Szanowny Panie Ministrze!

Egzemplarz obowiązkowy rozsyłany przez wydawcę do bibliotek bez żadnych opłat pocztowych daje szansę powszechnego dostępu do najnowszych osiągnięć kultury i najaktualniejszego stanu wiedzy. Jest też gwarancją ciągłości kultury narodowej i równomiernego dostępu do wiedzy pracowników naukowych, studentów, nauczycieli, dziennikarzy i młodzieży szkół średnich w całym kraju. Zapewnienie powszechnego i bezpłatnego dostępu do książek jest szczególnie ważne w czasie, gdy jak wiadomo, książki są bardzo drogie.

Jako senator ziemi śląskiej rozmawiałam o tej ważnej kwestii z profesorem Janem Malickim, dyrektorem Biblioteki Śląskiej, zatroskanym podejmowanymi raz po raz próbami ograniczenia tego niezbywalnego przywileju czytelników. Dla wydawców to zaledwie 1,8% nakładu przy tysiącu egzemplarzy. Ale dla bibliotek to potencjalny dostęp do książek około stu dwudziestu tysięcy czytelników, jak na przykład w przypadku Biblioteki Śląskiej, jednej z najnowocześniejszych książnic w Europie. A w całym województwie śląskim jest ponad milion odbiorców, którzy także mogą korzystać z tych samych zasobów, co wynika ze statutu Biblioteki Śląskiej.

Przypomnijmy też, iż na terenie Śląska działa jedenaście państwowych szkół wyższych i dwadzieścia sześć prywatnych szkół wyższych, a liczba studentów wynosi ponad dwieście tysięcy osób. Podobna sytuacja dotyczy innych regionów kraju.

Otóż zasypała mnie lawina listów i telefonów po audycji telewizyjnej z moim udziałem wyemitowanej przez jedną ze stacji telewizyjnych, audycji dotyczącej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ocean żalu wylewający się z tej korespondencji, głębokie poczucie krzywdy, upokorzenia, niesprawiedliwe, zdaniem respondentów, to zaznaczam, decyzje ekonomiczne, a nie medyczne, chodzi o decyzje orzeczników, głównych uzdrowicieli w naszym kraju… Cytuję fragment listu z Jarosławia: "Ludzie chorzy, ludzie, którzy prowadzą firmy, i inni są poniewierani w nieludzki sposób, w nieludzki sposób krzywdzeni, upokarzani, wyzyskiwani, nie mogą spokojnie żyć ani pracować". Nawet jeśli się założy, że osąd sytuacji jest przesadzony, to jednak taka jest dość powszechna opinia wynikająca z tej korespondencji. Inny respondent, z Siedlec, informuje: "ZUS jest w dużej mierze przyczyną mojego złego stanu zdrowia, a ostatnie jego decyzje świadczą o tym, że zamiast się leczyć, powinienem, chorując, pracować".

Nie chciałabym podważać autorytetu zasłużonej, od odzyskania niepodległości istniejącej instytucji państwowej. Zatem w trosce o ten autorytet bardzo proszę panią prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o humanizację stosunków urzędnik - petent i dobrą praktykę w administracji. Pokrzykiwanie senatora jednak nie stłumi fali rozgoryczenia i poczucia krzywdy.

Proszę państwa, z taką sytuacją mam do czynienia w jednej ze spraw. Osoba przechodziła kurację nowotworową, która została zakończona 5 stycznia, miała nastąpić przerwa na dwa tygodnie, po czym miała nastąpić kontynuacja kuracji za pomocą innych leków. Proszę państwa, do dnia dzisiejszego… Jeszcze, żeby sprawa była jasna, dodam, że konsultant krajowy podjął decyzję w ciągu dwóch dni i decyzja była jednoznacznie pozytywna. Od tego czasu do dnia dzisiejszego oddział mazowiecki i oddział wielkopolski nie rozstrzygnęły kwestii, kto pokryje koszty leczenia. O życiu pacjenta decyduje radca prawny kasy wielkopolskiej.

Pan minister nazwał to zabójstwo po imieniu, czyli zbrodnią i bardzo poważnym błędem politycznym. Z tego powodu spotkały go już pewne przykrości, bo nie jest to język typowej dyplomacji, w której walczącego o niepodległość nazywa się terrorystą, a terrorystę bardzo często się usprawiedliwia, jeżeli ważne państwo ma w tym interes prawny. Hipokryzja, która jest powszechna w dzisiejszej polityce zagranicznej, w stosunkach międzynarodowych, urąga elementarnym zasadom przyzwoitości. Nazywanie rzeczy po imieniu przez przedstawicieli państwa, nazywanie zła - złem, mówienie prawdy to jest to, czego dzisiaj nam potrzeba jak powietrza.

W swoim czasie miałam pretensję do pana ministra o to, że nie zareagował na komunikat Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rosji w sprawie Jałty. To był błąd. Ale tym oświadczeniem, tym jasnym stanowiskiem, muszę powiedzieć, pan profesor zbudował mnie. Dziękuję w imieniu własnym i myślę, że nie tylko własnym.

Oczywiście nie oznacza to poparcia dla rzeczywistych działań terrorystycznych, takich jak akcja w Biesłanie, która jest ordynarnym terroryzmem i którą trzeba potępiać. Prezydent Maschadow był jednak człowiekiem, który chciał rozmawiać, aby ratować swój naród. A polityka Rosji zmierza wyraźnie do tego, żeby eksterminować fizycznie cały naród. I temu trzeba się przeciwstawić.

Ja w moim biurze senatorskim dowiaduję się o kolejnych przypadkach cudownych uzdrowień dokonanych przez lekarzy orzeczników. Kobieta z zaawansowaną białaczką ostatnio otrzymała orzeczenie, że jest w pełni zdolna do pracy. Młody człowiek z przeszczepionym sercem dostał odmowę renty, bo podobno lekarze nie są w stanie ustalić, kiedy powstało inwalidztwo, i datują inwalidztwo, niezdolność do pracy od terminu przeszczepu serca, jak by było możliwe, że nie było wcześniejszej choroby, tylko wszystko się zaczęło natychmiast, od przeszczepu serca. Znam wiele innych takich przypadków.

Propozycja ta, a w szczególności zapisy §9 wymienionej umowy wzbudzają uzasadnione, moim zdaniem, wątpliwości pracowników POZ. Lekarze stoją na stanowisku, że jest to obciążone wadami, które w przyszłości mogą stanowić poważny problem podczas realizacji świadczeń na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej. Dotyczy to przede wszystkim zapisu stwierdzającego, że w przypadku zmiany miejsca zatrudnienia przez lekarza POZ lista ubezpieczonych sporządzona w oparciu o dotychczasowe deklaracje nie stanowi podstawy do dokonywania rozliczeń oraz że lekarz POZ tworzy nową listę ubezpieczonych w oparciu o nowe deklaracje.

Oznacza to, że w przypadku zmiany świadczeniodawcy przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej formalnie lekarz ten traci osoby, które do tej pory były do niego zapisane. Tym samym jest on zmuszony ponownie dotrzeć z deklaracjami najczęściej do tych samych osób, a zdarza się, że mogą być ich setki. Oczywiście nie bierzemy tu pod uwagę lekarzy zmieniających w sposób znaczący miejsce swojego zamieszkania. W praktyce ten zapis poważnie ogranicza, a w niektórych przypadkach wręcz uniemożliwia lekarzowi zmianę miejsca zatrudnienia. Wystarczy wziąć pod uwagę ryzyko utraty do tej pory zaewidencjonowanych osób oraz olbrzymią pracę i nakłady finansowe, jakie należy uwzględnić przy ponownym budowaniu listy ubezpieczonych. W takiej sytuacji można by się zastanawiać, po co lekarz miałby zmieniać świadczeniodawcę i po co nowy świadczeniodawca miałby przyjmować lekarza bez pacjentów.

Takie uregulowanie jest również niekorzystne z punktu widzenia samego pacjenta. Osoby zapisane do lekarza POZ zmieniającego miejsce zatrudnienia, a zarazem świadczeniodawcę są jakby wyjęte spod opieki zdrowotnej. Jest to związane z tym, że do czasu ponownego wyboru lekarza przez pacjenta świadczeniodawca, u którego lekarz POZ pracował, oraz ten, do którego przechodzi zmieniając miejsce zatrudnienia, nie otrzymują z  NFZ funduszy na leczenie tych pacjentów.

