Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment


80. posiedzenie Senatu

W dniach 27 i 28 kwietnia 2005 r. odbyło się 80. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli marszałek Longin Pastusiak oraz wicemarszałkowie - Jolanta Danielak, Ryszard Jarzembowski i Kazimierz Kutz. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Alicję Stradomską i Krzysztofa Szydłowskiego; listę mówców prowadził senator K. Szydłowski.

Zatwierdzony przez Izbę porządek posiedzenia obejmował:

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rybołówstwie*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o utworzeniu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy,

- drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

- drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,

- drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny,

- drugie czytanie projektu uchwały w 60. rocznicę zakończenia II wojny światowej,

- zmiana w składzie komisji senackiej.

____________

* Ustawa zawiera przepisy mające na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o rybołówstwie

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 100. posiedzeniu, 15 kwietnia 2005 r. Do Senatu została przekazana 18 kwietnia i tego samego dnia, zgodnie z regulaminem, marszałek skierował ją do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisja rozpatrzyła ustawę i przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdanie komisji przedstawił senator Krzysztof Borkowski. Senator zaznaczył, że nowelizacja ustawy o rybołówstwie stanowiła projekt poselski, była konsultowana z rybakami oraz ze wszystkimi zainteresowanymi stowarzyszeniami i związkami. Senator poinformował, że przedstawiciele stowarzyszeń i związków uczestniczyli również w posiedzeniu senackiej komisji i wszyscy stwierdzili jednoznacznie, iż nowelizacja ustawy o rybołówstwie jest bardzo potrzebna, wręcz niezbędna. Rozporządzenie Rady w sprawie ochrony i eksploatacji zasobów rybackich i Wspólnej Polityki Rybackiej mówi bowiem o tym, że państwa będące członkami Unii Europejskiej mogą wewnątrz wymieniać się między sobą kwotami połowowymi. Dotychczasowa ustawa z 19 lutego 2004 r. nie dawała takiej możliwości polskim rybakom. Mogłyby być więc wypadki, że wiele kwot by przepadło. Dotyczy to szczególnie gatunków organizmów morskich, które są limitowane, jak łosoś i dorsz. Każda kwota jest przypisana armatorowi, a dalej idąc, jest przypisana poszczególnym statkom. I nawet w ramach danego armatora też nie można by było dokonywać wymiany tych kwot. Dlatego tak potrzebna jest proponowana nowelizacja. Często bowiem, wskutek różnych zdarzeń losowych, zdarzało się, że dany armator czy dany statek nie wykorzystywali przyznanych kwot. Obecnie, po wprowadzeniu nowelizacji, będzie taka możliwość. Przede wszystkim da to możliwość lepszego zarobkowania rybakom, poprawi ich dochody. Poza tym państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki zobowiązane są prowadzić monitorowanie i informowanie, czyli raportowanie o danej produkcji i o danym wykorzystaniu poszczególnych limitów. Bez tej ustawy mogłoby się okazać, że gdy Polska nie wykorzysta danego limitu, musi pozostałą część przekazać na rzecz innych państw członkowskich Unii Europejskiej.

Senator K. Borkowski poinformował, że Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi jednogłośnie przyjęła projekt uchwały w sprawie rozpatrywanej ustawy i proponuje dwie poprawki. Nie zmieniają one istoty ustawy, a jedynie ją doprecyzowują. W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy z zaproponowanymi poprawkami.

Poprawki poddano pod głosowanie, po czym Izba jednomyślnie, 83 głosami, podjęła uchwałę:

Uchwała

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych

Ustawa ta została uchwalona na 100. posiedzeniu Sejmu, 15 kwietnia 2005 r. Trzy dni później, 18 kwietnia, trafiła do Senatu i tego samego dnia marszałek skierował ją do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisja rozpatrzyła ustawę i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Janusz Lorenz. Senator zaznaczył, że ustawa o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych została opracowana przez Sejm na podstawie projektu rządowego. Celem nowelizacji jest stworzenie krajowych instrumentów prawnych umożliwiających wdrożenie regulacji unijnych zawartych w rozporządzeniu nr 4045/89 z 21 grudnia 1989 r. oraz rozporządzenia Rady nr 595 z  4 marca 1991 r.

Senator sprawozdawca podkreślił, że przepisy unijne nakładają na państwa członkowskie obowiązek takiej organizacji kontroli wydatków z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, aby służby kontrolujące proces transakcji finansowych przed dokonaniem płatności były niezależne od służb kontrolujących po dokonanych płatnościach. Zgodnie z informacją podaną w uzasadnieniu projektu ustawy na podstawie porozumienia z 1 kwietnia 2004 r., zawartego pomiędzy ministrem finansów a ministrem rolnictwa i rozwoju wsi, kontrolę płatności w ramach refundacji eksportowych wykonuje Departament Kontroli Celnej, a urzędy kontroli skarbowej wykonują kontrolę w zakresie rozwoju obszarów wiejskich oraz działań weterynaryjnych i fitosanitarnych. Pozostające poza sferą tej kontroli zagadnienia związane z kontrolą zasad przyznawania pomocy w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz dokumentacji jakości i ilości towarów rolno-spożywczych zostały powierzone Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Senator wskazał też, że nowelizacja wprowadza ustawowe podstawy do dokonywania przez inspekcję takiej kontroli i tym samym zapewnia wykonanie obowiązków nałożonych na państwa członkowskie w zakresie kontroli transakcji finansowanych z Sekcji Gwarancji EFOiGR w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej.

Przepisy nowelizacji wskazują ponadto organy zobowiązane do przeprowadzenia analizy ryzyka w zakresie prawidłowości tych transakcji oraz opracowywania rocznego planu kontroli i przekazywania go Głównemu Inspektorowi Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Zgodnie z przepisem art. 17c ust. 3 są to: minister właściwy do spraw rolnictwa oraz minister właściwy do spraw rynków rolnych.

Zwiększony zakres obowiązków inspekcji pociąga za sobą konieczność odpowiedniego uzupełnienia przepisów karnych związanych z obowiązkiem udostępniania dokumentów i udzielania informacji organom kontroli, co już zostało zawarte w zmianach do art. 40 ustawy nowelizowanej.

W imieniu komisji senator J. Lorenz wniósł o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senat w głosowaniu przychylił się do tego stanowiska i 83 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 100. posiedzeniu, 15 kwietnia 2005 r. Do Senatu trafiła 18 kwietnia i  tego samego dnia marszałek skierował ją do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisja rozpatrzyła ustawę i przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Marian Kozłowski podkreślił, że uchwalona przez Sejm 15 kwietnia ustawa zmierza do ustanowienia podstaw prawnych dla istniejącego w Unii Europejskiej systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt. Ponadto zmierza do uporządkowania systemu prawnego w zakresie prowadzenia ewidencji i ksiąg rejestracji zwierząt przez podmioty prowadzące miejsca gromadzenia, zarobkowy skup i przewóz zwierząt.

Wśród zmian dokonywanych w obecnie obowiązującej ustawie senator wymienił:

Po pierwsze, rozszerzenie definicji gospodarstwa oraz definicji posiadania zwierzęcia. Zmiany te wynikają z konieczności odwołania się do definicji sformułowanych w prawie wspólnotowym.

