Warszawa, dnia 23 lipca 2004 r.

W związku z pismem z dnia 30 czerwca 2004 r. znak BPS/DSK-043-283-04 dotyczącym oświadczenia senatora Józefa Sztorca w sprawie finansowania z budżetu jednostek samorządu terytorialnego kosztów ponoszonych przez organizacje pożytku publicznego, działające na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.) prezentuję następujące stanowisko w przedmiotowej sprawie:

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy organy administracji publicznej, w tym samorządu terytorialnego, współpracując z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wskazanymi w art. 3 ust. 3 ustawy (wyznaniowymi osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi oraz stowarzyszeniami jednostek samorządu terytorialnego), prowadzącymi działalność pożytku publicznego w sferze, o której mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, mogą zlecać realizację zadań publicznych tym organizacjom i podmiotom na zasadach określonych w ustawie. Zlecanie zadań publicznych odbywa się w formie wspierania, wraz z udzieleniem dotacji na ich dofinansowanie lub powierzania, wraz z udzieleniem dotacji na ich finansowanie (art. 5 ust. 4 ustawy). Sfera zadań publicznych wskazana w art. 4 dotyczy m.in. zadań w zakresie "upowszechniania kultury fizycznej i sportu" (art. 4 ust. 1 pkt 14 ustawy).

Tak określony zakres obejmuje także zadanie polegające na szkoleniu młodzieży w klubach sportowych.

Kwestia kosztów działalności organizacji pożytku publicznego, czy szerzej organizacji pozarządowych, nie występuje bezpośrednio w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lecz pojawia się w akcie wykonawczym do ustawy. Na podstawie art. 19 ustawy zostało wydane rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie wzoru oferty realizacji zadania publicznego, ramowego wzoru umowy o wykonanie zadania publicznego i wzoru sprawozdania z wykonania tego zadania (Dz.U. Nr 193, poz. 1891), które zawiera m.in. wzór oferty (zał. nr 1 do rozporządzenia) szczegółowo określający zadanie publiczne (pkt II Opis zadania) oraz koszty jego realizacji (pkt III Kalkulacja przewidywanych kosztów realizacji zadania). Organizacja pozarządowa lub inny uprawniony podmiot, np. klub sportowy (z wyłączeniem sportowej spółki akcyjnej) składając ofertę realizacji zadania publicznego ma obowiązek przedstawić w niej kalkulację kosztów realizacji zadania (kosztorys ze względu na rodzaj kosztów oraz kosztorys ze względu na źródło finansowania - pkt III wzoru oferty).

Prawne uregulowanie zasad prowadzenia rachunkowości przez jednostki nieprowadzące działalności gospodarczej, w tym organizacje pozarządowe, ma miejsce w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek nie będących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 137, poz. 1539, z późn. zm.). § 2 ust. 3 tego rozporządzenia stanowi, że do kosztów działalności jednostki zalicza się koszty związane z realizacją zadań statutowych. Koszty administracyjne także uważa się za koszty działalności jednostki (również organizacji pozarządowej), a w szczególności wynagrodzenia oraz ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników i innych osób, odpisy amortyzacyjne oraz umorzeniowe środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zużycie materiałów i energii, usługi obce oraz pozostałe koszty o charakterze administracyjnym.

Podsumowując, należy stwierdzić, że organ administracji publicznej, w tym samorządu terytorialnego, zlecając realizację zadania publicznego organizacji pożytku publicznego, organizacji pozarządowej, czy innemu uprawnionemu podmiotowi, ma obowiązek pokryć koszty realizacji zadania, o których mowa w zał. nr 1 do powyższego rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, będące kosztami związane z realizacją zadań statutowych w rozumieniu ww. rozporządzenia Ministra Finansów. Natomiast za koszty realizacji zadania, zasadniczo, nie można uznać kosztów administracyjnych, chyba że jednostka samorządu terytorialnego uzna je za uzasadnione i związane z realizacją zadania.

Krzysztof Pater

Warszawa, 27.07.2004 r.

W odpowiedzi na przesłane przez Pana Marszałka przy piśmie z dnia 30 czerwca 2004 r., znak BPS/DSK-043-296-04, oświadczenie senatora Witolda Gładkowskiego w sprawie konieczności wprowadzenia rozwiązań umożliwiających jednostkom samorządu terytorialnego pozyskiwanie dofinansowania na likwidację barier architektonicznych w obiektach użyteczności publicznej, uprzejmie wyjaśniam, co następuje:

Problematykę barier architektonicznych w obiektach użyteczności publicznej szczegółowo reguluje ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (Dz.U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.). Zgodnie z przepisami tej ustawy od dnia 1 stycznia 1995 roku obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich. Oznacza to, że po dniu 1 stycznia 1995 roku każdy budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, budowla oraz obiekt małej architektury, które są obiektami użyteczności publicznej, muszą być projektowane i wykonywane, a także odbudowywane, rozbudowywane lub nadbudowywane w taki sposób, by zapewnić możliwość korzystania z nich przez osoby niepełnosprawne.

Przedmiotowe przepisy nie regulują natomiast kwestii dostosowania do potrzeb osób niepełnosprawnych obiektów użyteczności publicznej powstałych przed dniem 1 stycznia 1995 roku. Ewentualna zmiana tych przepisów wiązałaby się z koniecznością nie tylko ustalenia przewidywanych kosztów, ale również z możliwością ich pokrycia w i tak bardzo trudnej sytuacji finansów publicznych. Dzieje się tak dlatego, że dostosowanie tych obiektów stanowi następstwo wykonania wskazanych powyżej prac budowlanych, o których przeprowadzeniu decydują każdorazowo ich właściciele/zarządcy, a więc m.in. jednostki samorządu terytorialnego szczebla gminnego, powiatowego i wojewódzkiego, instytucje kultury, sztuki, sportu i rekreacji, ale także naczelne i centralne organy administracji państwowej.