Odnoszę wrażenie, że zapisy §9 są sztucznym i nie do końca przemyślanym rozwiązaniem, wprowadzającym niepotrzebne zamieszanie. Przecież pacjent ma ustawowo zagwarantowaną swobodę wyboru lekarza pierwszego kontaktu i kiedy uzna, że nie odpowiada mu zmiana miejsca zatrudnienia przez lekarza rodzinnego, to w każdej chwili może z niego zrezygnować, a następnie zapisać się do innego lekarza. Dodatkowo chciałbym nadmienić, że zmiana miejsca zatrudnienia przez lekarza POZ dla pacjenta może wiązać się na przykład tylko ze zmianą adresu gabinetu lekarskiego w obrębie tej samej miejscowości. Tym samym ponowne wypełnienie deklaracji będzie z jego punktu widzenia nikomu niepotrzebną biurokracją. Zapis ten jest niekorzystny również z punktu widzenia podmiotów, które zmierzają do połączenia się w celu zwiększenia zakresu usług świadczonych w ramach POZ.

Czy rozważana była możliwość wprowadzenia zasady, że to świadczeniodawca zobowiązany jest do przekazania lekarzowi zmieniającemu miejsce zatrudnienia zestawienia ubezpieczonych, którzy dokonali wyboru jego osoby?

Chciałbym nadmienić, że takie rozwiązanie funkcjonowało w Małopolskim Oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia do roku 2003 i nie było do niego poważniejszych zastrzeżeń, zarówno ze strony lekarzy POZ, jak i ubezpieczonych.

Bogdan Podgórski

Oczywiście, zasadniczą kwestią są oczekiwania pracowników banku związane z rozwiązaniem sporu. Wydaje mi się, że nie są one zbyt wygórowane. Przecież niczym nadzwyczajnym są dążenia pracowników do tego, aby pracodawca przestrzegał przepisów kodeksu pracy, ustawy o związkach zawodowych czy ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Właściwie są to sprawy naturalne, uregulowane prawnie i nie powinny być one przedmiotem sporu. Tym bardziej dziwi fakt, że do sporu o to doszło w takiej instytucji jak Bank BPH. Z informacji, które posiadam, wynika, że kontrola przeprowadzona przez Państwową Inspekcję Pracy wykazała nieprawidłowości w zakresie przestrzegania kodeksu pracy w Banku BPH. Tymczasem, co jest zadziwiające, niewiele zrobiono, aby je wyeliminować.

Powszechnie wiadomo, że Bank BPH w stosunkowo niedługim czasie znacznie się rozwinął. Obecnie jest trzecim co do wielkości, cechującym się wysokim potencjałem wzrostu, bankiem w Polsce. Znajduje się w ścisłej czołówce w rankingu na najlepszą spółkę roku 2004, sporządzonego na zlecenie "Pulsu Biznesu". W ubiegłym roku wypracował ponad 1 mld zł zysku brutto, to jest dwa razy więcej niż w roku 2003. Z pewnością jest to wielki sukces, którego beneficjentami powinni być również pracownicy Banku BHP - przecież są jego współautorami. Myślę, że jeżeli Państwo nie rozwiążecie tego sporu możliwie szybko, to może on zostać, zupełnie niepotrzebnie, upubliczniony. Będzie to z pewnością niekorzystne zarówno dla wizerunku banku, jak i notowań giełdowych spółki.

"Nie jest to tylko zimna instytucja, lecz organizm, który składa się z uczuć… Jeśli chodzi o negocjacje… W Polsce jest bardzo charakterystyczne, że kiedy się dyskutuje, to często robi się to w taki sposób, by pokonać oponenta. Nie uwzględnia się faktu, że każdy może mieć swoje zdanie… Gdy o czymś dyskutujemy, to wkładamy w to tyle emocji i robimy to tak długo, aż ktoś zwycięży. A tak nie powinno być… Uważam, że w Polsce nie ma jeszcze wystarczającej kultury dyskusji. A polega ona na tym, że nie musimy zniszczyć oponenta, lecz możemy znaleźć wspólny cel".

Bogdan Podgórski

Szanowny Panie Ministrze!

Konstrukcja obecnych przepisów pozwala na dowolność w ustalaniu kosztów utrzymania mieszkania - szczególnie dotyczy to zaliczek związanych z centralnym ogrzewaniem, ciepłą i zimną wodą - będących podstawą do naliczania wysokości dodatku mieszkaniowego. Nadpłatę po rozliczeniu tych mediów u osób występujących po raz kolejny o przyznanie dodatku, chodzi o ciągłość wypłat dodatku, należałoby rozliczyć, pomniejszając wydatki mieszkaniowe przyjmowane na podstawie naliczenia dodatku, w przeliczeniu na okresy miesięczne.

W związku z tym korzystne byłoby wypracowanie zmiany do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2001 r. w sprawie dodatków mieszkaniowych (DzU nr 156, poz. 1817) w ten sposób, aby zwroty z tytułu rozliczenia zaliczek za co, ciepłą i zimną wodę wpływały na pomniejszenie wydatków mieszkaniowych, stanowiących podstawę naliczenia dodatku po przeliczeniu na okresy miesięczne.

senator Rzeczypospolitej Polskiej
Janusz Lorenz

Szanowny Panie Ministrze!

W założeniu powołanie tak zwanych CUP miało za zadanie usprawnienie działalności Poczty Polskiej i jej dostosowanie do oczekiwań i potrzeb klienta. Za kluczowe uważam także dostosowanie zasięgu działania nowo powstających jednostek do granic poszczególnych województw. W praktyce pozwoli to bowiem na efektywną koordynację pracy podległych urzędów, dzięki zlikwidowaniu sytuacji, gdy kilka gmin z terenu danego województwa jest obsługiwanych przez urzędy podlegające centrali z innego województwa. Nie po to bowiem podjęto wysiłek ponownego podziału administracyjnego kraju, by teraz instytucje świadczące usługi na danym terenie miały tworzyć odmienną mapę.

Tymczasem, jak wynika z moich informacji, górę nad interesem ogółu, firmy, a także, co nie mniej ważne, pracowników Poczty Polskiej wzięły partykularne ambicje. Pełnomocnicy do spraw utworzenia CUP na terenie północno-wschodniej Polski nie tylko nie mają jednolitej, spójnej koncepcji ich tworzenia, ale także konsekwentnie dążą do rozparcelowania wszystkich urzędów między CUP Białystok, CUP Gdańsk i CUP Bydgoszcz, a w ogóle nie planują utworzenia CUP Olsztyn. Jak to się ma do założenia równomiernego rozwoju regionów? Szczególnie gdy mówimy o jednym z najważniejszych regionów, jedynym graniczącym z Rosją.

senator Rzeczypospolitej Polskiej
Janusz Lorenz

Szanowny Panie Premierze!

Zwracam się do Pana w sprawie bulwersującej co najmniej dziewięćset osiemdziesiąt tysięcy ludzi w Polsce, tylu bowiem członków liczy Polski Związek Działkowców. Pamiętać przy tym należy, że chcąc oddać skalę zainteresowania tematem, liczbę tę powinno się pomnożyć przynajmniej przez trzy, gdyż z działek korzystają całe rodziny. Jak mi wiadomo, sytuacja ta budzi także kontrowersje wśród przedstawicieli sektora organizacji pozarządowych krajowych i wojewódzkich, między innymi Stowarzyszenia Inicjatyw Obywatelskich w Olsztynie. Rzecz dotyczy sytuacji, w jakiej znalazł się Polski Związek Działkowców po wyrokach sądów kolejnych instancji w sprawie bezumownego korzystania z gruntu. Zasądzoną kwotę prawie 4 milionów zł, będą musieli pokryć wszyscy działkowcy, a w dalszej konsekwencji Skarb Państwa.

Tymczasem wiele wątpliwości budzą przesłanki decyzji sądu, podjętej na podstawie wcześniejszych decyzji administracyjnych, między innymi prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z 31 lipca 1997 r., unieważniającej decyzję z 1968 r. o wywłaszczeniu pierwszej z będących przedmiotem sportu nieruchomości. Postępowanie administracyjne odbywało się bez udziału Polskiego Związku Działkowców. Paradoks sytuacji polega na tym, że w dalszym postępowaniu uznano zasadność wywłaszczenia drugiej i trzeciej nieruchomości, a odmówiono takiego stwierdzenia w stosunku do nieruchomości pierwszej. Trzeba dodać, że wywłaszczenie w 1968 r. całego terenu odbywało się na takich samych warunkach, to jest wywłaszczono trzy nieużytkowane rolniczo nieruchomości o łącznej powierzchni 9,5 ha. Osoby wywłaszczone otrzymały stosowne odszkodowania, za które nabyły działki budowlane i wybudowały domy, w których mieszkają nadal ich spadkobiercy. Wywłaszczony teren został natomiast przekazany działkowcom, którzy utworzyli na nim POD imienia 23 Lutego. Teren ten został następnie zagospodarowany, podzielony na działki i przydzielony działkowcom. Poczyniono także ogromne nakłady w dobrej wierze, zwiększając zdecydowanie wartość nieruchomości, działając przy tym w pełnym zaufaniu do obowiązującego prawa i opartych na nim decyzji.