Po drugie, włączenie do systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt dokumentów przewozowych dla owiec i kóz oraz określenie związanych z tym obowiązków posiadaczy tych zwierząt.

Po trzecie, wskazanie, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, za zgodą ministra właściwego do spraw rolnictwa, będzie mogła udostępniać Komisji Europejskiej, właściwym organom państw członkowskich i innym podmiotom wskazanym w przepisach wspólnotowych regulujących przedmiotową problematykę dane zawarte w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych.

Po czwarte, określenie dodatkowych sposobów oznakowania owiec i kóz oraz określenie nieprzekraczalnego terminu, w którym owce i kozy powinny zostać oznakowane zgodnie z przepisami wspólnotowymi.

Po piąte, wprowadzenie obowiązku dokonywania przez posiadacza owiec i kóz corocznego spisu zwierząt w stadzie.

Po szóste, umożliwienie organom inspekcji weterynaryjnej dostępu do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych oraz rejestrów zwierząt koniowatych, w tym umożliwienie wprowadzania korekt i uzupełnień w tych rejestrach, a także wprowadzania do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych informacji o statusie epizootycznym siedzib stad.

Po siódme, rozszerzenie zakresu dostępu organów Inspekcji Weterynaryjnej lub osób upoważnionych przez te organy do danych zawartych w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych w Centralnej Bazie Danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Po ósme, rozszerzenie katalogu przepisów karnych o wykroczenia związane z niestosowaniem przepisów rozporządzenia 21/2004.

Po dziewiąte, ujednolicenie nomenklatury dotyczącej unieszkodliwiania produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi w ramach polskiego systemu prawnego.

Ponadto przepis przejściowy w art. 2 ustawy przewiduje, że do 31 grudnia bieżącego roku Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie wydawać nieodpłatnie posiadaczom bydła, owiec, kóz i świń księgi rejestracji oraz dodatkowe kartki wsadowe do tych ksiąg. Ustawa wejdzie w życie 9 lipca br., z wyjątkiem art. 2, który wejdzie w życie z dniem ogłoszenia.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi, po dyskusji, postanowiła zaproponować osiem poprawek do projektu ustawy uchwalonej przez Sejm.

W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy z zaproponowanymi poprawkami.

Wnioski o charakterze legislacyjnym złożyli także senatorowie Marian Kozłowski i Lesław Podkański.

Propozycje zmian w ustawie rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła 8 poprawek.

Wszystkie poprawki poddano pod głosowanie, po czym Izba jednomyślnie, 83 głosami, podjęła uchwałę:

Uchwała

Senat uchwalił poprawki do ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw

Ustawę Sejm uchwalił na 100. posiedzeniu, 15 kwietnia 2005 r. Trzy dni potem trafiła do Senatu. Marszałek skierował ją do Komisji Ochrony Środowiska.

Sprawozdanie komisji na temat ustawy przedstawiała senator Apolonia Klepacz. Senator podkreśliła, że podstawowym celem ustawy jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego szerokiego wachlarza dyrektyw Wspólnoty Europejskiej dotyczących ochrony środowiska. Jak wskazała, w pierwszym odnośniku do tytułu ustawy zawarto listę trzydziestu siedmiu dyrektyw z różnego czasu, począwszy od 1975 r. do 2003 r. Dyrektywy te stanowią dorobek Unii Europejskiej w zakresie problematyki ochrony środowiska. Wprowadza się też pewne zmiany merytoryczne w różnych ustawach, nie tylko w prawie ochrony środowiska, ale także w ustawie o Inspekcji Ochrony Środowiska, w prawie budowlanym, w ustawie o opłacie skarbowej, w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w ustawie o ochronie przyrody i kilku innych.

Istotne zmiany merytoryczne, proponowane w ustawie, dotyczą: postępowań w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, najlepszych dostępnych technik, pozwoleń zintegrowanych, pozwoleń na emitowanie hałasu oraz pól elektromagnetycznych, zasad wydawania pozwoleń na wprowadzenie do środowiska substancji i energii, zmian związanych z Europejską Siecią Ekologiczną "Natura 2000", tworzenia obszarów ograniczonego użytkowania, prowadzenia stref przemysłowych oraz opłat za korzystanie ze środowiska.

Ustawa wprowadza ponadto istotne zmiany polegające na rozszerzeniu zakresu dostępu do informacji o środowisku. Wzmacnia się prawo udziału społeczeństwa w postępowaniu w sprawie ochrony środowiska. Rozszerzono bowiem liczbę i rodzaj dokumentów, które winny być dostępne dla społeczeństwa, a także kierowane do postępowania z udziałem społeczeństwa. Są tam na przykład programy ochrony powietrza, mapy akustyczne, programy ochrony środowiska przed hałasem. Jednocześnie na organa wykonawcze państwa oraz województwa, powiatu i gminy nałożono obowiązek zapewnienia społeczeństwu udziału w postępowaniu w sprawie ochrony środowiska. Są również zapisy dotyczące państwowego monitoringu środowiska, będącego najistotniejszym i najważniejszym orężem w zarządzaniu środowiskiem.

Senator A. Klepacz poinformowała, że po dyskusji na posiedzeniu komisji jednogłośnie przyjęto grupę 27 poprawek gwarantujących wewnętrzną spójność ustawy, jej spójność z  obowiązującym i funkcjonującym otoczeniem prawnym, a jednocześnie czyniących zadość regułom poprawnej techniki legislacyjnej oraz gwarantujących zachowanie poprawności redakcyjnej. Były to poprawki porządkujące, likwidujące błędy gramatyczne, doprecyzowujące, stylistyczne.

Ponadto w komisji toczyła się dyskusja nad innymi problemami, które zostały zgłoszone w trakcie obrad. Chodziło o problemy związane z wieloma zastrzeżeniami merytorycznymi do ustawy. Pojawiły się bowiem wątpliwości co do jej zgodności z konstytucją, zgodności z zasadą państwa demokratycznego, były też wątpliwości co do terminu wejścia w życie ustawy, co do rozwiązania problemu ponoszenia opłat nieuiszczonych, które były naliczone do 1 stycznia 2002 r., a także wątpliwości dotyczące składu rady nadzorczej i powoływania rady nadzorczej narodowego i wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska. Problemy te przedyskutowano w trakcie prac komisji, ale nie sformułowano żadnych propozycji poprawek.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Zgłoszone propozycje zmian w ustawie rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła wszystkie poprawki.

Senat przegłosował poprawki, a następnie 84 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę:

Uchwała

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej

Ustawę Sejm uchwalił na swym 100. posiedzeniu, 15 kwietnia 2005 r. Do Senatu trafiła 18 kwietnia. Marszałek skierował ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, która rozpatrzyła ustawę i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Zbigniew Zychowicz podkreślił, że ustawa ma na celu uregulowanie zasad funkcjonowania i trybu wyłaniania Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, powołanej do życia na mocy rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 22 lipca 1993 r.

Cel drugi to uregulowanie zasad i trybu wyznaczania przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej.

Jak zaznaczył senator sprawozdawca, Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego, oprócz komisji trójstronnej i Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu, jest niezwykle ważną instytucją, służącą współpracy rządu i przedstawicieli wspólnot terytorialnych w dziele funkcjonowania i budowania społeczeństwa obywatelskiego. Odgrywała i nadal odgrywa istotną rolę w tworzeniu reform państwa oraz podejmowaniu ważnych decyzji, dotyczących funkcjonowania społeczności lokalnych i regionalnych.