Bariery architektoniczne, urbanistyczne i transportowe są jednym z najistotniejszych ograniczeń utrudniających, a często wręcz uniemożliwiających, osobom niepełnosprawnym korzystanie z przysługującego im prawa do pełnego życia na równi z innymi. Likwidacja tych barier, polegająca na umożliwieniu osobom niepełnosprawnym swobodnego komunikowania się z otoczeniem, nie dotyczy wyłącznie osób z dysfunkcją narządu ruchu, służy również innym, np. osobom w podeszłym wieku. Dlatego też samorząd powiatowy powinien podejmować działania zapewniające swoim mieszkańcom jak najłatwiejszy dostęp do obiektów użyteczności publicznej.

Zatem nic nie stoi na przeszkodzie, aby samorząd powiatowy sfinansował z własnych środków likwidację barier architektonicznych w obiektach użyteczności publicznej będących jego własnością lub przez niego użytkowanych, gdyż zgodnie z ustawą z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie wspierania osób niepełnosprawnych, do których niewątpliwie można zaliczyć likwidację barier architektonicznych.

Jednocześnie nadmieniam, że w przygotowywanym projekcie nowej ustawy o wspieraniu zatrudnienia oraz rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych rząd nie planuje zmiany przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 ze zm.) w kierunku umożliwienia realizacji powyższego zadania ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Uszczuplenie środków Funduszu mogłoby bowiem doprowadzić do znacznego ograniczenia finansowania zadań w zakresie indywidualnej pomocy osobom niepełnosprawnym, np. na dofinansowanie: turnusów rehabilitacyjnych, likwidacji barier funkcjonalnych, zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny i przedmioty ortopedyczne, wspieranie w różnych formach zatrudnienia osób niepełnosprawnych (np. udzielanie pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej i rolniczej, dofinansowanie wynagrodzeń, opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne itp.).

Warszawa, 27 lipca 2004 r.

W odpowiedzi na oświadczenie z dnia 24 czerwca br., złożone przez Pana Senatora Władysława Mańkuta, w sprawie Działania Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) pt. Wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW), pragnę przekazać następujące informacje.

Podczas wyznaczania zasięgu ONW w Polsce kierowano się obiektywnymi, wymiernymi i jednolitymi dla całego kraju kryteriami. Zasięg ONW nizinnego został wyznaczony w oparciu o ocenę warunków naturalnych mierzonych wskaźnikiem waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej (WWRPP) i warunków demograficznych, natomiast ONW górskiego - wyznaczony na podstawie kryterium wysokości nad poziomem morza. Gmina Milejewo nie spełnia kryteriów ONW nizinnego, ze względu na zbyt wysoką wartość WWRPP (76,1 pkt). Przy warunkach demograficznych gminy Milejewo (zagęszczenie ludności poniżej 40 os./km²), kwalifikowały się tylko gminy o WWRPP poniżej 72,5 pkt.

W celu poszerzenia obszaru ONW i uwzględnienia zróżnicowania warunków gospodarowania w obrębie gmin, MRiRW wraz z IUNG, wypracowały metodę, pozwalającą w sposób obiektywny, poszerzyć zasięg ONW w części nizinnej na poziomie niższym niż gmina, tj. na poziomie obrębu geodezyjnego. Warunkiem zachowania obiektywizmu było zastosowanie tej samej metody, jaką posłużono się przy wydzieleniu ONW dla całych gmin - co wymagało wyznaczenia WWRPP dla poziomu obrębów geodezyjnych i uszczegółowienia w ten sposób mapy ONW. Metoda ta została zastosowana tylko do obrębów geodezyjnych gmin, które do tej pory nie zostały zakwalifikowane do ONW. W celu zebrania wniosków o uszczegółowienie zasięgu ONW wszystkie samorządy zostały o tym poinformowane. W związku z tym gmina Milejewo zgłosiła swój wniosek do IUNG. Po I etapie szczegółowej oceny co do możliwości występowania obrębów geodezyjnych kwalifikujących się do ONW, gmina Milejów uzyskała informację, że prawdopodobnie żaden z obrębów tej gminy nie zakwalifikuje się. Stąd gmina Milejewo nie przystąpiła do dalszej procedury kwalifikacyjnej.

Pragnąłbym również zdemontować twierdzenie, jakoby wykluczenie z ONW skutkowało brakiem możliwości korzystania z dopłat unijnych z tytułu wsparcia działalności rolniczej. Rolnicy gminy Milejewo, podobnie jak rolnicy ze wszystkich innych gmin w kraju, mogą korzystać z szerokiego wachlarza wsparcia finansowego. Poza dopłatami bezpośrednimi, dostępne są dla nich inne instrumenty wsparcia finansowego w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Sektorowego Programu Operacyjnego. W przypadku działania 4 PROW Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i dobrostanu zwierząt, gmina Milejewo została wyróżniona i zakwalifikowana do strefy priorytetowej programu rolnośrodowiskowego, gdzie dostępne będą wszystkie pakiety rolnośrodowiskowe.

Warszawa, dnia 27 lipca 2004 r.

W nawiązaniu do pisma z dnia 16 lipca 2004 r., znak: ROP/380/VII/04 w sprawie oświadczenia złożonego przez senatora Władysława Mańkuta podczas 64 posiedzenia Senatu RP w dniu 24 czerwca 2004 r. w sprawie skargi kolektorów - osób fizycznych świadczących usługi na rzecz Totalizatora sportowego przekazuję w załączeniu do wiadomości kserokopię pisma Zastępcy Głównego Inspektora Pracy w powyższej sprawie.

W związku z oświadczeniem Pana Senatora Władysława Mańkuta, złożonym na 64 posiedzeniu Senatu w dniu 24 czerwca 2004 r. uprzejmie informuję, że w latach 2003 i 2004 r. do organów Państwowej Inspekcji Pracy nie wpłynęła żadna skarga od kolektorów - osób fizycznych świadczących usługi na rzecz Totalizatora Sportowego.

Podejmowane przez Państwową Inspekcję Pracy czynności kontrolne w Totalizatorze Sportowym sp. z o.o. w 2003 r. oraz 2004 r. spowodowane były skargami pracowników zatrudnionych przez jednostki organizacyjne spółki (Totalizator Sportowy Warszawa, Totalizator Sportowy Oddział Katowice oraz Totalizator Sportowy Oddział Szczecin). W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono nieprawidłowości w zakresie dokonywania potrąceń z wynagrodzenia, wypełniania świadectw pracy, a także przestrzegania przepisów o czasie pracy.

Obecnie w związku z pojawiającymi się sygnałami o występowaniu nieprawidłowości polegających na niezapewnieniu kolektorom - osobom fizycznym bezpiecznych i higienicznych warunków pracy Państwowa Inspekcja Pracy podjęła czynności, których celem jest ustalenie rzeczywistej sytuacji w zakresie przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w stosunku do tych osób. W razie stwierdzenia nieprawidłowości zostaną podjęte wnikliwe czynności kontrolne oraz nałożone środki prawne na podmioty winne naruszeń.

Tomasz Gdowski

Warszawa, 28.07.2004 r.

Pan
Longin Hieronim Pastusiak
Marszałek Senatu RP

Konstrukcja przepisów o podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zawartych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 z późn. zm.) oraz w wydanym na jej podstawie rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106, z późn. zm.) - oparta jest w pewnym zakresie na rozwiązaniach dotyczących zasad ustalania przychodu (podstawy opodatkowania) oraz rozwiązaniach dotyczących przedmiotowego zakresu wyłączeń z opodatkowania - zawartych w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.).

Generalną zasadą określania zakresu przedmiotowych wyłączeń z podstawy wymiaru składek, zawartych w przepisach wspomnianego wyżej rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - jest ograniczenie wyłączeń z podstawy wymiaru składek do takich świadczeń (przychodów pracowniczych), do udzielania których pracodawcy (w rozumieniu Kodeksu pracy) - zobowiązani są na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących.

MINISTER

Krzysztof Pater

Warszawa, dnia 29.07. 2004 r.

Odpowiadając na oświadczenie Pana Senatora Władysława Mańkuta, przesłane przy piśmie znak: BPS/DSK-043-308-04 z dnia 30 czerwca 2004 r., w sprawie przyznania dotacji ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację projektu pt. "Likwidacja składowisk odpadów niebezpiecznych z przeterminowanymi środkami ochrony roślin, zlokalizowanych na terenie województwa warmińsko-mazurskiego, przedstawiam poniżej stosowne wyjaśnienia.

Problem przeterminowanych środków ochrony roślin w pełni reguluje prawo z zakresu ochrony środowiska, klasyfikując je jako odpady niebezpieczne w katalogu odpadów, jak również określając sposób postępowania z odpadami, jakimi są przeterminowane środki ochrony roślin. Likwidacja miejsc składowania i magazynowania przeterminowanych środków ochrony roślin tzw. mogilników i magazynów, jest jednym z zadań ujętych w krajowym planie gospodarki odpadami (M.P. z 2003 r. Nr 11, poz. 159).

W związku z koniecznością wdrożenia w Polsce zapisów Konwencji Sztokholmskiej, której jednym z priorytetów jest likwidacja pozostałości i składowisk pestycydów, opracowany został projekt "Krajowego programu wdrażania Konwencji Sztokholmskiej". Celem jego jest całkowita likwidacja mogilników, unieszkodliwienie składowanych w mogilnikach odpadów, rekultywacja terenów, na których znajdowały się mogilniki, usunięcie zanieczyszczeń z gruntów i wód podziemnych. Przewiduje się, że działalność ta powinna zakończyć się do roku 2010.

Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego zinwentaryzowano 16 mogilników, które stanowią zagrożenie dla gruntów oraz wód podziemnych i powierzchniowych. W planie gospodarki odpadami likwidację i rekultywację starych składowisk przeterminowanych środków ochrony roślin zapisano jako jedno z zadań inwestycyjnych, przewidzianych do realizacji w latach 2004-2010. W ten sposób spełniono wymaganie art. 16 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.), zgodnie z którym przedsięwzięcia związane z unieszkodliwianiem odpadów mogą być realizowane z udziałem środków z funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o ile przedsięwzięcia te zostały ujęte w planie gospodarki odpadami. Przedsięwzięcia związane z likwidacją przeterminowanych środków ochrony roślin znajdują się na liście zadań priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i finansowane są w ramach programu 6.2. "Likwidacja nieczynnych składowisk odpadów niebezpiecznych". Narodowy Fundusz dofinansowywał przedsięwzięcia związane z likwidacją mogilników w okresie od 1999 r. do 2001 r. W roku 2002, w wyniku decyzji Rady Nadzorczej Narodowego Funduszu, podjętej na wniosek Ministra Środowiska, nastąpiła przerwa w dofinansowywaniu tego zakresu prac. Środki finansowe miały zostać przeznaczone na zakup instalacji do unieszkodliwiania pestycydów w kraju. Niestety, z przyczyn formalnoprawnych instalacja taka nie została w tym czasie zakupiona i od roku 2003 Narodowy Fundusz wznowił dofinansowywanie przedsięwzięć związanych z likwidacją mogilników. Do chwili obecnej w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zrealizowano 14 umów dotacji, których beneficjentami byli wojewodowie lub marszałkowie województw, a 4 umowy dotacyjne są w trakcie realizacji. Łączna kwota wszystkich 18 umów dotacji wynosi 69 167,5 tys. zł, przy czym dotacje Narodowego Funduszu stanowią 70% ogólnych nakładów ponoszonych na ten cel. Z powodu dużego ograniczenia ilości środków dotacyjnych zaplanowanych na 2004 rok i przeznaczenia ich na inne priorytetowe potrzeby ekologiczne, w tym uzupełnienie środków dla realizacji projektów wspomaganych ze środków unijnych, Zarząd Narodowego Funduszu Zdrowia, na posiedzeniu w dniach 6 i 7 kwietnia 2004 roku, podjął uchwałę o wyłączeniu z dalszego postępowania wniosku "Likwidacja składowisk odpadów niebezpiecznych z przeterminowanymi środkami ochrony roślin zlokalizowanych na terenie województwa warmińsko-mazurskiego".

Warszawa, 2004-07-29

Możliwość stosowania obniżonej do 7% stawki VAT na roboty budowlano-montażowe wykonywane na obiektach budownictwa mieszkaniowego do końca 2007 r. Polska uzyskała w ramach przedakcesyjnych negocjacji z Unią Europejską, jako odstępstwo od ogólnych zasad wynikających z prawodawstwa wspólnotowego. Zmiana stawki podatku od towarów i usług (z 7% na 22%) na usługi i roboty budowlane wykonywane na obiektach innych niż obiekty budownictwa mieszkaniowego, która nastąpiła z dniem 1 maja 2004 r., jest więc związana z dostosowaniem przepisów polskich do prawodawstwa unijnego, które nie daje podstaw do stosowania dla tego typu robót stawek preferencyjnych VAT.

Podkreślić muszę, że pomimo, iż ustawa o podatku od towarów i usług wprowadzająca nowe regulacje w zakresie opodatkowania różnych grup towarów i usług została uchwalona dopiero w dniu 11 marca br. (opublikowana w Dz.U. Nr 54, poz. 535), to jednak szereg projektowanych w niej rozwiązań znanych było dużo wcześniej - choćby stąd, że rozwiązania te były przedmiotem szeroko komentowanych przez środki masowego przekazu debat w parlamencie. Projekt ustawy był również cały czas dostępny dla ogółu zainteresowanych na stronach internetowych Ministerstwa Finansów i Sejmu. W związku z tym, zmiany stawek podatkowych dla różnego rodzaju usług i towarów, które nastąpiły z dniem 1 maja 2004 r., nie powinny być dla zainteresowanych zaskoczeniem. Dotyczy to również zmiany stawki na podstawową w odniesieniu do robót budowlanych wymienionych w załączniku nr 5 do ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku do towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.), tym bardziej, że w art. 51 ust. 1 pkt 2 tej ustawy wyraźnie wskazano, że stawka 7% na towary i usługi wymienione w załączniku nr 5, ma zastosowanie jedynie do końca 2003 r.

Zauważam przy tym, że jedną z podstawowych zasad polskiego systemu prawa cywilnego, jest zasada swobody zawierania umów, realizująca się poprzez swobodę stron w samym zawarciu umowy, swobodę wyboru kontrahenta, a także swobodę kształtowania treści stosunku prawnego. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się naturze stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Oznacza to, że od woli stron umowy uzależnione jest takie jej ukształtowanie, które pozwoli uwzględnić w przyszłości ewentualne zmiany warunków wykonywania świadczeń wynikających z umowy. Dotyczy to również tych umów cywilnoprawnych, do zawarcia których doszło w drodze przetargów przeprowadzonych na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych. W żadnym jednak przypadku treść zawartej umowy nie może mieć wpływu na wysokość obciążenia podatkowego wynikającego z ustaw podatkowych.

W tym kontekście zasadnicze znaczenie ma fakt, że z przepisów ww. ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym jasno wynikało, iż stosowanie obniżonej do 7% stawki VAT w budownictwie jest możliwe tylko do końca 2003 r. Przedłużenie stosowania tej normy prawnej nastąpiło w drodze rozporządzenia Ministra Finansów wydanego w grudniu 2003 r. (rozporządzenie z dnia 24 grudnia 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 224, poz. 2229), a więc w momencie kiedy znany był już projekt nowej ustawy o podatku od towarów i usług i wiadomym było, że najpóźniej z dniem 1 maja 2004 r. nastąpi zmiana przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, w tym zwiększenie stawki podatku stosowanej dla robót budowlano-montażowych wykonywanych na obiektach innych niż związane z budownictwem mieszkaniowym.

Należy więc stwierdzić, że strony zawierające przed dniem 1 maja 2004 r. umowę o roboty budowlano-montażowe, przy zachowaniu należytej staranności w zakresie zdobycia pełnej wiedzy na temat podstaw prawnych stosowanych dla tych robót stawek podatku VAT, miały możliwość takiego ukształtowania treści umowy, która pozwoliłaby uwzględnić w przyszłości zmiany stawki podatku stosowanej dla tych robót. W przypadku, gdy roboty budowlane lub budowlano-montażowe na obiektach innych niż obiekty budownictwa mieszkaniowego wykonane będą po dniu 1 maja 2004 r., właściwą do zastosowania jest stawka 22% VAT.

W przypadku konfliktów powstałych na tle zawartych umów cywilnoprawnych w sytuacji, gdy strony umowy nie mogą dojść same do porozumienia, właściwym rozwiązaniem jest zwrócenie się o rozstrzygnięcie do sądu. Podkreślam przy tym, że Minister Finansów nie ma żadnych kompetencji do ingerowania w treść zawartych przez autonomiczne podmioty umów cywilnoprawnych. Taka ingerencja słałaby w sprzeczności z zasadami demokratycznego państwa prawa, w tym między innymi z zasadą swobody zawierania umów.

Dodatkowo wyjaśniam, że w przypadku czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.), które wykonane zostały przez podatników przed dniem 1 maja 2004 r., dla których obowiązek podatkowy powstał po dniu 30 kwietnia 2004 r. - czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według stawek obowiązujących dla tych czynności w momencie ich wykonania, tj. przed dniem 1 maja 2004 r. Oznacza to, że w przypadku wykonania w kwietniu 2004 r. robót budowlano-montażowych, opodatkowanych na podstawie przepisów ww. ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. stawką VAT w wysokości 7%, stawka ta będzie właściwa do zastosowania również w przypadku, gdy obowiązek podatkowy powstanie po dniu 30 kwietnia 2004 r. Odrębne regulacje dotyczą jedynie importu, w odniesieniu do którego w przepisach art. 170 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. ustawodawca przewidział szczególne unormowania.

PODSEKRETARZ STANU

Warszawa, 2004.07.29

W nawiązaniu do pisma nr BPS/DSK-043-321-04 z dnia 13 lipca 2004 r., przy którym przesłany został tekst oświadczenia złożonego przez Senatora Pana Mariana Lewickiego podczas 66. posiedzenia Senatu RP w dniu 8 lipca 2004 r. w sprawie dotyczącej stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług do czynności świadczonych przez komorników sądowych, wraz z prośbą o zajęcie stanowiska w przedstawionej w ww. oświadczeniu sprawie, uprzejmie wyjaśniam:

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W myśl ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. Nr 133, poz. 882 z późn. zm.), komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym, wykonującym czynności egzekucyjne w sprawach cywilnych oraz inne czynności przekazane na podstawie odrębnych przepisów. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r., powierza komornikom sądowym w szczególności wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach o roszczenia pieniężne i niepieniężne oraz o zabezpieczenie roszczeń, wykonywanie innych tytułów wykonawczych wydanych na podstawie odrębnych przepisów, sporządzanie protokołu stanu faktycznego przed wszczęciem procesu sądowego lub przed wydaniem orzeczenia na zarządzenie sądu lub prokuratora.

Komornicy sądowi w zakresie, w jakim stosując środki przymusu zastrzeżone dla władzy publicznej, wykonują władztwo publiczne wynikające z funkcji organu egzekucyjnego, są uznawani za organ władzy publicznej i tym samy są objęci regulacją art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Natomiast czynności wykonywane przez komorników sądowych w pozostałym zakresie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według zasad ogólnych.

PODSEKRETARZ STANU

Warszawa, dnia 29 lipca 2004 r.

Odpowiadając na pismo z dnia 13 lipca 2004 r. Nr BPS/DSK-043-326-04, przy którym Pan Marszałek przekazał tekst oświadczenia złożonego przez Panią Senator Ewę Serocką podczas 66. posiedzenia Senatu RP w dniu 8 lipca 2004 r., uprzejmie przedstawiam stanowisko w kwestii, której dotyczy to oświadczenie, a mianowicie: czy komornik sądowy jest organem władzy publicznej.

Pojęcie organu władzy publicznej nie zostało zdefiniowane w powołanej wyżej ustawie.

Znaczenie tego określenia, występującego w art. 77 ust. 1 Konstytucji RP, było przedmiotem wyjaśnień Trybunału Konstytucyjnego. W wyroku z dnia 4 grudnia 2001 r., sygn. SK 18/00, Trybunał stwierdził, że pojęcia organu państwa i organu władzy publicznej nie są tożsame. W pojęciu władzy publicznej mieszczą się bowiem także inne instytucje niż państwowe lub samorządowe, o ile wykonują funkcje władzy publicznej w wyniku powierzenia czy przekazania im tych funkcji przez organ władzy państwowej lub samorządowej. Wykonywanie władzy publicznej łączy się z reguły z możliwością władczego kształtowania sytuacji jednostki.

Trybunał Konstytucyjny w swoich orzeczeniach dokonał również oceny statusu komornika sądowego. W wyroku z dnia 20 stycznia 2004 r., sygn. SK 26/03, stwierdził, że komornik jest szczególnego rodzaju organem państwowym, wyposażonym przez państwo w określone władcze kompetencje zarówno wobec osób (art. 761 i 764 k.p.c.), jak i wobec innych instytucji publicznych (art. 761 i 765 k.p.c.). Komornik został upoważniony do nakładania kar, co jest atrybutem władzy publicznej. Zarówno art. 758 k.p.c., jak i art. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. Nr 133, poz. 882, z późn. um.) podkreślają organizacyjne i funkcjonalne powiązanie komornika z władzą sądowniczą, a więc z konstytucyjnie wyodrębnioną postacią władzy publicznej. Komornicy są strukturą wyodrębnioną, wyposażoną we władztwo, o własnych kompetencjach. Symbolicznym wyrazem publicznoprawnego statusu komornika jest prawo do używania pieczęci urzędowej z godłem państwa (art. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji). Komornika i strony postępowania egzekucyjnego (wierzyciela i dłużnika) nie łączy stosunek o charakterze prywatnoprawnym, lecz stosunek publicznoprawny. Z uwagi na zasadę państwa prawa, przymusowe wykonywanie wyrobów w sprawach cywilnych nie odbywa się w drodze osobistych działań wierzyciela ani osób, którym zleca on wykonanie wyroku. We współczesnym państwie przyjmuje się założenie, że stosowanie środków przymusu jest monopolem państwa. Egzekucja wyroków sądowych odbywa się więc w ramach kompetencji przyznanych komornikowi przez ustawę, nie zaś na zlecenie wierzyciela.

Zarówno w powołanym wyżej wyroku z dnia 20 stycznia 2004 r., jak i w wyroku z dnia 3 grudnia 2003 r., sygn. K 5/02, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że komornik sądowy jest organem państwa powołanym do wykonywania orzeczeń sądowych w drodze przymusowej egzekucji świadczeń pieniężnych i niepieniężnych, a także wykonywania innych czynności określonych w ustawach, posiadającym - w ramach wykonywania swoich zadań - władcze kompetencje wobec innych podmiotów stosunków prawnych.

Z tezą, iż komornik sądowy w zakresie, w jakim wykonuje władztwo publiczne wynikające z funkcji organu egzekucyjnego, jest organem władzy publicznej, nie stoi w sprzeczności zasada wyrażona w art. 3a ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, zgodnie z którą komornik wykonuje swoje czynności na własny rachunek. Norma ta nie ma bezpośredniego wpływu na pozycję komornika jako organu egzekucyjnego, natomiast dotyczy komornika jako osoby pełniącej tę funkcję, czyli tzw. piastuna organu. Trybunał Konstytucyjny w powołanych wyżej wyrokach podkreślił, że od pozycji prawnej komornika jako organu państwa (organ egzekucji sądowej) oddzielić należy kwestie osobistego i majątkowego statusu komornika jako określonej osoby, tzw. piastuna organu. Osoba pełniąca funkcje komornika jest funkcjonariuszem publicznym, co oznacza szczególną prawnokarną ochronę art. 222 § 1 i nast. k.k.), ale jednocześnie szczególną odpowiedzialność (art. 231 k.k.).

W tym kontekście należy stwierdzić, że zmiana zasad wynagradzania komorników, dokonana przez ustawę z dnia 18 września 2001 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 130, poz. 1452), wpłynęła wyłącznie na pozycję prawną komornika jako piastuna organu, czyli osoby pełniącej funkcję komornika. Natomiast nie wpłynęła na pozycję prawną komornika sądowego jako organu władzy publicznej (organu egzekucyjnego). W szczególności nowe zasady wynagradzania nie spowodowały zmiany charakteru stosunku prawnego łączącego komornika i strony postępowania egzekucyjnego. Opłata egzekucyjna, mimo przeznaczenia jej na wynagrodzenie komornika, jest daniną publicznoprawną określoną w ustawie co do wysokości, trybu uiszczania i rozliczania, niezależną od rzeczywistego nakładu pracy komornika lub jego woli.

Wniosek taki wynika również z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą (w rozumieniu ustawy), bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Komornik sądowy jako organ egzekucyjny nie prowadzi bowiem działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 3a ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, komornik nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej. Wprawdzie w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie działalności gospodarczej jest szersze i obejmuje również wszelką działalność usługodawców (art. 15 ust. 2), jednakże czynności egzekucyjne wykonywane przez komorników nie są usługami, o czym będzie mowa poniżej. Wymieniony art. 3a ustawy o komornikach sądowych i egzekucji bynajmniej nie stoi w sprzeczności z art. 28 tej ustawy, który stanowi, że komornik jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o: podatku dochodowym od osób fizycznych, o ubezpieczeniach społecznych oraz o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Art. 28 został wadliwie zredagowany. Jego celem było wskazanie przepisów mających zastosowanie do komornika nie będącego przedsiębiorcą. Należy nadmienić, że w projekcie nowelizacji ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, który znajduje się w końcowym etapie prac sejmowych, zaproponowano nadanie temu artykułowi nowego brzmienia, zgodnie z którym "do komornika stosuje się przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ubezpieczeniach społecznych oraz o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą".

Niezależnie od tego, że komornik nie jest objęty zakresem podmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług, także przedmiot opodatkowania (odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 i art. 8 tej ustawy) nie obejmuje czynności komornika. Wykonywanie czynności egzekucyjnych nie jest świadczeniem usług, lecz realizowaniem powierzonych przez ustawę zadań z zakresu władzy publicznej. Pojęcie "świadczenie usług" zakłada istnienie stosunku cywilnoprawnego, a więc opartego na równości stron, wynikającego choćby z nakazu władzy publicznej. W przypadku więzi prawnej łączącej komornika z wierzycielem, czy szerzej - ze stronami postępowania egzekucyjnego, brak jest podstaw do twierdzenia, że więź ta stanowi stosunek o charakterze prywatnoprawnym. Jak już była o tym mowa, komornika i strony postępowania egzekucyjnego łączy stosunek o charakterze publicznoprawnym. Wprawdzie za prowadzenie egzekucji komornik pobiera opłaty egzekucyjne jednak są one rodzajem przymusowej daniny publicznej z tytułu realizacji zadań publicznych państwa, określonej co do wysokości sposobu ustalania i pobierania przez zawarte w ustawie normy o charakterze publicznoprawnym. Żądanie uiszczenia opłat kierowane przez komornika do obciążonego (z mocy ustawy) obowiązkiem jej poniesienia stanowi zatem realizację uprawnienia o charakterze publicznoprawnym, a nie prywatnoprawnym, bo takowy pomiędzy komornikiem a stroną postępowania egzekucyjnego nie istnieje. Zauważyć należy, że w obecnym stanie prawnym w przypadku egzekucji świadczeń pieniężnych wierzyciel w ogóle nie uiszcza opłaty egzekucyjnej, a jest ona ściągana od dłużnika wraz z egzekwowanym świadczeniem. Nie można więc mówić o odpłatnym świadczeniu usługi przez komornika.

Art. 6 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że jej przepisów nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Egzekucja i czynności egzekucyjne nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Komornik nie może odmówić przyjęcia wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, do którego przeprowadzenia jest właściwy (art. 8 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji). Komornik prowadzi egzekucję zgodnie z bezwzględnie obowiązującymi przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, a naruszenie tych przepisów uzasadnia skargę na czynności komornika, uregulowaną w art. 767 k.p.c.

Dodatkowo za przyjęciem stanowiska, że komornik nie jest podatnikiem podatku VAT, przemawia regulacja prawa europejskiego, a konkretnie art. 4 Szóstej Dyrektywy rady z dnia 17 maja 1977 r. (77/388/EWG) w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dziennik Urzędowy nr L 145, 13/06/1977, s. 0001- 0040), który określa, jakie podmioty są podatnikami podatku VAT ("taxable persons").

