Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment


71. posiedzenie Senatu

W dniach 3 i 4 listopada 2004 r. odbyło się 71. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli marszałek Longin Pastusiak oraz wicemarszałkowie - Jolanta Danielak, Ryszard Jarzembowski i Kazimierz Kutz. Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Krystynę Doktorowicz i Mariana Lewickiego; listę mówców prowadził senator M. Lewicki.

Zatwierdzony przez Izbę porządek obrad obejmował:

- stanowisko Senatu w  sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw,

- stanowisko Senatu w  sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw*,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o finansowym wspieraniu inwestycji,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej**,

- stanowisko Senatu w  sprawie ustawy o ustanowieniu Medalu za Zasługi dla Straży Granicznej,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką o zmianach przebiegu granicy państwowej i zatwierdzeniu dokumentacji granicznej, sporządzonej w Starej Lubowni dnia 29 lipca 2002 r.,

- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Europejskiego porozumienia o przekazywaniu odpowiedzialności za uchodźców, sporządzonego w Strasburgu dnia 16 października 1980 r.,

- drugie czytanie projektu uchwały w sprawie wycofania Polskich Sił Zbrojnych z Iraku.

________________________

* Ustawa zawiera przepisy mające na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.

** Ustawa zawiera przepisy dostosowujące polskie prawodawstwo do prawa Unii Europejskiej.

Stanowisko Senatu w  sprawie ustaw: o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw; o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Na wniosek senatorów Bogusława Mąsiora i Jerzego Markowskiego pierwszy i drugi punkt porządku obrad rozpatrywano łącznie.

Rozpatrywane ustawy zostały uchwalone przez Sejm na 87. posiedzeniu, 22 października br. Do Senatu zostały przekazane 25 października. Następnego dnia, zgodnie z regulaminem, marszałek skierował je do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw przedstawiła senator Genowefa Ferenc. Senator zaznaczyła, że uchwalona 22 października br. ustawa to wynik prac Sejmu nad rządowym oraz poselskim projektem. Konieczność przygotowania nowelizacji w zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynikła przede wszystkim po wydaniu 4 maja br. wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego preferencyjnego sposobu opodatkowania dochodów małżonków. Ustawa zawiera także niezbędne przepisy o charakterze porządkowym i uściślającym, wynikające z praktyki.

Senator sprawozdawczyni przypomniała, że Trybunał Konstytucyjny w swym orzeczeniu uznał, iż art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (pozbawia on prawa do określenia wysokości podatku łącznie od sumy dochodów małżonków, między którymi istniała wspólność majątkowa, podatnika, który zawarł związek małżeński przed początkiem roku podatkowego, a którego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego, oraz podatnika, który pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a którego małżonek zmarł po upływie roku podatkowego, nie złożywszy wspólnego rocznego zeznania podatkowego) jest niezgodny z art. 2, art. 18 i art. 71 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Doprowadzenie zakwestionowanych przepisów do stanu zgodnego z konstytucją może być osiągnięte wyłącznie dzięki uchwaleniu nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Senator wskazała też, że w omawianej ustawie zwiększono z 350 zł do 6% dochodu limit odliczeń od podstawy obliczenia podatku z tytułu darowizn przekazywanych na cele pożytku publicznego i kultu religijnego. Wydłużono okres wpłat na rzecz organizacji pożytku publicznego, które podlegają odliczeniu od podatku w ramach limitu jednoprocentowego - od 1 maja do 31 grudnia roku podatkowego. Wprowadzono nowe odliczenia od podstawy obliczenia podatku wydatków ponoszonych z tytułu użytkowania sieci Internet w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł oraz wprowadzono czwarty przedział skali podatkowej z podstawą obliczenia podatku przekraczającą 600 tysięcy zł i pięćdziesięcioprocentową stawką podatkową.

