Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment

Odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych.

Na swym posiedzeniu, zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, Komisja Spraw Unii Europejskiej opiniowała projekty aktów prawnych Unii Europejskiej.

• Wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej program Kultura 2007 (2007-2013) Proposal for a Decision of the European Parliament and of the Council establishing the Culture 2007 programme (2007-2013) (COM(2004) 469 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11572/04.

Referent: senator Jerzy Smorawiński.

Celem rozpatrywanej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej decyzji jest wprowadzenie w życie nowego ramowego programu Unii Europejskiej w dziedzinie kultury. Proponowana wysokość budżetu nowego programu to 408 milionów euro na łączny okres trwania programu, tj. od 1 stycznia 2007 do 31 grudnia 2013 r.

Nowemu programowi postawiono za cel stworzenie wspólnej przestrzeni kulturowej w Europie oraz umacniania tożsamości europejskiej poprzez rozwój współpracy kulturalnej na kontynencie. Program podzielono na trzy linie tematyczne. W stosunku do programów działających do tej pory projekt programu Kultura 2007 uproszczono, wyróżniając tylko trzy priorytety:

• wspieranie transnarodowej mobilności osób pracujących w sferze kultury,

• wspieranie przepływu dzieł sztuki oraz produktów artystycznych i kulturalnych,

• promocja dialogu międzykulturowego.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu w tej sprawie stwierdzono, że rząd popiera projekt decyzji ustanawiającej program w dziedzinie kultury Kultura 2007 (2007-2013), zgadzając się z jego priorytetami, celami oraz kształtem, z następującym zastrzeżeniem: zgodnie z wielokrotnie prezentowanym stanowiskiem (Komitet ds. Kultury Rady UE, Rada UE) rząd postuluje wprowadzenie do programu możliwości realizacji mniejszych projektów kulturalnych, spełniających proponowane merytoryczne cele Kultury 2007. Projekty kulturalne o wysokiej europejskiej wartości dodanej i wysokiej jakości merytorycznej i technicznej mogą być realizowane z udziałem mniejszych środków finansowych, co nie musi ograniczać ich zasięgu i rezultatów.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu przedstawionego komisji projektu stanowiska rządu, rozpatrywany akt nie spowoduje skutków prawnych dla polskiego systemu prawa. Jeśli chodzi o ocenę skutków społecznych, będzie stanowił kontynuację obecnie funkcjonującego Programu Kultura 2000. W tym miejscu zwrócono uwagę, że już udział w programie Kultura 2000 był wielkim wyzwaniem dla podmiotów kulturalnych w Polsce ze względu na konieczność zebrania finansowego wkładu własnego (co w najmniej kosztowym projekcie mogło wynosić od 5000 euro) i znalezienie wiarygodnych współorganizatorów zagranicznych. Nie wszystkie instytucje były zdolne finansowo sprostać tak postawionym warunkom, a ich interesujące projekty, spełniające merytoryczne warunki programu, nie miały szans realizacji w ramach programu. W związku z tym zachodzi obawa, że podwyższenie wymagań w nowym programie w dużym stopniu utrudni udział polskich podmiotów w Kulturze 2007. Sytuacja finansowa operatorów kulturalnych w Polsce jest znacząco inna od tej w tzw. starych państwach członkowskich - brak możliwości realizacji mniejszych projektów w programie może spowodować, iż głównymi beneficjentami Kultury 2007 staną się podmioty z bogatszych państw UE. Tak postawione wymagania mogą również dyskryminować udział podmiotów mniejszych, o niższych możliwościach finansowych, ale także wartościowych inicjatywach o charakterze europejskim.

Przy rozpatrywaniu "opłacalności" programu z punktu widzenia Polski konieczne jest zwrócenie uwagi nie tylko na aspekt finansowy, ale również na stronę pozamaterialną - program stanowi niepowtarzalną szansę zawarcia kontaktów międzynarodowych, zdobycia koniecznego doświadczenia w ubieganiu się o środki unijne, wzmaga przedsiębiorczość wśród operatorów kulturalnych. Nie można także zapominać, że realizacja projektów w Polsce przyczynia się do poszerzenia oferty kulturalnej dla naszych obywateli, umożliwienia im zapoznania się z inną kulturą państw Europy, wzrost ich świadomości kulturalnej, a także tolerancji.

Jak stwierdzono, z powodu specyfiki programu ciężko jest przewidzieć, jakie będzie jego oddziaływanie gospodarcze. Natomiast ze względu na fakt, że program będzie kontynuacją obecnie funkcjonującego Programu Kultura 2000, wstępnej oceny skutków gospodarczych projektowanego programu można dokonać na podstawie rezultatów osiągniętych przez Polskę w programie Kultura 2000. W każdym kolejnym roku widać było wzrost zainteresowania programem wśród polskich instytucji kulturalnych. W związku z tym można spodziewać się, że Program Kultura 2007 będzie cieszył się dużym zainteresowaniem wśród polskich operatorów kulturalnych, co będzie skutkowało pozytywnym wpływem programu na sferę społeczno-gospodarczą.

Finansowanie przez UE programu Kultura 2007 będzie skutkować koniecznością poniesienia określonego kosztu przez każde państwo członkowskie, co wiąże się z koniecznością uwzględnienia odpowiednich sformułowań w stanowisku dotyczącym całościowej propozycji nowej perspektywy finansowej. W chwili obecnej nie można wskazać wysokości finansowania programu przez państwa członkowskie, ponieważ będą w nim uczestniczyć także państwa spoza UE, opłacając składki. Wysokość powyższych składek nie została określona w przedmiotowym projekcie decyzji.

• Wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wprowadzenia programu wspierającego dla europejskiego sektora audiowizualnego (MEDIA 2007) Proposal for a Decision of the European Parliament and the Council concerning the implementation of a programme of support for the European audiovisual sector (MEDIA 2007) (COM(2004) 470 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11585/04.

Celem rozpatrywanej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej decyzji Europejskiego Parlamentu i Rady, dotyczącej wprowadzenia programu wspierania europejskiego sektora audiowizualnego (MEDIA 2007), jest ustanowienie wspólnotowego programu dla sektora audiowizualnego, przyczyniającego się do rozwoju europejskiego przemysłu audiowizualnego oraz wzmacniającego europejską różnorodność kulturową i wspierającego przepływ dzieł audiowizualnych w Europie. Nowy program ma zapewnić większą przejrzystość oceny składanych projektów oraz sprawniejszą komunikację z wnioskodawcami, a także uproszczone formularze i procedury aplikacji.

W przedstawionym komisji projekcie stanowiska rządu w tej sprawie wyrażono poparcie dla projektu decyzji ustanawiającej program MEDIA 2007 (2007-2013). Zdaniem rządu, będzie on miał pozytywny wpływ na rozwój polskiego sektora audiowizualnego i kinematograficznego.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu, nie spowoduje on skutków prawnych dla polskiego systemu prawa. Będzie stanowił kontynuację obecnie funkcjonującego Media Plus i Media-Training.

W opinii rządu, uczestnictwo w programie MEDIA 2007 stwarza możliwości producentom niezależnym rozwijania międzynarodowych projektów koprodukcyjnych i sieci kontaktów. Przyczynia się do poszerzenia wiedzy z dziedziny tworzenia scenariuszy, zarządzania, prawa, stosowania nowych technologii poprzez udział polskich profesjonalistów sektora audiowizualnego w inicjatywach szkoleniowych. Rozwój dystrybucji i promocji dzieł europejskich, jakie stwarza program MEDIA, przyczynia się do promowania kina artystycznego i różnorodności repertuarowej na polskim rynku kinowym i telewizyjnym.

Z powodu specyfiki programu trudno natomiast przewidzieć jego oddziaływanie na gospodarkę. Można się spodziewać, że program MEDIA 2007, biorąc szczególnie pod uwagę nowe uproszczone zasady uczestnictwa, będzie cieszył się dużym zainteresowaniem polskich profesjonalistów sektora audiowizualnego, co będzie skutkowało pozytywnym wpływem programu na życie społeczno-gospodarcze.

Finansowanie przez UE tego programu będzie skutkować koniecznością poniesienia określonego kosztu przez każde państwo członkowskie, co wiąże się z koniecznością uwzględnienia odpowiednich sformułowań w stanowisku dotyczącym całościowej propozycji nowej perspektywy finansowej. W chwili obecnej nie można wskazać wysokości finansowania programu przez państwa członkowskie, ponieważ będą w nim uczestniczyć także państwa spoza UE, opłacając składki. Wysokość składek nie została określona w przedmiotowym projekcie decyzji.

W przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej opinii wyrażono poparcie dla wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady.

• Wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady tworzącej program "Aktywna Młodzież" na lata 2007-2013 Proposal for a Decision of the European Parliament and of the Council creating the "YOUTH IN ACTION" programme for the period 2007-2013 (COM(2004) 471 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11586/04.

Referent: senator Krzysztof Jurgiel.

Celem opiniowanego przez Komisję Spraw Unii Europejskiej projektu decyzji Komisji jest ustanowienie przez Parlament Europejski i Radę programu skierowanego do młodzieży pt. "Aktywna Młodzież" przewidzianego do realizacji w latach 2007-2013.

W swym komunikacie z 10 lutego br. "Budowanie naszej Wspólnej Przyszłości - wyzwania dla polityki oraz środki budżetowe rozszerzonej Unii 2007-2013" Komisja zaproponowała, aby rozwój europejskiej tożsamości obywatelskiej uczynić priorytetem dla wszelkich działań UE.