W dotychczasowej komisji reprezentowane są wszystkie ogólnopolskie i powszechnie uznawane korporacje samorządowe. Ustawa explicité podkreśla wyjątkową rangę komisji, a tym samym samorządu terytorialnego. W art. 2 ust. 2 mówi się bowiem: "Komisja Wspólna rozpatruje problemy związane z funkcjonowaniem samorządu terytorialnego i z polityką państwa wobec samorządu terytorialnego, a także sprawy dotyczące samorządu terytorialnego znajdujące się w zakresie działania Unii Europejskiej i organizacji międzynarodowych, do których Rzeczpospolita Polska należy".

Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego ustosunkowuje się do dużej liczby aktów prawnych tworzonych przez ustawodawcę, stanowią one bowiem domenę władztwa samorządowego. Należą tu takie dziedziny, jak budżet państwa, oświata, gospodarka komunalna, planowanie przestrzenne, służba zdrowia, ochrona środowiska, opieka społeczna i wiele innych.

Ustawa reguluje zadania komisji, sankcjonuje dotychczasowe i poszerza o nowe, ustala jej strukturę organizacyjną oraz tryb pracy.

Ustawa określa także sposób podejmowania decyzji przez komisję wspólną oraz ustala zasady tworzenia składu tej komisji. Jak stwierdził senator sprawozdawca, na uwagę zasługuje równość stron w komisji. Jest w niej po dwanaście osób z każdej ze stron - rządowej i samorządowej. W wypadku strony samorządowej cztery rodzaje gmin skupione w korporacjach ogólnopolskich reprezentuje po dwóch przedstawicieli. Związek Powiatów Polskich ma dwóch przedstawicieli i dwóch przedstawicieli ma Związek Województw RP, co razem daje dwanaście osób.

Senator Z. Zychowicz podkreślił, że w trakcie prac nad ustawą odbyły się liczne spotkania z reprezentantami strony samorządowej i komisji wspólnej. Można stanowczo stwierdzić, iż nie ma takiego zapisu w ustawie, któremu strona samorządowa byłaby przeciwna, czy też w jakiś znaczący sposób go kontestowała.

W drugiej części ustawy wskazano podmioty uprawnione do zgłaszania kandydatów na członków Komitetu Regionów Unii Europejskiej i kandydatów na zastępców członków. W ustawie określono również liczbę kandydatów na członków i kandydatów na zastępców członków, którą ma prawo wyznaczyć każda ogólnopolska organizacja samorządowa wyszczególniona w ustawie: Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej - dziesięciu członków, dziesięciu zastępców; powiaty - trzech członków, trzech zastępców; korporacja Unia Metropolii Polskich reprezentująca gminy powyżej trzystu tysięcy mieszkańców - dwóch członków, dwóch zastępców; Związek Miast Polskich - trzech członków, trzech zastępców; miasteczka - jeden członek, jeden zastępca; gminy wiejskie - dwóch członków, dwóch zastępców.

Zarówno na forum Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, jak i w Sejmie spierano się co do liczby poszczególnych reprezentantów - w skrajnym wypadku województwom proponowano trzy miejsca. Propozycja zawarta w rozpatrywanej ustawie jest efektem kompromisu. Wszystkie organizacje samorządowe apelowały do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej o niezmienianie tej liczby.

Ustawa została przyjęta przez rząd i środowiska samorządowe z zadowoleniem, na zasadzie pełnego konsensusu.

W imieniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy z pięcioma poprawkami o charakterze precyzująco-legislacyjnym.

Poprawki do ustawy zgłosiła także senator Janina Sagatowska podczas dyskusji.

Propozycje zmian w ustawie rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła pięć poprawek.

Wszystkie poprawki poddano pod głosowane, po czym Izba 85 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjęła uchwałę:

Uchwała

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej oraz w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej

Na wniosek senator Aleksandry Koszady punkty szósty i siódmy porządku obrad rozpatrywano łącznie.

Obie ustawy zostały uchwalone przez Sejm na 100. posiedzeniu, 15 kwietnia br. Marszałek 18 kwietnia skierował je do Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego oraz do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustaw przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego przedstawił senator Józef Dziemdziela. Senator zaznaczył, że uchwalona przez Sejm 15 kwietnia ustawa o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej rozszerza i doprecyzowuje istniejące w ustawie regulacje dotyczące obowiązków właścicieli, zarządców i użytkowników nieruchomości w zakresie ochrony przed wystąpieniem pożaru oraz doprecyzowuje przepisy określające wymagania kwalifikacyjne dotyczące osób zatrudnionych w jednostkach ochrony przeciwpożarowej.

W ustawie tej określono w szczególności: zasady przejmowania obowiązków w zakresie ochrony przeciwpożarowej przez podmioty posiadające tytuł prawny do nieruchomości w zależności od przysługującego im do niej prawa; warunki, które powinny spełniać osoby wykonujące czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej; wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zawodu strażaka; granicę wieku oraz wymogi posiadania aktualnych badań lekarskich i odbycia szkolenia pożarniczego wobec członków ochotniczych straży pożarnych, biorących udział w bezpośrednich działaniach ratowniczych. Minimalny wiek to osiemnaście lat, a maksymalny - sześćdziesiąt. Senator sprawozdawca zaznaczył, że właśnie na ten temat prowadzono dyskusję. Chodziło o to, aby osoby powyżej sześćdziesiątego roku życia nie miały już niejako obowiązku uczestniczenia w akcji ratowniczej. Zdarzało się bowiem, że podczas akcji właśnie z racji wieku doznawały szczególnie dużego uszczerbku na zdrowiu, bywały także wypadki śmiertelne.

Ustawa wprowadza ponadto delegację dla ministra właściwego do spraw wewnętrznych do określenia w drodze rozporządzenia wymagań kwalifikacyjnych, jakie powinni spełniać pracownicy na poszczególnych stanowiskach pracy w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, oraz w zakresie szkolenia do wykonywania zawodu strażaka, specjalisty i inspektora ochrony przeciwpożarowej. Zgodnie z zawartymi w ustawie przepisami przejściowymi osoby, które nie spełniają wprowadzanych na jej podstawie wymagań, zachowują prawo wykonywania zawodu strażaka do czasu uzupełnienia wykształcenia ogólnego oraz odbycia odpowiedniego szkolenia w ciągu pięciu lat od dnia wejścia w życie rozpatrywanej ustawy.

Senator poinformował, że komisja przyjęła jedną poprawkę do tej ustawy.

Następnie senator J. Dziemdziela przedstawił sprawozdanie komisji na temat ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej. Senator zaznaczył, że rządowy projekt nowelizacji tej ustawy zawiera zmiany zarówno formalne, jak i merytoryczne, które wynikają z potrzeby zapewnienia spójności systemu prawnego, pełnej zgodności ustawy z konstytucją i regulacjami prawa wspólnotowego. Senator sprawozdawca szczegółowo omówił zmiany wprowadzane w nowelizacji.

Jak wskazał, zmiany o charakterze merytorycznym dotyczą rozszerzenia i doprecyzowania zadań Państwowej Straży Pożarnej oraz kompetencji poszczególnych organów. Kwestie te są zawarte w art. 5 w pkt 1, 4, 5 i 6. Są one związane między innymi z faktem współdziałania Państwowej Straży Pożarnej ze strażami pożarnymi i służbami ratowniczymi innych państw oraz realizacją innych zadań, wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych i udzielania pomocy ratowniczej za granicą. Ponadto zachodziła potrzeba ustawowego umocowania instytucji podwyższonej gotowości operacyjnej, a także przyznania komendantom PSP ustawowego uprawnienia do przeprowadzania inspekcji gotowości bojowej operacyjnych podmiotów krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

Drugi pakiet zmian to modyfikacje organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej, zawarte w art. 1 w pkt 3 i 7. W zmianie pierwszej przewidziano możliwość tworzenia czasowych posterunków w ramach jednostek ratowniczo-gaśniczych. W kolejnej przyjęto zmiany procedury ustalania regulaminów organizacyjnych komend wojewódzkich. Obecnie regulamin jest ustalany przez komendanta wojewódzkiego PSP i zatwierdzany przez wojewodę. W ustawie proponuje się, by zatwierdzał go komendant główny PSP po zasięgnięciu opinii wojewody i aby regulamin organizacji nie stanowił części regulaminu urzędu wojewódzkiego. Poza tym w delegacji do ustawy upoważnia się ministra spraw wewnętrznych do określenia podziału komend wojewódzkich i powiatowych na odpowiednie kategorie, a także ustalenia zasad naliczania etatyzacji poszczególnych komend i ich ramowych struktur organizacyjnych.

Następne zmiany dotyczą trybu obsadzania stanowisk komendanta wojewódzkiego i powiatowego. Mówią o tym pkt 6 i 7 w art. 1. Zmiany w stosunku do obecnego stanu prawnego polegają na wprowadzeniu instytucji powierzania obowiązków na tych stanowiskach do czasu powołania nowych organów w trybie ustawowym. Ponadto w wypadku stanowiska komendanta powiatowego PSP zmodyfikowano tryb postępowania w ten sposób, że do dotychczasowej regulacji, przewidującej powołanie komendanta powiatowego PSP w porozumieniu ze starostą, dodano przepis stanowiący, iż w razie niezajęcia stanowiska lub niezaakceptowania zgłoszonej kandydatury w terminie trzydziestu dni od przedstawienia staroście niezwłocznie przedstawia się kolejną kandydaturę. W razie braku porozumienia w stosunku do tej kandydatury w terminie czternastu dni od jej przedstawienia komendant wojewódzki powołuje osobę wskazaną przez wojewodę.

Kolejne punkty wnoszą daleko idące zmiany regulacji dotyczących czynności kontrolno-rozpoznawczych. Są to pkt 10, 11 i 12, zmieniony tytuł rozdziału 4 oraz treść art. 23. Ich celem jest dostosowanie regulacji tego rozdziału do zakresu działań PSP i obowiązków wykonywanych przez PSP w ramach czynności kontrolno-rozpoznawczych. Art. 23 rozszerzono o zapis dotyczący podstaw i zakresu czynności kontrolno-rozpoznawczych, sposobu ich prowadzenia oraz praw i obowiązków kontrolowanych i kontrolujących. Jednocześnie w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej dostosowano do wymagań tej ustawy zasady sporządzania dokumentów upoważniających do przeprowadzania czynności kontrolno-rozpoznawczych. W poszerzonym art. 23 w ust. 4 zamieszczono regulacje przeniesione z art. 10 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, a w ust. 6 dodano przepis o prawie nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, przenosząc tę normę z art. 11 ustawy o ochronie przeciwpożarowej ze względu na jej ścisły związek z czynnościami kontrolno-rozpoznawczymi.

Następna zmiana odnosi się do przepisów dotyczących służby strażaka. W art. 28 wprowadza się kryteria niekaralności oraz posiadania co najmniej średniego wykształcenia, by móc pełnić służbę w Państwowej Straży Pożarnej.

Zmiana czternasta jest nowelizacją art. 29a. Celem nowelizacji jest odpowiednie doprecyzowanie przepisów przez konkretne wskazanie, kto odpowiada za warunki bezpieczeństwa i higieny służby strażaków Państwowej Straży Pożarnej, i określenie szczegółowego zakresu warunków i wymagań do uregulowania w rozporządzeniu. Za zapewnienie warunków bezpieczeństwa i higieny służby strażaka będzie odpowiadał każdy kierownik jednostki organizacyjnej.

Zmiana piętnasta polega na dodaniu art. 30a ustanawiającego Dzień Strażaka, który będzie obchodzony 4 maja. Zmiana szesnasta dodaje po art. 31 artykuł dotyczący postępowania z osobą odwołaną ze stanowiska zajmowanego na podstawie powołania i skraca maksymalny okres pozostawienia jej w dyspozycji przełożonego z dwunastu do sześciu miesięcy.

Zmiana dziewiętnasta do art. 35 dotyczy czasu służby strażaków. W ramach nowelizacji zaprojektowano nowe normy regulacyjne wymiaru czasu służby strażaka. Projekt wprowadza kompleksową ustawową regulację czasu służby strażaków zarówno w zakresie norm, jak i rozkładu codziennego i zmianowego, zrównując ich prawa z prawami pracowników w tej dziedzinie oraz wprowadzając standardy Unii Europejskiej.

Następna zmiana odnosi się do art. 36 dotyczącego kwalifikacji wymaganych na stanowiskach służbowych. Porządkuje ona wymagania w zakresie wykształcenia ogólnego, przeszkolenia zawodowego, a także określa etatyzację stopni służbowych dla poszczególnych stanowisk w zależności między innymi od kategorii danej komendy. Wzięto przy tym pod uwagę konieczność pełnej realizacji zasad swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Wspólnoty Europejskiej poprzez uwzględnienie kwalifikacji równoważnych techników i inżynierów pożarnictwa oraz strażaków, nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Zmiana do art. 36a dotyczy opiniowania. W proponowanej regulacji ustalono tryb postępowania w sprawie opiniowania strażaków w Państwowej Straży Pożarnej ze szczególnym uwzględnieniem celów sporządzania opinii służbowej. Reguluje się również właściwości przełożonych w zakresie wydawania opinii i odwoływania się od nich.

Następna zmiana dotyczy art. 39, chodzi tu o zawieszenie w czynnościach służbowych. Zmiana polega przede wszystkim na wprowadzeniu takiej możliwości, aby w szczególnie uzasadnionych wypadkach okres zawieszenia trwał dłużej - do czasu wydania prawomocnego wyroku. Zmiana dwudziesta piąta dotyczy badań lekarskich i oceny zdolności do służby.

Kolejna zmiana odnosi się do art. 43, a dotyczy obligatoryjnego i fakultatywnego zwolnienia ze służby. Do przesłanki obligatoryjnej, czyli zwolnienia z powodu skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, dodano przestępstwa skarbowe tego samego typu. Do przesłanek fakultatywnych zwolnienia ze służby dodano upływ dwunastu miesięcy od zaprzestania służby z powodu choroby.

Następna zmiana dodaje nowy rozdział 5a. Proponuje się kompleksową regulację w prowadzeniu przez strażaków Państwowej Straży Pożarnej działań poza granicami państwa. Wprowadzona regulacja zapewni prawne podstawy kierowania strażaków do akcji ratowniczo-humanitarnych poza granicami państwa, a także umożliwi im otrzymywanie stosownych świadczeń z tytułu podróży, przejazdów oraz innych należności pieniężnych związanych z delegowaniem, w tym również odpowiednich świadczeń rzeczowych.

Zmiany trzydziesta pierwsza i trzydziesta druga do art. 52 i 53 dotyczą nadania pierwszych stopni w korpusach. Proponuje się uściślenie, iż pierwsze stopnie podoficerskie i aspiranckie nadawane są wyłącznie pełniącym już służbę strażakom PSP. Wymogi kwalifikacyjne niezbędne do uzyskania pierwszego stopnia pożarniczego byłyby skorelowane i spójne z wymogami i kwalifikacjami do mianowania na stanowiska służbowe. W przepisach wymieniono warunki obligatoryjnego i fakultatywnego nadawania strażakom pierwszego stopnia w każdym z korpusów. W zmianie trzydziestej czwartej wprowadzono możliwość jednokrotnego awansowania, czyli jednokrotnego nadania wyższego stopnia po śmierci.

Następna zmiana dotyczy nowego brzmienia art. 58. Sprowadza się ona do wprowadzenia uregulowania, iż strażacy pełniący służbę na stanowiskach, dla których ustawa przewiduje powołanie, nie podlegają ochronie, o której mowa w art. 32 ustawy o związkach zawodowych.

Zmiana do art. 71 dotyczy urlopów wypoczynkowych. Projekt dostosowuje przepisy dotyczące urlopów strażaków do przepisów powszechnie obowiązujących i wprowadza wyczerpującą regulację w tej materii w ustawie w zamian za dotychczasowe uregulowania w rozporządzeniu wykonawczym. Zgodnie z projektem strażakowi przysługiwałoby prawo do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego w wymiarze dwudziestu sześciu dni oraz urlopu dodatkowego w wymiarze trzydziestu dni roboczych z tytułu pełnienia służby w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub szczególnie uciążliwych ze względu na przedłużony czas służby oraz osiągnięcia określonego wieku lub stażu służby. Kolejne poprawki to pakiet zmian dotyczących świadczeń rzeczowych - umundurowania, lokali mieszkalnych, równoważników pieniężnych, pomocy finansowej. Mówi o tym art. 61 i następne.

Zmiany czterdziesta druga, czterdziesta trzecia, czterdziesta czwarta, czterdziesta piąta, czterdziesta szósta i czterdziesta siódma dotyczą zakwaterowania strażaków. Zmiany polegają przede wszystkim na wprowadzeniu bezpośrednio do ustawy kompetencji regulacji materialnoprawnej uprawnień strażaków, zawartych dotychczas w aktach wykonawczych.

Następne zmiany dotyczą przepisów związanych ze służbą kandydacką. Są to zmiany pięćdziesiąta szósta i pięćdziesiąta siódma, które mają charakter porządkujący, oraz pięćdziesiąta ósma i pięćdziesiąta dziewiąta. Zgodnie z obowiązującymi przepisami służba kandydacka strażaka kończy się z chwilą ukończenia szkoły PSP. Po ukończeniu szkoły komendant główny PSP kieruje absolwentów do służby stałej.

Następne zmiany dotyczą przepisów związanych z odpowiedzialnością dyscyplinarną. Są to zmiany sześćdziesiąta pierwsza, sześćdziesiąta druga oraz sześćdziesiąta trzecia. Zgodnie z obowiązującymi przepisami rzecznika dyscyplinarnego wyznacza komendant główny Państwowej Straży Pożarnej. Proponuje się przekazanie tych kompetencji komendantom wojewódzkim PSP, przy których działają komisje dyscyplinarne, doprecyzowując równocześnie, iż rzecznik dyscyplinarny wyznaczany jest tylko w danej sprawie.

Zmiana zawarta w art. 2 dotyczy  ustawy o wyższym szkolnictwie wojskowym. Wprowadza się możliwość nadania przez Szkołę Główną Służby Pożarniczej odpowiednich tytułów zawodowych. Nowelizacja ta ma ścisły związek z ustaleniem wymagań kwalifikacyjnych dla strażaków PSP, a jednocześnie z przeprowadzoną nowelizacją ustawy o ochronie przeciwpożarowej.

Następna zmiana zawarta jest w art. 4. Znalazł się tu przepis umożliwiający zachowanie praw nabytych przez strażaków, niespełniających wymagań kwalifikacyjnych, wprowadzonych tą nowelizacją. Okres karencji czy możliwy okres pozostania w dotychczasowym stanie będzie trwał nie dłużej niż pięć lat od dnia wejścia w życie ustawy.

Kończąc swe wystąpienie, senator sprawozdawca poinformował, że komisja, po wnikliwym przejrzeniu nowelizacji i wychwyceniu wszystkich uchybień, postanowiła zaproponować przyjęcie trzynastu poprawek.

Senator Elżbieta Streker-Dembińska przedstawiła sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w sprawie ustawy o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Senator poinformowała, że dyskusja na posiedzeniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej doprowadziła jej członków do tych samych wniosków, które przedstawił sprawozdawca Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego. Komisja postanowiła także zaproponować poprawkę, w brzmieniu przyjętym przez komisję obrony narodowej, popartą również przez stronę rządową, a polegającą na umieszczeniu w ustawie przepisu przejściowego dotyczącego statusu osób, które nie spełniają warunków ustanowionych przez dodawane przepisy.

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej na temat zmiany ustawy o Państwowej Straży Pożarnej przedstawił senator Andrzej Spychalski. Senator zaznaczył, że nowelizacja ustawy o Państwowej Straży Pożarnej obejmuje aż sześćdziesiąt osiem artykułów spośród stu trzydziestu trzech artykułów ustawy matki. Materia nowelizacji jest więc szeroka zarówno pod względem merytorycznym, jak i legislacyjno-prawnym.

Senator podkreślił, że ustawa ta od dawna była oczekiwana przez strażaków, ponieważ w istotny sposób wpływa ona na poprawę warunków służby strażaków i ich warunków socjalno-bytowych, uwzględniając szczególnie ekstremalne warunki pełnienia tej służby. Jednocześnie zapewnia ona spójność systemu prawnego, zgodność ustawy z konstytucją i regulacjami prawa wspólnotowego.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji na swym posiedzeniu przeprowadziła debatę nad rozpatrywaną ustawą i uchwaliła trzynaście poprawek, zbieżnych z poprawkami zgłoszonymi przez Komisję Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego.

W imieniu komisji senator sprawozdawca rekomendował Izbie przyjęcie tych poprawek.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Zaproponowane zmiany w ustawie rozpatrzyły dwie komisje senackie. Komisje poparły 14 poprawek.