Z ust. 5 tego artykułu wynika jednoznacznie, że co do zasady nie są uważane za podatników krajowe, regionalne i lokalne organy władzy i inne instytucje prawa publicznego w związku z działalnością, którą podejmują, lub transakcjami, które zawierają jako władze publiczne, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub inne płatności w związku z taką działalnością lub transakcjami. Podmioty te należy traktować jako podatników tylko wówczas, gdy ich wykluczenie z tej kategorii prowadziłoby do znaczącego zakłócenia konkurencji albo gdy ich działalność dotyczy jednej z dziedzin enumeratywnie wyliczonych w załączniku D do Dyrektywy (telekomunikacja, dostarczanie wody, gazu, elektryczności, transport towarów, transport pasażerski itd.).

Marek Sadowski

Warszawa, dnia 2004.07.29

Szanowny Panie Marszałku

W związku z pismem Pana Marszałka z dnia 30 czerwca 2004 r. (znak: BPS/DSK-043-307-04), przy którym przesłane zostało oświadczenie złożone przez senatora Józefa Dziemdzielę, uprzejmie informuję, że poruszona w oświadczeniu problematyka, związana z przepisami ustawy - Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 1994 r. nr 27 poz.96 ze zm.), dotyczy generalnie prowadzenia ruchu zakładów górniczych na terenie województwa łódzkiego przez przedsiębiorców wydobywających kopaliny pospolite w warunkach określonych w art. 16 ust. 2a. Z tego też względu przedstawione poniżej informacje uzgodnione zostały z Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego panem Wojciechem Bradeckim, do którego zwróciłem się z prośbą o zajęcie stanowiska, z uwag na to, że zasadnicza część poruszonych przez pana Senatora zagadnień leży w jego kompetencjach.

1. Okręgowy Urząd Górniczy w Kielcach sprawuje nadzór i kontrolę nad ruchem 280 zakładów górniczych wydobywających kopaliny pospolite w województwie łódzkim (stan na 31.12.2003 r.). Spośród tych zakładów 17 wstrzymało eksploatację lub jej zaniechało, 3 jeszcze jej nie rozpoczęły, a 21 jest w stanie likwidacji i prowadzi działania rekultywacyjne. Czynne zakłady wydobywają głównie kruszywa naturalne (191 zakładów), a w części surowce ilaste (42) i torfy (6). W większości są to zakłady spełniające warunki określone w art. 16 ust. 2a Prawa geologicznego i górniczego, a więc prowadzące eksploatację złóż bez użycia materiałów wybuchowych, na obszarze poniżej 2 ha i przy wydobyciu rocznym nieprzekraczającym 20 000 m2. Zatrudniają one średnio jednego kierownika ruchu i jedną osobę dozoru ruchu na 2 zakłady górnicze, co pozwala prowadzić eksploatację zgodną z przepisami zaledwie w czasie jednej zmiany.

2. W związku z wnioskami Najwyższej Izby Kontroli przedstawionych w "Informacji o wynikach kontroli realizacji ustawy Prawo geologiczne i górnicze" z listopada 1998 r. została dokonana zmiana przepisów w zakresie nadzoru i kontroli. Ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. Nr 110, poz. 1190) dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych zostali zobowiązani do sprawowania nadzoru i kontroli nad ruchem wszystkich zakładów górniczych. Wdrożenie tego zobowiązania w zakładach górniczych wydobywających kopaliny pospolite następowało stopniowo i poprzedzone było licznymi spotkaniami z przedsiębiorcami oraz udzielaniem wyczerpujących informacji o wymaganiach prawa w zakresie wydobywania kopalin.

Należy ponadto nadmienić, że "nowe przepisy" dotyczące zakładów górniczych wydobywających kopaliny pospolite są znacznie łagodniejsze od przepisów obowiązujących przed 2002 rokiem - szczególnie w odniesieniu do zakładów wydobywających kopaliny pospolite w warunkach określonych w art. 16 ust. 2a cyt. ustawy - Prawo geologiczne i górnicze (np. zniesienie obowiązku posiadania projektu zagospodarowania złoża i planu ruchu, minimalne wymagania zawodowe stawiane osobom ubiegającym się o kwalifikacje do kierownictwa i dozoru ruchu, złagodzone przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego, itp.).

3. Zmierzając do stopniowego uporządkowania sytuacji zastanej w zakładach górniczych eksploatujących złoża kopalin pospolitych oraz do egzekwowania przestrzegania prawa w trakcie ich eksploatacji, okręgowe urzędy górnicze przyjęły zasadę przeprowadzania w każdym z takich zakładów przynajmniej jednej inspekcji rocznie. Biorąc pod uwagę ograniczone środki budżetowe, a także fakt, że spośród 280 omawianych zakładów górniczych 40% leży w odległości do 100 km od siedziby Okręgowego Urzędu Górniczego w Kielcach, 51% leży w odległości 100 do 150 km, a 9% w odległości większej niż 150 km, w dodatku najczęściej w miejscach pozbawionych sprawnej komunikacji publicznej, w celu ograniczenia kosztów kontroli (brak noclegów, tańsza podróż), za normę postępowania uznano wyjazdy 3-4 inspektorów OUG jednym samochodem do kilku zakładów górniczych. W przypadkach bardziej skomplikowanych, np. gdy zachodzi prawdopodobieństwo wystąpienia szeregu nieprawidłowości wymagających specjalistycznej, zróżnicowanej wiedzy, kontrolę przeprowadza dwóch inspektorów w jednym zakładzie górniczym.

4. Nie ma sprzeczności między przepisami art. 72 ust. 7 cyt. ustawy - Prawo geologiczne i górnicze a § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 19 czerwca 2002 r. w sprawie dokumentacji mierniczo-geologicznej (Dz.U. Nr 92 poz. 819). Przepis ustawy dotyczy bowiem obmiaru wykonywanego dla celów ewidencji zasobów złóż - m.in. po to, aby kontrolować prawidłowość ustalenia opłaty eksploatacyjnej, a przepis rozporządzenia dotyczy aktualizacji map podstawowych i przeglądowych wyrobisk górniczych - prowadzonej ze względów bezpieczeństwa pracy, bezpieczeństwa powszechnego, ochrony środowiska i w celu kontroli przestrzegania ustaleń wynikających z koncesji. Dokumentacja kartograficzna (mapa górnicza) przedstawia stan faktyczny działalności górniczej. W przypadku kopalin pospolitych przepisy dopuszczają ograniczoną liczbę map, poprzez sporządzenie ich na wspólnych podkładach, o czym decyduje mierniczy górniczy.

5. Jakkolwiek urzędy górnicze nie śledzą liczby osób mających uprawnienia miernicze górnicze i praktykujących w poszczególnych powiatach i województwach, to jednak trudno zgodzić się ze stwierdzeniem, że brak takich osób w województwie łódzkim. Wiadomo jest bowiem o co najmniej 14 uprawnionych mierniczych górniczych praktykujących w zakładach górniczych województwa łódzkiego. Tylko w ciągu ostatnich 4 lat Prezes WUG uprawnienia takie nadał 8 osobom zamieszkałym na terenie tego województwa lub blisko jego granic. Należy również podkreślić, że nic nie stoi na przeszkodzie przyznaniu kwalifikacji mierniczego górniczego bądź geologa górniczego osobom ubiegającym się o nie i spełniającym wymogi określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 11 czerwca 2002 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od osób kierownictwa i dozoru ruchu zakładów górniczych, mierniczego górniczego i geologa górniczego oraz wykazu stanowisk w ruchu zakładu górniczego, które wymagają szczególnych kwalifikacji (Dz.U. nr 84, poz. 755, zm.: 2004 r. Nr 101, poz. 1035). Forma zatrudniania osób z uprawnieniami właściwymi do sporządzania dokumentacji mierniczo-geologicznej i organizacja ich pracy zależy natomiast tylko od przedsiębiorców górniczych.

Podsumowując przytoczone wyżej informacje, pragnę podkreślić, iż sygnalizowane w oświadczeniu senatora RP Józefa Dziemdzieli problemy nie pojawiły się w związku z zaostrzeniem w 2002 r. przepisów Prawa geologicznego i górniczego, dotyczących wydobywania kopalin pospolitych, lecz są konsekwencją skutecznego egzekwowania przez organy nadzoru górniczego obowiązków ciążących na przedsiębiorcach górniczych. Działalność tych organów ma bowiem na celu zapewnienie prawidłowej gospodarki złożami kopalin, stanowiącymi dobro narodowe i istotną część środowiska naturalnego.

Jednocześnie pragnę poinformować, że z sygnałów, jakie otrzymujemy, dotyczących funduszu likwidacji zakładu górniczego wynika, iż gromadzenie środków przez przedsiębiorców na oddzielnym rachunku bankowym, przeznaczonym na likwidację zakładów górniczych, często nie jest możliwe ze względu na to, że opłata pobierana przez banki za prowadzenie tych rachunków niejednokrotnie jest wyższa od przekazywanych na nie środków. Z tego też względu w opracowywanym obecnie projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze, ustawy o odpadach oraz innych ustaw proponuje się zwolnienie przedsiębiorców prowadzących działalność w warunkach określonych w art. 16 ust. 2a (tj. na podstawie koncesji starosty) z obowiązku tworzenia tego funduszu. Projekt ten przekazany jest obecnie do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych.

Warszawa, 30 lipca 2004 r.

Nawiązując do pisma z dnia 30 czerwca 2004 r. o sygn. BPS/DSK-043-303-04 przekazującego oświadczenie złożone w dniu 24 czerwca 2004 r. podczas 64. posiedzenia Senatu przez Senatora RP Panią Teresę Liszcz dotyczące sytuacji, gdy sprawca wypadku ze skutkiem śmiertelnym - jeżeli tylko nie był nietrzeźwy - w zamian za zatrzymane prawo jazdy otrzymuje zaświadczenie, które pozwala mu nadal prowadzić samochód, uprzejmie przedstawiam następujące informacje.

Na podstawie art. 135 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tj.: Dz.U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515 z późn. zm.), Policja - mając uzasadnione podejrzenie, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów - może zatrzymać prawo jazdy za pokwitowaniem.

Zgodnie z art. 135 ust. 2 wskazanej ustawy, pokwitowanie zatrzymania prawa jazdy z przyczyn, o których mowa m.in. w art. 135 ust. 1 pkt 2, uprawnia do kierowania pojazdem w ciągu 7 dni. W myśl art. 136 ust. 1, zatrzymane prawo jazdy Policja przekazuje niezwłocznie, nie później niż w ciągu 7 dni, według właściwości, sądowi uprawnionemu do rozpoznania sprawy, prokuratorowi lub staroście. Postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy, w przypadku kiedy kierowca m.in. jest podejrzany o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów, wydaje w terminie 14 dni od zatrzymania prawa jazdy odpowiednio: prokurator - w toku postępowania przygotowawczego, sąd - po przekazaniu sprawy do rozpoznania sprawy (art. 137 ust. 1 pkt 1).

Do czasu rozstrzygnięcia sprawy, sąd lub prokurator może ponadto, zgodnie z art. 249 § 1 kodeksu postępowania karnego, zastosować środki zapobiegawcze w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, a wyjątkowo także w celu zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego kolejnego przestępstwa. Powyższe działania można jednak podjąć tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo. Na podstawie art. 276 kpk, na zasadzie środka zapobiegawczego można orzec zakaz prowadzenia określonego rodzaju pojazdów. Środki zapobiegawcze mogą być stosowane aż do chwili rozpoczęcia wykonania kary.

MINISTER

Sekretarz Stanu