9 marca br. Komisja przedstawiła komunikat "Rozwijanie poczucia tożsamości obywatelskiej: wspieranie europejskiej kultury oraz różnorodności poprzez programy w nast. obszarach: młodzież, kultura, media audiowizualne, uczestnictwo w życiu obywatelskim", który zawiera główne kierunki nowego programu dla młodzieży.

Program "Młodzież" zakończy się w roku 2006. W świetle ww. komunikatów oraz wyników konsultacji, okresowego raportu ewaluacyjnego programu, a także wstępnej oceny przyszłego instrumentu Komisja opracowała propozycję prawną, mającą na celu przyjęcie programu nowej generacji na okres 2007-2013.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu stanowiska rządu, proponowany program "Aktywna Młodzież" jest kontynuacją programu "Młodzież", zaplanowanego na lata 2000-2006. Uwzględnia on zmieniające się tendencje wśród młodzieży, nowe oczekiwania oraz propozycje uproszczeń, a także określa główne cele: promowanie aktywnego uczestnictwa w życiu obywatelskim młodych ludzi, wspieranie solidarności młodych ludzi, wspieranie wzajemnego zrozumienia między narodami poprzez młodych ludzi, przyczynianie się do rozwoju jakościowych systemów pomocy dla działań młodzieżowych, oraz promowanie europejskiej współpracy w dziedzinie polityki wobec młodzieży.

Wszystkie te cele są zbieżne z celami założonymi w polskiej Strategii Państwa dla Młodzieży na lata 2003-2012.

W opinii rządu, w sytuacji kiedy Polska jest członkiem UE należy zwrócić większą uwagę na wspieranie działań mających na celu przygotowanie młodzieży do życia w społeczeństwie obywatelskim. Badania prowadzone przy budowaniu Strategii Państwa dla Młodzieży na lata 2003-2012 wykazały, że aktywność młodzieży spada, więc z tego powodu powinno się promować aktywność młodych ludzi oraz zachęcać ich do uczestnictwa w życiu społecznym i publicznym na wszystkich szczeblach. Program "Aktywna Młodzież" ma właśnie za zadanie wspieranie realizacji tego celu. Powinien on przyczynić się do zwiększenia aktywnego udziału młodzieży w życiu obywatelskim oraz nasilić jej poczucie "przynależenia" do Europy. Ponadto program będzie miał wpływ na szeroko pojętą edukację młodych ludzi, a tym samym stanie się zgodny z celami wyznaczonymi przez proces lizboński. Rozwijając poczucie solidarności oraz wzajemne zrozumienie przyczyni się do społecznej integracji w ramach Unii.

Ponadto oba programy opierają się na zasadzie subsydiarności, tzn. kierują swoją pomoc oraz koncentrują się przede wszystkim na tym obszarze, gdzie poszczególne państwa członkowskie doświadczają braków oraz nieskuteczności działania. Ocenia się, że takie założenia programu umożliwią udział w nim młodzieży znajdującej się w szczególnie trudnej sytuacji, w tym młodzieży zamieszkującej tereny wiejskie.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu stanowiska rządu, doświadczenia Polski z udziału w obecnie realizowanym programie "Młodzież" są zdecydowanie pozytywne. Od początku jego realizacji cieszy się on ogromnym zainteresowaniem polskiej młodzieży. Program "Młodzież" obejmuje swoim zasięgiem coraz większe grupy młodych ludzi. Wszystkie akcje programu cieszą się ogromną popularnością. Szczególne zainteresowanie budzą międzynarodowa współpraca młodzieży i wolontariat.

Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu uznało, że Program "Aktywna Młodzież" powinien być adresowany do osób w wieku od lat 15. Górna granica wieku powinna być wyższa niż obecnie w Programie "Młodzież", maksymalnie do lat 30. W trakcie negocjacji Polska powinna przyłączyć się do zdania większości, aby nie blokować przyjęcia ostatecznego stanowiska krajów Unii Europejskiej.

Program "Aktywna Młodzież" będzie przyczyniał się do aktywnego uczestnictwa młodzieży w życiu społecznym i obywatelskim. Będzie on zachęcał młodych ludzi do brania czynnego udziału w procesie integracji europejskiej. Ponadto przyczyni się on do promowania dialogu i porozumienia międzykulturowego, umacniania wartości podstawowych, takich jak prawa człowieka, zwalczanie rasizmu i ksenofobii. Program będzie również wspierał rozwój wolontariatu młodzieżowego oraz promował ducha przedsiębiorczości młodych ludzi poprzez sprzyjanie podejmowaniu inicjatyw i postawom twórczym. Przyczyni się do promocji kształcenia w trybie nieformalnym. Będzie także umacniał współpracę pomiędzy wszystkimi osobami, organizacjami oraz instytucjami zaangażowanymi w pracę z młodzieżą.

Rząd uważa, że program będzie przyczyniał się do rozwoju edukacji nieformalnej i tym samym będzie lepiej przygotowywał młodzież do sprostania wyzwaniom, które stwarza proces globalizacji i gospodarka oparta na wiedzy. Będzie uczył młodych ludzi mobilności, która jest niezwykle potrzebna w procesie swobodnego przepływu osób na rynku pracy państw Unii Europejskiej.

Na realizację programu "Aktywna Młodzież" w latach 2007-2013 Komisja Europejska przeznaczy 915 mln euro (880,6 mln euro na działania programowe oraz 34,4 mln euro na administrację) łącznie na wszystkie kraje uczestniczące w programie (szczegółowy podział środków na poszczególne kraje nie został jeszcze udostępniony). Jest to znaczne zwiększenie finansowania programu w porównaniu z finansowaniem programu "Młodzież" (520 mln euro). Koszty zarządzania operacyjnego pokrywane są częściowo (do 50%) z budżetu programu i zwykle w większej części z budżetu krajowego. Będzie to wymagało zwiększenia krajowych nakładów finansowych na zarządzanie programem w stosunku do nakładów obecnie przeznaczonych na realizację programów wspólnotowych.

Ponadto finansowanie przez UE tego programu będzie skutkować koniecznością poniesienia określonego kosztu finansowego przez każde państwo członkowskie, oznacza bowiem zwiększenie budżetu ogólnego UE o kwotę 915 mln euro. Wielkość ta będzie musiała zostać sfinansowana przez wszystkie państwa członkowskie. Przyjmując zatem szacunki dotyczące wysokości procentowego wkładu Polski w finansowanie budżetu UE na poziomie 2% w trakcie trwania całej npf, można stwierdzić, że w związku z przyjęciem i wdrożeniem ww. programu Polska poniesie wydatki równe 2% jego wartości, czyli ok. 18,3 mln euro. Wydatek ten oznacza obciążenie budżetu państwa z tego tytułu średnio rocznie kwotą ok. 2,5 mln euro. Ostateczna ocena tej propozycji winna być spójna ze stanowiskiem Polski wobec całościowej propozycji nowej perspektywy finansowej.

• Wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej zintegrowany program działania w dziedzinie uczenia ustawicznego Proposal for a Decision of the European Parliament and of the Council establishing an integrated action programme in the field of lifelong learning (COM(2004) 474 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11587/04.

Referent: senator Edmund Wittbrodt.

Celem projektu Decyzji Komisji opiniowanego przez Komisję Spraw Unii Europejskiej jest ustanowienie przez Parlament Europejski i Radę zintegrowanego programu w dziedzinie uczenia się przez całe życie (lifelong learning), przewidzianego do realizacji w latach 2007-2013.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu stanowiska rządu, doświadczenia Polski z uczestnictwa w programach Sokrates i Leonardo da Vinci są jednoznacznie pozytywne. Programy te wspierają rozwój współpracy międzynarodowej uczelni i szkół oraz rozwój mobilności studentów, kadry, uczniów i nauczycieli. Programy przyczyniają się do poprawy znajomości języków obcych, wzmocnienia wymiaru europejskiego edukacji i rozwoju edukacji interkulturowej, a także do wprowadzania innowacji i technologii informacyjno-komunikacyjnych do procesu dydaktycznego.

W opinii rządu, cele zintegrowanego programu w dziedzinie uczenia się przez całe życie są zgodne z polityką krajową w zakresie edukacji i szkolenia. Propozycja Decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady dotycząca ustanowienia zintegrowanego programu wpisuje się w następujące dokumenty realizowane już przez resort edukacji: Strategię Kształcenia Ustawicznego do roku 2010 w zakresie m.in. zwiększenia dostępności do kształcenia ustawicznego, podnoszenia jego jakości oraz wzrostu inwestycji w zasoby ludzkie oraz w Strategię Państwa dla Młodzieży na lata 2003-2012 w zakresie m.in. wyrównania szans edukacyjnych młodzieży w dostępie do edukacji oraz kształcenia i doskonalenia zawodowego dorosłych pracujących z młodzieżą.