Po zakończeniu dyskusji przystąpiono do głosowań. W pierwszej kolejności poddano pod głosowanie wniosek o wprowadzenie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Senat zaakceptował ten wniosek i jednomyślnie, 83 głosami, podjął uchwałę:

Uchwała

Następnie przegłosowano poprawki zgłoszone do ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, po czym Senat 78 głosami, przy 2 wstrzymujących się, podjął uchwałę:

Uchwała

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 100. posiedzeniu, 15 kwietnia br., i przekazana do Senatu 18 kwietnia. Marszałek Senatu 18 kwietnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Ewa Serocka. Senator zaznaczyła, że rozpatrywana nowelizacja jest bardzo krótka i pilna. Dotyczy przepisu przejściowego ustawy wynikającego z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z  18 października 2004 r., w którym trybunał orzekł o niezgodności art. 101 §3 rozporządzenia prezydenta Rzeczypospolitej z  24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe z art. 78 konstytucji. Wskazany artykuł rozporządzenia naruszył zasadę dwuinstancyjności sądów obowiązującą w naszym państwie.

W związku z wejściem w życie 1 października 2003 r. nowej ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, uchylone zostały dwa rozporządzenia prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Na mocy przepisów przejściowych ustawy do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie należy stosować przepisy dotychczasowe.

Trybunał uznał regulację wynikającą z prawa upadłościowego za niekonstytucyjną i z dniem ogłoszenia tego wyroku została ona wyeliminowana z systemu naszego prawa. Z uwagi na to, że większość spraw układowych będących w toku prowadzonych jest na podstawie wymienionego rozporządzenia, przepis dotyczący odwołania syndyka wciąż może być jednak stosowany. Wobec braku możliwości zaskarżenia postanowień w tych sprawach istniała pilna potrzeba nowelizacji ustawy poprzez wyłączenie stosowania odpowiednich przepisów rozporządzenia stanowiących, iż na postanowienie sądu w zakresie usunięcia syndyka zażalenie nie przysługuje.

Senator poinformowała, iż komisja na swoim posiedzeniu jednomyślnie postanowiła zarekomendować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senat w głosowaniu przychylił się do tego stanowiska i 76 głosami, przy 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o utworzeniu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 101. posiedzeniu, 21 kwietnia 2005 r. Do Senatu została przekazana 22 kwietnia. Marszałek 25 kwietnia, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ją do Komisji Nauki, Edukacji i Sportu. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Marian Żenkiewicz. Senator poinformował, że komisja, po zapoznaniu się z tekstem ustawy sejmowej, postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie jej bez poprawek.

Senat po dyskusji, 73 głosami, przy 3 wstrzymujących się, podjął uchwałę o przyjęciu ustawy bez poprawek.

Drugie i trzecie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Projekt ten został wniesiony przez grupę senatorów. Marszałek 21 lutego br., zgodnie z art. 79 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował ten projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Pierwsze czytanie projektu ustawy zostało przeprowadzone, zgodnie z art. 80 ust. 1, 2, 3 Regulaminu Senatu, na wspólnym posiedzeniu komisji 1 kwietnia. Komisje po rozpatrzeniu projektu ustawy przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Anna Kurska. Senator przypomniała, że projekt proponowanej nowelizacji powstał z inicjatywy senatora Krzysztofa Jurgiela. Chodzi w niej o bardzo ważne zagadnienie, a mianowicie o to, żeby krwiodawcy w rocznym rozliczeniu mogli odliczać pieniądze otrzymane za oddaną krew.

Obecnie jest to tak unormowane, że przyjmuje się, iż 1 l krwi kosztuje 130 zł. Człowiek może oddawać krew nie częściej niż raz na dwa miesiące, czyli rocznie może oddać 6 l krwi, co razy 130 zł daje 780 zł. Tyle rocznie może zarobić krwiodawca. Nie jest to zawrotna suma, ale dla bezrobotnego to niewątpliwie jakiś dochód. Poza tym oddawanie krwi zawsze uznawane było za sprawę honorową, czy się za to brało pieniądze, czy nie. Ponadto wiadomo, że właśnie teraz zapotrzebowanie na krew jest duże, a my w porównaniu z Zachodem mamy znaczne braki w tym zakresie.

Dlatego też na posiedzeniu komisji nie wniesiono żadnych poprawek, wszyscy przyjęli ten projekt przez aklamację jako bardzo dobry.

W imieniu komisji senator A. Kurska wniosła o przyjęcie przedstawionej inicjatywy bez poprawek.

Podczas dyskusji nie zgłoszono żadnych wniosków, więc zgodnie z art. 82 ust. 1 regulaminu Senat przystąpił do trzeciego czytania projektu ustawy, obejmującego jedynie głosowanie.

W wyniku tego głosowania Izba 76 głosami, przy 1 wstrzymującym się, powzięła uchwałę:

Uchwała

Drugie i trzecie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego

Projekt ten został wniesiony przez Komisję Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego. Marszałek 11 kwietnia br., zgodnie z art. 79 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności, Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego. Pierwsze czytanie projektu ustawy zostało przeprowadzone, zgodnie z art. 80 ust. 1, 2 i 3 Regulaminu Senatu, na wspólnym posiedzeniu komisji, 26 kwietnia. Komisje po rozpatrzeniu projektu ustawy przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Maria Berny. Senator zaznaczyła, że nowelizacja dotyczy art. 1 ustawy z  24 stycznia 1991 r., gdzie w ust. 2 w pkt 7 kropkę proponuje się zastąpić przecinkiem i dodać pkt 8 w brzmieniu: "bezpośrednie uczestniczenie w latach 1945-1956 żołnierzy Wojska Polskiego i osób cywilnych w wykrywaniu i usuwaniu zapór minowych w ramach operacji wojskowej całkowitego rozminowania kraju". Ten pkt 8 dodaje nową grupę społeczną, nową grupę uczestników wojny - zainteresowaną prowadzeniem operacji i likwidowaniem skutków wojny - do tych wymienionych już w ustawie, którzy otrzymują uprawnienia kombatanckie.

Jak wyjaśniła senator, w pkt 8, który wnioskodawcy chcą dodać, chodzi o osoby biorące udział w rozminowaniu kraju w ramach operacji wojskowej całkowitego rozminowania kraju, ponieważ odbywała się ona w latach 1945-56. Te lata stanowią cezurę czasową, a więc dopuszcza się staranie o przyznanie uprawnień kombatanckich przez tych właśnie, którzy w tym okresie brali udział w rozminowywaniu kraju. Ta cezura jest w projekcie dokładnie określona po to, żeby nie stworzyć tą poprawką w ustawie dużej "furtki", przez którą chcieliby wejść wszyscy rozminowujący czy unieszkodliwiający niewypały lub miny. Chodzi o przyznanie uprawnień kombatanckich żołnierzom wojsk inżynieryjnych biorących udział w operacji rozminowywania terytorium Polski w okresie od 1945 do 1956 r.

Operacja w latach 1945-56 pociągnęła za sobą ofiarę sześciuset dwudziestu trzech zabitych i ponad ośmiuset ciężko rannych żołnierzy. Doprowadziła do oddania do użytku 400 tysięcy ha ziemi ornej, a także około 300 tysięcy ha lasów i łąk, około 189 tysięcy km dróg i kolei, tysiąc dziewięćset trzydzieści siedem obiektów fabrycznych oraz kopalń i wreszcie trzydzieści dwa tysiące osiemset dziewięćdziesiąt miast i osiedli oraz osiem tysięcy mostów drogowych i kolejowych. Te liczby pokazują, jak wielki majątek narodowy uratowali ci ludzie.

Projekt zakłada przyznanie praw kombatanckich osobom, które będą miały udokumentowane działania w ramach akcji rozminowywania kraju. Koszt wprowadzenia nowelizacji wyniesie rocznie około 10 milionów zł. W  ustawie proponuje się, aby weszła w życie 1 stycznia 2006 r., a suma 10 milionów zł, która w budżecie państwa stanowi drobną kwotę, była uwzględniona przy opracowywaniu nowego budżetu.

W imieniu połączonych komisji senator M. Berny zwróciła się do Izby o przyjęcie proponowanej nowelizacji.

Podczas dyskusji nie zgłoszono żadnych wniosków, w związku z czym Senat przystąpił do trzeciego czytania projektu ustawy, obejmującego jedynie głosowanie. W jego wyniku Izba 73 głosami, przy 2 wstrzymujących się, podjęła uchwałę:

Uchwała

Drugie i trzecie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny

Projekt ten został wniesiony przez Komisję Ustawodawstwa i Praworządności. Marszałek 24 marca br., zgodnie z art. 79 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierował go do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia.

Pierwsze czytanie projektu ustawy zostało przeprowadzone, zgodnie z art. 80 ust. 1, 2 i 3 Regulaminu Senatu, na wspólnym posiedzeniu komisji, 26 kwietnia. Komisje po rozpatrzeniu projektu ustawy przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdanie to przedstawiła senator Ewa Serocka. Senator zaznaczyła, że rozpatrywana inicjatywa jest projektem senackim, całkowicie akceptowanym przez rząd. Inicjatorem ustawy jest senator Gerard Czaja.

Jak stwierdziła senator E. Serocka, omawiany projekt ustawy stanowi odpowiedź na postulaty zgłaszane przez organizacje pozarządowe, a przede wszystkim Polski Związek Niewidomych. Zmiana dotyczy głównie art. 80 kodeksu cywilnego. Artykuł ten w dotychczasowym brzmieniu od niedawna stwarza sporo problemów osobom niepełnosprawnym, szczególnie niewidomym. Poprzez obowiązujące uregulowanie prawne niektóre banki odmawiają przyjęcia dokumentów podpisanych przez niewidomych w formie innej niż akt notarialny. W ten sposób grupa najciężej poszkodowanych obywateli naszego kraju narażona jest na dodatkowe koszty, problemy i stresy. Senator przytoczyła wypowiedź jednej z osób niewidomych: "moja godność wyceniona została na 60 zł". Tyle bowiem kosztuje sporządzenie aktu notarialnego.

Senator sprawozdawczyni podkreśliła, że art. 80 kodeksu cywilnego, konsekwentnie stosowany, może stworzyć niewidomym niewyobrażalne bariery w normalnym funkcjonowaniu we współczesnym świecie. Rygorystyczny doręczyciel listu poleconego mógłby zażądać, żeby niewidomy odbierał list w kancelarii adwokackiej lub drogą aktu notarialnego.

Senator zaznaczyła, że art. 80 kodeksu cywilnego nie jest nowym przepisem. Po raz pierwszy podobne rozwiązanie wprowadził austriacki kodeks cywilny na terenie byłego zaboru austriackiego w 1871 r. i wówczas też się to nie bardzo sprawdzało. Podobnie było w wolnej Polsce w roku 1933, kiedy wprowadzono art. 114 kodeksu zobowiązań. Uregulowanie to zostało uchylone dopiero w roku 1950, zastąpił je art. 67 przepisów ogólnych prawa cywilnego. Przepisy te były pomyślane jako ochrona osób nieumiejących czytać, a tym samym i niewidomych przed nadużyciami nieuczciwych kontrahentów. Dlatego przez cały okres ich obowiązania nie był stosowany w stosunku do osób niewidomych wykształconych, umiejących składać podpisy na wystawianych dokumentach lub składanych w formie pisemnego oświadczenia woli. Od pewnego czasu sytuacja niepokojąco się zmieniła. Większość instytucji, szczególnie finansowych, żąda od osób nieumiejących czytać składania oświadczenia w formie aktu notarialnego.

Jak stwierdziła senator E. Serocka, proponowana zmiana art. 80 kodeksu cywilnego poprzez dodanie §2 stanowić będzie ochronę osób niemogących czytać i kontrahentów przyjmujących oświadczenie woli. Ułatwią one jednak osobom niewidomym normalne funkcjonowanie w codziennym życiu.

Senator poinformowała, że komisja 26 kwietnia odbyła posiedzenie i jednogłośnie przegłosowała treść ustawy, bez poprawek.

Po przedstawieniu sprawozdania z prac komisji senator wniosła o przyjęcie omawianej ustawy w treści zaproponowanej przez komisję.

Ponieważ podczas dyskusji nie zgłoszono żadnych wniosków, Senat przystąpił do trzeciego czytania projektu ustawy, obejmującego jedynie głosowanie. W jego wyniku Izba 72 głosami, przy 1 przeciw i 1 wstrzymującym się, powzięła uchwałę:

Uchwała

Drugie i trzecie czytanie projektu uchwały w 60. rocznicę zakończenia II wojny światowej

Projekt tej uchwały został wniesiony przez senatora Wiesława Pietrzaka. Marszałek 11 kwietnia 2005 r., zgodnie z art. 79 ust. 1 oraz art. 84 ust. 5 Regulaminu Senatu, skierował projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego.

Pierwsze czytanie projektu uchwały zostało przeprowadzone, zgodnie z art. 80 ust. 1 i 2 Regulaminu Senatu, na wspólnym posiedzeniu komisji, 26 kwietnia. Komisje po rozpatrzeniu projektu uchwały przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Senator sprawozdawca W. Pietrzak, przedstawiając wspólne sprawozdanie komisji, przypomniał, że w maju 1945 r. świat obiegła szczególna wiadomość: na kontynencie europejskim zakończyła się II wojna światowa. Wojna ta zapisała się w dziejach ludzkości jako największy, a zarazem najkrwawszy konflikt zbrojny. Trwała ona sześć lat i objęła niemal cały świat. W wojnę zaangażowane było w większym lub w mniejszym stopniu około 80% ludności świata. Działania zbrojne toczyły się na terenie czterdziestu państw. Łącznie powołały one pod broń ponad sto piętnaście milionów żołnierzy. W wyniku tej wojny straciło życie ponad pięćdziesiąt milionów ludzi, a dalszych kilkadziesiąt milionów było rannych.

Polska w tym okresie straciła ponad sześć milionów swoich obywateli. Polska pierwsza przeciwstawiła się agresorom. 1 września 1939 r. stawiła czoło III Rzeszy, a 17 września - Związkowi Radzieckiemu. Opór naszego kraju we wrześniu 1939 r. zapoczątkował proces tworzenia koalicji antyfaszystowskiej, której Polska przez cały czas wojny była aktywnym uczestnikiem.

Senator podkreślił, że militarny udział Polski w II wojnie światowej był wieloraki i wielopłaszczyznowy. Na wysiłek zbrojny Polski w latach II wojny światowej złożyły się trzy filary: pierwszy to obrona przed niemiecką, a następnie radziecką agresją od 1 września do 6 października 1939 r., drugi to walka w konspiracji, trzeci - działania bojowe regularnych jednostek Wojska Polskiego na zachodzie i wschodzie Europy. Te trzy elementy stanowią o polskim wkładzie w II wojnę światową, określają jego rozmiary wojskowe, zasięg geograficzny, a także determinację, z jaką naród polski, przeciwstawiając się biologicznej zagładzie, walczył o własne państwo, o niepodległość, o prawo do istnienia.