W 1997 r. osoba prywatna, Beata N., która nabyła aktem notarialnym od osób wywłaszczonych ich roszczenia do nieruchomości za kwotę 80 tysięcy zł, rozpoczęła batalię o wyrugowanie z zajmowanego terenu działkowców. Dzisiaj, w majestacie prawa, praktycznie odmawia się działkowcom dalszej egzystencji i skazuje na ogromne straty, których ciężar znacznie przekracza możliwości związku. Sytuacja uległaby radykalnej zmianie w przypadku weryfikacji decyzji uznających wywłaszczenie za nieważne.

Proszę Pana Premiera o wnikliwe zbadanie sprawy, tak by zasadność wydanych przez resort decyzji, a także będących ich wynikiem rozstrzygnięć sądowych, nie budziła wątpliwości i nie krzywdziła niewinnych ludzi, a Rząd nie był posądzony o umywanie rąk od czegokolwiek. Nie jest w niczyim interesie doprowadzenie do sytuacji, gdy sprawą zajmie się Trybunał w Strasburgu, a obecnie sprawa zmierza w tym właśnie kierunku.

senator Rzeczypospolitej Polskiej
Janusz Lorenz

Szanowny Panie Premierze!

Województwo warmińsko-mazurskie jest województwem o najwyższej stopie bezrobocia w kraju. Gminy są biedne, ubogie jest społeczeństwo. Niestety, w obecnym stanie prawnym do robót publicznych można kierować tylko osoby o szczególnym statusie, podlegające wcześniej działaniom wynikającym z ustawy o zatrudnieniu socjalnym. Zanim takie osoby powrócą do życia w społeczeństwie, minie wiele czasu. Nie bierze się za to pod uwagę innych bezrobotnych, którzy nie spełniają wymogów ustawy, a na których jednak najczęściej spoczywa ciężar utrzymania rodzin. W takim przypadku nawet krótkotrwała praca dla jednego z członków rodziny daje efekt nie tylko w postaci środków na utrzymanie, ale także przeciwdziała znalezieniu się tych osób w grupie podlegającej wykluczeniu społecznemu, popadaniu w nałogi, rezygnację i depresję. Osoby te, tracąc pracę, a będąc aktywnymi, mają szansę utrzymać się "na poziomie" nawet przy krótkotrwałych, interwencyjnych pracach, do czasu znalezienia stałego zajęcia.

W województwie warmińsko-mazurskim od wielu lat wykorzystujemy wszystkie narzędzia służące poprawie sytuacji, niemniej wciąż poszukujemy nowych rozwiązań. Takim właśnie instrumentem, pozwalającym bezpośrednio wpływać na sytuację na rynku pracy byłoby wprowadzenie do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU nr 99 poz. 1001 z 2004 r.) zmian dotyczących robót publicznych. Umożliwienie powiatom i gminom dotkniętym wysokim bezrobociem organizowania przez samorządy robót publicznych, kierowania do robót publicznych organizowanych przez samorządy innych osób bezrobotnych niż wymienione w ustawie w obecnym jej brzmieniu, kierowanie tych osób do robót publicznych bez udziału w zajęciach integracyjnych przewidzianych ustawą o zatrudnieniu socjalnym, stanowiłoby wielką pomoc w walce z bezrobociem i wielu ludziom dałoby szansę podjęcia zatrudnienia.

Wdrażane programy rządowe, między innymi realizowany obecnie pilotażowy program budowy domów socjalnych, zakładają zatrudnienie osób bezrobotnych, a jednocześnie przywołana wcześniej ustawa ogranicza tę możliwość. Dotychczas corocznie w ramach robót publicznych zatrudniani byli fachowcy w zawodach budowlanych, którzy nie znajdowali innego zatrudnienia - były to osoby powyżej czterdziestego roku życia. Wnioskowane zmiany umożliwiłyby zatrudnienie tych fachowców w ramach robót publicznych, co w obecnej sytuacji jest prawie niemożliwe, gdyż samorządy przy swoich krańcowo napiętych budżetach nie zdołają ponieść kosztów ich zatrudnienia.

senator Rzeczypospolitej Polskiej
Janusz Lorenz

Problem niepełnosprawności to nie tylko problem samych osób niepełnosprawnych, to problem nas wszystkich. Smutny wizerunek do niczego niezdolnej, niezaradnej, biernej, słabo wykształconej i wykluczonej z życia społecznego osoby niepełnosprawnej odchodzi w zapomnienie. Inwestowanie w ludzi, również w tych o ograniczonej sprawności, jest korzystne nie tylko dla tych osób i ich rodzin, ale także dla społeczeństwa - w wymiarach humanistycznych, ekonomicznych i gospodarczych. I warto o tym pamiętać.

Gerard Czaja

Zwraca się przy tym uwagę, że zakres działania Centrum Usług Pocztowych nie pokrywa się ani z planami komunikacyjnymi poczty, ani z podziałem terytorialnym kraju. Przykładem może być Rejonowy Urząd Pocztowy w Słupsku. Instytucja ta położona jest w całości w województwie pomorskim, a w strukturze pocztowej przyporządkowana jest do Szczecina, zaś służby ekspedycyjno-rozdzielcze i listonoszy planuje się przyporządkować Koszalinowi. Zgodnie z najbliższymi planami przestanie istnieć RUP w Słupsku i w związku z tym straci pracę około 1 tysiąca osób.

Nieznane są kryteria, na podstawie których opracowana została nowa struktura, w wyniku wprowadzenia której RUP w Słupsku ma ulec likwidacji. Według mojej wiedzy w porównaniu do innych RUP w Polsce Słupsk uzyskuje bardzo dobre wyniki w zakresie przychodów i liczby klientów. Analiza obciążeń służb doręczeń również wykazuje lepsze wyniki niż na przykład wyniki RUP Koszalin czy RUP Stargard Szczeciński. Ponadto przesyłki adresowane z kraju do mieszkańców Słupska i okolic nadchodzą z kierunków: Gdynia - 42%, Poznań - 32%, Bydgoszcz - 13%, Szczecin - 12%, Koszalin - 11%, a przesyłki priorytetowe kierowane do adresatów w całym kraju są wysyłane za pomocą węzła pocztowego w Gdyni.

Gerard Czaja

Stanisław Staszic to jeden z najwybitniejszych umysłów epoki oświecenia w Europie. Był filozofem, działaczem politycznym i oświatowym oraz wybitnym geologiem i geografem, a także profesorem Akademii Zamojskiej i autorem wielu ważnych prac naukowych. Utworzył Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Szkołę Akademiczno-Górniczą w Kielcach, Uniwersytet Warszawski, Instytut Agronomiczny na Marymoncie, Instytut Głuchoniemych i Ociemniałych oraz Hrubieszowskie Towarzystwo Rolnicze.

Senat RP uczcił pamięć wielkiego Polaka specjalną uchwałą, którą załączam do niniejszego oświadczenia.

Szanowny Panie Premierze!

- sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem przez przedsiębiorców przepisów odnośnych aktów prawnych dotyczących ochrony konkurencji i konsumentów;

- podejmowanie czynności wynikających z przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Tak się jednak nie dzieje! O ile Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów działa w miarę sprawnie, jeśli chodzi na przykład o kartel korporacji taksówkarzy w Szczecinie, o tyle w sprawach niezmiernie istotnych ze względu na rozmiar firm oskarżonych o praktyki gwałcące konkurencję oraz liczbę ludzi i firm dotkniętych takim monopolistycznym postępowaniem efektywność ta jest znikoma. Chodzi tu o kary nałożone między innymi na PKP Cargo - łącznie 60 milionów zł w 2004 r.; PKN Orlen - 40 milionów zł w lipcu 2000 r.; czy Telekomunikację Polską SA - 20 milionów zł w styczniu 2004 r. Nie zapominajmy, że dotknięci karami za praktyki monopolistyczne to w większości nasz rodzinny mały i średni biznes lub my sami.

Jaki jest odbiór społeczny ciągnących się w nieskończoność procesów, odwołań, kasacji, z których w zasadzie nic nie wynika, a firmy, które ewidentnie łamały zasady konkurencji, nie są w rzeczywistości za to karane? U każdego obywatela Polski tworzy to obraz niewydolności administracji państwowej i sądów! Żadna z rekordowych kar nałożonych na monopolistów lub quasi-monopolistów nie została przecież zapłacona!

Wydaje się, że efektywność postępowań prowadzonych przez UOKiK może być poprawiona poprzez przyspieszenie rozpatrywania spraw, ale również przez śmielsze stosowanie uprawnień, na przykład nadawanie rygoru natychmiastowej wykonalności wydanym decyzjom. Wydaje się, że urząd z tych mechanizmów nie korzysta, gdyż żadna z "dużych" decyzji, na łączną kwotę ponad 150 milionów zł, nie otrzymała takiej klauzuli. W przypadku decyzji UOKiK ważniejsza wydaje się nieuchronność kary nakładanej na monopolistę lub firmę łamiącą zasady konkurencji niż sama jej wysokość. Obecnie obserwujemy jednak całkowitą bezkarność monopolistów i quasi-monopolistów, co nie służy dobrze wizerunkowi naszego państwa, szczególnie jeżeli weźmiemy pod uwagę medialną wrzawę wokół przedstawiania zarzutów w jednym z procesów będącym na wokandzie warszawskiego sądu.

Chciałbym więc prosić Pana Premiera o informację na temat kroków, jakie zostaną podjęte przez rząd RP w celu usprawnienia metod działania Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jak i Sądu Antymonopolowego w taki sposób, aby ich decyzje były podejmowane w takim czasie, który nie kłóci się ze społecznym poczuciem sprawiedliwości, czyli odpowiednio szybko. W przeciwnym wypadku tylko nieliczni będą pamiętać, o co w ogóle chodziło w karach nakładanych przez UOKiK, a to nie leży w interesie ani naszego państwa, ani nas samych.

senator Rzeczypospolitej Polskiej
Ryszard Matusiak

Wielce Szanowny Panie Ministrze!

W dniu 7 lutego 2005 r. otrzymałem sygnowaną przez wiceministra Zbigniewa Podrazę odpowiedź na moje oświadczenie złożone na siedemdziesiątym piątym posiedzeniu Senatu. Trudno mi oprzeć się wrażeniu, że odpowiedź tę przygotował zasiedziały w ministerstwie urzędnik, bowiem nie różni się ona od tych, jakie przez dwie kadencje otrzymywałem po interwencjach w różnych sprawach dotyczących ochrony zdrowia od Pana poprzedników.

Najpierw dowiaduję się z odpowiedzi, że "Dolnośląski Wojewódzki Oddział Narodowego Funduszu Zdrowia kontraktował świadczenia i zawierał umowy ze świadczeniodawcami, zgodnie z materiałami i wzorami umów przyjętymi w drodze zarządzeń Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia" itd. Czyli wszystko jest OK, a senator się czepia. I w dalszym ciągu: "wartość kontraktu zależy od rodzaju świadczenia w poszczególnych specjalnościach, jakie dany szpital może realizować, oraz od wartości punktowej przypisanej w katalogu dla określonego świadczenia", ale pomija się to, że funkcjonuje limit finansowy, który, jak sądzę, jest przez fundusz określany arbitralnie. A limit ten określa, ile tych świadczeń szpital może wykonać. I wreszcie pada ironicznie stwierdzenie, że łóżka szpitalne nie są przedmiotem kontraktowania, tak jakby senator był na tyle tępy, że nie byłby świadom tego faktu. A przecież ta kwota limitu przypadająca na łóżko w danym roku pozwala na uświadomienie, jak się ma finansowanie do możliwości szpitala, a mówiąc kolokwialnie, do jego zdolności produkcyjnej, jak również do tego, czy pacjenci chcą się w nim leczyć.

I wreszcie przywołany w odpowiedzi przepis ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r., który ma mnie pouczyć, co należy do zadań funduszu, a jest to określenie jakości i dostępności oraz analiza kosztów świadczeń. Ale jak fundusz ocenia tę jakość i dostępność świadczeń? Na podstawie sprawozdawczości szpitala, skarg świadczeniobiorców czy w jakiś inny sposób? W moim przekonaniu to zadanie w ogóle nie jest realizowane. A koszty rzeczywiście analizuje, zazwyczaj stwierdzając, że jest za drogo!

Janusz Bielawski

Szanowny Panie Ministrze!

Wejście w życie nowego rozporządzenia z dnia 11 stycznia 2005 r. uchyliło jedynie przeszkodę formalną w funkcjonowaniu stołówek szkolnych, ale nie rozwiązało najważniejszych dla organów prowadzących kwestii finansowania działalności zarówno stołówek, jak i internatów. Po uchyleniu rozporządzenia z 1993 r. całkowity koszt ich utrzymania spadł bowiem na organy prowadzące. Brak pomocy finansowej ze strony państwa może zaś doprowadzić do faktycznej likwidacji stołówek i internatów w szkołach, co z kolei utrudni dostęp do oświaty dzieci i młodzieży z terenów wiejskich.

Obecnie dyrektorzy szkół mają ustalić, w porozumieniu z organem prowadzącym, wysokość opłat za korzystanie ze stołówek i internatów. W wielu wypadkach może to oznaczać ustalenie opłat na poziomie rzeczywistych kosztów, bowiem organy prowadzące od lat borykają się z problemem braku środków na edukację - subwencje przekazywane jednostkom samorządu terytorialnego są niższe od rzeczywistych kosztów. Problem ten w większym stopniu dotyczy jednostek samorządu terytorialnego szczebla powiatowego.

Aleksandra Koszada

Pragnę przedstawić bulwersującą sprawę pana Adama Oleksiaka z miejscowości Brzesko, województwo małopolskie, który od dwudziestu lat stara się dojść prawdy i uzyskać sprawiedliwy wyrok sądowy w sprawie rewaloryzacji swojej renty. Ten długotrwały spór pana Adama Oleksiaka z ZUS i wymiarem sprawiedliwości można uznać za kuriozalny, biorąc pod uwagę fakt, że żyjemy, jak głosi konstytucja, w państwie prawa.

Problemy pana A. Oleksiaka zaczęły się w 1985 r., gdy uległ, nie z własnej winy, wypadkowi w pracy. Następstwa tego wypadku uznano za chorobę zawodową. Z tego tytułu pan Oleksiak ma orzeczone 60% kalectwa oraz 25% uszczerbku z tytułu wypadku przy pracy. Do tej pory ZUS nie wydał orzeczenia ani decyzji w sprawie tych 25%, do tej pory nie wypłacono panu A. Oleksiakowi stosownego odszkodowania. Cztery lata pozostawał on bez pracy i bez renty. Dopiero w 1989 r. przyznano mu rentę ze względu na ogólny stan zdrowia. Nie waloryzowano podstawy wymiaru jego renty, mimo iż upłynęły cztery lata od wypadku, aż do chwili przyznania renty, a trzeba dodać, że było w tym czasie kilka waloryzacji. Przez dwanaście lat pobierał rentę ze względu na ogólny stan zdrowia, chociaż należała mu się renta z powodu choroby zawodowej. Rentę taką zaczął pobierać dopiero od 1998 r.

W roku 1991 w ramach rewaloryzacji rent i emerytur ZUS obniżył mu podstawę wymiaru renty, twierdząc, że podstawa renty była już zwaloryzowana o 36%, na podstawie uchwały nr 19 Rady Ministrów z dnia 1 lutego 1988 r., poz. 22. Pan Oleksiak, nie zgadzając się z decyzją ZUS, odwołał się do wojewódzkiego sądu pracy w Krakowie. Sąd oddalił jego odwołanie 28 sierpnia 1992 r. A. Oleksiak odwołał się od tego wyroku, ale Sąd Apelacyjny, postanowieniem z dnia 17 maja 1994 r., oddalił jego apelację, podtrzymując decyzję ZUS. Nie wyjaśniono panu Oleksiakowi, dlaczego podstawę jego renty zrewaloryzowano tylko o 36%, nie uwzględniając kilku kolejnych waloryzacji rent. Przez tę operację, jak twierdzi A. Oleksiak, został poszkodowany.

Panie Ministrze, mając na uwadze zarówno dobro obywatela, jak i dążenie do pełnego, zgodnego z obowiązującym prawem wyjaśnienia wszystkich okoliczności przedstawionego problemu, zwracam się do Pana o podjęcie przewidzianych prawem procedur umożliwiających wznowienie postępowania w tej niemającej precedensu w polskim wymiarze sprawiedliwości sprawie.

Szanowny Panie Ministrze!

Art. 5 §3 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (DzU z 2002 r. nr 42, poz. 369, z późniejszymi zmianami) mówi: "notariuszowi za dokonanie czynności notarialnych przysługuje wynagrodzenie określone na podstawie umowy ze stronami czynności, nie wyższe niż maksymalne stawki taksy notarialnej właściwe dla danej czynności. Taksę ustala w drodze rozporządzenia Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z Ministrem Finansów i po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Notarialnej".

Ustawodawca, formułując taki zapis, wskazuje na okoliczność elastycznego podejścia do opłat pobieranych z tytułu wykonywanych czynności notarialnych, ponieważ używa określenia "nie wyższe". Niestety, w praktyce pojęcie "maksymalnej stawki" oznacza jej stosowanie wprost. Strony czynności notarialnych nie są informowane, iż stosowana stawka może mieć także inną wartość. W tym stanie rzeczy wydaje się stosowne, by minister sprawiedliwości, wydając akt wykonawczy w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, zawarł w nim zapis wyraźnie wskazujący na przysługujące stronom prawa i na obowiązek informowania stron przez notariuszy w zakresie ponoszonych opłat - które wcale nie muszą być ustalane w maksymalnej wysokości. Taka regulacja wypełni zapisy ustawowe oraz zapewni ochronę interesów stron czynności notarialnych.

Z poważaniem

Marian Lewicki

Szanowny Panie Ministrze!

Zwracam się do Pana Ministra z postulatem dokonania zmian w prawie budowlanym w zakresie wysokości opłat legalizacyjnych w wypadku popełnionej samowoli budowlanej. Problem ten wielokrotnie był mi sygnalizowany przez prezydentów i burmistrzów, a także omawiany w Radzie Miejskiej w Sosnowcu, między innymi na posiedzeniach Komisji Rozwoju i Budżetu.

Opłata legalizacyjna samowoli budowlanej w wypadku budynków mieszkalnych w porównaniu z opłatą dotyczącą budynków gospodarczych, garaży jest wybitnie nieproporcjonalna. Jeżeli bowiem legalizacja samowoli budowlanej w wypadku budynku mieszkalnego o przykładowej wartości 200-500 tysięcy zł wynosi, po przeliczeniu zgodnie z ustawowym wzorem, 50 tysięcy zł, a taka sama opłata legalizacyjna w wypadku garażu lub budynku gospodarczego o wartości od kilku do kilkunastu tysięcy złotych, obliczona zgodnie z tym samym wzorem ustawowym, wynosi 25 tysięcy zł, to proporcje kar są wyraźnie niekorzystne dla inwestora. Częstokroć wysokość opłaty legalizacyjnej w wypadku tej drugiej grupy obiektów jest wielokrotnością ich wartości, co powoduje, że inwestor woli w trybie dobrowolnym rozebrać dany budynek, a wtedy opłata staje się nieosiągalna, jednocześnie traci na tym Skarb Państwa.

Powyższa sprawa łączy się także z terminem nakładania na inwestora kar z tytułu samowoli budowlanej. Aktualnie są one nakładane, zgodnie z prawem budowlanym, tylko w sytuacji wykrycia istotnych odstępstw podczas obowiązkowej kontroli budowy prowadzonej przez powiatowe inspektoraty nadzoru budowlanego po złożeniu wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie. Brakuje jednak możliwości nałożenia kar na inwestora za istotne odstępstwa w stosunku do zatwierdzonego projektu, popełniane w czasie realizacji budowy. Wprowadzenie w prawie budowlanym dodatkowego zapisu o karaniu samowoli budowlanej w trakcie wykonywania inwestycji pozwoliłoby w wielu przypadkach uniknąć opłat legalizacyjnych za dokonanie istotnych zmian w stosunku do zatwierdzonego projektu budowy z chwilą jej zakończenia i legalizacji.

Tadeusz Wnuk

Szanowny Panie Ministrze!

Aktualnie obowiązujące prawo spadkowe nie wymaga od spadkobierców obligatoryjnego przeprowadzenia w sądzie postępowania spadkowego, a tym samym w stosunku do domniemanych spadkobierców nie można wydawać decyzji o zabezpieczeniu obiektu, opróżnieniu lokali, usunięciu nieprawidłowości. Sytuacja taka zmusza organy do wydatkowania środków społecznych, czy to z budżetu gminy, czy też skarbu państwa, na wykonanie kosztownych zabezpieczeń, które najczęściej są szybko dewastowane. Obiekty niezamieszkałe stanowiące zagrożenie dla osób trzecich, mimo że nie nadają się do odbudowy, nie mogą być rozebrane, bo bez udziału właściciela fizycznie nie ma kto podjąć decyzji o rozbiórce.

W tej sytuacji przedkładam Panu Ministrowi prośbę o rozpatrzenie możliwości interwencji prawnej i dokonania zmian w aktualnie obowiązującym prawie budowlanym, dotyczących uproszczenia postępowania w przypadkach zagrożenia katastrofą budowlaną, polegających na wyłączeniu procedur cywilnych, do prowadzenia których nadzór budowlany nie jest przecież ustawowo powołany, w myśl przepisów prawa spadkowego kodeksu postępowania cywilnego.

Szanowny Panie Ministrze!

Uprzejmie informuję, że do mojego biura senatorskiego wpłynęła kolejna prośba Stowarzyszenia "Obrońcy Spółki Leśno-Gruntowej w Siewierzu" o wystąpienie do Pana Ministra o objęcie szczególnym nadzorem postępowania, które toczy się od listopada 2003 r. Sprawa dotyczy gruntów Wspólnoty Leśno-Gruntowej w Siewierzu zarządzanych przez Spółkę dla Zagospodarowania Wspólnoty Leśno-Gruntowej w Siewierzu, powołanej w trybie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych z 1963 r.

Nade wszystko kierując się wykładnią prawną przedstawioną mi przez stowarzyszenie, ponawiam prośbę o osobiste, wnikliwe spojrzenie Pana Ministra na przebieg rozstrzygnięć administracyjnych. Rzeczona wyżej wykładnia prawna sprawia wrażenie rzeczowej, wiarygodnej, dobrze uzasadnionej i wydaje mi się, że nie można wykluczyć tego, iż w toku poprzedniego przedmiotowego postępowania nie zostały wzięte pod uwagę wszystkie aspekty tej złożonej sprawy. Dla pełnego wyjaśnienia, czy przytaczane przez stowarzyszenie argumenty mają umocowanie prawne, wnoszę o rozważenie powołania przez Pana Ministra biegłego historyka prawa, który w oparciu o istniejącą pisaną dokumentację dokona prawno-historycznej wykładni zapisów dotyczących nader istotnych w tym przypadku iuris fontes, jakimi są: przywilej nadania przez biskupa Myszkowskiego z 1580 r. oraz przywilej o uznaniu przez Króla Stanisława Augusta z 27 kwietnia 1792 r. Przedkładam prośbę o dokonanie ekspertyzy prawnej, bowiem interpretacje pojęć przywilejów nadania i uznania w rozumieniu organów administracji, które uczestniczyły w podejmowaniu spornej decyzji, są w wielu przypadkach wzajemnie derogujące się. Oparcie się w ostatecznym orzeczeniu na proponowanej do wykonania ekspertyzie prawno-historycznej pozwoli w moim mniemaniu zakończyć istniejący i przeciągający się spór prawny, który od kilku lat bulwersuje społeczność Siewierza.

Sprawa, z którą zwracam się do Wysokiej Izby, jest z pozoru błaha, dotyczy bowiem reaktywowania dwóch zlikwidowanych połączeń kolejowych łączących Bydgoszcz z Piłą. Otrzymałem w tej sprawie apel Rady Miejskiej w Wyrzysku. Domaga się ona przywrócenia pociągu relacji Bydgoszcz - Piła nr 58425, który do stacji Wyrzysk Osiek dojeżdżał o godzinie 9.34, a w Pile był o godzinie 10.10. Od dnia 7 lutego bieżącego roku pociąg ten kursuje tylko do stacji Wyrzysk Osiek i przyjeżdża o dwanaście minut później, to jest o godzinie 9.46. Również z dniem 7 lutego bieżącego roku wycofany został pociąg relacji Piła - Bydgoszcz Główna nr 85434, wyjeżdżający z Piły o godzinie 20.05, który przyjeżdżał na stację Wyrzysk Osiek o godzinie 20.41.

Radni motywują swe stanowisko tym, że likwidacja tych połączeń zrywa ukształtowaną przez lata tkankę społecznych więzi, niszczy utrwalony system dojazdów do pracy, szkół i uczelni wyższych, komplikuje życie, zwłaszcza młodzieży szkół średnich i pilskich uczelni rozpoczynającej naukę w godzinach przedpołudniowych. W sytuacji braku tego połączenia młodzi ludzie zmuszeni są do dojeżdżania do Piły we wczesnych godzinach porannych, co w konsekwencji prowadzi do zbędnego i bezczynnego oczekiwania na rozpoczęcie zajęć. Radni podkreślają również, że kursujące na wymienionych wyżej trasach pociągi były licznie i często wykorzystywane przez podróżnych ze stacji Krostkowo, Białośliwie, Miasteczko Krajeńskie i Kaczory, położonych na terenie trzech gmin powiatu pilskiego. Tyle, jeśli chodzi o treść apelu radnych z Wyrzyska.

Jeśli na wstępie powiedziałem, że sprawa jest błaha, to miałem na myśli nie to, że ma ona charakter marginalny, gdyż dla ludzi tam mieszkających jest to palący problem, lecz że w jej załatwienie angażowany jest Senat RP. Ta konieczność, z której korzystam z obowiązku, spowodowana jest faktem, że zawodzi wzajemne porozumiewanie się pomiędzy samorządem terytorialnym a władzami PKP. Te ostatnie nie są w stanie podjąć dialogu z samorządowcami z Wyrzyska i albo przychylić się do ich sugestii, albo poszukać kompromisowego rozwiązania.

W tej sytuacji w imieniu mieszkańców czterech gmin powiatu pilskiego chciałbym Prezesowi PKP Przewozy Regionalne Sp. z o.o. zadać następujące pytania. Po pierwsze. Czy istnieje możliwość przywrócenia kursu pociągu w relacji Bydgoszcz - Piła (nr 58425), który do stacji Wyrzysk dojeżdżał o godzinie 9.34, a do Piły o godzinie 10.10? Po drugie. Czy istnieje możliwość przywrócenia połączenia komunikacyjnego relacji Piła - Bydgoszcz (nr 85434), pociągu wyjeżdżającego z Piły o godzinie 20.05, a przyjeżdżającego na stację Wyrzysk Osiek o godzinie 20.41?

Od dłuższego czasu sytuacja w Poczcie Polskiej jest niepokojąca. Z jednej strony trwa konieczny proces restrukturyzacji, którego celem jest komercjalizacja tego przedsiębiorstwa, z drugiej - pojawiają coraz silniej wyrażane obawy pracowników co do społecznych i socjalnych skutków tego przedsięwzięcia. Ta napięta sytuacja ujawnia patologie, które dotąd skrzętnie ukrywano. Głośny za sprawą TVN jest obecnie problem traktowania przez firmę listonoszy, który został ujawniony dzięki odwadze jednej z pracownic poczty z terenu mojego okręgu wyborczego.

Przed kilkoma dniami otrzymałem pismo z protestem przeciwko sposobowi reorganizacji Rejonowego Urzędu Poczty w Pile, podpisane przez przedstawicieli wszystkich działających tam związków zawodowych. Autorzy tego listu zarzucają dyrektorowi generalnemu Poczty Polskiej, że "wykazuje złą wolę oraz nieliczenie się z dalekosiężnymi interesami firmy i załogi, wykazuje niekompetencję, usiłując swoje pomysły realizować". Skarżą się ponadto, że "pracodawca w dialogu ze związkami kluczy, nie dopowiada prawdy, usiłując różnymi machinacjami doprowadzić do rozbicia firmy".

Powodem tych emocjonalnych, a, co za tym idzie, zapewne nie do końca sprawiedliwych ocen jest zamiar nieutworzenia pionu handlowego w Centrum Usług Pocztowych RUP w Pile. Decyzja ta, zdaniem związkowców, "spowoduje likwidację miejsc pracy, co w połączeniu z niedawnymi «emocjami», jakie wywołały emitowane na antenie stacji TVN oraz publikowane w prasie materiały dotyczące nieprawidłowości w Poczcie Polskiej, pogorszy i tak już nadszarpnięty wizerunek naszego przedsiębiorstwa w oczach całej załogi i całego społeczeństwa".

W sporze między związkami zawodowymi RUP w Pile a dyrekcją w Warszawie najistotniejsza jest, w moim przekonaniu, kwestia organizacyjnego i ekonomicznego uzasadnienia proponowanych zmian. Posługując się materiałami dostarczonymi przez związkowców, można dojść do wniosku, że decyzja o niepowołaniu pionu handlowego nie ma ekonomicznego uzasadnienia i może poważnie skomplikować obsługę klientów instytucjonalnych w północnej Wielkopolsce.

Podstawowymi argumentami przemawiającymi za taką oceną sytuacji jest potencjał majątkowy i organizacyjny RUP w Pile, jego korzystne wyniki ekonomiczne w ostatnich latach oraz jasno określone kierunki rozwoju. Obecny obszar działania RUP w Pile obejmuje pięć powiatów: chodzieski, pilski, czarnkowsko-trzcianecki, wągrowiecki i złotowski, zamieszkałych przez czterysta dwanaście tysięcy pięćset osób. W powiatach tych działa trzydzieści jeden tysięcy pięćset podmiotów gospodarki narodowej, ponad trzy tysiące spółek prawa handlowego i spółek cywilnych, do tego ponad dwadzieścia tysięcy osób fizycznych prowadzi działalność gospodarczą. Rynek ten obsługuje sieć stu dwudziestu sześciu placówek pocztowych i dwustu dwudziestu siedmiu rejonów doręczeń oraz od lat rozwijany Wydział Obsługi Masowych Nadawców. Według aktualnych danych Rejonowy Urząd Poczty w Pile podpisał trzysta czterdzieści pięć umów z podmiotami gospodarczymi i instytucjami na wysyłkę przesyłek pocztowych oraz utrzymuje stałe kontakty handlowe z pięćdziesięcioma stałymi nadawcami druków bezadresowych. W 2002 r. przychody z usług pocztowych wniosły ponad 68 milionów zł, w 2003 r. - 56 milionów zł, a w 2004 r. - 43 miliony zł.

Potencjał ten może być zmarnowany, a szanse zaprzepaszczone na skutek nieprzemyślanych decyzji restrukturyzacyjnych.

Szanowny Panie Prezesie!

Taki stan jest sprzeczny z obowiązkiem telewizji publicznej, obowiązkiem zapewnienia równego dostępu obywateli do emitowanych programów, w tym programów informacyjnych przygotowywanych przez poznański oddział Telewizji Polskiej.

Andrzej Spychalski

Zauważalny jest spadek dzietności, spadek liczby zawieranych małżeństw, wzrost liczby rozwodów. W ubiegłym roku ludność naszego kraju, według danych Głównego Urzędu Statystycznego, zmniejszyła się o kolejne szesnaście tysięcy w porównaniu z 2003 r., a dzietność spadła poniżej poziomu gwarantującego zastępowanie pokoleń. Te niekorzystne tendencje dotyczą praktycznie wszystkich miast i gmin. Zmniejsza się liczba dzieci i młodzieży poniżej osiemnastego roku życia. Dane demograficzne wskazują, że liczba zgonów przewyższa liczbę urodzeń.

Same gminy i miasta nie są w stanie sprostać zadaniom z dziedziny polityki prorodzinnej. Żadne zasiłki, żadna jednorazowa pomoc finansowa ze strony samorządu nie wywołają korzystnych zjawisk. Zarówno administracja rządowa, samorządy wszystkich szczebli, jak i organizacje pozarządowe powinny jak najszybciej zacząć realizować zintegrowaną politykę prorodzinną, ze szczególnym zwróceniem uwagi na takie elementy, jak: pomoc w uzyskaniu samodzielności finansowej rodzin, poprawa warunków mieszkalnych, przygotowanie dzieci i młodzieży do pełnienia funkcji rodzinnych i społecznych.

Pośród najczęściej wnioskowanych rozwiązań, na które należy położyć nacisk, są: po pierwsze, promocja zatrudniania młodych kobiet, na miejsce których na czas urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego zatrudniane byłyby na preferencyjnych warunkach (refundacja części wynagrodzenia lub części składek ZUS) osoby na zastępstwo. Pracownicy zatrudniani w ramach umów na zastępstwo pomniejszaliby grono bezrobotnych, co byłoby korzystne dla wszystkich stron.

Po trzecie, przyznanie prawa do płatnych urlopów wychowawczych wszystkim rodzicom, niezależnie od dochodu w rodzinie, na drugie i kolejne dzieci. Obecnie przepisy o świadczeniach rodzinnych dają to prawo tylko tym rodzicom, u których dochód w rodzinie nie jest wyższy niż kwota 504 zł na osobę lub 585 zł z dzieckiem niepełnosprawnym. W wypadku tej ostatniej grupy rodzin, to jest kwalifikujących się do zasiłku rodzinnego według aktualnych przepisów, płatny urlop wychowawczy winien być utrzymany także na pierwsze dziecko.

Andrzej Spychalski

Reagując na protest wójta gminy Kaźmierz (powiat szamotulski, województwo wielkopolskie), pana Wiesława Włodarczaka, składamy oświadczenie odnoszące się do Zarządzenia nr 8 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 14 grudnia 2004 r., zmieniającego zarządzenie w sprawie szczegółowego zakresu zadań i organizacji Urzędu Statystycznego w Poznaniu.

Gmina Kaźmierz znajduje się w bezpośrednim zasięgu oddziaływania tak zwanej infrastruktury biznesu miasta Poznania. Więzy ekonomiczne są bardzo trwałe, polegają na lokowaniu interesów w określonych bankach, instytucjach ubezpieczeniowych, urzędach administracji publicznej oraz załatwianiu wielu formalności w ośrodku wojewódzkim. Dostępność tych instytucji jest niewątpliwym atutem gminy Kaźmierz, przyciągającym nowych inwestorów. Gmina Kaźmierz posiada certyfikat "Gmina Fair Play", który zobowiązuje do prowadzenia określonej polityki, przyjaznej interesantom.

Podjęta przez prezesa GUS decyzja o obsłudze podmiotów mających siedzibę na terenie gminy Kaźmierz przez oddział w Pile nie była wcześniej konsultowana. Tym samym nie są nam znane powody, dla których zostało przyjęte takie właśnie rozwiązanie. Naszym zdaniem stanowi ona wyłom w polityce budowania właściwej atmosfery dla prowadzenia działalności gospodarczej i przyciągania nowych inwestorów oraz stoi w jawnej sprzeczności z żywotnymi interesami mieszkańców gminy Kaźmierz.

Po drugie, ZOZ rozliczane są z prowadzonej działalności przez założyciela jedynie w postaci książki przychodów i rozchodów, która to forma rozliczenia jest dopuszczalna wyłącznie w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej - art. 8a ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej: "do zakładów opieki zdrowotnej nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej".

Po czwarte, umowy w sprawie finansowania działalności ZOZ z NFZ podpisują założyciele zamiast kierowników ZOZ.

Przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej jednoznacznie precyzują, że założyciel ZOZ oraz sam zakład opieki zdrowotnej to dwie całkowicie różne jednostki prawne. W szczególności mówi o tym art. 1 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy: "zakład opieki zdrowotnej jest wyodrębnionym organizacyjnie zespołem osób i środków majątkowych utworzonym i utrzymywanym w celu udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia". Art. 8 ust. 1 pkt 8 mówi, że "zakład opieki zdrowotnej może być utworzony, między innymi, przez spółkę niemającą osobowości prawnej". Art. 11 wyżej wymienionej ustawy mówi, że "ustrój zakładu opieki zdrowotnej oraz inne sprawy dotyczące jego funkcjonowania, nieuregulowane w ustawie, określa statut". Ust. 2 tego artykułu mówi, że "w statucie zakładu opieki zdrowotnej określa się w szczególności: pkt 1 - nazwę zakładu odpowiadającą zakresowi udzielanych świadczeń, pkt 2 - cele i zadania zakładu, pkt 3 - siedzibę i obszar działania, pkt 4 - rodzaje i zakres udzielanych świadczeń zdrowotnych, pkt 5 - organy zakładu i strukturę organizacyjną, pkt 6 - formę gospodarki finansowej". A ust. 3 cytowanego artykułu mówi, że "podmiot, który utworzył zakład, nadaje statut, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej".

Zgodnie z treścią art. 67 wyżej wymienionej ustawy, nadzór nad zakładami opieki zdrowotnej sprawuje podmiot, który utworzył zakład, zwany dalej podmiotem sprawującymi nadzór - ust. 1; podmiot sprawujący nadzór dokonuje kontroli i oceny działalności zakładu opieki zdrowotnej oraz pracy kierownika zakładu - ust. 2. I teraz ust. 3. Kontrola i ocena, o których mowa w ust. 2, obejmują w szczególności: pkt 1 - realizację zadań statutowych, dostępność i poziom udzielanych świadczeń; pkt 2 - prawidłowość gospodarowania mieniem; pkt 3 - gospodarkę finansową.

Powołane wyżej przepisy, odwołując się do utworzenia zakładu opieki zdrowotnej, jednoznacznie przesądzają, że spółka cywilna kreująca ZOZ oraz sam zakład opieki zdrowotnej to dwie jednostki organizacyjne, dwa zupełnie odrębne podmioty prawa. Od strony cywilnoprawnej zakład opieki zdrowotnej może zaciągać zobowiązania i nabywać prawa, posiadać majątek. W szerokim jednak sensie zakład należy do założyciela, na przykład osoby prawnej, osoby fizycznej czy spółki cywilnej osób fizycznych, tak jak majątek spółki cywilnej czy jawnej należy do jej wspólników. Formalnie wspólnik i spółka to odrębne podmioty i odrębne masy majątkowe. Wspólnik jednak posiada prawo do odpowiedniej części majątku spółki, a także odpowiada swym własnym majątkiem za zaciągnięte przez spółkę zobowiązania.

W sytuacji ZOZ jest podobnie. Zakład opieki zdrowotnej zostaje wyposażony w niezbędny majątek przez założyciela, w szerokim sensie należy jednak do założyciela, a założyciel całym swoim majątkiem powinien odpowiadać za zobowiązania zaciągnięte przez ZOZ. Założyciel ponadto, ustalając w statucie zasady gospodarki finansowej zakładu opieki zdrowotnej, może przewidzieć wypłacanie przez ZOZ wypracowanych zysków na swoją rzecz, rodzaj dywidendy.

Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej wskazuje, że ZOZ jest odrębnym podmiotem, różnym od swego założyciela. Tenże akt normatywny nie daje jednak ZOZ przymiotu osobowości prawnej. W tym stanie rzeczy zakład opieki zdrowotnej powinien zostać zakwalifikowany jako jednostka organizacyjna pozbawiona osobowości prawnej. Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, obciążeniu tym podatkiem podlegają, obok osób prawnych, również jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, za wyjątkiem spółek. Art. 1 ust. 2: "przepisy ustawy mają również zastosowanie do jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek cywilnych, jawnych, partnerskich, komandytowych, komandytowo-akcyjnych."

Nie może być wątpliwości, że ZOZ nie jest spółką prawa handlowego czy cywilnego. Zatem zakład opieki zdrowotnej, na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która na podstawie odrębnych ustaw jest podatnikiem, podlega obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymuje numer identyfikacji podatkowej NIP - to art. 2 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o rachunkowości jednostki organizacyjne pozbawione osobowości prawnej obowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych. "Przepisy ustawy o rachunkowości, zwanej dalej ustawą, stosuje się do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: pkt 5 - jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek, o których mowa w pktach 1 i 2". Księgi te, na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowią podstawę do ustalenia dochodu podlegającego opodatkowaniu: "podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy (…)".

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 o podatku dochodowym od osób prawnych dochody podatników, również ZOZ, których celem statutowym jest między innymi ochrona zdrowia, podlegają zwolnieniu z opodatkowania pod warunkiem wydatkowania tych dochodów na działalność statutową.  Zgodnie z art. 17 ust. 1 wolne od podatku są: "pkt 4 - dochody podatników, z zastrzeżeniem ust. 1c, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele. Ust. 1b - zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i - bez względu na termin - wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków nie stanowiących kosztu uzyskania przychodów".

Dochody nieprzeznaczone na cele statutowe podlegają opodatkowaniu, czyli przed przekazaniem dochodu przez zakład opieki zdrowotnej na rzecz założyciela ZOZ podlegają obowiązkowemu opodatkowaniu - standardowa stawka podatku dochodowego od osób prawnych 19% w roku 2004, w latach wcześniejszych 27% i 40%. Uzyskane przez założyciela od ZOZ dochody, opodatkowane na poziomie zakładu opieki zdrowotnej, podlegają również opodatkowaniu u tegoż założyciela. Jeśli założycielem byłaby osoba prawna, na przykład spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, od uzyskanych od ZOZ środków zapłaciłaby ogólny 19% podatek.

Przedmiotem działalności spółki, założyciela ZOZ, nie jest prowadzenie działalności gospodarczej, lecz tylko i wyłącznie założenie niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej, który to zakład zajmuje się wykonywaniem świadczeń medycznych jako odrębna od założyciela jednostka organizacyjna. W tym stanie rzeczy ewentualne zyski wypłacone na rzecz spółki cywilnej przez ZOZ powinny zostać zakwalifikowane jako przychody podatkowe ze źródła przychodów - kapitały pieniężne i prawa majątkowe, co wynika z art. 10 ust. 1 pkt 7 oraz art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Po trzecie, czy umowy z NFZ nie powinien zawierać kierownik niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej, a nie jego założyciel?

Adam Biela

Szanowny Panie Prezesie!

Jako senator RP ziemi siedlecko-ostrołęckiej zwracam się do Pana Prezesa z uprzejmą prośbą o udzielenie pomocy Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w Siedlcach w uzyskaniu od Narodowego Funduszu Zdrowia należności z tytułu wykonanych świadczeń zdrowotnych ponad ilości zakontraktowane w 2004 r. Całkowita wartość tych "nadwykonań" za rok 2004 wynosi 941 tysięcy 971 zł 40 gr, z czego przypadki ratujące życie i zdrowie to kwota 914 tysięcy 207 zł 40 gr.

Pismo w tej sprawie, skierowane przez prezydenta miasta Siedlce, przesyłam w załączeniu.

Szanowny Panie Ministrze!

Brak reakcji osób i instytucji odpowiedzialnych za obecną sytuację, w której mieszkańcy powiatu oleskiego, łącząc się z numerami w województwie opolskim, zmuszeni są do korzystania z połączeń międzystrefowych, jest nie do przyjęcia. Pomimo zapewnień ministra łączności Jarosława Okrągłego z roku 2000 i kolejnych deklaracji podsekretarza stanu Krzysztofa Hellera w Ministerstwie Infrastruktury do chwili obecnej nie podjęto żadnych działań w kierunku poprawienia tej sytuacji. Tymczasem z licznej korespondencji prowadzonej przez zarząd województwa opolskiego w tej kwestii wynika tylko fakt przerzucania odpowiedzialności na kolejne instytucje. Niedopuszczalna jest sytuacja, w której brak działań operatora, w tym przypadku TP SA, powoduje tak znaczne utrudnienia dla mieszkańców gmin powiatu oleskiego, które od 1 stycznia 1999 r., czyli od ponad sześciu lat, leżą w granicach administracyjnych województwa opolskiego.

Apeluję do Pana Ministra i osób odpowiedzialnych za powyższy stan o podjęcie natychmiastowych, skutecznych działań, aby włączyć powiat oleski do opolskiej strefy numeracyjnej. Powyższy apel jest wyrazem troski o interes społeczności lokalnej, która w dobie upowszechniania się idei społeczeństwa informacyjnego oczekuje zmiany utrzymującej się od wielu lat niekorzystnej sytuacji związanej z tak wysokimi kosztami dostępu do usług telekomunikacyjnych.

Z wyrazami szacunku

Apolonia Klepacz

Szanowny Panie Ministrze!

Dotychczas obowiązujące rozporządzenie regulujące te kwestie nakłada na zakłady opieki zdrowotnej obowiązek dostosowania się do tych wymagań w terminie do 30 czerwca 2005 r., to jest w terminie, którego większość jednostek ochrony zdrowia nie jest w stanie dotrzymać. Jednocześnie oczekuje się, że zostaną opracowane rozwiązania systemowe regulujące kwestie warunków fachowych i sanitarnych. Nowelizacja wspomnianego rozporządzenia umożliwiłaby zaś zakładom opieki zdrowotnej dalsze funkcjonowanie i nie spowodowała konieczności wykreślenia ich z rejestru podmiotów do czasu zakończenia prac nad rozwiązaniami systemowymi.

Z wyrazami szacunku

Apolonia Klepacz

Szanowny Panie Ministrze!

Ograniczenia prawa własności gruntu znajdującego się pod wodami powierzchniowymi płynącymi to zasadnicza oś konfliktu. Prawa własności w stosunku do wód publicznych w imieniu Skarbu Państwa wykonuje, zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy - Prawo wodne, prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, a jego decyzje dotyczące publicznych wód na gruntach gminnych budzą nierzadko stanowczy sprzeciw właścicieli gruntów - gmin.

Pragnę także zwrócić uwagę Pana Ministra, że dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej, którzy oddają obwody rybackie w użytkowanie na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy - Prawo wodne, tym sposobem często wchodzą w konflikt z właścicielami gruntów, na których znajdują się wody publiczne. Postępowanie konkursowe na podstawie §16 rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie konkursu ofert na oddanie w użytkowanie obwodu rybackiego, w wyniku którego wyłaniani są użytkownicy wód, jest często niejasne dla gmin. Właścicielowi gruntu trudno jest uzyskać rzetelną informację, jakimi przesłankami kieruje się dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej przy rozstrzyganiu konkursu.

Zdaję sobie sprawę, że jakiekolwiek prawa przyznane jednej ze stron spowodują ograniczenie praw drugiej strony - ochrona praw jednych rodzi ograniczenia praw tych drugich. Istotą sporu jest bowiem wykonywanie prawa własności na dwóch przedmiotach, co nie jest łatwe do pogodzenia. Ale niezbędne są takie regulacje prawne, które zapewnią właścicielom możliwość niezakłóconego wykonywania ich praw.

senator RP
Józef Dziemdziela

Szanowny Panie Ministrze!

Obniżenie subwencji budzi sprzeciw wymienionych samorządów powiatowych, gdyż powiatom tym zostały przedstawione informacje do planowania budżetu na rok 2005, a następnie Ministerstwo Finansów poinformowało o zmniejszeniu kwot subwencji, i to po uchwaleniu budżetów przez te samorządy. Pragnę nadmienić, że owe subwencje są o wiele niższe niż w roku 2004, a zadania wynikające z reformy oświaty, których najważniejszy etap przypada na ten rok (nowa matura), są niewspółmierne do środków, jakimi dysponują powiaty poddębicki i zgierski.

senator RP
Józef Dziemdziela

Szanowny Panie Ministrze!

Wydaje się, iż nie ma sprecyzowanych przepisów regulujących kwestię, kto powinien zapłacić za badania osoby skierowanej na staż przez powiatowy urząd pracy. Ani nie wynika to z art. 229 k.p., ani nie precyzują tego przepisy konkretyzujące kodeks pracy - mam tu na myśli rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 30 maja 1996 r. dotyczące między innymi badań lekarskich pracowników, DzU nr 69 poz. 332 z późniejszymi zmianami, w którym obowiązek pokrycia kosztów badań ogólnych lub specjalistycznych odnosi się tylko do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

W związku z tym w praktyce jest tak, że urzędy pracy niechętnie finansują badania stażystów - mogą to robić na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - i przerzucają ten obowiązek na pracodawców. Ci z kolei nie mają takiego obowiązku na podstawie obowiązujących przepisów prawa i uchylają się od wykonywania badań, gdyż stażysta w myśl kodeksu pracy nie jest pracownikiem, czyli osobą zatrudnioną na podstawie umowy o pracę.

Ponadto w projekcie nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ma się znaleźć zapis - art. 38 ust. 4 - ograniczający możliwość finansowania przez starostę kosztów badań specjalistycznych, na które w ramach usług świadczonych w powiatowych urzędach pracy przez doradców zawodowych kierowani mają być bezrobotni, do 15% przeciętnego wynagrodzenia. Zapis ten zablokuje definitywnie możliwość finansowania dużej części badań przez urzędy pracy i pogłębi jedynie problemy interpretacyjne.

Z wyrazami szacunku

Szanowny Panie Ministrze!

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego w trakcie oceny formalnej odrzucił wniosek gminy Jaworzno dotyczący "Budowy centrali Miejskiej Biblioteki Publicznej". W uzasadnieniu odrzucenia wniosku znalazła się informacja o tym, iż działanie 3.5.1 "Lokalna infrastruktura edukacyjna i sportowa" "dopuszcza budowę bibliotek szkolnych, a nie miejskich"! Taka wykładnia stosowania kryteriów oceny, według urzędników urzędu marszałkowskiego, pochodzi z kierowanego przez pana resortu.

Stwierdzenie urzędu marszałkowskiego, że biblioteki publiczne nie stanowią lokalnej infrastruktury edukacyjnej, jest sprzeczne z zapisami art. 18 ustawy o bibliotekach mówiącymi, że biblioteki publiczne służą zaspokajaniu potrzeb oświatowych, kulturalnych i informacyjnych ogółu społeczeństwa oraz uczestniczą w upowszechnianiu wiedzy i kultury. Ja osobiście nie widzę w tym zapisie ani jednego słowa niezwiązanego z edukacją.

Mnie osobiście nie jest znany przykład czegoś takiego jak "budynek biblioteki szkolnej". Dlatego nie ma potrzeby budowania, rozbudowywania czy modernizacji takich obiektów, gdyż księgozbiór bibliotek szkolnych mieści się w adaptowanych, pojedynczych salach szkolnych czy zaplecza szkolnego.

Z wyrazami szacunku