Zdaniem rządu, zintegrowany program w dziedzinie uczenia się przez całe życie będzie przyczyniał się, podobnie jak realizowane obecnie programy Sokrates i Leonardo da Vinci, do większej spójności społecznej i bardziej aktywnego uczestnictwa obywateli w życiu społecznym; zintegrowany program przyczyni się do podniesienia jakości i efektywności systemu edukacji. Będzie przeciwdziałał również wykluczeniom społecznym poprzez stwarzanie drugiej szansy włączenia się do procesu edukacji dla tych osób, które zakończyły edukację bez uzyskania podstawowych kwalifikacji. Ponadto sprzyja on zwiększeniu i ułatwianiu mobilności zawodowej obywateli zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim - co stanowi realizację celów strategii lizbońskiej, Europejskiej Strategii Zatrudnienia, a także wpisuje się w zasady nowych wytycznych w sprawie zatrudnienia zawartych w Europejskiej strategii na rzecz pełnego zatrudnienia i lepszych miejsc pracy dla wszystkich, ogłoszonej w czerwcu 2003 r.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu, program, dzięki stworzeniu możliwości nabywania nowych lub doskonalenia posiadanych kwalifikacji i umiejętności oraz zdobywania praktycznych doświadczeń zawodowych, wpłynie również korzystnie na jakość kadr w Polsce. Ma to posiada zasadnicze znaczenie dla krajowej polityki zatrudnienia. Zintegrowany program pozwala także wzmocnić rangę EUROPASSU jako formy udokumentowania doświadczeń nabytych w trakcie wyjazdów zagranicznych w celu podjęcia nauki, odbycia stażu czy udziału w wymianach kadr.

W opinii rządu, program będzie przyczyniał się do poprawy jakości edukacji, a tym samym do kształcenia kadry lepiej przygotowanej do sprostania wyzwaniom, które stwarza proces globalizacji i gospodarka oparta na wiedzy. Przyczyni się także do osiągnięcia celu określonego przez Radę Europejską w Lizbonie (2000), aby gospodarka UE stała się najbardziej konkurencyjną i dynamiczną gospodarką opartą na wiedzy.

Komisja Europejska proponuje również zwiększony stopień decentralizacji zarządzania operacyjnego programem przez struktury krajowe (agencje narodowe). Przewidywane jest, że około 82% środków finansowych przeznaczonych w budżecie na realizację programu będzie zarządzane przez agencje narodowe. Koszty zarządzania operacyjnego pokrywane są częściowo (do 50%) z budżetu programu i zwykle w większej części z budżetu krajowego. Będzie to wymagało zwiększenia krajowych nakładów finansowych na zarządzanie programem w stosunku do nakładów obecnie przeznaczanych na realizację programów wspólnotowych.

Finansowanie przez UE programu będzie skutkować koniecznością poniesienia określonego kosztu finansowego przez każde państwo członkowskie, oznacza bowiem wzrost budżetu ogólnego UE o kwotę 13 620 mln euro. Wielkość ta będzie musiała zostać sfinansowana przez wszystkie państwa członkowskie, zgodnie z ich procentowym wkładem do budżetu UE. Przyjmując zatem szacunki dotyczące wysokości procentowego wkładu Polski w finansowanie budżetu UE na średniorocznie 2% w trakcie trwania całej npf można stwierdzić, że w związku z przyjęciem i wdrożeniem ww. programu Polska poniesie określone wydatki równe 2% jego wartości, czyli około 272 mln euro. Wydatek ten oznacza obciążenie budżetu państwa z tego tytułu średniorocznie kwotą około 39 mln euro. Ostateczna ocena ww. propozycji winna być spójna ze stanowiskiem Polski wobec całościowej propozycji nowej perspektywy finansowej.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady określającego generalne zasady przyznawania wspólnotowej pomocy finansowej w dziedzinie transeuropejskich sieci transportowych i energetycznych i zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 2236/95 Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council determining the general rules for the granting of Community financial aid in the field of the trans-european transport networks and energy and amending Council Regulation (EC) No 2236/95 (COM(2004) 475 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11740/04.

Opiniowany przez Komisję Spraw Unii Europejskiej projekt rozporządzenia ustala zasady związane z przyznawaniem pomocy finansowej Wspólnoty w zakresie inwestycji realizowanych w ramach transeuropejskich sieci transportowych i energetycznych. Projekt uwzględnia dotychczasowe doświadczenia związane z inwestycjami realizowanym w ramach sieci transeuropejskich (TEN).

W związku z rozszerzeniem UE podjęto działania, których celem była analiza dotychczasowego funkcjonowania koncepcji sieci transeuropejskich i, na podstawie wyników analizy, sformułowanie niezbędnych zaleceń i modyfikacji związanych z jej dalszą realizacją. Raport z prac prowadzonych w ramach tzw. Grupy Van Mierta, dotyczący sieci TEN-T, opublikowano w czerwcu 2003 r. Grupa Van Mierta zaproponowała wzmocnienie poziomu wsparcia finansowego ze strony Wspólnoty Europejskiej oraz skoncentrowanie prac na inwestycjach realizowanych w ramach projektów priorytetowych. Na podstawie wyników prac Grupy Van Mierta 29 kwietnia br. przyjęto zrewidowane wytyczne w sprawie rozwoju sieci TEN-T (decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady 884/2004/WE zmieniająca decyzję 1692/96/WE w sprawie wytycznych Wspólnoty dla rozwoju transeuropejskich sieci transportowych).

Opiniowany projekt rozporządzenia przedstawia szczegółowe przepisy dotyczące współfinansowania projektów o szczególnym znaczeniu dla gospodarki europejskiej na obszarze sieci transeuropejskich (TEN-T), modyfikując zasady związane ze współfinansowaniem inwestycji z budżetu UE, z uwzględnieniem zmiany wytycznych w sprawie rozwoju sieci TEN-T, wprowadzonych decyzją 884/2004/WE. Projekt rozporządzenia określa ponadto szczegółowe zasady dotyczące procedur związanych z przyznawaniem pomocy finansowej UE, obowiązków państw członkowskich związanych z wykorzystaniem środków finansowych oraz kontroli finansowej.

Projekt rozporządzenia przewiduje skoncentrowanie pomocy UE na projektach o priorytetowym znaczeniu dla Wspólnoty znajdujących się na liście stanowiącej załącznik III do decyzji 884/2004/WE modyfikującej decyzję 1692/96/WE. Pomoc finansowa będzie mogła być przyznana jedynie w wypadku zaangażowania finansowego ze strony państwa członkowskiego, zgłaszającego projekt do współfinansowania ze strony budżetu Wspólnoty.

Pomoc finansowa UE w ramach budżetu TEN ma pełnić rolę katalizatora, mobilizować inwestorów prywatnych i przyspieszyć tworzenie projektów w ramach PPP.

Projekt rozporządzenia przewiduje, że w latach 2007-2013 na realizację inwestycji w ramach sieci TEN z budżetu Wspólnoty Europejskiej zostanie przeznaczona suma 20,350 mln euro na sieci transportowe oraz 340 mln euro na sieci energetyczne. Oznacza to, że w latach 2007-2013 Wspólnota przeznaczy średnio 2,9 mld euro rocznie na wsparcie inwestycji w ramach sieci TEN, w porównaniu z około 600 mln euro obecnie. Projekt rozporządzenia zapewnia możliwość wieloletniego współfinansowania z budżetu UE (przekraczający 7-letni horyzont czasowy).

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że Polska generalnie popiera projekt rozporządzenia Rady i Parlamentu Europejskiego regulującego zasady przyznawania pomocy finansowej z budżetu UE w zakresie inwestycji w ramach transeuropejskich sieci transportowych i energetycznych na lata 2007-2013. Jednak na etapie dalszych prac w ramach Rady Unii Europejskiej i Komisji przedstawiciele Polski będą starali się zabezpieczyć interesy strony polskiej poprzez uściślenie tekstu projektu rozporządzania, w szczególności w kwestii wyboru projektów (art. 5 projektu), form pomocy i progów finansowych wsparcia (art. 7), łączenia pomocy przyznawanej na podstawie rozporządzenia z innymi źródłami wsparcia z budżetu Wspólnoty (art. 8) i wycofania lub zawieszenia pomocy (art.15). Polska będzie dążyć do stworzenia instrumentów umożliwiających skierowanie odpowiedniej części środków do nowych członków UE. Polska proponuje rozważenie możliwości utworzenia w ramach budżetu TEN wydzielonej puli środków dla nowych krajów członkowskich oraz zwiększenie udziału środków TEN, w proporcji do środków własnych w realizacji inwestycji infrastrukturalnych na terenie tych krajów. Takie działania powinny służyć wyrównywaniu różnic i dysproporcji w ramach UE. Polska zwraca również uwagę na znaczną dysproporcję pomiędzy środkami przeznaczonymi na wspieranie sieci energetycznych i transportowych. Uwzględniając potrzeby i możliwości Wspólnoty w zakresie rozbudowy infrastruktury transportowej i energetycznej, Polska będzie wnosić o właściwe rozłożenie pomocy finansowej dla obu obszarów w ramach programu TEN, w tym postulować zwiększenie wsparcia dla systemów energetycznych nowych krajów członkowskich.

Jak stwierdzono m.in. w uzasadnieniu stanowiska rządu, opiniowany projekt rozporządzenia stanowi jeden z elementów działań na rzecz zwiększenia konkurencyjności Unii Europejskiej. Lepsza integracja państw członkowskich UE, możliwa dzięki budowie efektywnych połączeń transportowych i energetycznych, pozwoli na zmaksymalizowanie korzyści integracji gospodarczej w ramach Jednolitego Rynku, skutkując zwiększeniem wzrostu gospodarczego i większym zatrudnieniem.