Z czasem na okupowanych ziemiach polskich ukształtowały się struktury państwa podziemnego z własnym aparatem władzy, administracją, sądownictwem, tajnym nauczaniem oraz, co nade wszystko ważne, własnym wojskiem. Największą bitwą żołnierzy polskiej konspiracji było powstanie warszawskie, które ze względu na zaangażowane siły i środki, na czas trwania oraz straty poniesione przez obie strony nie ma swojego odpowiednika w okupowanej wówczas Europie.

W zbrojnym ruchu oporu w innych krajach, między innymi we Francji, w Belgii, Jugosławii, Związku Radzieckim, we Włoszech, w Czechosłowacji, uczestniczyło ponad pięćdziesiąt pięć tysięcy Polaków. Jednym z wielu sukcesów podczas II wojny światowej było rozpoznanie przez polski wywiad Armii Krajowej przygotowań do produkcji rakiet V-1 i V-2 i rozpracowanie maszyny szyfrującej Enigma. Polskie jednostki lądowe i lotnicze na Zachodzie w latach 1939-45 walczyły na trzech arenach działań wojennych: północnoeuropejskiej, zachodnioeuropejskiej oraz śródziemnomorskiej, w Afryce Północnej. Polska marynarka wojenna operowała na morzach: Północnym, Norweskim i Arktycznym, na Oceanie Atlantyckim oraz Morzu Śródziemnym z przyległymi akwenami. W końcowym okresie wojny polskie siły zbrojne na Zachodzie liczyły ponad dwieście tysięcy żołnierzy.

W maju 1943 r. Związek Patriotów Polskich przystąpił do formowania oddziałów Wojska Polskiego na froncie wschodnim. Od połowy maja do połowy lipca 1944 r. polskie siły zbrojne w Związku Radzieckim rozwinęły się w armię liczącą ponad sto trzynaście tysięcy żołnierzy. Pod koniec 1943 r. Wojsko Polskie na froncie wschodnim liczyło trzysta tysięcy żołnierzy, w tym dwie armie ogólnowojskowe z lotnictwem i bronią pancerną. W dniu zakończenia II wojny światowej była to blisko czterystutysięczna armia. Polski wysiłek militarny w końcowym okresie wojny jest mierzony udziałem blisko sześciuset tysięcy żołnierzy, a łącznie z żołnierzami wojska podziemnego różnych organizacji w okupowanym kraju pod koniec wojny naród polski wystawił do walki potężną armię, liczącą ponad milion dwieście tysięcy żołnierzy.

Senator W. Pietrzak podkreślił, że mówiąc o wkładzie Polski w II wojnę światową, o wysiłku militarnym żołnierza polskiego, o jego walce o niepodległość, o byt państwowy, o honor i godność Polski, narodu polskiego i Wojska Polskiego, należy widzieć również cały tragizm późniejszych losów żołnierskich. Decyzje jałtańskie przekreśliły możliwość powrotu do Polski wielu tysięcy żołnierzy polskich, którzy przelewali krew na zachodzie Europy. Tysiące żołnierzy polskiej konspiracji niepodległościowej trafiło do radzieckich więzień i łagrów, w których straciło zdrowie, a niejednokrotnie i życie. To dzięki ich wielkiemu wysiłkowi, dzięki ofierze krwi przelanej przez żołnierzy polskich na wszystkich frontach polski wkład militarny w II wojnę światową w Europie należy ocenić jako największy po największych mocarstwach, Stanach Zjednoczonych, Związku Radzieckim i Wielkiej Brytanii.

Kończąc swe wystąpienie, senator sprawozdawca zaakcentował, że ofiara poniesiona przez Polskę w latach II wojny światowej, wkład żołnierza polskiego w zwycięstwo koalicji antyfaszystowskiej wymagają należytego uczczenia i uhonorowania. Wyrazem czci i hołdu wobec wszystkich, którzy przyczynili się do zwycięstwa nad zbrodniczym faszyzmem, będzie uchwała Senatu Rzeczypospolitej, podjęta w sześćdziesiątą rocznicę zakończenia tych tragicznych wydarzeń.

Podczas dyskusji nad projektem senatorowie zgłosili wnioski i propozycje poprawek. W związku z tym, zgodnie z art. 81 ust. 3 Regulaminu Senatu, projekt skierowano do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego w celu ustosunkowania się do wniosków zgłoszonych w toku dyskusji. Wyznaczono też komisjom termin przygotowania dodatkowego sprawozdania w celu przeprowadzenia trzeciego czytania projektu uchwały jeszcze na bieżącym posiedzeniu Senatu.

Połączone komisje ustosunkowały się do zgłoszonych w toku dyskusji wniosków i przygotowały dodatkowe sprawozdanie w tej sprawie. Wobec przygotowania przez połączone komisje dodatkowego sprawozdania przystąpiono do trzeciego czytania projektu uchwały, obejmującego przedstawienie Senatowi dodatkowego sprawozdania komisji o projekcie uchwały oraz głosowanie.

Dodatkowe sprawozdanie przedstawił senator Wiesław Pietrzak. Senator poinformował, że komisje, po wnikliwej analizie i poważnej debacie, postanowiły rekomendować Izbie przyjęcie dwudziestu poprawek. Pozostałe poprawki zostały wycofane, a dwie - wykluczone poprzez przyjęcie poprawek dalej idących.

Senator sprawozdawca - z upoważnienia obu komisji - rekomendował Izbie trzy wnioski, jednogłośnie przyjęte przez komisje.

Po pierwsze, aby przegłosować wszystkie poprawki razem en bloc.

Po drugie, aby po przyjęciu tych poprawek odbyło się odczytanie jednolitego tekstu uchwały przez sprawozdawcę.

Po trzecie, aby po przyjęciu uchwały uczcić pamięć ofiar i bohaterskich czynów narodu polskiego chwilą ciszy, a potem ogłosić przerwę.

Senat zaakceptował te wnioski.

Przeprowadzono łączne głosowanie nad poprawkami. Senat jednomyślnie, 85 głosami, zaakceptował przedstawione poprawki.

Senator W. Pietrzak odczytał jednolity tekst uchwały, po czym Izba chwilą ciszy uczciła pamięć bohaterów i ofiar II wojny światowej.

Następnie przystąpiono do głosowania nad całością uchwały w brzmieniu zaproponowanym przez komisje, ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek. W wyniku tego głosowania Senat jednomyślnie, 86 głosami, podjął uchwałę:

Uchwała

Zmiana w składzie komisji senackiej

Senator Jerzy Adamski, w imieniu Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich, wniósł o podjęcie uchwały dotyczącej rezygnacji senator Czesławy Christowej z członkostwa w Komisji Spraw Unii Europejskiej.

Wniosek ten poddano pod głosowanie. W jego wyniku Senat 70 głosami, przy 3 przeciw i 1 wstrzymującym się, powziął uchwałę o odwołaniu senator Cz. Christowej z Komisji Spraw Unii Europejskiej.


Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment