Na placu Piłsudskiego odbyła się uroczysta odprawa wart, w której m.in. udział wzięły oddziały wojsk lądowych, lotniczych, marynarki, kawalerii, żandarmerii, policji i straży granicznej, a także defilada wojsk i pokaz musztry paradnej. W południe Kompania Reprezentacyjna Wojska Polskiego oddała salut armatni dla uczczenia rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.

Prezydent A. Kwaśniewski nawiązał także do pierwszej rocznicy polskiego członkostwa w Unii. "Nie sprawdziły się czarne scenariusze. Nasz kraj nie stał się ani trochę mniej polski, za to bardziej Polska stała się Europą" - podkreślił.

Orderem Orła Białego w uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej odznaczony został Wiesław Chrzanowski, marszałek Sejmu I kadencji, współzałożyciel ZChN, były więzień polityczny.

Wśród odznaczonych różnych kategorii Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski czy Krzyżem Zasługi byli naukowcy, lekarze, kombatanci, ludzie kultury, działacze samorządów, publicyści i działacze charytatywni.

Tego samego dnia w siedzibie Trybunału Konstytucyjnego odbyła się uroczystość obchodów Święta Konstytucji 3 maja w 500-lecie Konstytucji Nihil Novi.

W swoim wystąpieniu prezydent wyraził przekonanie, iż konstytucja europejska może liczyć na polskie "tak" w referendum. Jego zdaniem, z polskim poparciem powinny się spotkać wszystkie inicjatywy, które usprawniają działanie Unii Europejskiej i wzmacniają jej solidarność.

"Wielu naszych rodaków to rozumie, ale ciągle wielu nie" - ocenił prezydent. Przekonywał, że dobro wspólne Polski i Polaków "nie jest sprzeczne z dobrem naszych unijnych partnerów". "Społeczeństwo, które z powodzeniem praktykuje debatę wewnętrzną, powinno być gotowe do negocjacji w szerszym europejskim gronie" - dodał prezydent.

Prezydent odniósł się też do polskiej ustawy zasadniczej z 1997 r. Jak ocenił, po kilku latach jej funkcjonowania okazało się, że "prawdziwym jej duchem jest mądry kompromis". Dowodem na to - uważa prezydent - jest fakt, że "powołują się na nią nawet jej niegdysiejsi przeciwnicy".

Prezydent przekonywał, że w Polsce potrzebna jest debata na temat tworzonego prawa, w której należy kierować się "troską o dobro wspólne wszystkich obywateli". Jeżeli tak się stanie, będziemy "budowali wartości nieprzemijające, do których kolejne pokolenia będą mogły odwoływać się, tak jak my odwołujemy się do Konstytucji 3 maja" - zakończył swój wykład.

W uroczystości w Trybunale Konstytucyjnym oprócz prezydenta udział wzięli m.in. marszałek L. Pastusiak oraz wicemarszałek K. Kutz, minister sprawiedliwości Andrzej Kalwas, prezes Instytutu Pamięci Narodowej prof. Leon Kieres, rzecznik praw obywatelskich Andrzej Zoll, nuncjusz apostolski abp Józef Kowalczyk, a także prezesi trybunałów konstytucyjnych Litwy i Ukrainy.

"Polska stała się pierwszą ofiarą niemieckiego faszyzmu. Samotna, opuszczona przez sprzymierzeńców, pierwsza też stanęła do heroicznej, nierównej walki. Najpierw z hitlerowcami, a zaraz potem z agresorem ze Wschodu" - przypomniał marszałek.

Jak podkreślił, "zostaliśmy pobici, ale nie pokonani". "Przegraliśmy, ale nikt nie potrafił nas złamać. Po sześciu strasznych latach stanęliśmy w gronie zwycięzców, jako niezawodny partner antyhitlerowskiej koalicji" - powiedział marszałek L. Pastusiak. Zaznaczył, że to naród jest autorem tego zwycięstwa.

"To wam to zwycięstwo zawdzięczamy. Nikt nie odbierze wam prawa do dumy i do patriotycznej satysfakcji" - zwrócił się do kombatantów. Dodał, że na zawsze pozostaną w pamięci bohaterskie czyny żołnierzy I i II Armii Wojska Polskiego, którzy przeszli swój chwalebny szlak bojowy na froncie wschodnim.

Marszałek Senatu wyraził też głębokie uznanie dla twórców i funkcjonariuszy podziemnego Państwa Polskiego, które <<stworzyli Polacy jako jedyny naród w Europie, udowadniając światu, że "jeszcze Polska nie zginęła">>.

Zdaniem marszałka, szczególną pamięć i hołd "winni jesteśmy dzisiaj polskim żołnierzom - ofiarom stalinowskich zbrodni popełnionych m.in. w Katyniu, Miednoje, Charkowie i innych miejscach masowego ludobójstwa".

W opinii marszałka Senatu, ani nasze powojenne losy, jakkolwiek byśmy je dzisiaj oceniali, ani tym bardziej dzisiejsze polityczne spory "nie mogą w żaden sposób umniejszyć rozmiarów zwycięstwa, które stało się waszym udziałem i z którego Polska ma prawo być dumna".

Podczas spotkania odbył się koncert pieśni żołnierskich w wykonaniu zespołu kameralnego Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego oraz recytacja wierszy o treści patriotycznej przez Wojciecha Siemiona.

W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele wszystkich środowisk i organizacji kombatanckich. Obecny był też ostatni z żyjących żołnierzy, którym przypadło w udziale wykonanie najbardziej symbolicznego gestu zwycięstwa, czyli zawieszenia polskiej flagi na pruskiej Siegeseule w Berlinie - kpt. Kazimierz Otapa.

Kompania Reprezentacyjna Wojska Polskiego oddała salwy armatnie dla uczczenia rocznicy zakończenia II wojny światowej.

W swoim wystąpieniu premier M. Belka podkreślił bohaterstwo i wkład polskich żołnierzy w wyzwolenie Europy i przypomniał, że "wszystkim należą się uczciwe słowa prawdy".

Nawiązał też do obchodów rocznicy zakończenia wojny, które odbędą się w Moskwie. "Jutro najwyżsi przedstawiciele wielu państwa świata na rocznicowej uroczystości w Moskwie składać będą hołd żołnierzom wszystkich armii koalicji antyhitlerowskiej. Chcemy wierzyć, że padną tam uczciwe słowa prawdy o bohaterstwie lat wojny, ale i o zdradzie z zniewoleniu lat powojennych. Uczciwe słowa prawdy należą się wszystkim" - powiedział premier.

Zaznaczył, że "prawda jest potrzebna nam wszystkim także dla przyszłości, jeśli chcemy ją budować na mocnym fundamencie". Jak powiedział, słowa prawdy powinni usłyszeć i Niemcy, i Rosjanie, ale te słowa należą się przede wszystkim Polakom.

Jak zaznaczył premier, jesteśmy winni hołd i pamięć "wszystkim tym, którzy padli na frontach, i tym, którzy padli na nieludzkiej ziemi, i tym, których jedyną winą była przynależność narodowa". Wyraził najwyższy szacunek dla żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego.

"Pamiętaliśmy o tym w Polsce przez wszystkie trudne powojenne dziesięciolecia, a dziś przypominamy po to, by przekazać tę wiedzę następnym pokoleniom. Naszym obowiązkiem jest przypominać światu o polskim czynie zbrojnym" - powiedział.

"Pamiętamy też o ponad 600 tys. żołnierzy Armii Czerwonej - Rosjanach, Ukraińcach, Białorusinach, Kazachach, którzy polegli na naszej ziemi. Nikt odpowiedzialny w Polsce nigdy nie umniejszał ofiary ich życia i zapewniam, że nigdy tak nie będzie" - zaznaczył premier.

Z tym większym niepokojem przyjęliśmy informację Ministerstwa Sprawiedliwości Republiki Białoruś o uznaniu VI Zjazdu Polaków na Białorusi za nieważny, a podjęte na zjeździe decyzje za nieprawomocne.

Stanowisko białoruskiego Ministerstwa Sprawiedliwości uważamy za naruszenie fundamentalnych praw mniejszości narodowych. Jest ono sprzeczne z podstawowymi standardami ustalonymi przez Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie i Radę Europy.

Senat RP - sprawujący opiekę na Polonią i Polakami za granicą - nie zna przypadku tak daleko idącej ingerencji w wewnętrzne sprawy mniejszości polskiej w jakimkolwiek kraju na świecie.

W pełni solidaryzujemy się z podjętą 2 maja br. - w Dniu Polonii i Polaków za Granicą - uchwałą prezydium Rady Polonii Świata. Rada wezwała zarządy organizacji polonijnych, aby "kierowały do ambasad Republiki Białoruś w krajach swojego zamieszkania protesty z żądaniem zaprzestania akcji nękania działaczy ZPB przez policję polityczną i aparat administracyjny oraz umożliwienia swobodnego działania Związku bez groźby delegalizacji".

Oczekujemy od władz Republiki Białoruś cofnięcia decyzji Ministerstwa Sprawiedliwości i umożliwienia prowadzenia normalnej działalności demokratycznie wybranym władzom Związku Polaków na Białorusi.

Uroczystość podpisania oświadczenia o powołaniu Zgromadzenia Rady Najwyższej Ukrainy, Sejmu i Senatu RP oraz Sejmu Republiki Litewskiej odbyła się w łuckiej Radzie Obwodowej. Głównym zadaniem trójstronnego Zgromadzenia Parlamentarnego będzie pomoc Ukrainie w integracji z Unią Europejską i strukturami euroatlantyckimi.

Z ideą powołania ukraińsko-polsko-litewskiego Zgromadzenia Parlamentarnego wystąpiła strona litewska w czasie styczniowej wizyty marszałka W. Cimoszewicza w Wilnie.