustawą o zamówieniach publicznych moim zdaniem nie występuje, ponieważ przepisów ustawy o zamówieniach publicznych nie stosuje się do zasad i trybu przyznawania dotacji ze środków publicznych, jeżeli dotacje te przyznawane są na podstawie innych ustaw.
Zapis art. 5 pkt 1 ustawy o przeznaczaniu gruntów rolnych do zalesienia nie przesądza, że nadleśniczy będzie dostarczał sadzonki wyłącznie z własnych szkółek.
Nadleśniczy ma zapewnić właścicielowi zalesianego gruntu sadzonki odpowiednich gatunków, odpowiedniej jakości i pochodzenia.
W przypadkach braku w nadleśnictwie właściwych sadzonek, których gatunki i ilości określa plan zalesienia, nadleśniczy zmuszony będzie dokonać zakupu sadzonek z zewnątrz.
Mając na uwadze podjęcie współpracy z prywatnymi producentami sadzonek, Dyrektor Generalny Lasów Państwowych wydał zarządzenie nr 89 z dnia 29 listopada 2001 roku w sprawie zakresu i ramowych zasad współpracy jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych z producentami leśnego materiału rozmnożeniowego. Zarządzenie to ma na celu włączenie do realizacji ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia, również podmiotów prywatnych.
Minister Środowiska zapewnił mnie, że również Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, które dotychczas znacznie wspomagały zalesienia gruntów prywatnych zapewniają odpowiednią ilość środków na pokrycie kosztów sadzonek oraz kosztów sporządzania planów zalesień, związanych z wdrożeniem tej ustawy.
Pytanie 3.
Czy doraźne, jeszcze przed wiosennym okresem nasadzeń, znajdą się dodatkowe środki na realizację ustawy?
W planie finansowym na 2002 rok sporządzonym w końcu ubiegłego roku Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przewidziała na realizację ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia kwotę 12 150 tys. zł.
Tymczasem do dnia 8 lutego br. 199 starostów zgłosiło do Agencji zapotrzebowanie na bieżący rok na kwotę 23 940 tys. zł, gdyż rolnicy zadeklarowali w tych powiatach chęć zalesienia 31 930 ha gruntów.
Obecnie, przed wiosennym okresem nasadzeń Agencja otrzymała do dyspozycji na wypłatę ekwiwalentów jedynie kwotę 5 000 tys. zł.
Tak więc rozmiar zalesień w bieżącym roku na podstawie ustawy z dnia 8 czerwca 2001 roku o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia będzie jeszcze niewielki, należy jednak oczekiwać, że w związku z dużymi oczekiwaniami społecznymi, jakie wywołała ta ustawa oraz po doświadczeniach zebranych w toku jej stosowania w bieżącym roku, wielkość środków,
a tym samym i obszar zalesienia w następnych latach ulegnie wyraźnemu zwiększeniu.Jednocześnie uprzejmie informuję Pana Marszałka, że uważam za w pełni zasadny pogląd wyrażony w oświadczeniu, że decyzje o zalesieniu gruntów powinny być podejmowane przez starostów z rocznym wyprzedzeniem. Jest to uzasadnione zarówno potrzebami planistycznymi w zakresie finansowym i rzeczowym, jak również uwarunkowaniami przyrodniczymi, dotyczącymi przygotowania gruntów pod zalesienie. Propozycja ta zostanie wykorzystana w p
racach nad nowelizacją omawianej ustawy.Z poważaniem
MINISTER
z up. Kazimierz Gutowski
PODSEKRETARZ STANU