Do spraw porządkujących ustawę senator zaliczyła także zwolnienie dotyczące przychodów uzyskanych z tytułu umorzenia udziałów lub akcji w spółce mającej osobowość prawną. Senator sprawozdawczyni podkreśliła, że proponowane zmiany nie wywołują negatywnych skutków podatkowych dla podatnika. Dochód uzyskany z tego tytułu będzie nadal opodatkowany dziewiętnastoprocentowym zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Kolejna sprawa uregulowana ustawą to objęcie zwolnieniem przedmiotowym, określonym w art. 21 w ust. 1 w pkt 11, również świadczeń żywieniowych przysługujących na podstawie odrębnych przepisów. Dotyczy to w szczególności świadczeń otrzymywanych przez żołnierzy zawodowych, a także przez wolontariuszy.

Do katalogu zwolnień przedmiotowych dodano dwa nowe tytuły: odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta oraz odszkodowania wypłacone na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, rekultywacji gruntów, szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie. Obecnie te odsetki i odszkodowania są wolne od podatku dochodowego, ale zwolnienia te wynikają z rozporządzenia ministra finansów.

Senator G. Ferenc poinformowała, że podczas posiedzenia komisji dyskutowano m.in. nad wprowadzeniem czwartego przedziału skali podatkowej z podstawą obliczenia podatku przekraczającą 600 tysięcy zł i pięćdziesięcioprocentową stawką podatkową. Członkowie komisji zwrócili się do ministra finansów z prośbą o przekazanie przed posiedzeniem Senatu dodatkowych informacji dotyczących grup zawodowych, których ta stawka podatkowa miałaby dotyczyć, spodziewanych korzyści oraz możliwości ucieczki przed nową stawką, co mogłoby wywołać odwrotne do zakładanych skutki i zamiast zwiększyć dochody budżetu, zmniejszyć wpływy od tej grupy podatników.

Dyskutowano także nad sprawą odliczania darowizn. W ustawie zaproponowano, aby wysokość odliczenia była uzależniona od dochodu uzyskanego przez podatnika, co spowodowało zwiększenie limitu odliczanych darowizn. Według nowych zasad maksymalne odliczenie może wynieść do 6% dochodu uzyskanego przez podatnika (do końca br. darowizna podlega odliczeniu od dochodu w wysokości 350 zł rocznie). Ustawa wprowadza też korzystne dla organizacji pożytku publicznego zmiany, pozwalające na dokonywanie wpłat na organizacje pożytku publicznego przez cały rok podatkowy, a nie, jak miało to miejsce dotychczas, od 1 stycznia do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Przyjęte rozwiązania winny wpłynąć korzystnie na płynność finansową organizacji pożytku publicznego.

Kolejnym szczegółowo omawianym tematem była kwestia rent strukturalnych, które w ustawie przyjętej przez Sejm zostały opodatkowane. W dyskusji wykazano jednak, że ponieważ środki na renty strukturalne w 80% pochodzą z Unii Europejskiej, więc nie powinny podlegać opodatkowaniu. W związku z tym komisja postanowiła zaproponować zmianę powodującą wyłączenie rent strukturalnych z opodatkowania.

Dyskusję wywołała również propozycja poprawki dotyczącej możliwości przyznania bonów, do wysokości 190 zł miesięcznie, uprawniających do uzyskania posiłku, pod warunkiem że pracodawca zawarł umowę z pracodawcą specjalizującym się w przygotowywaniu i wydawaniu posiłków. Poprawka ta nie uzyskała jednak poparcia większości komisji i mniejszość postanowiła ją zgłosić jako swój wniosek.

Kończąc swe wystąpienie, senator G. Ferenc poinformowała, że Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych postanowiła rekomendować Izbie wprowadzenie 5 poprawek do ustawy. W imieniu komisji senator zwróciła się o ich poparcie.

Sprawozdanie mniejszości Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych przedstawił senator Andrzej Chronowski. Senator przypomniał, że z ubiegłorocznej nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych parlament wykreślił zapisy dotyczące kuponów i bonów finansowanych z funduszu socjalnego. Ministerstwo Finansów tłumaczyło, że z tego tytułu wypływa dużo środków, gdyż pracodawcy nadużywają tej możliwości. Ze szczegółowych analiz, opracowanych również przez instytuty, wynikało jednak, że w sytuacji kiedy tak duża jest skala ubóstwa - a zjawisko to dotyczyło głównie pracowników, którzy mieli najniższą pensję, i głównie tych terenów, gdzie było największe bezrobocie - dla tych ludzi, dla tych rodzin bony czy kupony żywnościowe finansowane z funduszu socjalnego odgrywały olbrzymią rolę.

W ubiegłorocznej ustawie zostawiono zapis powodujący, że pracodawca mógł kupować tak zwane paczki świąteczne do kwoty 380 zł. W efekcie pracownikowi praktycznie narzucano w okresie funkcjonowania tego zapisu paczki żywnościowe, głównie w okresie świąt. Pracodawca podpisywał umowy z dużymi sieciami sklepów. Najczęściej były to towary, którym kończył się już termin ważności. Pracownik nie miał żadnej możliwości wyboru, nie mógł pójść do innych sklepów i zadecydować o nabywaniu towarów, które otrzymywał od pracodawcy.

Senator sprawozdawca zaakcentował, że propozycja mniejszości polega też na tym, żeby kupony znajdowały się w rękach pracownika, żeby to on decydował, w jakich sklepach tę żywność wybierze.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw przedstawił senator Bogusław Mąsior.

Senator podkreślił, że nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ma na celu między innymi dostosowanie jej do nowych dyrektyw unijnych oraz orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Na uchwalenie tej nowelizacji wpłynęło wprowadzenie dyrektywy 2003/123 z 22 grudnia 2003 r., która zmieniła dyrektywę 90/435 EWG w sprawie tak zwanego wspólnego systemu opodatkowania stosowanego w odniesieniu do spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich Unii Europejskiej.

Rozpatrywana ustawa wprowadza bezterminowe przywrócenie lub przedłużenie funkcjonowania niektórych zwolnień podatkowych, dostosowuje do nowej ustawy o podatku od towarów i usług, wprowadza dodatkowe obowiązki dla podatników otrzymujących darowizny podlegające odliczeniu i je przekazujących. Ustawa umożliwia bankom, które od 1 stycznia 2005 r. będą sporządzały sprawozdania finansowe zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości, zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości kredytów oraz gwarancji ich spłaty.

Ustawa wprowadza bezterminowo, a właściwie przywraca zwolnienie od podatku dochodów związków zawodowych, społeczno-zawodowych organizacji rolników, izb rolniczych, organizacji pracodawców i partii politycznych w części związanej z działalnością statutową. Senator sprawozdawca zaznaczył, że w czasie posiedzenia członkowie komisji korzystali z opinii konfederacji pracodawców i zastanawiali się nad wnioskiem Związku Rzemiosła Polskiego, który wystąpił o to, aby również organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła były zwolnione z podatku od wpływów w części dotyczącej działalności statutowej. Opinia ministra finansów była w tym wypadku negatywna.

Ponadto w czasie posiedzenia komisji pozytywnie oceniono zapis, który wprowadzono już w Sejmie, aby do kosztów uzyskania przychodów nie były zaliczane wynagrodzenia, które fizycznie nie nastąpiły, a tylko były zaksięgowane. To, zdaniem komisji, oczywiście korzystne dla pracowników, niejako zmusza pracodawców do wypłacania pensji w terminie.

Senator sprawozdawca poinformował, że komisja postanowiła zaproponować Izbie wprowadzenie 6 poprawek do ustawy. W imieniu komisji senator wniósł o ich przyjęcie.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji.

Wszystkie propozycje zmian w rozpatrywanych łącznie ustawach rozpatrzyła komisja senacka.

Komisja poparła 9 spośród 36 zgłoszonych ogółem poprawek do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Mniejszość komisji poparła 1 poprawkę.

Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, po czym Izba 72 głosami, przy 17 przeciw, podjęła uchwałę:

Uchwała

Komisja poparła 9 spośród 12 zgłoszonych ogółem poprawek do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Poszczególne poprawki poddano pod głosowanie, a następnie 84 głosami, przy 4 wstrzymujących się, Izba podjęła uchwałę:

Uchwała

Senat wprowadził poprawkę do ustawy o zmianie ustawy o finansowym wspieraniu inwestycji

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 87. posiedzeniu, 22 października br. Do Senatu trafiła 25 października. Marszałek skierował ją do Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, która po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Jerzy Markowski. Senator zaznaczył, że rozpatrywany projekt nowelizacji ustawy o finansowym wspieraniu inwestycji jest inicjatywą legislacyjną rządu, mającą na celu ułatwienie dostępu do środków unijnych i wprowadzenie czytelniejszego mechanizmu przydzielania tych środków, a także bardziej klarownej formuły rozpatrywania wniosków. Nowelizacja ma charakter porządkujący, doprecyzowujący, adaptujący polskie przepisy do prawa unijnego. Zarówno podczas prac w Sejmie, jak i w trakcie posiedzenia Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych nowelizacja spotkała się z jednomyślną akceptacją.

Senator poinformował, że komisja postanowiła zaproponować poprawkę do ustawy. Poprawka ta zmierzała do rozbudowania uzasadnienia wniosku o finansowe wspieranie inwestycji, w formie opisu czy opinii jednoznacznie stwierdzającej, że to, co ma być przedmiotem tego wsparcia, jest naprawdę nowatorskie i godne uzyskania wsparcia finansowego.

W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy z przedstawioną poprawką.

Senat w głosowaniu przychylił się do stanowiska komisji i jednomyślnie, 88 głosami, podjął uchwałę:

Uchwała

Poprawka Senatu do ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej

Ustawę uchwalił Sejm na 85. posiedzeniu, 8 października br. Do Senatu ustawa wpłynęła 11 października. Marszałek skierował ją do Komisji Kultury i Środków Przekazu. Komisja przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Grzegorz Matuszak. Senator zaznaczył, że rozpatrywana ustawa powstała na podstawie dwóch projektów - poselskiego i  rządowego.

Ustawa dotyczy dwóch zagadnień.

W pierwszym chodzi o rozszerzenie ustawy o możliwość prowadzenia jako wspólnej instytucji kultury prowadzonej dotychczas przez jednego organizatora. Zgodnie z art. 10 ustawy organizatorami instytucji kultury są ministrowie, kierownicy urzędów centralnych lub jednostki samorządu terytorialnego. Dotychczasowe zapisy ustawowe przewidywały, że wspólne prowadzenie, a zatem i współfinansowanie instytucji kultury nie jest możliwe bez uprzedniej formalnej likwidacji takiej instytucji, a następnie ponownego jej utworzenia. Dodany do nowelizowanej ustawy art. 21, czyli art. 1 pkt 1 noweli, pozwoli na uniknięcie kosztownych i zwykle długotrwałych procedur likwidacyjnych oraz da szansę lepszego zarządzania mieniem instytucji kultury i środkami finansowymi przeznaczonymi na kulturę w budżetach samorządów terytorialnych. Instytucje kultury, które będą wspólnie prowadzone, na przykład przez samorządy powiatowe i wojewódzkie, są placówkami o znaczeniu regionalnym, a  nawet ogólnokrajowym. Są to bowiem muzea, filharmonie, zespoły artystyczne itp.

Druga regulacja dotyczy zmienionego art. 26b nowelizowanej ustawy, czyli art. 1 pkt 2 noweli. Dostosowuje ona do prawa Unii Europejskiej przepis umożliwiający wydłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy osób zatrudnionych w instytucjach kultury do dwunastu miesięcy, pod warunkiem przestrzegania ogólnych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników, a ponadto zawarcia układu zbiorowego pracy albo porozumienia pomiędzy pracodawcą i pracownikami, po uprzednim zawiadomieniu właściwego inspektora pracy.

Senator G. Matuszak poinformował, że Komisja Kultury i Środków Przekazu, po wysłuchaniu aprobujących opinii przedstawicieli Ministerstwa Kultury oraz związków zawodowych, po zapoznaniu się ze stanowiskiem Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu i przeprowadzeniu dyskusji, w której uczestniczyło pięcioro senatorów, uznała za zasadną potrzebę wniesienia poprawki dotyczącej solidarnej odpowiedzialności podmiotów prowadzących instytucję kultury w wypadku likwidacji tej instytucji i przejęcia jej zobowiązań oraz wierzytelności.

W imieniu komisji senator sprawozdawca rekomendował Izbie przyjęcie rozpatrywanej ustawy wraz z zaproponowaną poprawką.

Poprawkę do ustawy zgłosił także senator Ryszard Sławiński.

Propozycje zmian w ustawie rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła poprawkę zaproponowaną przez senatora R. Sławińskiego.

Poprawkę poddano pod głosowanie (jej przyjęcie wykluczało głosowanie drugiej poprawki), po czym Izba 83 głosami, przy 4 wstrzymujących się, podjęła uchwałę:

Uchwała

Ustawa o ustanowieniu Medalu za Zasługi dla Straży Granicznej - przyjęta bez poprawek

Sejm uchwalił tę ustawę na 85. posiedzeniu, 8 października br. Do Senatu ustawa trafiła 11 października, a marszałek skierował ją do Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego. Komisja rozpatrzyła ustawę i przygotowała sprawozdanie w tej sprawie.

Sprawozdawca komisji senator Wiesław Pietrzak podkreślił, że ustawa z 8 października br. o ustanowieniu Medalu za Zasługi dla Straży Granicznej, tak jak uchwalona w ubiegłym roku ustawa o ustanowieniu Medalu za Zasługi dla Policji, tworzy ramy prawne umożliwiające nadawanie Medalu za Zasługi dla Straży Granicznej.

Zgodnie z ustawą minister właściwy do spraw wewnętrznych na wniosek komendanta głównego Straży Granicznej może wyróżnić tym medalem osoby zawodowo niezwiązane ze Strażą Graniczną, zarówno obywateli polskich, jak i cudzoziemców oraz funkcjonariuszy i pracowników Straży Granicznej. Przesłanki, na podstawie których komendant główny Straży Granicznej występuje do ministra spraw wewnętrznych i administracji o nadanie medalu w wypadku osób niezwiązanych zawodowo ze Strażą Graniczną, wyznaczone są przez następujące kategorie wymogów: medal może być nadany obywatelowi polskiemu lub cudzoziemcowi, który podejmował działania lub uczestniczył w działaniach mających na celu zapobieganie przestępstwom lub wykroczeniom, których zwalczanie należy do ustawowych zadań Straży Granicznej; przyczynił się do podniesienia sprawności działania lub poziomu wyposażenia technicznego Straży Granicznej; przyczynił się do rozwoju współpracy Straży Granicznej z organami ochrony granic innych państw; działał na rzecz Straży Granicznej lub wspierał jej działania w instytucjach międzynarodowych. Osoby związane zawodowo ze Strażą Graniczną, to jest funkcjonariusze oraz pracownicy, mogą być uhonorowane medalem za nienaganną służbę lub pracę oraz za przyczynienie się w ten sposób do zwiększenia sprawności działania lub podniesienia poziomu wyposażenia technicznego Straży Granicznej.

Ustawa wprowadza trzy stopnie medalu: I stopień - Złoty Medal za Zasługi dla Straży Granicznej, II stopień - Srebrny Medal za Zasługi dla Straży Granicznej i III stopień - Brązowy Medal za Zasługi dla Straży Granicznej.

Senator sprawozdawca poinformował, że po rozpatrzeniu ustawy komisja postanowiła rekomendować Izbie wprowadzenie czterech poprawek.

Podczas dyskusji senator W. Pietrzak zgłosił wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Wszystkie wnioski i propozycje zmian w ustawie rozpatrzyła komisja senacka. Komisja poparła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

W pierwszej kolejności, zgodnie z regulaminem, głosowano nad wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek. Senat 81 głosami, przy 5 wstrzymujących się, zaaprobował ten wniosek i podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką o zmianach przebiegu granicy państwowej i zatwierdzeniu dokumentacji granicznej, sporządzonej w Starej Lubowni dnia 29 lipca 2002 r.

Sejm rozpatrzył tę ustawę na 85. posiedzeniu, 8 października br., a 11 października wpłynęła ona do Senatu. Marszałek skierował ustawę do Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Komisji Spraw Zagranicznych. Komisje przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego przedstawił senator Janusz Konieczny. Senator zaznaczył, że umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowacką o wspólnej granicy państwowej, podpisana w Warszawie 6 lipca 1995 r., zobowiązuje państwa strony do wyraźnego utrzymania granicy państwowej oraz prowadzenia okresowych kontroli jej przebiegu.

Taką kontrolę przeprowadzono w roku 1998 i w jej wyniku stwierdzono konieczność drobnych zmian przebiegu granicy w trzech miejscach. We wszystkich wypadkach zmiany zaprojektowano w ten sposób, aby żadne z umawiających się państw nie poniosło uszczerbku w wielkości jego terytorium.

Pierwsze miejsce znajduje się w rejonie wieży widokowej w Przełęczy Dukielskiej. Propozycja zmiany granicy w tym wypadku jest podyktowana brakiem możliwości przywrócenia do poprzedniego stanu wspólnej drogi granicznej między odpowiednimi znakami. Zmiana ta dotyczy powierzchni 376 m2.

Drugi obszar to wyspa Nokiel i bezimienna wyspa na granicznym cieku wodnym Dunajca. Propozycja w tej sprawie jest podyktowana brakiem możliwości osadzenia znaków granicznych 101/1 i 112/3 w odpowiednich miejscach, ze względu na zmianę kształtu wyspy. W tym wypadku powierzchnia jest nieco większa - wynosi 2289 m2.

Trzecia zmiana dotyczy drogi polnej między znakami granicznymi 197/1 i 197/5 we wsiach Jaworzynka, po stronie polskiej, i Skalite, po stronie słowackiej.

Mieszkańcy tego rejonu przygranicznego oczekują na tę zmianę, gdyż obecnie jest wiele utrudnień w dostępie do działek po obu stronach.

Obszary, które są przedmiotem zmiany, zostały wcześniej wykupione i stanowią własność Skarbu Państwa.

Zawarcie umowy nie spowoduje dla budżetu państwa skutków finansowych oprócz tych, które zostały przewidziane w ustawie budżetowej.

Zmiany, które wprowadza ratyfikacja omawianej umowy, nie są przedmiotem regulacji Unii Europejskiej.

Konieczność opracowania i zawarcia umowy między stronami wynika z tego, że jest to pierwsza w historii dokumentacja graniczna zatwierdzana przez Rzeczpospolitą Polską i Republiką Słowacką, dlatego nadano jej wyższą rangę.

W imieniu Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego senator J. Konieczny wniósł o podjęcie uchwały w sprawie zaprezentowanej ustawy.

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o rozpatrywanej ustawie przedstawił senator Władysław Mańkut. Senator podkreślił, że komisja ze szczególnym zadowoleniem przyjęła fakt, iż we wszystkich trzech wypadkach zmiany zaprojektowane były tak, aby żadna ze stron nie poniosła uszczerbku w wielkości swojego terytorium - jest to niezmiernie ważne.

W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie ustawy.

Podczas dyskusji senator Franciszek Bachleda-Księdzularz zwrócił uwagę na błąd w tytule ustawy, gdzie nazwa miejscowości zapisana jest po słowacku - Stara Lubownia. Po polsku miasto nazywa się Stara Lubowla. Senator zwrócił się do marszałka i służb senackich o rozważenie możliwości skorygowania tego błędnego zapisu.

Przed przystąpieniem do głosowania w sprawie tej ustawy marszałek Longin Pastusiak poinformował, że skierował do ministra spraw zagranicznych list z prośbą o odpowiednie skorygowanie tekstu tytułu ustawy.

Jednobrzmiące wnioski obu komisji senackich poddano pod głosowanie. W jego wyniku Senat jednomyślnie, 87 głosami, podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji Europejskiego porozumienia o przekazywaniu odpowiedzialności za uchodźców, sporządzonego w Strasburgu dnia 16 października 1980 r.

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 85. posiedzeniu, 8 października br., a do Senatu wpłynęła 11 października. Marszałek skierował ją do Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Komisji Spraw Zagranicznych. Komisje rozpatrzyły ustawę i przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego przedstawił senator Janusz Konieczny. Senator zaznaczył, że celem rozpatrywanej ustawy jest wyrażenie zgody na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji porozumienia o przekazywaniu odpowiedzialności za uchodźców. Taki tryb związania się przez Polskę tym porozumieniem wynika z art. 89 ust. 1 pkt 5 konstytucji, gdyż dotyczy ono spraw uregulowanych w ustawie z  13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak wskazał senator sprawozdawca, porozumienie to określa warunki, na jakich jest przekazywana odpowiedzialność za wydanie uchodźcy dokumentu podróży, gdy uchodźca przenosi się z kraju, który wydał mu dokument podróży, do innego kraju.

Na początku października br. porozumienie zostało podpisane przez szesnaście państw, z których dwanaście związało się tym porozumieniem na drodze ratyfikacji.

Związanie się naszego państwa tym porozumieniem wynika z dążenia do rozszerzenia uprawnień uchodźców ze względu na to, iż jest to grupa szczególnie podatna na ruchy migracyjne.

W art. 2 porozumienia określono cztery sytuacje, w których następuje przekazanie odpowiedzialności za uchodźcę między państwami: upływ dwuletniego okresu faktycznego i nieprzerwanego pobytu w drugim państwie za zgodą władz tego państwa; zezwolenie udzielone uchodźcy przez drugie państwo na pobyt stały na jego terytorium; zezwolenie udzielone uchodźcy przez drugie państwo na pobyt na jego terytorium przez czas przekraczający okres ważności dokumentu podróży; niedojście do skutku readmisji, czyli odesłania uchodźcy do państwa, z którego przybył, w ciągu sześciu miesięcy od upływu terminu ważności dokumentu podróży.

Rzeczpospolita Polska z państwa tranzytowego dla ruchów migracyjnych przekształciła się w państwo docelowe i od 1 maja br. stała się państwem granicznym obszaru unijnego, a w związku z tym pierwszym państwem odpowiedzialnym za postępowanie wobec uchodźców, porozumienie będzie zatem stanowić czynnik zabezpieczający przed ukrytą migracją.

Porozumienie rozszerza uprawnienia uchodźców i ułatwia ich migrację. Skutkiem przekazania odpowiedzialności jest ustanie odpowiedzialności pierwszego państwa w zakresie przedłużania lub odnawiania dokumentu podróży, przejęcie przez drugie państwo odpowiedzialności za wydanie nowego dokumentu podróży oraz ułatwienia w przyjmowaniu na terytorium drugiego państwa małżonka i dzieci uchodźcy na przykład w interesie łączenia rodzin i z powodów humanitarnych.

Senator sprawozdawca podkreślił, że problem migracji nasilił się na świecie z uwagi na wybuchające wciąż liczne konflikty zbrojne. Sytuacja ta spowodowała zwielokrotnienie liczby osób przyjeżdżających do Polski i wyjeżdżających z Polski, a jednocześnie zwiększenie napływu uchodźców. Wciąż rośnie liczba osób poszukujących w Polsce azylu i próbujących przekroczyć nielegalnie granice naszego kraju.

Zjawisko migracji pociąga za sobą konieczność ponoszenia wielu kosztów. Problem ten dotyczy także Polski, w br. jest to już około 23 milionów zł.

Senator podkreślił, że porozumienie jest w pełni zgodne z regulacjami wynikającymi z ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i wiążącymi nasz kraj aktami prawa międzynarodowego.

W imieniu Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego senator J. Konieczny wniósł o podjęcie uchwały w sprawie ustawy o ratyfikacji Europejskiego porozumienia o przekazywaniu odpowiedzialności za uchodźców, sporządzonego w Strasburgu 16 października 1980 r.

Senator Bogusław Mąsior przedstawił sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych. Senator poinformował, że komisja jednogłośnie podjęła uchwałę o rekomendowaniu Izbie ratyfikacji tego porozumienia. W imieniu Komisji Spraw Zagranicznych senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie tego wniosku.

Jednobrzmiące wnioski obu komisji senackich poddano pod głosowanie. W jego wyniku Senat jednomyślnie, 85 głosami, podjął uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy.

Drugie czytanie projektu uchwały w sprawie wycofania Polskich Sił Zbrojnych z Iraku

Projekt ten został wniesiony przez senatora Sławomira Izdebskiego. Marszałek skierował projekt do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego. Pierwsze czytanie projektu uchwały zostało przeprowadzone na wspólnym posiedzeniu komisji, 13 października br. Komisje po rozpatrzeniu projektu uchwały przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Józef Dziemdziela. Senator poinformował Izbę, że posiedzenie komisji odbyło się w bardzo poważnej atmosferze,  przeprowadzono merytoryczną dyskusję dotyczącą problemu stacjonowania naszych wojsk w Iraku, a także konsekwencji dalszego ich udziału w misji stabilizacyjnej oraz ewentualnego wycofania się z tej misji.

W dyskusji zabierali głos niemal wszyscy senatorowie obecni na posiedzeniu. Rząd reprezentowali przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej i Ministerstwa Spraw Zagranicznych, którzy udzielili wyczerpujących odpowiedzi na pytania senatorów.

Senator J. Dziemdziela, odnosząc się wprost do projektu uchwały, przedstawionego przez wnioskodawców, poinformował Izbę, że projekt ten został bardzo nieprzychylnie przyjęty przez większość senatorów z uwagi na niektóre zapisy w poszczególnych artykułach, a także nieadekwatność ich treści do tytułu uchwały. Krytykę wywołał również fakt podważania zgodności z polskim porządkiem prawnym oraz prawem międzynarodowym obecności polskich sił zbrojnych w Iraku.

"Śmierć naszych żołnierzy" - powiedział senator sprawozdawca - "jak też osób cywilnych oraz wiele wystąpień niektórych naszych polityków powoduje narastanie w polskim społeczeństwie nastroju niechęci kontynuowaniu polskiego zaangażowania w Iraku. Na polskie zaangażowanie w Iraku oraz ponoszone przez nas ofiary należy spojrzeć również w kontekście wiarygodności Polski jako sojusznika w walce z międzynarodowym terroryzmem, który nie posiada przecież żadnych granic. Polska jest i chce być wiarygodnym i przewidywalnym sojusznikiem. Wycofanie dziś naszych sił miałoby zupełnie inne skutki, niż w przypadku wycofania się innych uczestników. Polacy są dowódcami międzynarodowego kontyngentu, a to oznacza duże zaufanie społeczności międzynarodowej. Wycofanie zostałoby bardzo źle przyjęte przez wszystkich sojuszników misji w Iraku. Nasuwa się również bardzo ważne pytanie, co się stanie ze społeczeństwem w Iraku, gdyby wycofano wszystkie siły międzynarodowe? Czy nie doszłoby do walk wewnętrznych, tak dramatycznych, że ofiary ludzkie można byłoby liczyć w setkach tysięcy?

Chciałbym również ustosunkować się do wypowiedzi osób podnoszących kwestię liczby ludzi, którzy zginęli podczas misji w Iraku. Chodzi mi o ofiary poniesione przez Polaków. Jest to piętnaście osób. I jest to o piętnaście osób za dużo. Każda ofiara ludzka to dramat, szczególnie dla rodzin, których to dotyczy, ale są to przecież działania wojenne. Chciałbym uzmysłowić państwu, że w ostatni weekend, na Wszystkich Świętych, zginęło w Polsce około siedemdziesięciu osób, a siedemset zostało rannych na naszych polskich drogach i przechodzimy koło tego bardzo obojętnie. Nie chcę powiedzieć, że nie szkoda tych ofiar w Iraku, ale skala utraty życia w kraju jest tak duża, że w ciągu roku ginie na drogach małe miasteczko, od czterech do sześciu tysięcy ludzi. Ile podejmujemy działań, by tych tragedii było jak najmniej?".

Senator J. Dziemdziela poinformował, że biorąc pod uwagę wymienione aspekty oraz wszystkie inne, które były przedstawiane podczas dyskusji, komisje na wspólnym posiedzeniu, 13 października br., zgodnie z art. 80 ust. 2 Regulaminu Senatu, rozpatrzyły w pierwszym czytaniu przedstawiony przez wnioskodawców projekt uchwały w sprawie wycofania Polskich Sił Zbrojnych z Iraku i postanowiły rekomendować jego odrzucenie.

W imieniu komisji senator sprawozdawca wniósł o przyjęcie tego wniosku.

Podczas dyskusji senatorowie zgłosili wnioski o charakterze legislacyjnym. W związku z tym Senat skierował projekt uchwały w sprawie wycofania Polskich Sił Zbrojnych z Iraku do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności oraz Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego w celu ustosunkowania się do wniosków zgłoszonych w dyskusji.


Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment