Minister Kultury przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Andrzeja Anulewicza, złożonym na 58. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 59):
Warszawa, dnia 14 kwietnia 2004 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP
Szanowny Panie Marszałku
W odpowiedzi na oświadczenie złożone przez Pana Senatora Andrzeja Anulewicza na 58 posiedzeniu Senatu RP, a przesłane Ministrowi Kultury przy piśmie z dnia 24 marca 2004 r. (znak: BPS/DSK-043-153-04), dotyczące upamiętnienia terenu byłego obozu zagłady w Treblince uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.
Upamiętnione tereny byłego karnego obozu pracy Treblinka I oraz byłego obozu zagłady Żydów Treblinka II są od lat przedmiotem troski podległej Ministrowi Kultury Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, która przekazywała m.in. fundusze na konserwację i remonty poszczególnych obiektów.
Należy zaznaczyć, że miejsce, w którym zginęło męczeńską śmiercią ok. 900 000 Żydów z Polski i innych okupowanych przez Niemców krajów Europy, a więc miejsce pamięci międzynarodowej, utrzymywane jest wyłącznie ze środków państwa polskiego. Dotychczas żadne fundusze na ten cel nie wpłynęły od organizacji międzynarodowych, instytucji europejskich oraz rządów państw, których obywateli zamordowano w Treblince.
Zrealizowane w latach 1959-1963 (z inicjatywy i przy koordynacji ówczesnej Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa) założenie pomnikowo-przestrzenne na terenie byłego obozu zagłady oraz upamiętnienie ofiar karnego obozu pracy pilnie wymaga remontu. W roku 2003, po ekspertyzach i z funduszy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa rozebrany został - z uwagi na względy bezpieczeństwa - budynek tzw. wiaty, na ścianach którego rozmieszczona była prowizoryczna wystawa i gdz
ie sprzedawano wydawnictwa oraz informatory.Od kilku lat rozważane są projekty całościowego uporządkowania terenów byłych obozów w Treblince (obejmują one - wraz ze strefą ochronną - 113 ha, w tym 112 ha lasów i gruntów leśnych), remontu i konserwacji obiektów, a także postawienia budynku spełniającego rolę pomieszczenia dla ekspozycji oraz obsługi zwiedzających. Dyskutowano różne propozycje, m.in. adaptacji dla tych celów wybudowanego w latach 60-tych budynku gajówki. Problemy te były przedmiotem wspólnyc
h narad Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego. Kwestia ta dotyczy zaangażowania poważnych funduszy.Z podobną sytuacją mieliśmy do czynienia w przypadku uporządkowania i upamiętnienia terenu byłego obozu zagłady w Bełżcu. Kilka lat trwały działania związane z rozpisaniem konkursu, opracowaniem projektów i dokumentacji technicznej, a wreszcie z ich realizacją. Koszty tego przedsięwzięcia ponosi Rząd RP, w którego imieniu sprawę prowadzi Rada Ochrony Pam
ięci Walk i Męczeństwa, angażując znaczne siły i środki oraz Komitet Żydów Amerykańskich. Uroczyste otwarcie nowego muzeum planowane jest w czerwcu bieżącego roku.W sprawie Treblinki rozmowy z ewentualnymi partnerami zagranicznymi nie były jeszcze prowadzone. W najbliższych miesiącach planowane są jednak konsultacje na ten temat i wspólne podjęcie decyzji co do dalszych działań mających na celu doprowadzenie terenów byłych obozów w Treblince do godnego wyglądu.
Łączę wyrazy szacunku
z up. MINISTRA KULTURY
PODSEKRETARZ STANU
Ryszard Mikliński