W opinii rządu, regulacja ta może sprzyjać rozwojowi gospodarczemu Polski. Inwestycje w ramach programu TEN-E mogą przyczynić się do wzrostu konkurencyjności sektora energii i wzrostu bezpieczeństwa dostaw energii zarówno w odniesieniu do poszczególnych państw, jak i całej Wspólnoty.

Udział Polski w wykorzystaniu środków z budżetu UE przeznaczonych na finansowanie projektów z obszaru sieci TEN będzie niższy niż np. środków z funduszy strukturalnych czy Funduszu Spójności, które, zgodnie z zasadą solidarności, adresowane są w pierwszej kolejności do najmniej zamożnych regionów i państw członkowskich. W ocenie rządu, proponowany instrument jest bardziej otwarty na potrzeby "starych krajów członkowskich", które uzyskają dzięki niemu większy dostęp do środków UE i w większym stopniu mogą na nim skorzystać.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu, finansowanie przez UE projektów sieci TEN będzie skutkować koniecznością poniesienia określonego kosztu finansowego przez każde państwo członkowskie, oznacza bowiem wzrost budżetu ogólnego UE o kwotę 20 690 mln euro w okresie 2007-2013. Wielkość ta będzie musiała zostać sfinansowana przez wszystkie państwa członkowskie, zgodnie z ich procentowym wkładem do budżetu UE. Przyjmując zatem ostrożne szacunki dotyczące wysokości procentowego udziału Polski w finansowaniu budżetu UE na średniorocznie 2% w trakcie trwania całej npf można stwierdzić, że w związku z przyjęciem i wdrożeniem ww. projektów Polska poniesie wydatki w wysokości około 413,8 mln euro. Wydatek ten oznacza obciążenie budżetu państwa z tego tytułu średniorocznie kwotą 59,1 mln euro.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie faz dokonania rozmieszczenia i handlowego użytkowania europejskiego programu radionawigacji satelitarnej Proposal for a Regulation of the European Parliament and the Council on the implementation of the deployment and commercial operating phases of the European programme of satellite radionavigation (COM(2004) 477), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11834/04.

Celem projektu aktu prawnego opiniowanego przez Komisję Spraw Unii Europejskiej jest przyznanie z budżetu Wspólnoty środków finansowych na fazę implementacji rozmieszczenia na orbicie satelitów oraz na fazę operacji komercyjnej europejskiego programu radionawigacji satelitarnej GALILEO. Dotyczy on obu faz programu budowy Galileo i określa sumę finansowania w wysokości 1 mld euro, która ma być przyznana w latach 2007-2013. Przyznanymi środkami finansowymi ma zarządzać "GALILEO Supervisory Authority" - struktura zarządzająca GALILEO. Nadzór nad środkami finansowymi wydatkowanymi przez Supervisory Authority ma sprawować Komisja Europejska.

W opinii rządu, przeznaczone na ten cel środki są niezbędne do sfinansowania programu budowy systemu GALILEO. Celowe również jest ich oddanie do dyspozycji "Supervisory Authority" przy pełnym nadzorze ich wydatkowania prowadzonym przez Komisję Europejską. Jak stwierdzono w uzasadnieniu, proces budowy GALILEO będzie stwarzał możliwości dla polskich przedsiębiorstw do pozyskania kontraktów na wykonanie pewnych elementów systemu. Sam system GALILEO już w fazie pełnej operacji będzie dawał polskim przedsiębiorstwom możliwości korzystania z sygnału nawigacji satelitarnej w aplikacjach stosowanych w obszarze transportu, rolnictwa, bezpieczeństwa życia itp. System będzie także oferował usługi dla administracji publicznej w zastosowaniach dla policji, służb celnych itp.

Finansowanie przez UE tego projektu będzie skutkować koniecznością poniesienia określonego kosztu finansowego przez każde państwo członkowskie, oznacza bowiem wzrost budżetu ogólnego UE o kwotę 1 mld euro w okresie 2007-2013. Wielkość ta będzie musiała zostać sfinansowana przez wszystkie państwa członkowskie, zgodnie z ich procentowym wkładem do budżetu UE. Przyjmując zatem ostrożne szacunki dotyczące wysokości procentowego wkładu Polski w finansowanie budżetu UE na średnioroczne 2% w trakcie trwania całej npf, można stwierdzić, że w związku z przyjęciem i wdrożeniem ww. projektu Polska poniesie wydatki w wysokości około 20 mln euro. Wydatek ten oznacza obciążenie budżetu państwa z tego tytułu średniorocznie kwotą około 2,8 mln euro.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego drugi program "Marco Polo" w sprawie przyznania wspólnotowej pomocy finansowej w celu poprawy oddziaływania na środowisko systemu transportu frachtowego ("Marco Polo II") Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council establishing the second "Marco Polo" programme for the granting of Community financial assistance to improve the environmental performance of the freight transport system ("Marco Polo II") (COM(2004) 478 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11816/04.

Omawiając cel opiniowanego przez Komisję Spraw Unii Europejskiej projektu rozporządzenia przypomniano, że w nadchodzącym dziesięcioleciu europejski system transportowy czeka wiele problemów, wynikających przede wszystkim z przewidywanego wzrostu ciężarowego transportu drogowego o 60% na terenie Unii Europejskiej do roku 2013 oraz podwojenia jego wolumenu na obszarze należącym do 10 nowych członków. Spowoduje to potrzebę gwałtownego poszukiwania środków finansowych na rozbudowę infrastruktury transportowej oraz podjęcia działań dla zapobieżenia zapaści ciężarowego transportu drogowego. W przeciwnym razie nastąpi przeciążenie transportu drogowego, a skutki tego to wzrost liczby wypadków drogowych, spowolnienie ruchu drogowego, degradacja środowiska naturalnego oraz zagrożenie utraty konkurencyjności przez gospodarkę europejską.

Celem opiniowanego projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady jest stworzenie podstaw prawnych do realizacji drugiego programu "Marco Polo" w latach 2007-2013 dysponującego budżetem w wysokości 740 mln euro, tj. około 106 mln euro rocznie. Pomoc przewidziana tym programem jest adresowana do przedsiębiorców zajmujących się międzynarodowym transportem rzeczy i ma na celu wspomożenie ich w przeniesieniu części przewożonych ładunków z drogi na inne, alternatywne środki transportu. W związku z faktem, iż takie działania wiążą się ze znacznym ryzykiem handlowym, środki finansowe przewidziane w tym programie umożliwią częściowe dofinansowanie przedsięwzięć w zakresie transportu intermodalnego, co umożliwi stabilną realizację tych projektów. O przyznanie pomocy finansowej występuje konsorcjum złożone z co najmniej dwu firm mających swe siedziby na terytorium UE; dopuszczana jest możliwość, aby jedna z tych firm pochodziła z kraju trzeciego, lecz musi być to kraj graniczący z terytorium UE.

Oczekuje się, że w wyniku przyznanych subwencji ponad 140 mld tonokilometrów zostanie przeniesione z dróg na inne rodzaje transportu, co spowoduje zmniejszenie emisji CO₂ o 8,4 mln ton. Szacuje się, że program przyniesie około 5 mld euro korzyści dla społeczeństwa i środowiska naturalnego. Każde zainwestowane euro przyniesie 6 euro dochodu.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że Polska akceptuje projekt Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego ustanowienia drugiego programu "Marco Polo". Założenia i cele tego programu są zbieżne z polityką transportową polskiego rządu.

W opinii rządu, społeczne skutki wdrożenia tego programu będą jednoznacznie korzystne dzięki zmniejszeniu liczby wypadków drogowych, zapewnieniu właściwej przepustowości dróg, ograniczeniu nadmiernej degradacji środowiska naturalnego.

W Polsce natężenie przepływu ładunków jest podobne jak w krajach UE, jednakże polska sieć drogowa jest w złym stanie technicznym i przebiega w sposób kolizyjny z funkcjami miast. Przewidywany wzrost natężenia ruchu o 60% do roku 2013 na terenie Wspólnoty i przewidywane jego podwojenie do 2020 r. w 10 nowych państwach członkowskich, w tym w Polsce, może wpłynąć bardzo negatywnie na stan polskiej gospodarki poprzez zmniejszenie jej konkurencyjności oraz ograniczenie napływu zagranicznych inwestycji w wyniku nieefektywnego i niesprawnego systemu transportowego. Dlatego wszelkie działania podejmowane w celu rozwoju transportu intermodalnego, który jest alternatywą dla transportu drogowego, są dla polskiej gospodarki bardzo korzystne. Program "Marco Polo", którego beneficjantem będą firmy transportowe, zapewnia im przy realizacji projektów wspierających transport intermodalny niezbędny poziom bezpieczeństwa inwestycyjnego (do 35% wartości wydatków związanych z realizacją przedsięwzięcia natury gospodarczej oraz 50% w wypadku programu szkoleniowego). Jest to niezwykle ważne w sytuacji polskich firm, które nie dysponują wystarczającymi kapitałami dla uruchomienia tych przedsięwzięć gospodarczych. Polskie firmy branży transportowej dzięki dostępowi do pomocy finansowej oferowanej przez program będą miały możliwość rozszerzenia wachlarza oferowanych usług, a to sprawi, że umocnią swoją pozycję konkurencyjną.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu stanowiska rządu w tej sprawie, finansowanie przez UE tego programu będzie skutkować koniecznością poniesienia określonego kosztu finansowego przez każde państwo członkowskie, oznacza bowiem wzrost budżetu ogólnego UE o kwotę 740 mln euro w okresie 2007-2013. Wielkość ta będzie musiała zostać sfinansowana przez wszystkie państwa członkowskie, zgodnie z ich procentowym wkładem do budżetu UE. Można przyjąć, że w związku z przyjęciem i wdrożeniem programu Polska poniesie wydatki w wysokości około 14,8 mln euro. Wydatek ten oznacza obciążenie budżetu państwa z tego tytułu średniorocznie kwotą 2,1 mln euro.

• Wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej program wspólnotowy na rzecz zatrudnienia i solidarności społecznej - PROGRESS (COM(2004) 488 końcowy), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11949/04.

Referent: Krzysztof Jurgiel.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady wprowadzającego ogólne przepisy w odniesieniu do Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności Proposal for a Council Regulation laying down general provisions on the European Regional Development Fund, the European Social Fund and the Cohesion Fund (COM(2004) 492 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11606/04.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do Europejskiego Funduszu Społecznego Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on the European Social Fund (COM(2004) 493 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11636/04.

Referent: senator Andrzej Anulewicz.

Opiniowany przez Komisję Spraw Unii Europejskiej projekt określa zasady i zakres interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w ramach Unii Europejskiej w okresie 2007-2013. Ma na celu ściślejsze powiązanie Europejskiego Funduszu Społecznego z Europejską Strategią Zatrudnienia i celami Wspólnoty w zakresie integracji społecznej, edukacji i kształcenia, tym samym ma służyć realizacji celów Strategii Lizbońskiej. Zgodnie z rozporządzeniem wsparcie ma być skoncentrowane na czterech kluczowych obszarach działania: wzmocnieniu adaptacyjności pracowników i przedsiębiorstw, zwiększeniu dostępu do zatrudnienia, przeciwdziałaniu bezrobociu oraz wydłużaniu okresu aktywności zawodowej, wzmacnianiu integracji społecznej poprzez promocję integracji zawodowej osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy oraz zwalczanie dyskryminacji, a także promocji partnerstwa na rzecz reform w dziedzinie zatrudnienia i integracji.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu w tej sprawie stwierdzono, że Polska z satysfakcją przyjmuje przedstawioną przez Komisję Europejską propozycję rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Projekt rozporządzenia odpowiada swoim zakresem celom wyznaczonym w Europejskiej Strategii Zatrudnienia oraz celom Wspólnoty w zakresie edukacji, kształcenia przez całe życie oraz integracji społecznej. Przyczyni się to do zwiększenia spójności działań wspieranych przez EFS oraz lepszego ich ukierunkowania na cele określone w Strategii Lizbońskiej.

Polska popiera propozycje Komisji Europejskiej dotyczące uwzględnienia wśród priorytetów EFS takich kwestii, jak: wzmocnienie integracji społecznej, wspieranie systemów edukacji i kształcenia ustawicznego oraz rozwój instytucjonalny administracji publicznej, w szczególności w nowych państwach członkowskich. Jednocześnie Polska dostrzega konieczność przeprowadzenia pogłębionej analizy projektu rozporządzenia w kontekście odzwierciedlenia specyfiki nowych państw członkowskich Unii Europejskiej.

Jak stwierdzono, Polska z zadowoleniem odnotowuje uwzględnienie w projekcie rozporządzenia większości wytycznych Rady UE w zakresie polityki zatrudnienia państw członkowskich, jednocześnie zauważając brak wyraźnego odniesienia wśród osi priorytetowych EFS do 9 Wytycznej Rady: Ograniczenie szarej strefy i przekształcenie pracy niezadeklarowanej w pracę legalną. Włączenie do osi priorytetowych EFS instrumentów z tego zakresu ma istotne znaczenie dla poprawy sytuacji w Polsce, gdzie istnieje poważny problem nielegalnej pracy i szarej strefy.

Ponadto w projekcie stanowiska rządu podkreślono znaczenie rozwiązań umożliwiających promocję i wspieranie zatrudnienia. Dostrzeżono także konieczność wprowadzenia zapisów umożliwiających przeciwdziałanie bezrobociu. W opinii rządu, działania EFS powinny być w szczególności skierowane do osób bezrobotnych, w tym długotrwale bezrobotnych, bezrobotnej młodzieży i absolwentów oraz obejmować instrumenty i usługi z zakresu aktywnej polityki rynku pracy. Z uwagi na specyfikę problemów strukturalnych Polski niezbędne jest uwzględnienie działań mających na celu nie tylko zapobieganie zjawisku bezrobocia, ale także walkę z już istniejącym bezrobociem i objęcie wsparciem osób bezrobotnych.

Jednocześnie Polska zaproponowała rozważenie wprowadzenia powyższych zapisów przynajmniej w zakresie Celu 1, ze względu na fakt, iż wysoka stopa bezrobocia, w tym bezrobocia strukturalnego, wynikającego z niedostosowania kwalifikacji bezrobotnych do potrzeb rynku pracy, stanowi największy problem w regionach najsłabiej rozwiniętych w UE, w szczególności w nowych państwach członkowskich.

Jak stwierdzono, Polska z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji Europejskiej dotyczącą realizacji działań ukierunkowanych na reformy systemów edukacji w celu ich dostosowania do potrzeb gospodarki opartej na wiedzy.

W projekcie stanowiska rządu podkreślono jednocześnie konieczność nabywania przez młodych ludzi umiejętności radzenia sobie w warunkach nowoczesnej gospodarki, opartej na wiedzy już na poziomie edukacji szkolnej. Oś priorytetowa EFS dotycząca kształcenia przez całe życie powinna uwzględniać bezpośrednie instrumenty kształcenia uczniów i studentów w zakresie: przedsiębiorczości, udziału w społeczeństwie obywatelskim, wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych, rozwijania umiejętności w odpowiedzi na potrzeby rynku pracy.

Ponadto, wskazując na zróżnicowanie w dostępie do edukacji, Polska postuluje uwzględnienie w ramach EFS działań na rzecz wyrównywania szans edukacyjnych.

W uzasadnieniu stanowiska rządu stwierdzono m.in., że proponowane w rozporządzeniu działania będą wpływały pozytywnie na rynek pracy i na tworzenie nowych miejsc pracy. Realizacja zapisów rozporządzenia w latach 2007-2013 przyczyni się do uzyskania znacznego rozwoju zasobów ludzkich we wszystkich regionach Polski. W odniesieniu do poszczególnych elementów struktury społeczno-gospodarczej regionów w wyniku działań podejmowanych na podstawie zapisów rozporządzenia możliwa będzie poprawa poziomu mobilności zawodowej ludności, a także większy dostęp do szkoleń i kursów zawodowych mających na celu przekwalifikowanie osób bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem.

W powiązaniu z innymi programami finansowanymi ze środków krajowych i Unii Europejskiej działania realizowane przy udziale Europejskiego Funduszu Społecznego powinny w znacznym stopniu przyczynić się do pełnej realizacji Europejskiej Strategii Zatrudnienia, a w szczególności wynikających z niej Wytycznych Rady UE polityki zatrudnienia państw członkowskich w zakresie tworzenia miejsc pracy i przedsiębiorczości, promocji adaptacyjności i mobilności na rynku pracy, promocji rozwoju kapitału ludzkiego i kształcenia ustawicznego.

W kontekście rozważań nad oceną skutków finansowych zwrócono uwagę na konieczność zmiany struktury wydatków publicznych w kierunku zwiększania poziomu wydatków przeznaczonych na działania rozwojowe zgodne z celami Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013. W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu współfinansowania środków EFS konieczna będzie zmiana struktury wydatków i podziału środków znajdujących się w dyspozycji właściwych ministrów. Projekt Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego wprowadza nowe elementy i modyfikuje zakres działań tego funduszu (m.in. wzmocnienie zdolności instytucjonalnej oraz wydajności administracji publicznej i służb publicznych) w stosunku do obecnego okresu programowego. W związku z tym istotne jest projektowanie i określanie źródeł współfinansowania w przyszłym okresie programowym w celu koncentracji środków będących w dyspozycji danych ministrów pod kątem realizacji celów prorozwojowych oraz wsparcia działań Europejskiego Funduszu Społecznego zawartych w projekcie rozporządzenia.

Ponadto w sytuacji zwiększonego napływu środków wspólnotowych na poziomie regionalnym zasadniczą kwestią jest zwiększenie możliwości ich współfinansowania przez jednostki samorządu terytorialnego.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady ustanawiającego Fundusz Spójności Proposal for a Council Regulation establishing a Cohesion Fund COM(2004) 494 final, wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11637/04.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on the European Regional Development Fund (COM(2004) 495 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11688/04.

Po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady oraz z projektem stanowiska rządu w tej sprawie Komisja Spraw Europejskich postanowiła odstąpić od wyrażenia opinii na ten temat.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejskie Grupy Współpracy Transgranicznej (EGWT) Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council establishing a European grouping of cross-border cooperation (EGCC) (COM(2004) 496 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11689/04.

Referent: senator Andrzej Anulewicz.

• Projekt wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia porozumienia między Wspólnotą Europejską i Rządem Ukrainy w sprawie handlu niektórymi wyrobami stalowymi (Draft Proposal for a Council Decision on the conclusion of an agreement between the European Community and the Government of Ukraine on trade in certain steel products), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 13021/04.

Resort wiodący: Ministerstwo Gospodarki i Pracy.

Celem przedmiotowego projektu decyzji Rady opiniowanego przez Komisję Spraw Unii Europejskiej jest umożliwienie importu na obszar Wspólnoty dodatkowych ilości wyrobów stalowych pochodzących z Ukrainy jeszcze w 2004 r. i oparcie wzajemnych kontaktów handlowych (UE - Ukraina) na bazie umowy międzynarodowej.

W uzasadnieniu stanowiska przypomniano, że 1 marca 1998 r. weszła w życie umowa o Partnerstwie i Współpracy pomiędzy Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi oraz Ukrainą. Artykuł 22(1) tej umowy stanowi, że obrót wyrobami stalowymi jest regulowany przepisami.

W latach 1995-2001 obrót niektórymi wyrobami stalowymi był przedmiotem odrębnych porozumień w sprawie handlu wyrobami stalowymi pomiędzy UE i Ukrainą. Począwszy od roku 2002, import do UE jest przedmiotem unijnych regulacji o charakterze autonomicznym.

Polski przemysł hutniczy jest zainteresowany importem surowca z kierunku wschodniego, w tym z Ukrainy.

• Projekt wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady w sprawie administrowania importem pewnych produktów stalowych z Ukrainy (Draft Proposal for a Council Regulation on administering imports of certain steel products from Ukraine), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 13025/04.

Celem przedmiotowego projektu rozporządzenia opiniowanego przez Komisję Spraw Unii Europejskiej jest wykonanie umowy z 22 czerwca 2004 r., której przyjęcie przez UE zaproponowała Rada UE w Draft Proposal for a Council Decision on the conclusion of an agreement between the European Community and the Government of Ukraine on trade in certain steel products COM(2004)613 final.

W przedstawionym komisji projekcie stanowiska rządu w tej sprawie stwierdzono, że Polska popiera proponowane rozporządzenie Rady.

W wypadku wejścia w życie umowy bilateralnej z 22 czerwca 2004 pomiędzy UE i Ukrainą kwota 606 824 ton zwiększona o 1/3 będzie podstawą do prowadzenia przez UE negocjacji w sprawie zawarcia kolejnej umowy handlowej z Ukrainą na lata 2005-2006.

W uzasadnieniu stanowiska rządu w tej sprawie pozytywnie oceniono skutki społeczne, gospodarcze i finansowe proponowanej regulacji. W opinii rządu, pozwoli ona na kontynuowanie normalnej działalności szeregu polskich importerów stali z Ukrainy. Import w dużym stopniu ma charakter zaopatrzeniowy.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej Proposal for a Council Regulation on the financing of the common agricultural policy (COM(2004) 489 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11557/04.

Projekt rozpatrywanego przez Komisję Spraw Unii Europejskiej rozporządzenia porządkuje źródło i zasady finansowania wspólnej polityki rolnej i programów rozwoju rolnictwa. Rozporządzenie ma zastąpić obecnie obowiązujące regulacje zawarte w innych rozporządzeniach Rady.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że Polska akceptuje propozycje ujednolicenia zasad finansowania rolnictwa w państwach członkowskich z budżetu UE. Jednakże z uwagi na konieczność dokonania modyfikacji pracy w agencjach płatniczych zasadne jest, aby w okresie poprzedzającym wejście w życie przepisów nowego rozporządzenia przewidziane zostały w budżecie UE wydatki na pokrycie kosztów zmian organizacyjnych i technicznych, w tym w szczególności systemów informatycznych, przygotowania akredytacji i przeprowadzenia audytu. Dlatego, zdaniem rządu, należy w przepisach przejściowych doprecyzować delegację dla Komisji (art. 48) dotyczącą zobowiązań podjętych na podstawie uchylanych rozporządzeń.

W uzasadnieniu stanowiska rządu stwierdzono, że wejście w życie nowego rozporządzenia spowoduje konieczność zmian w prawodawstwie polskim (w ustawach i aktach wykonawczych dotyczących realizacji wydatków z dotychczasowego Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej). Ponadto spowoduje konieczność dokonania zmian w organizacji pracy w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Ministerstwie Finansów oraz w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Nie będzie miało natomiast wpływu na gospodarkę.

W ocenie rządu, wejście w życie nowego rozporządzenia zwiększy wydatki z budżetu krajowego na pokrycie kosztów zmiany systemów informatycznych, przygotowania procedur, przeprowadzenia audytu przed akredytacją agencji płatniczej oraz zmian organizacyjnych w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Ministerstwie Finansów oraz w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w prawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) Proposal for a Council Regulation on support for rural development by the European Agricultural Fund for Rural Development (EAFRD) (COM(2004) 490 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11495/04.

• Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady: Europejski Fundusz Rybacki Proposal for a Council Regulation: European Fisheries Fund (COM(2004) 497 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11493/04.

Referent: senator Andrzej Anulewicz.

Celem projektu opiniowanego przez Komisję Spraw Unii Europejskiej jest określenie zasad przyznawania pomocy finansowej przez Komisję Europejską oraz ustanowienie Europejskiego Funduszu Rybackiego w celu realizacji założeń Wspólnej Polityki Rybackiej Unii Europejskiej na lata 2007-2013. Projekt rozporządzenia zmieni Rozporządzenie Rady (WE) nr 2792 z 17 grudnia 1999 roku ustanawiające szczegółowe zasady i uzgodnienia dotyczące pomocy strukturalnej Wspólnoty w sektorze rybołówstwa. W ramach powyższego projektu zostaną określone nowe osie i priorytety dotyczące dostosowania nakładu połowowego Wspólnoty, akwakultury, przetwórstwa i rynku produktów rybołówstwa oraz pochodzących z chowu i hodowli, działań we wspólnym interesie, zrównoważonego rozwoju obszarów nadmorskich i pomocy technicznej. Ma on również ma na celu uproszczenie zasad zarządzania i przyznawania pomocy finansowej w ramach Europejskiego Funduszu Rybackiego (EFF) oraz zwiększenie udziału państw członkowskich w kreowaniu narodowej polityki w sektorze rybołówstwa za pomocą Narodowej Strategii Rybołówstwa oraz jej wpływu na kształt i realizację Wspólnej Polityki Rybackiej.

W preambule do projektu rozporządzenia zaproponowano zwrócenie uwagi na różnice strukturalne, które istnieją pomiędzy różnymi regionami związanymi z działalnością połowową i akwakulturą. Artykuły 1 i 4 przedmiotowej regulacji winny zostać rozszerzony o akwakulturę i obszary śródlądowe, mające coraz większe znaczenie dla działalności rybackiej.

Zdaniem rządu, w projekcie nie można odnaleźć działań, które pozawalałyby na udzielenie pomocy finansowej dla rybołówstwa śródlądowego, tak jak jest to obecnie możliwe w ramach Finansowego Instrumentu Wspierania Rybołówstwa (FIFG).

W stanowisku zaproponowano rozszerzenie zakresu udzielanej pomocy na operacje, które redukują oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko lub przynoszą korzystny wpływ na to środowisko, podobnie jak to przyjęto w FIFG.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu rządu, wejście w życie projektu rozporządzenia będzie wymagać stworzenia aktów normatywnych dotyczących szczegółowych zasad przyznania pomocy finansowej w ramach Europejskiego Funduszu Rybackiego na lata 2007-2013, przyjmując analogiczne rozwiązania legislacyjne jak w wypadku udzielania pomocy finansowej w ramach Finansowego Instrumentu Wspierania Rybołówstwa w Polsce.

W opinii rządu, projekt rozporządzenia wpłynie na rozwój regionów nadmorskich. Powstaną nowe miejsca pracy, a rekompensaty finansowe dla rybaków odchodzących z zawodu z powodu złomowania statków umożliwią zmianę kwalifikacji oraz zakładanie własnych firm. Projekt bezpośrednio przyczyni się do kierunków rozwoju całego sektora rybnego oraz obszarów zależnych od rybołówstwa, przetwórstwa oraz od chowu i hodowli ryb. Wejście w życie rozporządzenia wpłynie na poprawę rentowności całego sektora, a także jakości jego produktów wprowadzanych na rynek. Także poprzez określenie zasad przyznania pomocy finansowej, w celu dostosowania nakładu połowowego państw członkowskich do eksploatowanych zasobów rybackich zgodnie z założeniami i realizacją Wspólnej Polityki Rybackiej, nastąpi wzrost rentowności połowów.

• Wniosek dotyczący dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 87/328/EWG w odniesieniu do przechowywania nasienia zwierząt z gatunku bydła, przeznaczonego do handlu wewnątrzwspólnotowego (COM(2004) 563) - sygnatura Rady UE 12282/04.

Resort wiodący: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu, zakres regulacji proponowany projektem Dyrektywy w pełni odpowiada stanowi prawnemu obowiązującemu w Polsce w zakresie pozyskiwania i przechowywania nasienia buhajów. Wprowadzenie projektowanej dyrektywy zmieniającej dyrektywę 87/328/EWG nie będzie wymagało zmian legislacyjnych w obowiązujących przepisach w zakresie merytorycznym, natomiast w celu wykonania art. 2, który zobowiązuje państwa członkowskie do zawarcia w przepisach prawa odniesienia do tej dyrektywy, niezbędne będzie wprowadzenia odnośnika w ustawie z 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich.

W opinii rządu, wprowadzenie projektowanej dyrektywy nie spowoduje żadnych skutków społecznych, gospodarczych ani finansowych

• Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie systemu środków własnych Wspólnot Europejskich, Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie wprowadzenia mechanizmu korekty braku równowagi budżetowej zgodnie z art. 4 i 5 decyzji Rady z (...) dotyczącej systemu środków własnych Wspólnot Europejskich. Proposal for a Council Decision on the system of the European Communities' own resources,Proposal for a Council Regulation on the implementing measures for the correction of budgetary imbalances in accordance with Articles 4 and 5 of the Council decision of (...) on the system of the European Communities' own resources (COM(2004) 501 final), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 11741/04.

Ponadto projekt decyzji zakłada ustalenie wielkości ujednoliconej stawki VAT na poziomie 0,30%, podczas gdy obecnie stawka ta jest różnicą między maksymalną stawką VAT (tzw. call in rate = 0,5%) a "zamrożoną stawką VAT" służącą do obliczania wielkości składki na finansowanie rabatu brytyjskiego.

Zaproponowany przez Komisję Europejską mechanizm generalnej korekty nierównowagi budżetowej jest odpowiedzią na zgłaszany przez państwa płatników netto postulat ustanowienia bariery, której nie może przekroczyć negatywny bilans państwa członkowskiego w rozliczeniach z budżetem ogólnym UE. Mechanizm korekty ma być w zamierzeniu KE rekompensatą dla państw członkowskich odnotowujących w rozliczeniach z budżetem ogólnym UE negatywne saldo o znacznych rozmiarach.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu w tej sprawie stwierdzono, że Polska nie popiera utrzymywania dotychczasowych i wprowadzenia nowych rozwiązań korekcyjnych wynikających z porównywania dochodowej i wydatkowej strony budżetu UE. W konsekwencji strona polska proponuje rezygnację z planów wprowadzenia generalnej korekty nierównowagi budżetowej oraz postuluje stopniową likwidację rabatu brytyjskiego.

Polska nie zgadza się na wprowadzenie nowego środka własnego o charakterze podatkowym bez dokonania uprzednich analiz funkcjonowania całości systemu. Dlatego też będzie postulować zastąpienie zapisu zobowiązującego KE do przedstawienia propozycji reformy środków własnych polegającej na wprowadzeniu nowego, podatkowego środka własnego zapisem dotyczącym przedstawienia przez Komisję Europejską raportu nt. funkcjonowania systemu środków własnych, bez determinowania zawartości ww. raportu.

• Wniosek dotyczący decyzji Rady upoważniającej Francję do zastosowania zróżnicowanych poziomów opodatkowania benzyny i oleju napędowego zgodnie z art. 19 dyrektywy 2003/96/WE Proposal for a Council Decision authorising France to apply differentiated levels of taxation to motor fuels under Article 19 of Directive 2003/96/EC (COM(2004) 597) - sygnatura Rady UE 12534/04.

Projekt dyrektywy opiniowany przez Komisję Spraw Unii Europejskiej upoważnia Francję do różnicowania wysokości opodatkowania benzyny bezołowiowej i oleju napędowego w latach 2006-2011 w poszczególnych rejonach kraju. Poziom opodatkowania podatkiem akcyzowym benzyny bezołowiowej i oleju napędowego w poszczególnych rejonach nie będzie niższy od minimum określonego dyrektywą Rady 2003/96/WE oraz będzie powiązany ze społeczno-ekonomiczną sytuacją tych rejonów.

Odstępstwo od przepisów dyrektywy Rady 2003/96/WE, o które występuje Francja, ma na celu umożliwienie Francji przeprowadzenia reformy polegającej na przekazaniu części kompetencji z poziomu władzy centralnej na poziom władzy regionalnej. W celu zapewnienia wystarczającego finansowania zadań władzy regionalnej rząd francuski planuje część dochodów budżetu państwa z opodatkowania podatkiem akcyzowym benzyny bezołowiowej oraz oleju napędowego przekazać władzom lokalnym, które mogłyby decydować o wysokości akcyzy nakładanej na benzynę bezołowiową i olej napędowy zakupywany w danym regionie.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono brak uwag do projektu decyzji Rady upoważniającej Francję do stosowania zróżnicowanych poziomów opodatkowania na paliwa silnikowe zgodnie z art. 19 dyrektywy 2003/96/WE.

• Wniosek dotyczący decyzji Rady upoważniającej Państwa Członkowskie do ratyfikowania, w interesie Wspólnoty Europejskiej, Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy w sprawie dokumentów tożsamości marynarzy (Konwencja nr 185). Proposition de Décision du Conseil autorisant les Etats membres à ratifier dans l'intérêt de la Communauté européenne la Convention de l'Organisation Internationale de Travail relative aux pièces d'identité des gens de mer (Convention n° 185) (COM(2004)580), wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12235/04.

Głównym celem projektowanej decyzji Rady opiniowanej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej jest usunięcie formalnoprawnej bariery, jaka powstała w świetle ratyfikacji Konwencji MOP w sprawie dokumentów tożsamości marynarzy. Decyzja ta pozwoli i zobowiąże zarazem państwa członkowskie do jednoczesnego notyfikowania ratyfikacji Konwencji 185, co umo¿liwi wprowadzenie systemu na terenie ca³ej UE w tym samym czasie. Polska, podobnie jak inne państwa członkowskie, ze względu na możliwą kolizję z przepisami unijnymi, przed podjęciem decyzji dotyczących ratyfikacji, oczekiwała na stanowisko UE w tym zakresie.

Tytuł IV Traktatu o Wspólnocie Europejskiej ustanawia kompetencję Wspólnoty Europejskiej w odniesieniu do spraw wiz. Zgodnie z przepisami Traktatu oraz orzecznictwem ETS (wyrok w sprawie AETR) ratyfikację Konwencji 185 MOP powinna przeprowadzić zatem Wspólnota Europejska. Przepisy konwencji stanowią jednak wprost, że jej ratyfikacji mogą dokonać jedynie państwa. Z tego względu, wyjątkowo w wypadku Konwencji 185, Komisja Europejska zgodziła się, aby jej ratyfikacji dokonały państwa członkowskie, które zostaną do tego upoważnione decyzją Rady UE.

Konieczność dokonania rewizji wynikała z potrzeby zagwarantowania większego bezpieczeństwa dokumentów tożsamości marynarzy w obliczu wzrastającego zagrożenia terroryzmem. Jednocześnie zmiany polegają na wprowadzeniu jednolitego wzoru tych dokumentów, pozwalającego na jednoznaczną identyfikację marynarza i zapewniającego mu prawo do zejścia na ląd, transferu i tranzytu bez konieczności posiadania wizy. Ze względu na te właśnie postanowienia, w świetle istniejącego Rozporządzenia Rady 539/2001/WE, ratyfikacja nowej konwencji stwarzała problemy prawne dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Art. 1 ust. 1 przytoczonego rozporządzenia UE wymaga od obywateli państw trzecich, które znajdują się na liście w Aneksie I rozporządzenia, posiadania wizy w momencie przekraczania zewnętrznych granic państw członkowskich. Tymczasem Konwencja 185 w odniesieniu do zejścia marynarza na ląd wyraźnie stwierdza, iż nie można od niego wymagać wizy.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że Polska poprze zaproponowany przez Komisję projekt Decyzji Rady, zezwalający i zobowiązujący, w interesie Wspólnoty, na ratyfikację Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy w sprawie dokumentów tożsamości marynarzy (Konwencji 185). Jednakże, ze względu na konieczność zastosowania zupełnie nowych technologii, w szczególności w zakresie kodowania i obsługi danych biometrycznych, co będzie się wiązało ze znacznymi kosztami, Polska będzie dążyć, aby termin złożenia dokumentów ratyfikacyjnych został przesunięty o co najmniej 12 miesięcy.

Jak zwrócono uwagę w uzasadnieniu, przyjęcie decyzji oznacza, iż konwencja ta wejdzie w życie w stosunku do Polski nie później niż 1 maja 2006 r. i do tego czasu Polska musi wprowadzić system wystawiania i kontroli dokumentów tożsamości marynarzy zgodnych w wytycznymi konwencji. Należy przy tym uwzględnić fakt, że koszt wytworzenia dokumentu tożsamości wykonanego zgodnie z tymi wytycznymi będzie wysoki, z uwagi na konieczność uruchomienia produkcji blankietów dowodów, centrum personalizacji dokumentów, elektronicznej bazy danych, bezpiecznych procedur przyjmowania i weryfikacji wniosków o wystawienie dokumentu tożsamości marynarzy, jak również zbudowania infrastruktury do pobierania i obsługi danych biometrycznych.

Niezbędne zatem będzie dokonanie szczegółowej analizy kosztów, jakie będą potrzebne do wprowadzenia nowych technologii przy wydawaniu nowych dokumentów tożsamości marynarzy (zawierających kodowane dane biometryczne), stworzenia odpowiedniej bazy danych oraz przeszkolenia odpowiednich służb i wyposażenia ich w sprzęt niezbędny do pracy przy zastosowaniu tych nowych technologii.

• Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie wprowadzenia na rynek, zgodnie z dyrektywą 2001/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, produktu jakim jest rzepak (Brassica napus L., linia GT73) zmodyfikowany genetycznie w kierunku odporności na herbicyd glifosat. Proposal for a Council Decision concerning the placing on the market, in accordance with Directive 2001/18/EC of the European Parliament and of the Council, of an oilseed rape product (Brassica napus L., GT73 line) genetically modified for tolerance to the herbicide glyphosate (COM(2004) 572), sygnatura Rady UE 12343/04.

Resort wiodący: Ministerstwo Środowiska.

Celem przedmiotowego projektu decyzji Rady, opiniowanego przez Komisję Spraw Unii Europejskiej, jest zezwolenie wprowadzenia na rynek Unii Europejskiej produktu, jakim jest rzepak zmodyfikowany genetycznie (Brassica napus L., linia GT73), odporny na glifosat.

W projekcie stanowiska przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej stwierdzono, że Polska odrzuca propozycję Rady dotyczącą wprowadzenia do obrotu rzepaku zmodyfikowanego genetycznie.

Negatywne stanowisko Ministerstwa Środowiska uzgodniono z Ministerstwem Zdrowia. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wyraziło negatywną opinię co do możliwości wprowadzenia do obrotu nasion rzepaku GT73 odpornych na glifosat oraz wytwarzanych z niego produktów. Zgodnie ze stanowiskiem MRiRW Polska jest znaczącym producentem rzepaku, który w pełni pokrywa krajowe zapotrzebowanie w zakresie żywienia zwierząt i jego uprawy. Import ziarna genetycznie zmodyfikowanego może stanowić zagrożenia uwolnienia do środowiska GMO lub przeniesienia transgenu na uprawiane w kraju niezmodyfikowane odmiany rzepaku.

Jak stwierdzono m.in. w uzasadnieniu projektu stanowiska rządu, dopuszczenie do obrotu genetycznie zmodyfikowanego rzepaku GT73 umożliwi przedsiębiorcom import przedmiotowego rzepaku i wprowadzenie nowego produktu do obrotu. Z uwagi na fakt, że decyzja ta będzie obowiązywać na terytorium wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, jej wejście w życie powinno umożliwić dokonywanie obrotu między przedsiębiorcami w różnych państwach członkowskich. Jednocześnie wprowadzenie do obrotu rzepaku GT73 wiąże się koniecznością wyznaczenia osobnych linii produkcyjnych do przetwarzania rzepaku GM, tak aby nie wykorzystywać tej samej linii technologicznej zarówno do wytwarzania produktów GMO, jak i nie GMO. W opinii rządu, przeciwwskazaniem natury ekonomicznej do wyrażenia zgody na wprowadzenie do obrotu na polskim rynku transgenicznych nasion rzepaku GT73 jest fakt, że zapotrzebowanie na rzepak w zakresie żywienia zwierząt jest w całości pokrywane przez rodzimych producentów rzepaku.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Ustawodawstwa i Praworządności, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach prawnych związanych z usuwaniem skutków powodzi z lipca i sierpnia 2001 r. oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu rozpatrywanego projektu, po powodzi, która miała miejsce w lipcu i sierpniu 2001 r., w wyniku poważnych strat materialnych, które ponieśli obywatele, a w tym rolnicy, uchwalono ustawę o szczególnych rozwiązaniach prawnych związanych z usuwaniem skutków powodzi. W ślad za tym posiadacze gospodarstw rolnych, których grunty zostały zalane przez powódź, nabyli prawo do otrzymania pomocy w naturze za pośrednictwem gminy. Pomoc ta polegała na możliwości nieodpłatnego otrzymania z Agencji Rynku Rolnego pszenicy za zalane grunty orne, sady i stawy rybne, tj. obszary wodne zwane użytkami. Wysokość pomocy określono ustawowo na l t ziarna pszenicy na l ha użytków - za pierwsze 10 ha użytków zalanych przez powódź oraz 0,5 t pszenicy na l ha użytków - za obszar przekraczający 10 ha użytków zalanych przez powódź. Przedmiotowa ustawa zastosowana została w praktyce jednak na zasadach niezgodnych z jej duchem i literą. Aby realizować zadania dotyczące przyznania pomocy zbożowej poszkodowanym rolnikom wojewoda małopolski ustalił swoją procedurę postępowania przy stosowaniu ustawy.

Poszkodowani przez powódź w 2001 r. rolnicy z terenów gmin Radgoszcz, Dąbrowa Tarnowska i Olesno złożyli wnioski o pomoc zbożową. Wnioski złożone zostały przez rolników w ustawowym terminie, tj. do 15 października 2001 r. i 15 marca 2002 r. (termin po nowelizacji). Niemniej część złożonych wniosków nie została uznana przez Komisję Wojewody Małopolskiego. Jako przyczynę podano, że nie zostały one złożone w terminie. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż komisja wojewody zweryfikowała straty na terenie wymienionych gmin po raz pierwszy i jedyny 23 sierpnia 2001 r., w czasie bardzo niedługim od wejścia ustawy w życie. Komisja nie podjęła jednak czynności w zakresie weryfikacji wniosków złożonych przez rolników tych gmin w terminie późniejszym. Komisja wojewody podtrzymuje jako ostateczny, pierwotnie zweryfikowany obszar strat w gminach Radgoszcz, Dąbrowa Tarnowska i Olesno, odrzucając wnioski złożone przez rolników w późniejszym, ale przewidzianym ustawowo terminie. Zarządy gmin Radgoszcz oraz Dąbrowa Tarnowska uważając, że służby wojewody małopolskiego realizują ustawę nieprawidłowo, poprzez jej złe interpretowanie, a także w związku z licznymi interwencjami rolników, podjęły szereg działań. Wójt gminy Radgoszcz zwrócił uwagę, że doszło najprawdopodobniej do błędnego zrozumienia zapisu ustawowego, a tym samym do przekroczenia kompetencji nadanych wojewodom przez ustawodawcę. Wojewoda, nie poprzestając jedynie na weryfikacji wniosków pod kątem wymogów art. 9 ustawy, wydał wytyczne, w których nałożył na obywateli poszkodowanych w wyniku powodzi dodatkowe obowiązki, ograniczając ich prawa do uzyskania pomocy pszenicznej. Działania takie w świetle postanowień Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej należy uznać za bezprawne.

Mając na uwadze liczne interwencje zarządów poszkodowanych gmin, liczne interwencje - około 1400 rolników skłaniających się do złożenia spraw do sądu - a przede wszystkim mając na uwadze konieczność zapewnienia otrzymania należnej pomocy zbożowej przez poszkodowanych (około 4000 t pszenicy), wnioskodawcy projektu uznali za celowe dokonanie zmiany ostatecznego terminu zgłaszania wniosków do 31 grudnia 2004 r.

Ponadto senatorowie wysłuchali szczegółowych wyjaśnień obecnych na posiedzeniu przedstawicieli gmin Dąbrowa Tarnowska, Olesno i Radgoszcz.

Podczas swojego posiedzenia Komisja Polityki Społecznej i Zdrowia rozpatrzyła, na wniosek marszałka Senatu, sprawozdanie z działalności Narodowego Funduszu Zdrowia w 2003 r.

Na zakończenie posiedzenia przewodnicząca Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia senator Krystyna Sienkiewicz, a także senator Zbigniew Religa wyrazili przekonanie, że przedstawiony przez prezesa NFZ J. Millera plan działania i założenia funkcjonowania funduszu na przyszły rok stwarzają nadzieję na poprawę sytuacji w ochronie zdrowia.

Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności odbyło się pierwsze czytanie projektu uchwały w sprawie wycofania Polskich Sił Zbrojnych z Iraku.

W projekcie uchwały napisano m.in.: "Senat Rzeczypospolitej Polskiej potępia postanowienie prezydenta RP z dnia 17 marca 2003 r. o użyciu polskiego kontyngentu wojskowego w składzie wielonarodowych połączonych sił operacyjnych koalicji międzynarodowej w (...) Republice Iraku (...) jako sprzeczne z prawem polskim (...). Senat RP żąda natychmiastowego wykonania Rezolucji nr 1546 Rady Bezpieczeństwa ONZ (...) i w związku z nią wycofania, w możliwie jak najszybszym terminie, polskich sił zbrojnych z terytorium Iraku".

Ambasador Jarosław Bratkiewicz, szef grupy zadaniowej ds. Iraku w MSZ, odpierał te zarzuty. Mówił, że sprawa broni masowego rażenia nie była jedynym argumentem. "Irak pod rządami Saddama Husajna (...) nie udokumentował zniszczenia ujawnionej w czasie poprzednich inspekcji broni masowego rażenia oraz uniemożliwiał przesłuchanie specjalistów uczestniczących w programach badawczych. (...) Pamiętajmy, że Irak prowadził krwawe wojny ze swoimi sąsiadami" - zaznaczył.

Wiceminister A. Towpik mówił, że trzeba też pamiętać o odpowiedzialności Polski jako członka struktur takich jak NATO, ONZ. Podkreślił, że "nigdy jeszcze Polska nie miała tak rozwiniętych stosunków z państwami regionu, jak teraz". Dodał, że z własnych spotkań w Iraku wie, iż tamtejsza ludność nie traktuje Polaków jako okupantów i oczekuje jeszcze większej pomocy.

W głosowaniu połączone komisje obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego oraz ustawodawstwa i praworządności opowiedziały się za odrzuceniem projektu uchwały w sprawie wycofania Polskich Sił Zbrojnych z Iraku. Na sprawozdawcę stanowiska połączonych komisji w tej sprawie wybrano senatora Józefa Dziemdzielę.

Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment